Medische vakken periode 3
vMV03-00
Na periode 3 is de student in staat om:
- Macroscopische kenmerken en fasen van een ontstekingsreactie te noemen.
- Aan te geven wat er in de verschillende fasen van de ontstekingsreactie gebeurt.
- Verschillende soorten ontstekingen te noemen en de verschillen te benoemen.
- Aan te geven wat er op weefselniveau gebeurt in de verschillende fasen van de
ontstekingsreactie.
- Aan te geven wat er op weefselniveau gebeurt bij de verschillende soorten
ontstekingen.
- Het verschil tussen verschillende soorten ontstekingen uit te leggen op weefselniveau.
- De kenmerken van een ontstekingsreactie aan te geven bij osteomyelitis.
- De gewrichtsaandoeningen die in de praktijk vaak voorkomen en de kernmerken ervan
te benoemen, zowel op macro- als microscopisch niveau.
- De metabole skeletziekten die in de praktijk vaak voorkomen en kenmerken ervan te
benoemen.
- De bouw, groei en verbening van botweefsel te beschrijven.
- Een systematische uitwerking op hoofdpunten te geven van onderstaande
ziektebeelden:
• Reumatoide artritis
• Jicht
• Atrose
• M. bechterew
• M. paget
• M. perthes
• Primaire bottumoren
• Osteomalacie
• Osteomyelitis
• Osteoporose
• Hyperparathyroidie
- De anatomie van de gewrichten van de bovenste en onderste extremiteiten herkennen
en benoemen.
Zenuwstelsel
• De grove opbouw van het zenuwstelsel beschrijven en herkennen.
• De relatie van de hersenen met de schedel en meningen te begrijpen. De meningen kunnen
herkennen en benoemen.
• De veneuze en arteriele bloedcirculatie begrijpen en deze structuren kunnen herkennen en
benoemen.
• Het ventrikelsysteem kunnen herkennen en benoemen incl. functie cerebrospinaal
vloeistof.
• De opbouw van de cerebrale cortex begrijpen incl. de belangrijke gyri en sulci (zie
itemlijst).
• Het principe van functionele lokalisatie begrijpen.
• Het corpus callosum kunnen herkennen en benoemen.
• De in de syllabus beschreven craniale zenuwen kunnen herkennen en benoemen (incl.
functie).
• De basale ganglia kunnen herkennen en benoemen (incl. functie van dit systeem).
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
, • De opbouw en functie van de medulla spinalis begrijpen. Verschillende anatomische
structuren van de medulla spinalis herkennen en benoemen.
• De kenmerken zoals vorm en ligging te noemen van de anatomische structuren van het
zenuwstelsel (zie itemlijst).
• De functie van het anatomische structuren van zenuwstelsel te beschrijven.
• De parate kennis die in het onderdeel ‘neuroanatomie’ is verworven te gebruiken in de
praktijk van de MBRT.
vMV03-01
Na dit college is de student in staat om:
- De macroscopische kenmerken van een ontstekingsreactie te noemen.
- De fasen van een ontstekingsreactie te noemen.
- Aan te geven wat er in de verschillende fasen van de ontstekingsreactie gebeurt
verschillende soorten ontstekingen te noemen.
- Het verschil tussen de verschillende soorten ontstekingen te noemen.
Ontstekingsreactie is lokale reactie op weefselbeschadiging. Dit heeft verschillende oorzaken:
infectie (virus/bacterie), trauma, hitte, kou etc.
Microscopisch niveau (weefselniveau). Cellen spelen een rol (bloedcellen):
Erythrocyten = rode bloedcellen → transport van zuurstof.
Trombocyten = bloedplaatjes → van belang voor bloedstelping.
Leukocyten = witte bloedcellen → van belang voor afweerreacties.
- Specifieke afweer; immuunreacties.
- A-specifieke afweer; ontstekingsreacties.
Ontstekingsreactie
- Ontstekingsfase – reactie van kleine bloedvaten & bloedcellen spelen een rol.
- Proliferatiefase – celdelingen & herstel van weefsel.
- Organisatiefase – structuur van weefsel hersteld & bouw lever optimale sterkte.
Microscopisch; verandering doorlaatbaarheid van de vaten & cellen in ontstekingsgebied.
Macroscopisch;
Rubor
- Bloedstolling – trombocyten, stollingsfactoren, vorming van fibrine.
- Verwijding van vaten van microcirculatie – arteriolen, capillairen, venulen.
- Verhoogde doorbloeding.
- Vaatwand meer doorlaatbaar (vocht treedt uit de vaten).
Calor
- Vaso-actieve mediatoren – histamine en heparine uit mestcellen, bradykinine uit
bloedplasma & leukotrienen en prostaglandinen uit cel membraan.
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
, - Endotheelcellen ‘laten los’.
- Vocht en eiwitten lekken uit de bloedbaan.
- Cellen treden uit de bloedbaan.
Tumor
- Zwelling door uittredend vocht uit vaten.
- Vocht in interstitium: oedeem.
- Interstitium wordt dunner (wateriger).
- Bacteriën en metabolieten worden afgevoerd – lymfevaten, lymfeknopen (lymfeklieren) en
vena cava superior.
Dolor
- Nociceptieve neuronen.
o Mediatoren uit weefselbeschadiging – prikkelen zenuwuiteinden (Bradykinine BK) &
perifere sensitisatie (prostaglanding PG).
o Modulatie uit hersendelen – pijn (neuro) matrix.
o Nociceptieve inhibitie bij inspanning – centrale endogene opioïden & informatie uit
bewegingsapparaat overheerst.
Resultaat van ontstekingsreactie
Herstel weefselintegriteit.
Abces vorming.
Litteken vorming.
Chronische ontsteking.
- Na acute ontsteking.
- Gevolg van immuunreactie.
Invasie van cellen
Neutrofiele granulocyten – fagocyten, snel, veel aangetroffen bij acute ontstekingsreactie.
Macrofagen (uit monocyten) – fagocyten, langzaam, veel aangetroffen bij chronische
ontstekingsreactie.
Lymfocyten – immuunreacties.
Soorten ontstekingen
Acute ontsteking – PMN’s (neutrofiele granulocyten).
Chronische ontsteking – vervolg acute ontsteking of immuuncomplex & lymfocyten en macrofagen.
Granulomateuze ontsteking – vorm van chronische ontsteking & macrofagen → epitheloïde cellen →
reuscellen.
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
, Proliferatiefase
Begin overlapt met ontstekingsfase;
Mestcellen en macrofagen → groeifactoren → differentiatie en functioneren van cellen →
fibroblasten (opbouw van weefsel), nieuwvorming van capillairen voor aanvoer van zuurstof en
bouwstenen.
Granulatieweefsel – fibroblasten.
- Naar ontstekingsgebied.
- Vrij bewegelijk in oedeem.
- Worden actief (cytokinen, produceren collageen).
Granulatieweefsel – capillairen (angiogenese).
- Onder invloed van groeifactoren.
- Celdelingen endotheel.
- Korrelig uiterlijk.
- Aanvoer van zuurstof.
Primaire wondgenezing – zonder granulatieweefsel (na hechten van wond) & snelle genezing.
Secundaire wondgenezing – met granulatieweefsel (fibroblasten, myofibroblasten en vaten).
Secundaire wondgenezing – afhankelijk van wondgrootte.
Nieuw collageen kwetsbaar – hoge turn/over.
Oud collageen sterker – cross-linking & lage turn/over.
Ombouw collageen – overtollige vezels afgebroken & vroegtijdig belasten (voorkomen van
verklevingen en geen grote uitslagen).
Organisatiefase
Toename collageen stopt – na 3-4 weken.
Trekkracht collageen neemt toe – cross-linking.
Fibroblasten blijven actief – weefsel gaat door met structureren, weefsel gaat meer lijken op
oorspronkelijk weefsel en belasting is een voorwaarde.
Aanmaak en afbraak in evenwicht na 3-4 weken.
Cross-linking collageen – toename diameter collagene fibrillen en collagene bundels in trekrichting.
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
vMV03-00
Na periode 3 is de student in staat om:
- Macroscopische kenmerken en fasen van een ontstekingsreactie te noemen.
- Aan te geven wat er in de verschillende fasen van de ontstekingsreactie gebeurt.
- Verschillende soorten ontstekingen te noemen en de verschillen te benoemen.
- Aan te geven wat er op weefselniveau gebeurt in de verschillende fasen van de
ontstekingsreactie.
- Aan te geven wat er op weefselniveau gebeurt bij de verschillende soorten
ontstekingen.
- Het verschil tussen verschillende soorten ontstekingen uit te leggen op weefselniveau.
- De kenmerken van een ontstekingsreactie aan te geven bij osteomyelitis.
- De gewrichtsaandoeningen die in de praktijk vaak voorkomen en de kernmerken ervan
te benoemen, zowel op macro- als microscopisch niveau.
- De metabole skeletziekten die in de praktijk vaak voorkomen en kenmerken ervan te
benoemen.
- De bouw, groei en verbening van botweefsel te beschrijven.
- Een systematische uitwerking op hoofdpunten te geven van onderstaande
ziektebeelden:
• Reumatoide artritis
• Jicht
• Atrose
• M. bechterew
• M. paget
• M. perthes
• Primaire bottumoren
• Osteomalacie
• Osteomyelitis
• Osteoporose
• Hyperparathyroidie
- De anatomie van de gewrichten van de bovenste en onderste extremiteiten herkennen
en benoemen.
Zenuwstelsel
• De grove opbouw van het zenuwstelsel beschrijven en herkennen.
• De relatie van de hersenen met de schedel en meningen te begrijpen. De meningen kunnen
herkennen en benoemen.
• De veneuze en arteriele bloedcirculatie begrijpen en deze structuren kunnen herkennen en
benoemen.
• Het ventrikelsysteem kunnen herkennen en benoemen incl. functie cerebrospinaal
vloeistof.
• De opbouw van de cerebrale cortex begrijpen incl. de belangrijke gyri en sulci (zie
itemlijst).
• Het principe van functionele lokalisatie begrijpen.
• Het corpus callosum kunnen herkennen en benoemen.
• De in de syllabus beschreven craniale zenuwen kunnen herkennen en benoemen (incl.
functie).
• De basale ganglia kunnen herkennen en benoemen (incl. functie van dit systeem).
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
, • De opbouw en functie van de medulla spinalis begrijpen. Verschillende anatomische
structuren van de medulla spinalis herkennen en benoemen.
• De kenmerken zoals vorm en ligging te noemen van de anatomische structuren van het
zenuwstelsel (zie itemlijst).
• De functie van het anatomische structuren van zenuwstelsel te beschrijven.
• De parate kennis die in het onderdeel ‘neuroanatomie’ is verworven te gebruiken in de
praktijk van de MBRT.
vMV03-01
Na dit college is de student in staat om:
- De macroscopische kenmerken van een ontstekingsreactie te noemen.
- De fasen van een ontstekingsreactie te noemen.
- Aan te geven wat er in de verschillende fasen van de ontstekingsreactie gebeurt
verschillende soorten ontstekingen te noemen.
- Het verschil tussen de verschillende soorten ontstekingen te noemen.
Ontstekingsreactie is lokale reactie op weefselbeschadiging. Dit heeft verschillende oorzaken:
infectie (virus/bacterie), trauma, hitte, kou etc.
Microscopisch niveau (weefselniveau). Cellen spelen een rol (bloedcellen):
Erythrocyten = rode bloedcellen → transport van zuurstof.
Trombocyten = bloedplaatjes → van belang voor bloedstelping.
Leukocyten = witte bloedcellen → van belang voor afweerreacties.
- Specifieke afweer; immuunreacties.
- A-specifieke afweer; ontstekingsreacties.
Ontstekingsreactie
- Ontstekingsfase – reactie van kleine bloedvaten & bloedcellen spelen een rol.
- Proliferatiefase – celdelingen & herstel van weefsel.
- Organisatiefase – structuur van weefsel hersteld & bouw lever optimale sterkte.
Microscopisch; verandering doorlaatbaarheid van de vaten & cellen in ontstekingsgebied.
Macroscopisch;
Rubor
- Bloedstolling – trombocyten, stollingsfactoren, vorming van fibrine.
- Verwijding van vaten van microcirculatie – arteriolen, capillairen, venulen.
- Verhoogde doorbloeding.
- Vaatwand meer doorlaatbaar (vocht treedt uit de vaten).
Calor
- Vaso-actieve mediatoren – histamine en heparine uit mestcellen, bradykinine uit
bloedplasma & leukotrienen en prostaglandinen uit cel membraan.
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
, - Endotheelcellen ‘laten los’.
- Vocht en eiwitten lekken uit de bloedbaan.
- Cellen treden uit de bloedbaan.
Tumor
- Zwelling door uittredend vocht uit vaten.
- Vocht in interstitium: oedeem.
- Interstitium wordt dunner (wateriger).
- Bacteriën en metabolieten worden afgevoerd – lymfevaten, lymfeknopen (lymfeklieren) en
vena cava superior.
Dolor
- Nociceptieve neuronen.
o Mediatoren uit weefselbeschadiging – prikkelen zenuwuiteinden (Bradykinine BK) &
perifere sensitisatie (prostaglanding PG).
o Modulatie uit hersendelen – pijn (neuro) matrix.
o Nociceptieve inhibitie bij inspanning – centrale endogene opioïden & informatie uit
bewegingsapparaat overheerst.
Resultaat van ontstekingsreactie
Herstel weefselintegriteit.
Abces vorming.
Litteken vorming.
Chronische ontsteking.
- Na acute ontsteking.
- Gevolg van immuunreactie.
Invasie van cellen
Neutrofiele granulocyten – fagocyten, snel, veel aangetroffen bij acute ontstekingsreactie.
Macrofagen (uit monocyten) – fagocyten, langzaam, veel aangetroffen bij chronische
ontstekingsreactie.
Lymfocyten – immuunreacties.
Soorten ontstekingen
Acute ontsteking – PMN’s (neutrofiele granulocyten).
Chronische ontsteking – vervolg acute ontsteking of immuuncomplex & lymfocyten en macrofagen.
Granulomateuze ontsteking – vorm van chronische ontsteking & macrofagen → epitheloïde cellen →
reuscellen.
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
, Proliferatiefase
Begin overlapt met ontstekingsfase;
Mestcellen en macrofagen → groeifactoren → differentiatie en functioneren van cellen →
fibroblasten (opbouw van weefsel), nieuwvorming van capillairen voor aanvoer van zuurstof en
bouwstenen.
Granulatieweefsel – fibroblasten.
- Naar ontstekingsgebied.
- Vrij bewegelijk in oedeem.
- Worden actief (cytokinen, produceren collageen).
Granulatieweefsel – capillairen (angiogenese).
- Onder invloed van groeifactoren.
- Celdelingen endotheel.
- Korrelig uiterlijk.
- Aanvoer van zuurstof.
Primaire wondgenezing – zonder granulatieweefsel (na hechten van wond) & snelle genezing.
Secundaire wondgenezing – met granulatieweefsel (fibroblasten, myofibroblasten en vaten).
Secundaire wondgenezing – afhankelijk van wondgrootte.
Nieuw collageen kwetsbaar – hoge turn/over.
Oud collageen sterker – cross-linking & lage turn/over.
Ombouw collageen – overtollige vezels afgebroken & vroegtijdig belasten (voorkomen van
verklevingen en geen grote uitslagen).
Organisatiefase
Toename collageen stopt – na 3-4 weken.
Trekkracht collageen neemt toe – cross-linking.
Fibroblasten blijven actief – weefsel gaat door met structureren, weefsel gaat meer lijken op
oorspronkelijk weefsel en belasting is een voorwaarde.
Aanmaak en afbraak in evenwicht na 3-4 weken.
Cross-linking collageen – toename diameter collagene fibrillen en collagene bundels in trekrichting.
MEDISCHE VAKKEN PERIODE 3 KYARA KUIPER
