Samenvatting MMD
Les 1: infecties van de luchtwegen
Defenities:
- Bovenste luchtwegen
o Neusholte en sinus (neusbijholten)
o Pharynx (bovenste deel van de slokdarm)
o Larynx (strottenhoofd)
- Lagere luchtwegen
o Trachea (luchtpijp, verdeeld in 2 hoofd
bronchi)
o Bronchus (luchtwegvertakkingen)
o Bronchioli
o Alveoli
Afweer luchtwegen:
- Mechanische afweer: trilharen, zorgen dat alle slijm naar buiten gaat.
- Chemische afweer: lysozym (enzymen die de wand van een bacterie aanvallen), eiwit
- Mucus productie
- Trilhaar epitheel (cilia)
- Antibacteriële componenten (o.a. lysozym)
- Alveolaire macrofagen
- Veel patiëntgroepen, met name rokers, verliezen trilharen. COPD ook, veel meer
respiratoire infecties (luchtweginfecties) en hoesten vaker slijm op omdat het niet
automatisch naar boven wordt getransporteerd.
Bovenste luchtweginfecties (BLWI):
- Neus, sinus → Rhinitis, sinusitis
- Pharynx, tonsillen → pharyngitis, tonsillitis
- Larynx → laryngitis
- Epiglottis (strotklepje) → epiglottitis
- Middenoor → otitis media. Middenoor ontsteking heeft te maken met buis van
eustachius → ontsteking in neus, zwelt slijmvlies op, buis is verstopt en er ontstaat
een ontsteking in je middenoor. Hoe dunner de buis, hoe sneller dit gebeurd →
vooral kinderen dus.
- Conjuctivae (oog) → conjuctivitis. Conjuctivus is ontsteking van je oogslijmvlies (heeft
met traanbuis te maken).
- Luchtweginfecties worden voornamelijk veroorzaakt door virussen.
,Seizoenen:
- Rhinovirus: normaal verkoudheidsvirus
- Tonsilitus: ontstoken amandelen.
Casus pharyngitis (keelontsteking):
- S. pyogenes:
o Groep A streptokok (GAS) → b-hemolytisch met kleine kolonies, het zijn
lange ketens.
o 10-15% pharyngitis veroorzaakt door S. pyogenes
o Onderscheid tussen bacterieel en viraal lastig
o Gouden standaard is kweek → weinig sensitief 60-70%
o Symptomen beperkt tot keel en lymfeklieren van hals: grotere kans op
streptokokken infectie.
o Behandeling: feniticilline oraal
- Complicaties:
o Purulent (veroorzaakt door bacterie zelf):
→ Abcessen (pus-gevulde holte): retropharyngeaal en peritonsillair
(rond, naast of achter keelamandel)
→ Otitis media
→ Sinusitis
→ Mastoiditis (bot achter oor)
→ Huid- en wekedelen infecties (impetigo, erysipelas, cellulitis,
fasciitis, necroticans)
o Non-purulent (secundaire effecten):
→ Acuut gewrichtsreuma
→ Post streptococcen glomerulonefritis
→ Scarlatina (roodvonk)
→ Streptococcal toxic shock syndrome (STSS)
2
,Casus acute bronchi(oli)tis:
- Ontsteking van de bronchiën gaat vaak samen met respiratoire infectie.
- Veel voorkomend, voornamelijk in winterseizoen
- Hoesten primaire klacht
- Verkouden
- Koorts soms
- Behandeling: evt. paracetamol
- Vaak virale verwekker!
- Verwekkers:
o Viraal:
→ Influenza: ergste verwekker → kan leiden tot IC
→ Parainfluenza
→ Coronavirus
→ Rhinovirus
→ RS virus
o Klein deel bacterieel
RSV infectie:
- Respiratoir syncytieel virus (een van de belangrijkste veroorzakers van verkoudheid)
- Alle leeftijden
o Kinderen < 1 jaar
o Ouderen
- Seizoenspatroon
o November – april
Symptomen:
- Verkoudheid → bronchiolitis → pneumonie
- Afhankelijk van leeftijd
o Jonge kinderen met primo-infectie → bronchiolitis / pneumonie
o Oudere kinderen en volwassenen → bovenste luchtweginfecties
o Ouderen en immuungecompromiteerden (patiënt met een
immuundeficiëntie) → bronchiolitis / pneumonie
- Apneu (ademstilstand) bij kinderen
- 2% van alle RSV vereist ziekenhuisopname
Diagnostiek:
- Klinische diagnose
o Kind < 1 jaar, bronchiolitis, winter
- RSV PCR op neus- of keelwat
3
, Behandeling:
- Geen behandeling → self-limiting
- Ondersteunend
- Palivizumab (Synagis)
o Monoklonale antilichamen ter voorkoming van een infectie met RSV
o Alleen hoog risico patiënten
Casus 3: longontsteking (pneumonie)
Symptomen:
- Hoesten → 79-91%
- Vermoeidheid → 90%
- Koorts → 71-75%
- Kortademigheid → 67-75%
- Sputum → 60-65%
- Pijn op de thorax → 39-49%
- Ademnood: dyspnoe
Indeling pneumonie:
- Community-acquired pneumonia (CAP, thuis ontstaan) versus hospital acquired
pneumonia (HAP, in het ziekenhuis ontstaan te zwakke arbeid of te lang op bed
liggen)
o CAP: Acute symptomatische infectie van de onderste luchtwegen
→ Infiltraat
→ Ontstaan buiten ziekenhuis/verpleeghuis of binnen 48 uur na
opname
o Incidentie: 5- volwassenen / jaar
o Mortaliteit: +/- 5500 / jaar, 4% totale sterfte
- Mild versus (matig) ernstig
- Typisch versus atypisch
o Typisch
→ Streptococcus pneumoniae (pneumokok)
→ Haemophilus influenzae
→ Moraxella catarrhalis
→ Staphylococcus aureus
o Atypisch
→ Mycoplasma pneumoniae
→ Chlamydophila pneumoniae
→ Chlamydophila psittaci
→ Coxiella burnetti
→ Legionella pneumophila
- Bacterieel versus viraal
- Acuut versus subacuut / chronisch
4
Les 1: infecties van de luchtwegen
Defenities:
- Bovenste luchtwegen
o Neusholte en sinus (neusbijholten)
o Pharynx (bovenste deel van de slokdarm)
o Larynx (strottenhoofd)
- Lagere luchtwegen
o Trachea (luchtpijp, verdeeld in 2 hoofd
bronchi)
o Bronchus (luchtwegvertakkingen)
o Bronchioli
o Alveoli
Afweer luchtwegen:
- Mechanische afweer: trilharen, zorgen dat alle slijm naar buiten gaat.
- Chemische afweer: lysozym (enzymen die de wand van een bacterie aanvallen), eiwit
- Mucus productie
- Trilhaar epitheel (cilia)
- Antibacteriële componenten (o.a. lysozym)
- Alveolaire macrofagen
- Veel patiëntgroepen, met name rokers, verliezen trilharen. COPD ook, veel meer
respiratoire infecties (luchtweginfecties) en hoesten vaker slijm op omdat het niet
automatisch naar boven wordt getransporteerd.
Bovenste luchtweginfecties (BLWI):
- Neus, sinus → Rhinitis, sinusitis
- Pharynx, tonsillen → pharyngitis, tonsillitis
- Larynx → laryngitis
- Epiglottis (strotklepje) → epiglottitis
- Middenoor → otitis media. Middenoor ontsteking heeft te maken met buis van
eustachius → ontsteking in neus, zwelt slijmvlies op, buis is verstopt en er ontstaat
een ontsteking in je middenoor. Hoe dunner de buis, hoe sneller dit gebeurd →
vooral kinderen dus.
- Conjuctivae (oog) → conjuctivitis. Conjuctivus is ontsteking van je oogslijmvlies (heeft
met traanbuis te maken).
- Luchtweginfecties worden voornamelijk veroorzaakt door virussen.
,Seizoenen:
- Rhinovirus: normaal verkoudheidsvirus
- Tonsilitus: ontstoken amandelen.
Casus pharyngitis (keelontsteking):
- S. pyogenes:
o Groep A streptokok (GAS) → b-hemolytisch met kleine kolonies, het zijn
lange ketens.
o 10-15% pharyngitis veroorzaakt door S. pyogenes
o Onderscheid tussen bacterieel en viraal lastig
o Gouden standaard is kweek → weinig sensitief 60-70%
o Symptomen beperkt tot keel en lymfeklieren van hals: grotere kans op
streptokokken infectie.
o Behandeling: feniticilline oraal
- Complicaties:
o Purulent (veroorzaakt door bacterie zelf):
→ Abcessen (pus-gevulde holte): retropharyngeaal en peritonsillair
(rond, naast of achter keelamandel)
→ Otitis media
→ Sinusitis
→ Mastoiditis (bot achter oor)
→ Huid- en wekedelen infecties (impetigo, erysipelas, cellulitis,
fasciitis, necroticans)
o Non-purulent (secundaire effecten):
→ Acuut gewrichtsreuma
→ Post streptococcen glomerulonefritis
→ Scarlatina (roodvonk)
→ Streptococcal toxic shock syndrome (STSS)
2
,Casus acute bronchi(oli)tis:
- Ontsteking van de bronchiën gaat vaak samen met respiratoire infectie.
- Veel voorkomend, voornamelijk in winterseizoen
- Hoesten primaire klacht
- Verkouden
- Koorts soms
- Behandeling: evt. paracetamol
- Vaak virale verwekker!
- Verwekkers:
o Viraal:
→ Influenza: ergste verwekker → kan leiden tot IC
→ Parainfluenza
→ Coronavirus
→ Rhinovirus
→ RS virus
o Klein deel bacterieel
RSV infectie:
- Respiratoir syncytieel virus (een van de belangrijkste veroorzakers van verkoudheid)
- Alle leeftijden
o Kinderen < 1 jaar
o Ouderen
- Seizoenspatroon
o November – april
Symptomen:
- Verkoudheid → bronchiolitis → pneumonie
- Afhankelijk van leeftijd
o Jonge kinderen met primo-infectie → bronchiolitis / pneumonie
o Oudere kinderen en volwassenen → bovenste luchtweginfecties
o Ouderen en immuungecompromiteerden (patiënt met een
immuundeficiëntie) → bronchiolitis / pneumonie
- Apneu (ademstilstand) bij kinderen
- 2% van alle RSV vereist ziekenhuisopname
Diagnostiek:
- Klinische diagnose
o Kind < 1 jaar, bronchiolitis, winter
- RSV PCR op neus- of keelwat
3
, Behandeling:
- Geen behandeling → self-limiting
- Ondersteunend
- Palivizumab (Synagis)
o Monoklonale antilichamen ter voorkoming van een infectie met RSV
o Alleen hoog risico patiënten
Casus 3: longontsteking (pneumonie)
Symptomen:
- Hoesten → 79-91%
- Vermoeidheid → 90%
- Koorts → 71-75%
- Kortademigheid → 67-75%
- Sputum → 60-65%
- Pijn op de thorax → 39-49%
- Ademnood: dyspnoe
Indeling pneumonie:
- Community-acquired pneumonia (CAP, thuis ontstaan) versus hospital acquired
pneumonia (HAP, in het ziekenhuis ontstaan te zwakke arbeid of te lang op bed
liggen)
o CAP: Acute symptomatische infectie van de onderste luchtwegen
→ Infiltraat
→ Ontstaan buiten ziekenhuis/verpleeghuis of binnen 48 uur na
opname
o Incidentie: 5- volwassenen / jaar
o Mortaliteit: +/- 5500 / jaar, 4% totale sterfte
- Mild versus (matig) ernstig
- Typisch versus atypisch
o Typisch
→ Streptococcus pneumoniae (pneumokok)
→ Haemophilus influenzae
→ Moraxella catarrhalis
→ Staphylococcus aureus
o Atypisch
→ Mycoplasma pneumoniae
→ Chlamydophila pneumoniae
→ Chlamydophila psittaci
→ Coxiella burnetti
→ Legionella pneumophila
- Bacterieel versus viraal
- Acuut versus subacuut / chronisch
4
