Kinderwens
Fertiliteit van de vrouw
Fertiliteitsratio : aantal kinderen per vrouw
Nu lager aantal in EU (2,1kinderen per vrouw momenteel)
Vrouwen beginnen later aan kinderen dan vroeger. Door invloed van anticonceptie want uitstellen van
kinderwens is mogelijk, de welvaart (hoe hoger de welvaart, hoe minder kinderen en per vrouw) en
opleidingsniveau.
De vrouw krijgt steeds vroeger haar menarche (eerste menstruatie) door betere hygiëne is deze gedaald tot
12jaar. Er is vroege seksuele activiteit. Seksualiteit wordt gezien als persoonlijke ontwikkeling en relationele
ontwikkeling. Er is ook meer kans op SOA’s.wwanneer er een soa is vastgesteld, en niet wordt behandeld zien
we subfertiliteit.
Het genoom: erfelijk materiaal in de cellen (DNA)
Het EPI-genoom is de laag bovenop het genoom, dit bepaald welke genen tot expressie worden gebracht.
Epigenoom is de baas van het genoom
Epigenetica:
De studie van overerfbare veranderingen in genexpressie, waarbij er geen verandering optreedt in de DNA
code zelf (dit is de genetica, genoom) maar wel omkeerbare erfelijke veranderingen in de genfunctie
(epigenoom).
Individuele genen kunnen aan of uit gezet worden door omgevingsfactoren. Dit kan positief of negatief zijn. Dit
kan ervoor zorgen dat er bepaalde cellen afijkend gedrag gaan vertonen want verkeerde genen worden aan- of
uitgezet (bv stress, roken, voeding, te weinig bewegen,…)
Omgevingsfactoren hebben een invloed op de genexpressie (epigenoom).
Dit betekent dat:
- Deze invloed op elke moment in het leven kan (gameet, embryo, foetus, baby, puber, ...)
- Er is een blijvend effect van deze factoren op genexpressie
- “geheugen” van geslachtscellen wordt doorgegeven aan kind (transgenerationeel effect door
omgevingsfactoren)
De embryogenese en vroege aanleg van placent wordt beïnvloed door:
1, Genetische factoren
2, Omgevingsfactoren
3, Interacties tussen beiden
In het eerste trimester kan het zijn dat de vrouw nog niet weet dat ze zwanger is, het eerste prenatale consult
is pas rond 8 weken. Risico op miskramen werden vroeger in eerste 12 weken gezien.
Daarom zijn er ook preconceptionele consulten. Het doel van preconceptiezorg is het voorkomen van
afwijkingen en ziekte bij moeder en kind door het opsporen en elimineren van risicofactoren voor de
bevruchting.
“window of opportunity”: grote kans om levensstijl te veranderen
Een paar begrippen:
Fertiliteit (‘vruchtbaarheid): wordt meestal uitgedrukt als de kans op een zwangerschap binnen 1 jaar
Fecunditeit is de zwangerschapskans per maand
Time to Pregnancy (TTP): duur tot zwangerschap bij (onbeschermde) coïtus (in maanden)
Fecundability ratio (FR) : de cyclus specifieke kans op een zwangerschap onder de blootgestelde vrouwen,
gedeeld door de kans op zwangerschap bij niet-blootgestelde vrouwen.
Subfertiliteit = indien na 12 maanden onbeschermde coïtus geen zwangerschap is opgetreden
, Kinderwens
Leefstijlfactoren en conceptie:
- Leeftijd
- Voeding
- Lichaamsbeweging
- Roken
- Alcoholgebruik
- Arbeidsomstandigheden
- Chronische ziekten
- Geneesmiddelen gebruik
Er is een cumulatief effect van leefstijlfactoren (indien er meerdere negatieve invloeden zijn, zijn er nog lagere
zwangerschapskansen)
Leeftijd
Er is meer uitstel van de kinderwens (bv carrière). Dit is niet zonder risico’s:
- Afname eicelreserve: Geen nieuwe aanmaak oöcyten, reserve is op lange termijn uitgeput (er worden geen
nieuwe oocyten meer gemaakt) + Gemiddeld ovuleren vrouwen in hun reproductieve periode 400 à 500 keer
- Stijgende leeftijd kortere menstruele cycli (polymennoree)
- 6-7 jaar voor menopauze reeds onregelmatige cycli
Meest vruchtbare jaren van een vrouw:
- 18 en 30 jaar oud: 85% kans op zwangerschap in het eerste jaar onbeschermde coïtus
- Daling vanaf 30 jaar oud
- Op 38-jarige leeftijd: 40% /jaar ( daling met meer dan de helft!)
- 41-jarige leeftijd: meeste vrouwen spontane zwangerschap niet mogelijk
Er zijn meer chromosale afwijkingen in de eicellen door afname eicelvoorraad en eicelkwaliteit naarmate de
leeftijd; er is dus een verhoogde miskraam en lagere kans op innesteling. (Genoommutatie van het niet
uiteengaan van chromosomenparen als ze niet juist uitelkaar zijn gegaan tijdens celdeling )
Studie maternal age at birth and daughters’ subsequent childlessness
Dankzij deze studie weten we dat vrouwen wiens moeder ouder was bij de geboorte zelf hebben meer kans op
kinderloosheid.
Vrouwen die kinderloos bleven waren vaker hoog opgeleid, hadden vaker gebruik gemaakt van
vruchtbaarheidsbehandeling, hadden vaker langer dan 1 jaar actief geprobeerd zwanger te worden, vaker
ongehuwd en vaker lesbisch
Vrouwen met moeders >25j bij de geboorte waren vaker hoger opgeleid en niet getrouw/samenwonend.
Conclusie: er mag geen automatische conclusie getrokken worden met vruchtbaarheidsbehandeling of langer
dan 1j zwanger proberen te worden
Voeding
3 basisprincipes van gezonde voeding: eet evewichtig, met mate en gevarieerd.
- Foliumzuur:
foliumzuurrijke voeding zoals peulvruchten, bladgroenten, koolsoorten, zuivelproducten (kaas, eieren), lever
(cave tijdens zw), citrusfruit en volkorenbrood.
Geeft verhoging van follikeldiameter en verbeterd eicelkwaliteit en eicelrijping
Ook FZ suppletie (vanaf 1 maand) voor conceptie (standaard 0,4mg/dag)
Bij verhoogd risico (bv neurale buis infectie) 4mg/dag (folaat deficiëntie en NBD in voorgeschiedenis)
Advies hierbij is : vanaf actieve zwangerschapswens (stop anti-conceptie)
ook multivitaminepreparaten voor zwangeren wordt niet ontraden preconceptioneel
folaat is cruciaal, belangrijk voor foetus en placenta
Fertiliteit van de vrouw
Fertiliteitsratio : aantal kinderen per vrouw
Nu lager aantal in EU (2,1kinderen per vrouw momenteel)
Vrouwen beginnen later aan kinderen dan vroeger. Door invloed van anticonceptie want uitstellen van
kinderwens is mogelijk, de welvaart (hoe hoger de welvaart, hoe minder kinderen en per vrouw) en
opleidingsniveau.
De vrouw krijgt steeds vroeger haar menarche (eerste menstruatie) door betere hygiëne is deze gedaald tot
12jaar. Er is vroege seksuele activiteit. Seksualiteit wordt gezien als persoonlijke ontwikkeling en relationele
ontwikkeling. Er is ook meer kans op SOA’s.wwanneer er een soa is vastgesteld, en niet wordt behandeld zien
we subfertiliteit.
Het genoom: erfelijk materiaal in de cellen (DNA)
Het EPI-genoom is de laag bovenop het genoom, dit bepaald welke genen tot expressie worden gebracht.
Epigenoom is de baas van het genoom
Epigenetica:
De studie van overerfbare veranderingen in genexpressie, waarbij er geen verandering optreedt in de DNA
code zelf (dit is de genetica, genoom) maar wel omkeerbare erfelijke veranderingen in de genfunctie
(epigenoom).
Individuele genen kunnen aan of uit gezet worden door omgevingsfactoren. Dit kan positief of negatief zijn. Dit
kan ervoor zorgen dat er bepaalde cellen afijkend gedrag gaan vertonen want verkeerde genen worden aan- of
uitgezet (bv stress, roken, voeding, te weinig bewegen,…)
Omgevingsfactoren hebben een invloed op de genexpressie (epigenoom).
Dit betekent dat:
- Deze invloed op elke moment in het leven kan (gameet, embryo, foetus, baby, puber, ...)
- Er is een blijvend effect van deze factoren op genexpressie
- “geheugen” van geslachtscellen wordt doorgegeven aan kind (transgenerationeel effect door
omgevingsfactoren)
De embryogenese en vroege aanleg van placent wordt beïnvloed door:
1, Genetische factoren
2, Omgevingsfactoren
3, Interacties tussen beiden
In het eerste trimester kan het zijn dat de vrouw nog niet weet dat ze zwanger is, het eerste prenatale consult
is pas rond 8 weken. Risico op miskramen werden vroeger in eerste 12 weken gezien.
Daarom zijn er ook preconceptionele consulten. Het doel van preconceptiezorg is het voorkomen van
afwijkingen en ziekte bij moeder en kind door het opsporen en elimineren van risicofactoren voor de
bevruchting.
“window of opportunity”: grote kans om levensstijl te veranderen
Een paar begrippen:
Fertiliteit (‘vruchtbaarheid): wordt meestal uitgedrukt als de kans op een zwangerschap binnen 1 jaar
Fecunditeit is de zwangerschapskans per maand
Time to Pregnancy (TTP): duur tot zwangerschap bij (onbeschermde) coïtus (in maanden)
Fecundability ratio (FR) : de cyclus specifieke kans op een zwangerschap onder de blootgestelde vrouwen,
gedeeld door de kans op zwangerschap bij niet-blootgestelde vrouwen.
Subfertiliteit = indien na 12 maanden onbeschermde coïtus geen zwangerschap is opgetreden
, Kinderwens
Leefstijlfactoren en conceptie:
- Leeftijd
- Voeding
- Lichaamsbeweging
- Roken
- Alcoholgebruik
- Arbeidsomstandigheden
- Chronische ziekten
- Geneesmiddelen gebruik
Er is een cumulatief effect van leefstijlfactoren (indien er meerdere negatieve invloeden zijn, zijn er nog lagere
zwangerschapskansen)
Leeftijd
Er is meer uitstel van de kinderwens (bv carrière). Dit is niet zonder risico’s:
- Afname eicelreserve: Geen nieuwe aanmaak oöcyten, reserve is op lange termijn uitgeput (er worden geen
nieuwe oocyten meer gemaakt) + Gemiddeld ovuleren vrouwen in hun reproductieve periode 400 à 500 keer
- Stijgende leeftijd kortere menstruele cycli (polymennoree)
- 6-7 jaar voor menopauze reeds onregelmatige cycli
Meest vruchtbare jaren van een vrouw:
- 18 en 30 jaar oud: 85% kans op zwangerschap in het eerste jaar onbeschermde coïtus
- Daling vanaf 30 jaar oud
- Op 38-jarige leeftijd: 40% /jaar ( daling met meer dan de helft!)
- 41-jarige leeftijd: meeste vrouwen spontane zwangerschap niet mogelijk
Er zijn meer chromosale afwijkingen in de eicellen door afname eicelvoorraad en eicelkwaliteit naarmate de
leeftijd; er is dus een verhoogde miskraam en lagere kans op innesteling. (Genoommutatie van het niet
uiteengaan van chromosomenparen als ze niet juist uitelkaar zijn gegaan tijdens celdeling )
Studie maternal age at birth and daughters’ subsequent childlessness
Dankzij deze studie weten we dat vrouwen wiens moeder ouder was bij de geboorte zelf hebben meer kans op
kinderloosheid.
Vrouwen die kinderloos bleven waren vaker hoog opgeleid, hadden vaker gebruik gemaakt van
vruchtbaarheidsbehandeling, hadden vaker langer dan 1 jaar actief geprobeerd zwanger te worden, vaker
ongehuwd en vaker lesbisch
Vrouwen met moeders >25j bij de geboorte waren vaker hoger opgeleid en niet getrouw/samenwonend.
Conclusie: er mag geen automatische conclusie getrokken worden met vruchtbaarheidsbehandeling of langer
dan 1j zwanger proberen te worden
Voeding
3 basisprincipes van gezonde voeding: eet evewichtig, met mate en gevarieerd.
- Foliumzuur:
foliumzuurrijke voeding zoals peulvruchten, bladgroenten, koolsoorten, zuivelproducten (kaas, eieren), lever
(cave tijdens zw), citrusfruit en volkorenbrood.
Geeft verhoging van follikeldiameter en verbeterd eicelkwaliteit en eicelrijping
Ook FZ suppletie (vanaf 1 maand) voor conceptie (standaard 0,4mg/dag)
Bij verhoogd risico (bv neurale buis infectie) 4mg/dag (folaat deficiëntie en NBD in voorgeschiedenis)
Advies hierbij is : vanaf actieve zwangerschapswens (stop anti-conceptie)
ook multivitaminepreparaten voor zwangeren wordt niet ontraden preconceptioneel
folaat is cruciaal, belangrijk voor foetus en placenta
