Samenvatting hoorcolleges strafrecht

Aantekeningen hoorcolleges Straf (proces) recht
Strafrecht 1: inleiding in het straf (proces) recht

Week 1A: het strafbare feit en wederrechtelijkheid
Hoofdstuk 1 en 2


Wat is strafrecht?
Het strafrecht is het rechtsgebied waarin we dingen bestraffen, dat komt voort uit ons als mensen.
Strafrecht is blijkbaar onze manier om om te gaan met gedrag dat we zodanig vinden dat iemand
daar straf voor verdient.

In Nederland is alles wat betrekking heeft op strafrecht vastgelegd in het materiele en formele
strafrecht. Alles is vastgesteld in regels. Om ervoor te zorgen dat iedereen zo gelijk mogelijk wordt
behandeld. Deze regels zijn er ook voor om te weten wat wel en niet mag.

Strafrecht in Nederland:
Hoe is dit geregeld?
 Wetboek van strafrecht (materieel recht)
 Wetboek van strafvordering (formeel recht)
-Wat zijn de bevoegdheden als iemand iets verkeerd doet?
-Wanneer mag je iemand aanhouden of niet?
-Hoe lang mag je iemand vasthouden?
-Wat mag de rechtbank? Wat mag de rechter-commissaris?
Voorbeeld: Alles is geregeld in de wet: art. 1 Sr en Art 1 Sv (legaliteitsbeginsel)

Strafbaarheid
4 voorwaarden die er altijd (!!) moeten zijn om tot een strafbaar feit te komen:
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving
3. Wederrechtelijkheid
4. Verwijtbaarheid

1. Interpretatie menselijke gedraging
Iemand aansprakelijk kunnen stellen.
 Vernieling?
 Mishandeling?
 Diefstal met geweld?

2. Delictsomschrijving
 Legaliteitsbeginsel

3. Wederrechtelijkheid:
Als de gedraging In strijd met het recht zonder toestemming
Is er sprake van:
 Vernieling?
 Vrijheidsberoving?
 Bedreiging?

4.Verwijtbaar
kan je een andere keus maken?

,Kan jou een verwijt worden gemaakt?
Wettekst
Lieden is de wettekst altijd…
Wettekst= delictsomschrijving bestanddelen en elementen

De delictsomschrijving bestaat uit bestanddelen. Dat zijn alle voorwaarden die je nodig hebt om tot
dat een strafbare feit te komen (op papier). Elementen zijn: wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid
(niet op papier).

Week 1B: Opzet en schuld
Hoofdstuk 3 en 4

Opzet en schuld: waarom moet je ze kennen?
 Zonder opzet of schuld geen misdrijf;
 Opzet of schuld zijn vrijwel altijd bestanddelen bij een misdrijf; een enkele keer niet, dan is
een van de twee een element;
 Opzet en schuld sluiten elkaar uit. Je hebt of opzet op het plegen van een misdrijf of je hebt
schuld aan het plegen van een misdrijf.
JE KUNT NIET BEIDE TEGELIJKERTIJD BIJ HETZELFDE MISDRIJF HEBBEN!

Waar vinden we de opzet en schuld?
Weet je nog de 4 voorwaarden?
1. Menselijke gedraging (feiten) Wat heb je gedaan?
2. Delictsomschrijving Opzet en Schuld
3. Wederrechtelijkheid
4. Schuld (verwijtbaarheid)

Dus: net als de 4 voorwaarden om tot een strafbaar feit te komen, zijn opzet of schuld een
voorwaarde voor strafbaarheid…hoe zit dat?
 4 voorwaarden is het geheel (denk bijvoorbeeld als je een geweldig diner gaat koken, dan zijn
de 4 voorwaarden het gehele recept, het gehele geweldige diner met alles er op en eraan...)
 Opzet en schuld zijn de onderdelen van de delictsomschrijving (2 e voorwaarde) (Opzet en
Schuld zijn een aantal vaste ingrediënten die je voor het geweldige diner nodig hebt).

Opzet:
Lichtste vorm van opzet: voorwaardelijk opzet. Je stelt je willens en wetens bloot aan de
aanmerkelijk kans dat een gevolg intreedt, en je neemt dat gevolg op de knoop toe.
 Oftewel:
Je weet dat er een goede kans is dat het fout gaat (weten) en toch doe je (willen). Door het toch te
doen, accepteer je dus de (aanmerkelijke!) kans dat het mis gaat. Als het dan mis gaat, dan wordt
strafrechtelijk gezegd dat je opzettelijk hebt gehandeld.

Schuld:
Schuld is een aanmerkelijke mate van verwijtbare onvoorzichtigheid.
Je hebt alle drie onderdelen nodig! Onvoorzichtigheid alleen is dus niet genoeg. Je moet in
aanmerkelijke mate onvoorzichtig zijn geweest en het moet verwijtbaar zijn.




Om vast te stellen of er sprake is van schuld in strafrechtelijke zin, moet je dus kijken of er sprake
is van:

,  Een onvoorzichtigheid;
 Die onvoorzichtigheid moet aanmerkelijk zijn geweest;
 Die aanmerkelijke onvoorzichtigheid moet verwijtbaar zijn. Verwijtbaar in strafrechtelijke zin
betekent dat iemand anders kon handelen, maar dat niet heeft gedaan.

Schuld= culpa. Als het in een delictsomschrijving staat dan wordt dat culpa genoemd.

Culpa is een verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid. Een onvoorzichtige
gedraging houdt in dat iemand anders had moeten handelen.

Aanmerkelijke mate van verwijtbare onvoorzichtigheid is de definitie van schuld.
Het moet ook verweten worden

Opzet vs. Schuld:
Bij opzet ben je je bewust van de mogelijke gevaren. Toch handel je. Je aanvaardt dus de gevolgen.

Bij schuld handel je aanmerkelijk onvoorzichtig. Denk daarbij aan een situatie waarin je denkt: ach,
het is misschien wel gevaarlijk, maar het komt wel goed. Je kunt best weten dat er gevaar is, maar je
gaat ervan uit dat het niet goed gaat. Die aanmerkelijke onvoorzichtigheid kan jou wel worden
verweten, maar je aanvaardt de gevolgen juist niet.

De ondergrens van opzet is voorwaardelijk opzet:
Je bent je bewust van eventuele gevolgen, maar neemt die gevolgen op de koopt toe door het toch
te doen.
Willens en wetens bewust de aanmerkelijke kans aanvaarden dat een bepaald gevolg intreedt.

Toetsing schuld:
Een onvoorzichtigheid; Ja het was onvoorzichtig
 Die onvoorzichtigheid moet aanmerkelijk zijn geweest;
Ja, de voorzichtigheid is behoorlijk, ook belangrijk genoeg om toe te rekenen.
 Die aanmerkelijk onvoorzichtigheid moet verwijtbaar zijn. Verwijtbaar in strafrechtelijke zin
betekent dat iemand anders kon handelen, maar dat niet heeft gedaan. Dat kon natuurlijk
wel.

Voorwaardelijk opzet: ook al was het niet je bedoeling om iemand anders te raken maar een ander
persoon dan ben je strafbaar maar onder voorwaardelijk opzet. Je had moeten weten dat iemand
anders geraakt wordt.

Schuld: Bewust ervan dat het fout kan gaan, maar gedacht dat het goed zou gaan aflopen, niet op de
koop nemen. Hopen dat het goed afloopt. Wat de verdachte op dat moment dacht.




Aantekeningen les week 2: