Samenvatting Ontstekingen en infecties toets blok 5 Zorgcollege

Medische terminologie & pathologie Hoofdstuk 3 Ontsteking en infectie
VVT 1 Thema 9 Ontstekingen en infecties
3.2 Micro-organismen
Micro-organismen zijn levende deeltjes die met het blote oog niet
zichtbaar zijn.
Micro-organismen zijn in te delen in:
 Virussen
 Bacteriën
 Schimmels
 Protozoa (vooral bij tropische ziekten)

3.2.1 Virussen
» Bestaat uit erfelijk materiaal (DNA of RNA) in een
omhulsel van eiwit
» Een virus is geen organisme en kan niet
zelfstandig leven
» Een virus heeft levende cellen in een gastheer
(b.v. de mens) nodig om te leven en zich te
vermenigvuldigen
» Is ongeveer 0,0000001 mm groot, is alleen
zichtbaar met een
elektronenmicroscoop
» Voorbeelden van virussen:
- Griepvirus (influenza-virus)
- Verkoudheidsvirus
(adenovirus)
- Herpesvirus
- Hepatitisvirus*


3.2.2 Bacteriën
» Een bacterie is een eencellig micro-organisme zonder kern
» Het erfelijke materiaal ligt in het cytoplasma
» Een bacterie kan wel zelfstandig leven en zich vermenigvuldigen
» 0,001-0,005 mm groot
» Alleen de ziekmakende (pathogene) bacteriën zijn in de ziekteleer
van belang
» Commensale bacteriën zijn bacteriën die in of op een ander
organisme, b.v. de mans, leven zonder schade aan te richten.
Zijn vaak zelfs nuttig, zoals de bacteriën in onze darmen (E.
colibacterie, vit K)
Kan ook mogelijke veroorzaker zijn van b.v. voedselvergiftiging (door
rauw vlees)




1

,Medische terminologie & pathologie Hoofdstuk 3 Ontsteking en infectie
VVT 1 Thema 9 Ontstekingen en infecties




De bekendste bacteriële ziekteverwekkers zijn te verdelen in:
 Kokken, dit zijn bolvormige bacteriën
- Stafylokokken, veroorzakers van etterige ontstekingen
- Pneumokokken, veroorzakers van longontsteking
- Meningokokken, veroorzakers van hersenvliesontsteking

 Bacillen, dit zijn staafvormige bacteriën
- Tetanusbacil, de veroorzaker van tetanus
- Tuberkelbacil, de veroorzaker van tbc

 Spirocheten, dit zijn kurkentrekker vormige bacteriën
- Spirochaeta pallida, de veroorzaker van de geslachtsziekte lues of
syfilis
- Borrelia burgdorferi, de veroorzaker van de ziekte van Lyme




3.2.3 Schimmels en gisten
» Schimmels zijn eencellig of meercellig
» Hebben een celkern en planten zich voort door deling (dan heten ze
gisten) of door sporen (schimmels)
» Schimmels kunnen de huid infecteren
2

, Medische terminologie & pathologie Hoofdstuk 3 Ontsteking en infectie
VVT 1 Thema 9 Ontstekingen en infecties
» Voorbeelden schimmelinfecties:
- Zwemmerseczeem (tinea pedis) => schimmelinfectie van de huid
tussen de tenen.
- Candida albicans, is een gist dat spruw
kan veroorzaken en bij vrouwen ook witte
vloed (fluor albus)




3.2.4 Protozoa
» Zijn eencellige parasieten
» Afmeting is: 0,010 tot 0,052 mm en zijn goed zichtbaar onder een
microscoop
» Ze bewegen door zeepachtige draden (flagellen), haarachtige
structuren (trilharen) of doordat ze uitstulpingen ‘pootjes’
(pseudopodia) vormen.
» In de tropen zijn de protozoa berucht om de ziekten die ze
veroorzaken, zoals malaria en amoebendysenterie.

3.3. Macro-organismen
Macro-organismen zijn met het blote oog waar te nemen.
Onder deze organisme vallen:
 Luizen
 Mijten
 Vlooien
 Wormen
 Maden

Macro-organismen kunnen zich in of op een lichaam vermenigvuldigen bv.
door:
- Het eten van besmet voedsel (wormen)
- Minder hygiënische omstandigheden (vlooien, luizen en mijten)

Vooral de darmen en de huid kunnen door macro-organismen worden
aangetast.

Schurft:
Is een huidziekte die wordt veroorzaakt door een mijt en die wordt
overgedragen door langdurig of regelmatig, intensief lichamelijk contact
met iemand die schurft heeft, zoals bij lichamelijke verzorging, seksueel
contact of gezamenlijk gebruik van bed of kleding.

3.4 Besmetting
De mens kan ziek worden zodra ziektekiemen het lichaam binnendringen.
Dit kan via:
3