Insolven erecht en zekerheid
Week 1: introduc e insolven erecht
Faillissement (art. 1 t/m 213 Fw), surseance van betaling (art. 214 t/m 283 Fw) en schuldsanering (art. 284
t/m 362 Fw).
Faillissement:
- Algemeen beslag op de goederen van een schuldenaar ten behoeve van schuldeisers —> bevriezing van
vermogen en posi e schuldeisers
- Curator beheert en vere ent de boedel (art. 68 Fw)
- Fixa e, inventarisa e (veri ca e) en liquida e
Collec eve (faillissement)procedure:
- Voorkomen common pool problemen: iedereen wil in een keer tegelijk voldaan worden;
- Voorkomen vernie ging waarde ac va;
- Voorkomen monitoring costs: schuldeisers hoeven niet bang te zijn dat anderen hun deel wegkapen.
Wanneer faillietverklaring mogelijk:
- Als de schuldenaar in de toestand verkeert dat hij hee opgehouden te betalen (art. 1 Fw)
- De rechter kan de faillietverklaring uitspreken op:
1. Eigen aangi e schuldenaar (art. 1 lid 1 Fw)
2. Op verzoek van een of meer zijner schuldeisers (art. 1 lid 1 Fw);
3. Om redenen van openbaar belang op verzoek van het OM (art. 1 lid 2 Fw).
- Aanvraag gaat per verzoekschri (art. 4 lid 1 Fw) door een advocaat (art. 5 lid 1 Fw) bij de rechtbank
- Wat is een schuldeisers?
- Een schuldeiser in de zin van de Fw is degene die op de dag dat de insolven eprocedure wordt
geopend krachtens een persoonlijke verbintenis, het subjec eve recht hee een presta e van de
schuldenaar te vorderen en deze vordering te verhalen op de goederen van de schuldenaar = een
vordering op grond van verbintenis met de schuldenaar.
Vereisten faillietverklaring
- Art. 6 lid 1 Fw: de rechtbank verklaart de schuldenaar failliet, indien summierlijk blijkt van het bestaan
van feiten en omstandigheden die aantonen dat de schuldenaar in de toestand verkeert dat hij hee
opgehouden te betalen (art. 6 lid 3 Fw).
- De schuldenaar hee opgehouden te betalen, indien:
1. Ten minste 2 schuldeisers onbetaald worden gelaten
2. Waarvan één met opeisbare vordering
Aanvullende vereisten in HR Berzona (ro 3.4), in het geval dat een schuldeiser verzoekt om faillietverklaring:
Iemand die faillissement aanvraagt, hee ten minste één steunvordering nodig:
- Iemand die faillissement aanvraagt, hee ten minste 1 steunvordering nodig:
- De steunvordering mag niet toekoms g zijn
- Hoe niet opeisbaar te zijn en hoe niet te zien op de betaling van een geldsom
Gevolgen faillietverklaring
- Fixa ebeginsel (algeheel beslag): xa e van ac va en passiva (art. 20 Fw)
- Gehele vermogen failliet verhaalsobject voor collec eve crediteuren (art. 3:276 BW)
- Verlies van beheer en beschikking over vermogen (art. 23 jo 35 Fw)
- Geen nieuwe schulden (art. 24 Fw)
- Individuele beslagen vervallen (art. 33 Fw) (collec eve procedure)
- Art. 35 lid 3 Fw: een derde wordt geacht na de bekendmaking van de faillietverklaring in de staatscourant
(art. 14 lid 3 Fw) de onbevoegdheid van de gefailleerde te hebben gekend.
- Het vanuit de boedel leveren van een goed is niet meer mogelijk (art. 35 lid 1 Fw)
- Absoluut leveringsverbod
- Beschikkingsbevoegdheid (art. 3:84 BW) verdwijnt door faillissement
tift ti ti ft tititift ff fi titift fiftti ti ft ti ti ti ti ft ti ftti ti ft
, - Schakelbepaling art. 3:98 BW: geldt ook voor ves ging beperkte rechten (zekerheden zoals pand en
hypotheek).
- Verkochte niet geleverde goederen: concurrente faillissementsvordering voor betaald geld resteert
voor koper.
- Hetzelfde geldt voor bij voorbaat geleverde goederen (art.35 lid 2 Fw)
- Bij voorbaat leveren: levering onder opschortende voorwaarden van het intreden van de
beschikkingsbevoegdheid van par j (art. 3:97 BW)
- Leveren goed waar degene die levert nog niet beschikkingsbevoegd over is door alvast
leveringshandeling te doen
- Bij faillissement —> niet beschikkingsbevoegd —> de bij voorbaat geleverde goederen vallen in de
boedel.
Rechtsmiddelen tegen faillietverklaring of afwijzing verzoek
Verschillende rechtsmiddelen (art. 8-12 Fw):
- Hoger beroep
- Verzet
- Beroep in cassa e
- Schuldeisers kunnen zich verze en tegen de uitspraak (art. 10 lid 1 Fw)
- Termijn 8 dagen na uitspraak (art. 10 lid 1 Fw)
- Per verzoekschri (art. 10 lid 2 Fw)
HR Hoeksema q.q./RM Trade
- Feiten: de rechtspersoon vraagt zelf faillissement aan; boedel is leeg; curator moet kosten maken die hij
niet kan verhalen (ro 4.2.1)
- Kan de curator zich tegen het faillissement verze en?
- HR: indien sprake is van een boedel die (nagenoeg) geen ac va omvat en er geen enkele aanleiding
bestaat voor de verwach ng dat in faillissement ac va zullen kunnen worden gegenereerd, kan de
curator zich als belanghebbende in de zin van art. 10 Fw tegen het faillissement verze en (ro 4.5, 4.3.2,
4.2.1, 4.7.1).
Balanslezen
Belangrijk: begrijp aard van EV
- EV is sluitpost
- EV staat niet vast en is niet wat aandeelhouders hebben geïnvesteerd
- EV is wat er overblij (van de ac va) voor de aandeelhouders als uit de ac va alle passiva (schulden) zijn
a etaald.
Belangrijk:
- Winst (in cash) of waardedaling (in vaste ac va) doet zich eerst links voor, dan recht (al jd in het EV)
- Schulden veranderen niet zomaar van groo e, EV wel.
Solvabiliteitsra o: hoeveel weerstandsvermogen hee de vennootschap —> EV wordt ook wel ‘equidy
cushion’ genoemd
- Solvabiliteit = EV / TV x 100%
- Eigen vermogen / totaal balanswaarde x 100%
Gevolgen uitbetaling dividend
- Eerst een min links (cash), en dan rechts (EV)
- E ect op solvabiliteitsra o
- Berekenen Return on Equity (ROE) = inkomsten / EV x 100%
- Hoe minder EV (meer vreemd vermogen), hoe hoger de ROE.
Hoe meer vreemd vermogen, hoe meer risico:
- Equity cushion verdwijnt: geen dekking meer voor verliezen; geen EV om verliezen op te vangen.
ff
fb titift ft titi ttti ti ttti ttti ti ft ti ti ttti
, Contractenrecht
Aantastbaarheid van rechtshandelingen / overeenkomsten
- Nie gheid (art. 3:40 BW)
- Vernie ging (art. 3:44, 3:45, 6:228 + 3:53 BW)
Remedies bij niet-nakoming
- Vordering tot nakoming (art. 3:296 BW)
- Opschor ng (art. 6:52 en 6:262 BW)
- Schadevergoeding (art. 6:74 BW
- (Par ële) ontbinding (art. 6:265 BW)
titi ti ti
Week 1: introduc e insolven erecht
Faillissement (art. 1 t/m 213 Fw), surseance van betaling (art. 214 t/m 283 Fw) en schuldsanering (art. 284
t/m 362 Fw).
Faillissement:
- Algemeen beslag op de goederen van een schuldenaar ten behoeve van schuldeisers —> bevriezing van
vermogen en posi e schuldeisers
- Curator beheert en vere ent de boedel (art. 68 Fw)
- Fixa e, inventarisa e (veri ca e) en liquida e
Collec eve (faillissement)procedure:
- Voorkomen common pool problemen: iedereen wil in een keer tegelijk voldaan worden;
- Voorkomen vernie ging waarde ac va;
- Voorkomen monitoring costs: schuldeisers hoeven niet bang te zijn dat anderen hun deel wegkapen.
Wanneer faillietverklaring mogelijk:
- Als de schuldenaar in de toestand verkeert dat hij hee opgehouden te betalen (art. 1 Fw)
- De rechter kan de faillietverklaring uitspreken op:
1. Eigen aangi e schuldenaar (art. 1 lid 1 Fw)
2. Op verzoek van een of meer zijner schuldeisers (art. 1 lid 1 Fw);
3. Om redenen van openbaar belang op verzoek van het OM (art. 1 lid 2 Fw).
- Aanvraag gaat per verzoekschri (art. 4 lid 1 Fw) door een advocaat (art. 5 lid 1 Fw) bij de rechtbank
- Wat is een schuldeisers?
- Een schuldeiser in de zin van de Fw is degene die op de dag dat de insolven eprocedure wordt
geopend krachtens een persoonlijke verbintenis, het subjec eve recht hee een presta e van de
schuldenaar te vorderen en deze vordering te verhalen op de goederen van de schuldenaar = een
vordering op grond van verbintenis met de schuldenaar.
Vereisten faillietverklaring
- Art. 6 lid 1 Fw: de rechtbank verklaart de schuldenaar failliet, indien summierlijk blijkt van het bestaan
van feiten en omstandigheden die aantonen dat de schuldenaar in de toestand verkeert dat hij hee
opgehouden te betalen (art. 6 lid 3 Fw).
- De schuldenaar hee opgehouden te betalen, indien:
1. Ten minste 2 schuldeisers onbetaald worden gelaten
2. Waarvan één met opeisbare vordering
Aanvullende vereisten in HR Berzona (ro 3.4), in het geval dat een schuldeiser verzoekt om faillietverklaring:
Iemand die faillissement aanvraagt, hee ten minste één steunvordering nodig:
- Iemand die faillissement aanvraagt, hee ten minste 1 steunvordering nodig:
- De steunvordering mag niet toekoms g zijn
- Hoe niet opeisbaar te zijn en hoe niet te zien op de betaling van een geldsom
Gevolgen faillietverklaring
- Fixa ebeginsel (algeheel beslag): xa e van ac va en passiva (art. 20 Fw)
- Gehele vermogen failliet verhaalsobject voor collec eve crediteuren (art. 3:276 BW)
- Verlies van beheer en beschikking over vermogen (art. 23 jo 35 Fw)
- Geen nieuwe schulden (art. 24 Fw)
- Individuele beslagen vervallen (art. 33 Fw) (collec eve procedure)
- Art. 35 lid 3 Fw: een derde wordt geacht na de bekendmaking van de faillietverklaring in de staatscourant
(art. 14 lid 3 Fw) de onbevoegdheid van de gefailleerde te hebben gekend.
- Het vanuit de boedel leveren van een goed is niet meer mogelijk (art. 35 lid 1 Fw)
- Absoluut leveringsverbod
- Beschikkingsbevoegdheid (art. 3:84 BW) verdwijnt door faillissement
tift ti ti ft tititift ff fi titift fiftti ti ft ti ti ti ti ft ti ftti ti ft
, - Schakelbepaling art. 3:98 BW: geldt ook voor ves ging beperkte rechten (zekerheden zoals pand en
hypotheek).
- Verkochte niet geleverde goederen: concurrente faillissementsvordering voor betaald geld resteert
voor koper.
- Hetzelfde geldt voor bij voorbaat geleverde goederen (art.35 lid 2 Fw)
- Bij voorbaat leveren: levering onder opschortende voorwaarden van het intreden van de
beschikkingsbevoegdheid van par j (art. 3:97 BW)
- Leveren goed waar degene die levert nog niet beschikkingsbevoegd over is door alvast
leveringshandeling te doen
- Bij faillissement —> niet beschikkingsbevoegd —> de bij voorbaat geleverde goederen vallen in de
boedel.
Rechtsmiddelen tegen faillietverklaring of afwijzing verzoek
Verschillende rechtsmiddelen (art. 8-12 Fw):
- Hoger beroep
- Verzet
- Beroep in cassa e
- Schuldeisers kunnen zich verze en tegen de uitspraak (art. 10 lid 1 Fw)
- Termijn 8 dagen na uitspraak (art. 10 lid 1 Fw)
- Per verzoekschri (art. 10 lid 2 Fw)
HR Hoeksema q.q./RM Trade
- Feiten: de rechtspersoon vraagt zelf faillissement aan; boedel is leeg; curator moet kosten maken die hij
niet kan verhalen (ro 4.2.1)
- Kan de curator zich tegen het faillissement verze en?
- HR: indien sprake is van een boedel die (nagenoeg) geen ac va omvat en er geen enkele aanleiding
bestaat voor de verwach ng dat in faillissement ac va zullen kunnen worden gegenereerd, kan de
curator zich als belanghebbende in de zin van art. 10 Fw tegen het faillissement verze en (ro 4.5, 4.3.2,
4.2.1, 4.7.1).
Balanslezen
Belangrijk: begrijp aard van EV
- EV is sluitpost
- EV staat niet vast en is niet wat aandeelhouders hebben geïnvesteerd
- EV is wat er overblij (van de ac va) voor de aandeelhouders als uit de ac va alle passiva (schulden) zijn
a etaald.
Belangrijk:
- Winst (in cash) of waardedaling (in vaste ac va) doet zich eerst links voor, dan recht (al jd in het EV)
- Schulden veranderen niet zomaar van groo e, EV wel.
Solvabiliteitsra o: hoeveel weerstandsvermogen hee de vennootschap —> EV wordt ook wel ‘equidy
cushion’ genoemd
- Solvabiliteit = EV / TV x 100%
- Eigen vermogen / totaal balanswaarde x 100%
Gevolgen uitbetaling dividend
- Eerst een min links (cash), en dan rechts (EV)
- E ect op solvabiliteitsra o
- Berekenen Return on Equity (ROE) = inkomsten / EV x 100%
- Hoe minder EV (meer vreemd vermogen), hoe hoger de ROE.
Hoe meer vreemd vermogen, hoe meer risico:
- Equity cushion verdwijnt: geen dekking meer voor verliezen; geen EV om verliezen op te vangen.
ff
fb titift ft titi ttti ti ttti ttti ti ft ti ti ttti
, Contractenrecht
Aantastbaarheid van rechtshandelingen / overeenkomsten
- Nie gheid (art. 3:40 BW)
- Vernie ging (art. 3:44, 3:45, 6:228 + 3:53 BW)
Remedies bij niet-nakoming
- Vordering tot nakoming (art. 3:296 BW)
- Opschor ng (art. 6:52 en 6:262 BW)
- Schadevergoeding (art. 6:74 BW
- (Par ële) ontbinding (art. 6:265 BW)
titi ti ti
