Samenvatting Probleem 1 IRW

1. Welke rechtsgebieden zijn er?

Privaatrecht
De rechtsbetrekking tussen burgers onderling. Er wordt onderscheid gemaakt tussen
materieel privaatrecht, bestaande uit burgerlijk recht en handelsrecht, en formeel
privaatrecht (burgerlijk procesrecht)

Materieel privaatrecht
Vroeger werd er onderscheid gemaakt tussen handelsrecht en burgerlijk recht maar
sinds het nieuwe Burgerlijk Wetboek uit 1992 werden er steeds meer regelingen uit
het Wetboek van Koophandel overgenomen in het Burgerlijk Wetboek, waardoor het
onderscheiden van deze rechtsgebieden minder belangrijk werd. Het materieel
privaatrecht zijn vooral de regels die bestaan.

Vermogensrecht
Het vermogensrecht valt onder materieel privaatrecht dat de op geld
waardeerbare rechten en plichten behandeld.
- Subjectieve vermogensrechten zijn in het algemeen overdraagbaar (vgl.
art. 3:6 BW) (cessie);
- Regels van vermogensrecht zijn niet dwingend, partijen mogen afwijkende
afspraken maken;
- Goederenrecht: regelt de rechtsverhouding tussen personen en goederen;
- Verbintenisrecht: regelt de rechtsverhouding tussen personen onderling.

Personen- en familierecht
Het personen- en familierecht geeft regels met betrekking tot het recht op
naam, huwelijk, adoptie etc. Het algemeen belang is hier meer bij betrokken
dan bij het vermogensrecht en heeft daarom ook tegenovergestelde
karakteristieken.
- De rechten zijn niet op geld waardeerbaar;
- De rechten zijn niet overdraagbaar;
- In het algemeen bestaat niet de mogelijkheid om af te wijken.

Internationaal privaatrecht
Internationaal privaatrecht is een atypisch rechtsgebied, de regels worden namelijk
niet direct op de rechtsverhoudingen toegepast, maar bepalen welke nationale
rechten moeten worden toegepast (conflictenrecht). Regels van internationaal
privaatrecht zijn te vinden in verdragen, Europees Recht, maar ook in Nederlandse
wetgeving.

Formeel privaatrecht
Formeel privaatrecht regelt de wijze waarop de burgers jegens elkaar hun rechten
kunnen handhaven, al dan niet met rechterlijke tussenkomst. Het bevat de regels
voor de rechterlijke macht en haar bevoegdheden, het proces, de rechtsmiddelen die
gebruikt kunnen worden en de executie. Dat men zijn subjectieve recht kan
beïnvloeden bepaald de waarde van dat recht.

, Ook in gevallen waar men iets samen wil bereiken kan de rechter een rol spelen,
zoals bij een adoptie. De regels van het formele privaatrecht zijn te vinden in het
Wetboek van Burgerlijke Rechtsverordening, en in de Wet op de rechterlijke
organisatie.


Publieksrecht
Publieksrecht is de organisatie van het overheidsapparaat en de invloed van de burger
daarop en de verhouding tussen overheid en burgers.

Staatsrecht
Het staatsrecht geeft regels voor organisatie van een staat. Hierbij moet je denken
aan bevoegdheidsverdeling tussen overheidsorganen en beperkingen van
bevoegdheden van de overheid (grondrechten), maar ook het kiesrecht. Het
staatsrecht staat beschreven in de grondwet en in andere wettelijke regelingen. Er
bestaat ook ongeschreven staatsrecht, bijvoorbeeld de vertrouwensregel, die inhoud
dat de minister moet aftreden wanneer het parlement hem niet meer vertrouwd.

Bestuursrecht
Bestuursrecht betreft de ordening van de relatie tussen bestuur en burger, zoals
bescherming tegen de overheid, ruimtelijke ordening, onderwijs en sociale
zekerheden. De wetgever regelt hier de zaken die het algemeen belang zo aangaan
dat ze niet particulier geregeld kunnen worden.

Strafrecht
Binnen het stafrecht heeft de overheid bij wederrechtelijk gedrag van een burger de
bevoegdheid om (negatieve)sancties op te leggen. Veel van de geconstateerde
strafbare feiten worden niet beoordeeld door de rechter maar worden afgehandeld
door de politie of het OM. Zij hebben hier namelijk bepaalde bevoegdheden voor.
- Materieel strafrecht: bepaalt welke gedragingen strafbaar zijn en welke
sancties daarop gelden (Wetboek Strafrecht);
- Formeel strafrecht: regels omtrent opsporing, vervolging, berechting en
executie (Wetboek Strafvordering).
De rechter mag niet een niet uitdrukkelijk in de wet genoemd feit straffen met de
redenering dat dit aansluit bij een feit dat wel strafbaar is. (art. 1 Sr)

Internationaal publieksrecht
Internationaal publieksrecht is een verzamelnaam voor tussen staten geldende
volkenrecht en het tot de burgers gerichte gemeenschapsrecht. Het recht is
gedeeltelijk vastgesteld in verdragen (EVRM), maar ook op regels van gewoonterecht
en op algemene rechtsbeginselen. Het internationale strafrecht denkt twee
begrippen:
1. Het strafrecht dat complementair is aan de nationale wetgeving, zoals ernstige
misdrijven van internationaal belang die worden berecht door het Internationaal
Strafhof in Den Haag;
2. De regels die betrekking hebben op door Nederlanders in het buitenland en door
buitenlanders buiten Nederland begane Nederlandse strafbare feiten.