Nectar 3e editie biologie 4 vwo leerboek
Inhoudsopgave
§1 Dierwelzijn (SE)
§2 Gedrag bestuderen (SE)
§3 Communicatie en gedrag (SE)
§4 Aangeboren of aangeleerd (SE)
§5 Gedrag van primaten (SE)
Samengevat biologie vwo 5e druk 6e oplage 2020
Hoofdstuk 14 Gedrag en seksualiteit*
Bladzijde 196 t/m 203 zijn verwerkt in deze samenvatting
Legenda
Voorbeelden zijn lichtgrijs gekleurd.
BINA tabellen zijn grijsgekleurd.
Hoofdbegrippen zijn donkerrood gekleurd.
, §1 Dierwelzijn
gedrag = waarneembare activiteiten van mens en dier
gevolg van
prikkel = vanuit het uitwendige en inwendige milieu inwerkende toestand of gebeurtenis
respons = reactie van spieren of klieren, gecoördineerd door zenuwstelsel en hormonen
georganiseerd in een
gedragssysteem = een groep samenhangende gedragingen
voortplantingsgedrag, broedzorg, vechten, territoriumgedrag
bestaat uit
gedragselementen = handelingen, kleinste gedeelten van gedrag
het gedragssysteem vechten bestaat o.a. uit aanvallen, vluchten, pikken
samenhang bestaat uit
gemeenschappelijk doel
territoriumgedrag bestaat uit: domineren, dreigen, imponeren, bijten, enz.
vaak vaste volgorde van gedragselementen
bij voortplanting bij mensen: strelen, kussen, vrijen, geslachtsgemeenschap
gedragsketen ontstaat wanneer een handeling van het ene dier een prikkel vorm voor een volgende
handeling van het andere dier
functie van gedrag
ontwikkeling onder invloed van
selectiedruk waarbij door natuurlijke selectie het meest effectieve gedrag tot meer
overlevingskans en voortplantingskans leidt
samenwerken in een groep beidt grotere overlevingskansen dan overlevingsgedrag als
individu
- school vissen of zwerm vogels
- trekvogels
evolutie = verandering van milieu leidt door natuurlijke selectie tot verandering van gedrag
conditionering = leergedrag dat wordt bepaald door reacties op signalen uit de omgeving
zoals beloning en/of straf
toename van bepaald zoekgedrag als dat leidt tot het vinden van voedsel
afname van bepaald gedrag als dat leidt tot vluchten of vechten met verlies