Motiverend onderzoeken?
Het creëren van een olievlek onder de koplopers
Een onderzoek over de succesfactoren bij implementatie van Evidence Based Practice in het Rijnstate ziekenhuis
Foto 1: Koninklijk Atheneum Pegasus, z.d.
Namen: Carmen van Rooij (579260) en Jia-Feng Ye (592320)
Opleiding: HBO Verpleegkunde
Docentbegeleider: Suzanne Koning & Anne Harderwijk
Opdrachtgever: Nienke Langebeek
Examinator: Marrig Batelaan
Projectnummer: 2021_1ZidP_49
2
, 3
Colofon
Opdrachtgever Rijnstate Ziekenhuis Arnhem
Mw. dr. Nienke Langebeek
Verpleegkundig Specialist
Wetenschapsbureau Rijnstate Esther van Loon
E3vanloon@rijnstate.nl
Coördinator verpleegkundig onderzoek
Docentbegeleider 1e periode Suzanne Koning
Docent onderzoeker
Docentbegeleider 2e periode Anne Harderwijk
Verplegingswetenschapper
Examinator Marrig Batelaan
Studentonderzoekers Carmen van Rooij
579260
Jia-Feng Ye
592320
In samenwerking met Rijnstate Ziekenhuis
Wagnerlaan 55
6815 AD, Arnhem
Onderwijsinstelling Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Kapittelweg 33
6525 EN, Nijmegen
Opleiding Verpleegkunde
Onderwijseenheid Zorginnovatie in de Praktijk
Studiejaar 2020-2021
Inleverdatum 11 januari 2021
3
, 4
Copyright © 2021
Auteur: Carmen van Rooij, Jia-Feng Ye
Druk: 1
Vormgeving en layout: Carmen van Rooij, Jia-Feng Ye
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel
van druk, fotokopie, geluidsband, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke
toestemming van de uitgever.
4
, 5
Voorwoord
Vol trots en met enthousiasme presenteren wij, Carmen van Rooij en Jia-Feng Ye, het
onderzoeksverslag ‘Motiverend onderzoeken? Het creëren van een olievlek onder de
koplopers’, uitgevoerd in samenwerking met het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem.
Dit kwaliteitsproject is onderdeel van de voltijdopleiding HBO-Verpleegkunde aan de
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, onderwijseenheid ‘Zorginnovatie in de Praktijk’. De
studentonderzoekers Carmen, derdejaarsstudent, en Jia-Feng, vierdejaarsstudent, hebben
beiden intensief, maar met veel enthousiasme, gewerkt aan dit onderzoek. Het heeft ons veel
inzicht gegeven in het concept van Evidence Based Practice en hoe dit in de praktijk eruit
terugkomt. Daarnaast ontwikkelden wij onderzoeksvaardigheden en reflectieve vaardigheden,
die nodig zijn als HBO-verpleegkundige.
Wij werden begeleid door de opdrachtgever Nienke Langebeek, werkzaam als verpleegkundig
specialist en door Esther van Loon, werkzaam in het wetenschapsbureau van Rijnstate. Dankzij
hun kennis, expertise, hulp en kritische blik, zijn wij in staat geweest dit kwaliteitsproject uit te
voeren.
Ook bedanken wij Suzanne Koning, die ons heeft begeleid gedurende de eerste periode van
het kwaliteitsproject en Anne Harderwijk voor de tweede periode. Hun individuele hulp,
feedback, aandacht en denkbeelden hebben bijgedragen aan het tot stand komen van dit
onderzoeksverslag.
Wij wensen de lezer veel leesplezier.
Carmen van Rooij en Jia-Feng Ye
Studenten HBO-V aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Nijmegen, 11 januari 2021
5
, 6
Samenvatting
ACHTERGROND
Evidence Based Practice (EBP) is een begrip in de medische wereld dat wordt beschreven als
het toepassen van recente literatuur in de praktijk met inbreng van eigen kennis, ervaringen en
voorkeuren van de patiënt, door zo tot de best mogelijke zorg te komen. In werkelijkheid wordt
EBP minder toegepast dan verpleegkundigen veronderstellen. Het onderzoeksbureau van het
Rijnstate ziekenhuis is benieuwd wat de succesfactoren zijn bij het gebruik van EBP onder de
verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten die EBP al bewust toepassen, ofwel ‘de
koplopers’. Daarnaast is ook onderzocht wat de belemmerende factoren zijn onder de koplopers
bij gebruik van EBP. Deze informatie is van belang voor verdere implementatie van EBP binnen
het Rijnstate ziekenhuis.
DOEL
In januari 2021 is er in kaart gebracht wat de succesfactoren zijn van de koplopers en welke
aanbevelingen geformuleerd kunnen worden voor het Rijnstate ziekenhuis.
METHODE
Er is gebruik gemaakt van een kwalitatief onderzoek. Er zijn 8 semigestructureerde interviews
afgenomen bij verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Doordat het onderzoek vraagt
om koplopers, werd gebruik gemaakt van een selecte steekproef. De interviews zijn 1 op 1
afgenomen met behulp van een topiclijst. De verzamelde data is door middel van een
voicerecorder opgenomen, waarna deze is getranscribeerd en gecodeerd.
RESULTATEN
Vijf verpleegkundigen en drie verpleegkundig specialisten hebben deelgenomen aan het
onderzoek. Hieruit zijn antwoorden gegeven op de deelvragen. Er is gebleken dat de definitie
beschreven door de koplopers overeenkomen met de literatuur, maar dat het moeilijk is hieraan
vorm te geven door tijd-, personeels- en kennistekort, de Engelse taalbarrière en de
onbereikbaarheid van verpleegkundig onderzoeken. De succesfactoren die de koplopers
daarentegen ervaren zijn: implementatie van de regieverpleegkundige en een EBP werkgroep
met taakdagen, het volgen van klinische lessen/cursussen over EBP en het inzetten van
duobanen.
CONCLUSIE
Concluderend zien de koplopers voordelen in van EBP gebruik. De succesfactoren die de
koplopers ervaren bij het toepassen en implementeren van EBP implementatie zijn:
implementatie van een regieverpleegkundige, EBP werkgroepen, taakdagen, het volgen van
klinische lessen/cursussen, duobanen en het meer bereikbaar maken van verpleegkundig
onderzoeken.
KERNWOORDEN
EBP, evidence based practice, implementatie EBP, verpleegkundigen, verpleegkundig
specialisten, bevorderende factoren, succesfactoren, belemmerende factoren, barrières, best
practice, Rijnstate Ziekenhuis
6
Het creëren van een olievlek onder de koplopers
Een onderzoek over de succesfactoren bij implementatie van Evidence Based Practice in het Rijnstate ziekenhuis
Foto 1: Koninklijk Atheneum Pegasus, z.d.
Namen: Carmen van Rooij (579260) en Jia-Feng Ye (592320)
Opleiding: HBO Verpleegkunde
Docentbegeleider: Suzanne Koning & Anne Harderwijk
Opdrachtgever: Nienke Langebeek
Examinator: Marrig Batelaan
Projectnummer: 2021_1ZidP_49
2
, 3
Colofon
Opdrachtgever Rijnstate Ziekenhuis Arnhem
Mw. dr. Nienke Langebeek
Verpleegkundig Specialist
Wetenschapsbureau Rijnstate Esther van Loon
E3vanloon@rijnstate.nl
Coördinator verpleegkundig onderzoek
Docentbegeleider 1e periode Suzanne Koning
Docent onderzoeker
Docentbegeleider 2e periode Anne Harderwijk
Verplegingswetenschapper
Examinator Marrig Batelaan
Studentonderzoekers Carmen van Rooij
579260
Jia-Feng Ye
592320
In samenwerking met Rijnstate Ziekenhuis
Wagnerlaan 55
6815 AD, Arnhem
Onderwijsinstelling Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Kapittelweg 33
6525 EN, Nijmegen
Opleiding Verpleegkunde
Onderwijseenheid Zorginnovatie in de Praktijk
Studiejaar 2020-2021
Inleverdatum 11 januari 2021
3
, 4
Copyright © 2021
Auteur: Carmen van Rooij, Jia-Feng Ye
Druk: 1
Vormgeving en layout: Carmen van Rooij, Jia-Feng Ye
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel
van druk, fotokopie, geluidsband, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke
toestemming van de uitgever.
4
, 5
Voorwoord
Vol trots en met enthousiasme presenteren wij, Carmen van Rooij en Jia-Feng Ye, het
onderzoeksverslag ‘Motiverend onderzoeken? Het creëren van een olievlek onder de
koplopers’, uitgevoerd in samenwerking met het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem.
Dit kwaliteitsproject is onderdeel van de voltijdopleiding HBO-Verpleegkunde aan de
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, onderwijseenheid ‘Zorginnovatie in de Praktijk’. De
studentonderzoekers Carmen, derdejaarsstudent, en Jia-Feng, vierdejaarsstudent, hebben
beiden intensief, maar met veel enthousiasme, gewerkt aan dit onderzoek. Het heeft ons veel
inzicht gegeven in het concept van Evidence Based Practice en hoe dit in de praktijk eruit
terugkomt. Daarnaast ontwikkelden wij onderzoeksvaardigheden en reflectieve vaardigheden,
die nodig zijn als HBO-verpleegkundige.
Wij werden begeleid door de opdrachtgever Nienke Langebeek, werkzaam als verpleegkundig
specialist en door Esther van Loon, werkzaam in het wetenschapsbureau van Rijnstate. Dankzij
hun kennis, expertise, hulp en kritische blik, zijn wij in staat geweest dit kwaliteitsproject uit te
voeren.
Ook bedanken wij Suzanne Koning, die ons heeft begeleid gedurende de eerste periode van
het kwaliteitsproject en Anne Harderwijk voor de tweede periode. Hun individuele hulp,
feedback, aandacht en denkbeelden hebben bijgedragen aan het tot stand komen van dit
onderzoeksverslag.
Wij wensen de lezer veel leesplezier.
Carmen van Rooij en Jia-Feng Ye
Studenten HBO-V aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Nijmegen, 11 januari 2021
5
, 6
Samenvatting
ACHTERGROND
Evidence Based Practice (EBP) is een begrip in de medische wereld dat wordt beschreven als
het toepassen van recente literatuur in de praktijk met inbreng van eigen kennis, ervaringen en
voorkeuren van de patiënt, door zo tot de best mogelijke zorg te komen. In werkelijkheid wordt
EBP minder toegepast dan verpleegkundigen veronderstellen. Het onderzoeksbureau van het
Rijnstate ziekenhuis is benieuwd wat de succesfactoren zijn bij het gebruik van EBP onder de
verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten die EBP al bewust toepassen, ofwel ‘de
koplopers’. Daarnaast is ook onderzocht wat de belemmerende factoren zijn onder de koplopers
bij gebruik van EBP. Deze informatie is van belang voor verdere implementatie van EBP binnen
het Rijnstate ziekenhuis.
DOEL
In januari 2021 is er in kaart gebracht wat de succesfactoren zijn van de koplopers en welke
aanbevelingen geformuleerd kunnen worden voor het Rijnstate ziekenhuis.
METHODE
Er is gebruik gemaakt van een kwalitatief onderzoek. Er zijn 8 semigestructureerde interviews
afgenomen bij verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Doordat het onderzoek vraagt
om koplopers, werd gebruik gemaakt van een selecte steekproef. De interviews zijn 1 op 1
afgenomen met behulp van een topiclijst. De verzamelde data is door middel van een
voicerecorder opgenomen, waarna deze is getranscribeerd en gecodeerd.
RESULTATEN
Vijf verpleegkundigen en drie verpleegkundig specialisten hebben deelgenomen aan het
onderzoek. Hieruit zijn antwoorden gegeven op de deelvragen. Er is gebleken dat de definitie
beschreven door de koplopers overeenkomen met de literatuur, maar dat het moeilijk is hieraan
vorm te geven door tijd-, personeels- en kennistekort, de Engelse taalbarrière en de
onbereikbaarheid van verpleegkundig onderzoeken. De succesfactoren die de koplopers
daarentegen ervaren zijn: implementatie van de regieverpleegkundige en een EBP werkgroep
met taakdagen, het volgen van klinische lessen/cursussen over EBP en het inzetten van
duobanen.
CONCLUSIE
Concluderend zien de koplopers voordelen in van EBP gebruik. De succesfactoren die de
koplopers ervaren bij het toepassen en implementeren van EBP implementatie zijn:
implementatie van een regieverpleegkundige, EBP werkgroepen, taakdagen, het volgen van
klinische lessen/cursussen, duobanen en het meer bereikbaar maken van verpleegkundig
onderzoeken.
KERNWOORDEN
EBP, evidence based practice, implementatie EBP, verpleegkundigen, verpleegkundig
specialisten, bevorderende factoren, succesfactoren, belemmerende factoren, barrières, best
practice, Rijnstate Ziekenhuis
6
