Summary
Samenvatting lerende brein
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting lerende brein voor het eerste jaar leerkracht secundaire onderwijs. (boek: breindidaktiek 'helpen leren met breinkennis')
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
studen20
Reviews received
Content preview
Neuromythen en het breinWe gebruiken slechts 10% van ons brein
- Er is geen enkel wetenschappelijk onderzoek dat dit ondersteunt.
- Hersenscans tonen aan dat er altijd en overal in het brein activiteit is, zelfs tijdens je slaap.
- Een kleine beschadiging in de hersenen kan al zeer grote gevolgen hebben voor ons gedrag en
functioneren.
- Wanneer we maar 10% van de hersenen zouden gebruiken zouden er vele vitale functies
onmiddellijk wegvallen.
Iedereen heeft een dominante linker- of rechterhersenhelft
De hersenen kunnen qua activiteit in twee delen worden verdeeld op de volgende vlakken:
- Laterale specialisatie: één van de twee hersenhelften gaat bij een bepaalde activiteit meer
activiteit vertonen bv. Expressie van positieve emoties in de linkerhelft
- De linkerhersenhelft bestuurt de rechterkant van ons lichaam en vice versa. De zenuwbanen
kruisen in onze hersenen.
Bij complexe taken zoals leren en denken werken de twee helften samen. Dit is mogelijk dankzij de
zeer sterke brug van hersencellen en verbindingen tussen de twee helften, het corpus callosum.
Deze verbinding is zo sterk dat de twee helften via het corpus callosum continu met elkaar in dialoog
gaan en er geen sprake is van tweedeling.
Geheugen is een soort opslagruimte in het brein
Geheugen is geen vaste opslagruimte, het is een proces. Leren is het vormen van nieuwe, sterke en
uitgebreide hersencellen.
Men onderscheidt echter het verschil tussen het lange termijngeheugen en het werkgeheugen. Het
werkgeheugen is de capaciteit om een hoeveelheid informatie voor een bepaalde tijd op te slaan om
bv. wiskundige berekeningen te kunnen maken.
Ooit te oud om te leren?
- Nieuwe verbindingen tussen hersencellen worden gevormd en worden sterker.
- Oude ongebruikte verbindingen worden zwakker.
De plasticiteit van het brein neemt naarmate de jaren af vanwege afbraak van de myeline rondom de
axon. De myeline zorgt voor het snel kunnen doorgeven van informatie aan andere hersencellen.
Ouderen hebben hierdoor meer moeite om nieuwe dingen te leren maar hun brein is dan weer beter
afgesteld op bv. probleemoplossende taken. Een oudere persoon kan vaak sneller een intuïtieve
oplossing aanbieden dan een jongere persoon → wijsheid.
We kunnen multitasken?
Aandacht werkt serieel en niet parallel. Men kan maar aan één ding tegelijkertijd bewust aandacht
besteden. Wanneer je twee dingen tegelijk wilt doen ga je je taken minder efficiënt uitvoeren dan
wanneer je dit één voor één zou doen. Wel kunnen we onze focus zeer snel verleggen. Hoewel je ook
makkelijk fouten maakt wanneer je dit op een korte tijdsperiode doet.
Hierdoor moet je tijdens het studeren voor zo min mogelijk afleiding zorgen. Zo spits je je optimaal
toe op je taak of studie.
1
,Een fotografisch geheugen bestaat?
Een fotografisch geheugen is een neurologische zeldzaamheid. Deze mensen zouden zich dagelijks
urenlang in een donkere kamer moeten opsluiten omdat ze gek zouden worden van het opslaan van
ieder detail uit hun omgeving. Vele mensen hebben uiteindelijk gewoon een goed geheugen. Er zijn
enkele wegen om als iemand met zo’n uitzonderlijk geheugen gezien te worden.
- Idiots savant: mensen die bijzondere geestelijke vermogens hebben op één bepaald terrein.
- Mnemotechnieken: technieken gebruikt om zaken makkelijk/efficiënt te onthouden zoals
bv. rijm
- loci-methode: onthouden van lijsten
Sluit aan op voorkeur leerstijl?
Er zijn ontzettend veel theoriëen en middelen waarvan men met zekerheid kan zeggen dat ze geen
hulp zullen bieden bij het leerproces. Ook is het quasi onmogelijk om voor elke leerling een
gepersonaliseerde leerstijl te ontwikkelen.
Wel is er aangetoond dat sommige leerling beter visueel/in beelden studeren en anderen beter
auditief/in woorden. Leerlingen van dertien jaar die moeite hebben met tekstverwerking gaan
daadwerkelijk beter presteren als ze ‘concept maps’ maken.
Als docent is het daarom belangrijk om vaak te wisselen tussen visuele en auditieve manieren van
lesgeven.
Het brein achter leren
Van geitenpaadjes naar snelwegen in je brein
Geitenpaadjes staan voor de nieuwe zaken die je moet leren. Net zoals een geitenpaadje is de weg
nog niet duidelijk en zoek je je weg naar het beter kennen van het onderwerp. Vanaf dat je dit paadje
vaker bewandeld, wordt er een pad zichtbaar. Dit duidelijke paadje wordt een drukbelopen route. Je
weet op dit punt waar de inhoud over gaat en kan deze informatie oproepen als je erover nadenkt.
Wanneer je echter meer en meer herhaalt, wordt dit pad enkel nog maar breder en duidelijker tot
het zich omvormt tot een snelweg. Snelwegen staan voor de sterkste neurale verbinding. Wanneer je
informatie over het onderwerp wordt bevraagd, kan je deze zonder enige moeite in geuren en
kleuren op tafel leggen.
Afleren? Omleren!
Wanneer je een bepaalde snelweg in je brein hebt waar je vanaf wil ga je dit moeilijk kunnen afleren
maar ga je dit beter kunnen omleren.
Stel bv. je bent perfectionistisch: omdat dit een eigenschap is die er al van kleins af aan in zit is dit al
een goed onderbouwde snelweg. Je zal niet zomaar kunnen stoppen met perfectionistisch zijn maar
wat je wel kan doen is het omleren van deze eigenschap. Door jezelf te betrappen wanneer je op
deze snelweg zit kan je zeggen: “Halt! Ik wil een afslag nemen!”. Door dit keer op keer te doen maak
je weer een snelweg van een geitenpaadje. Op deze manier leer je om altijd deze afslag te nemen
zodat je uiteindelijk zal kunnen zeggen: “Goed is goed genoeg. Het hoeft niet perfect te zijn.”
2
, Plasticiteit: ervaring vormt ons brein
Plasticiteit is de voortdurende verandering van ons brein onder invloed van wat we doen, denken en
voelen. De plasticiteit van het brein betekent dat ook volwassenen nog steeds nieuwe verbindingen
kunnen maken of deze versterken. Dankzij nieuwe hersenscantechnieken zoals fMRI (functional
magnetic resonance imaging) en DTI (diffusion tensor imaging) kunnen wetenschappers
dit nu ook aantonen bij levende en gezonde mensen.
- Londense taxichauffeurs (onderzoek eind jaren negentig). De
chauffeurs van de mooie zwarte taxi’s ondergaan een loodzwaar
examen. Hiervoor moeten ze alle toeristische attracties, straten,
etc. kennen binnen een acht mijl radius. Ook moeten ze
alternatieve routes kunnen bedenken. Uit onderzoek blijkt dat
de geslaagden een beter ontwikkelde en zelfs grotere hippocampus Myelineschede
hebben ontwikkeld. De relevante patronen in de hersenen die
betrokken zijn bij navigatie zijn sterker geworden.
- De breingebieden die betrokken zijn bij de aansturing van fijne motoriek zijn bij Dendriet
vioolspekers veel beter ontwikkeld.
- Topschakers kunnen schaakopstellingen herkennen als gezichten. De gebieden Axon
voor gezichtsherkenning zijn bij hen dan ook ontzettend veel sterker ontwikkeld.
Dit bleek uit een fMRI-experiment met Hongaars-Amerikaanse
schaakgrootmeesteres Susan Polgar.
Deze mensen leren allemaal bij door het principe ‘oefening baart kunst’. Door veel en
veel te oefenen trainen zij hun verbindingskanalen in de hersenen: de neuronen. De
dendrieten van het neuron ontvangen de signalen en deze worden dan via het Axonterminals
cellichaam doorgegeven naar de axon. Om die axon zit de myelineschede (soort
vetlaagje van myeline die ervoor zorgt dat de signalen zo snel mogelijk door
de axon vervoerd kunnen worden). Als laatste komen de signalen aan in de
axonterminals, hier worden de signalen weer doorgegeven via synapsen.
In de synapsen worden elektrische signalen omgezet tot neurotransmitters. Deze
worden daarna dan weer terug omgevormd tot elektrische signalen wanneer de
dendriet de boodschap ontvangen heeft.
Wanneer je iets geleerd hebt is de structuur en de chemie van de neurale netwerken veranderd. Dit
is bewezen door LTP (long term potentiation). Dit leidt tot een verbetering in communicatie tussen
de neuronen die tegelijkertijd gestimuleerd worden. LTP is een tijdelijk effect, onder andere door
voldoende herhaling of intensiteit vinden er structurele veranderingen plaats. Dit zorgt ervoor dat de
neuronen sneller en efficiënter kunnen werken.
Plastic Elastic
Belangrijk onderwerp wanneer het gaat over plasticiteit is ‘nature – nurture’.
Je hebt genetische aanleg gekregen voor bepaalde dingen (nature) zoals bijvoorbeeld taal maar je
bent niet sterk in wiskunde. Toch zal je door genoeg oefening en herhaling je vaardigheden voor
wiskunde kunnen opkrikken tot op het niveau de je taal kan aanleren (nurture).
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studen20. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72964 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now