Stofw II Samenvatting week 3 Januari 2021
Inhoudsopgave
HC Introductie MDL ............................................................................................................................. 2
HC Anatomie tractus digestivus .......................................................................................................... 3
Kennisclip 1 Eosinofiele oesophagitis................................................................................................ 11
Kennisclip 2 Gastro-oesofageale refluxziekte ................................................................................... 13
Kennisclip 3 Histopathologie van refluxziekte en Barett slijmvlies ................................................... 16
Kennisclip 4 Peptic Ulcer Disease PUD .............................................................................................. 18
Kennisclip 5 Buikpijn.......................................................................................................................... 21
Kennisclip 6 Coeliakie ........................................................................................................................ 22
IC Dyspepsie ...................................................................................................................................... 24
IC Dyspepsie 2 ................................................................................................................................... 28
Kennisclip 7 Voeding ......................................................................................................................... 31
Kennisclip 8 Ondervoeding ................................................................................................................ 33
HC Refluxziekten................................................................................................................................ 35
HC Antireflux chirurgie ...................................................................................................................... 38
HC Motiliteit en motoriekstoornis .................................................................................................... 41
Kennisclip 9 Galstenen ...................................................................................................................... 46
Kennisclip 10 Gastro-intestinale ischemie ........................................................................................ 48
WG3 Buikpijn ..................................................................................................................................... 51
HC Acute pancreatitis ........................................................................................................................ 54
HC Chronische pancreatitis ............................................................................................................... 58
MTE 3................................................................................................................................................. 62
1
,HC Introductie MDL
Wat doet een MDL arts
• Neurogastroenterologie/motiliteit
• Hepatologie
• IBD
• Oncologie
• Algemeen MDL-arts
Historie MDL
• Hepatitis C The Sleeping Giant
- 170 miljoen mensen hebben het
- > 80% is chronisch
- Prognose na vele jaren: cirrose, eindstadium leverfalen en hepatocellulair carcinoom
- Medicatie: interferon, ribavirin, peginterferon, PI
- Ineens in 2014 kregen we nieuwe medicijnen: interferon-free combination
Hiermee kan je > 90% van de patiënten genezen.
- Interferon maakt je heel ziek, maakt ook depressief.
• Helicobactor pylori bacterie, 1984 ontdekt.
- Veroorzaakt maagzweren / zweren in het duodenum.
- H. Pylori houdt van een lage pH en maakt ook urease.
- Urease neutraliseert de slijmlaag in de maag.
• IBD. Ook snelle ontwikkelingen. -->
• Meest recente ontwikkeling is het
bevolkingsonderzoek naar darmkanker.
- Darmkanker heeft een hele lange aanloop. Van poliep
tot carcinoom duurt 10 – 15 jaar.
Ontwikkeling van endoscopie
• 1807-1932 Starre endoscopen
• 1932-1957 Semiflexibele endoscopen
• 1957 – nu Fiber endoscopen
Video endoscopie
• Lichtgevoelige chip
• Elke fiber = 1 pixel
• Steeds meer pixels, kleuren licht en filters
• Steeds meer processorkracht: digitale zoom
• Computer kan meekijken --> college AI door dr Schoon
Capsule endoscopie. Kan de hele dunne darm bekijken. →
Steeds meer van chirurg naar MDL-arts. Polypectomie.
Inslikken knoopcelbatterij is spoedindicatie voor endoscopie (kinderen).
2
,HC Anatomie tractus digestivus
Pharynx t/m canalis analis
Tractus digestivus kan je zien als een hele lange
buis. Gemiddelde lengte van 9 meter.
Bevat ook klieren. Speekselklieren, maar ook
veel kleinere kliertjes.
Lever heeft veel functies, een van die is galproductie.
Pancreas heeft een klierfunctie.
Maagwand en dunne darm bevat ook veel kleine kliertjes.
Meeste organen liggen in het abdomen.
Pharynx
• Musculaire buis
• Trechter vormig
• Hangt als het ware aan de schedelbasis
• Nasopharynx, oropharynx en laryngopharynx
• Waar de larynx ophoudt, gaat hij over in de slokdarm
• Pharynx is betrokken bij tractus digestivus, maar speelt ook
een rol bij de ademhaling. Beide systemen kruizen elkaar.
• Soms gaat het beetje mis. Lucht in je oesophagus, dat is
niet zo’n probleem. Maar voedsel in de larynx komt is het
wel vervelend. Bovenste stukje larynx slijmvlies is heel
gevoelig.
• We hebben wat mechanismen die zorgen dat voedsel en
lucht de goede kant op gaan. Epiglottis en het zachte
gehemelte.
• Bij slikken wordt het zachte gehemelte naar achter
getrokken, dit voorkomt dat je eten via de neus weer naar buiten komt.
• Epiglottis kan de larynxingang afsluiten.
• Voorwand van pharynx is groot en deels open (dia). Achterwand en laterale wand wel intact.
• Wand TD organen
- Mucosa
- Submucosa
- Muscularis
- Bindweefsel: fascia / adventitia / serosa
• Buitenzijde spierlaag pharynx bestaat uit circulaire spierlaag, bestaande uit 3 constrictoren.
Onderste is grootste, middelste is het klein, bovenste zit er tussen in.
• Opmerkelijk is dat de circulaire spierlaag aan de buitenkant zit, en de longitudinale spierlaag
aan de binnenkant. Longitudinale spierlaag bestaat uit 3 levatoren.
• Dit is opvallend omdat we bij de slokdarm, en ook verder in TD, gezien hebben dat de
circulaire spierlaag binnen zit, en de longitudinale aan de buitenkant. Maar in de pharynx is
het dus andersom.
3
, • Constrictoren en levatoren bestaan uit dwarsgestreept spierweefsel.
Staat dus onder invloed van het willekeurige zenuwstelsel.
Maar het werkt via reflexen. Op het moment dat je voedsel in aanraking komt met het
zachte gehemelte, wordt de slikreflex in gang gezet. Vandaar dat het voelt alsof het
automatisch gaat.
• N. vagus is hierbij belangrijk, innerveert pharynx spieren.
• Als levatoren aanspannen, verkorten ze de pharynx een beetje. Pharynx wordt wat omhoog
getrokken. Tevens wordt hij wat verbreed. Dat is gunstig, dan past het voedsel er goed
doorheen.
• Vervolgens kunnen de constrictoren van boven naar beneden samentrekken, ontstaat een
soort peristaltiek.
• Sluiten vd larynxingang bij slikken mbv de epiglottis. Voor de epiglottis ligt een vetlichaam.
Corpus adiposum pre-epiglotticum. Als je slikt, zal de larynx ook een beetje omhoog
getrokken worden door de levatoren. Wat er dan gebeurt, is dat het vetlichaam is het
gedrang komt.
• Voor het vetlichaam zit bot, dus het vetlichaam kan alleen naar achter uitwijken. Door de
massa van dat vetlichaam, wordt de epiglottis naar achter gedrukt.
UES = upper esohageal sfincter = m. cricopharyngeus
• Het onderste gedeelte van de onderste constrictor, is niets anders dan de bovenste
slokdarmsfincter, de UES.
• Overgangsgebied van pharynxspieren naar slokdarmspieren
• Sprake van een ombouw, want circulair moet naar binnen en longitudinale naar buiten.
• Op het overgangsgebied kan je wat zwakkere plekken hebben.
• Als er sprake is van pharynx divertikels zijn, zitten die daarom ook vaak laag in de pharynx.
Oesophagus
• Slokdarm is een stortkoker. Ong 25 cm
• Verbindt pharynx met maag
• Bevindt zich in de hals, thorax en abdomen
• Spijsvertering technisch gebeurt er niks bijzonders
• Lage intra thoracale druk. Daarom heeft de slokdarm sfincters, zodat het terugstromen van
zure maaginhoud voorkomen wordt.
1. UES zit aan het begin van de oesophagus. Anatomische sfincter.
Zit dicht, en gaat open als je slikt
2. LES = lower esophageal sfincter.
Eigenschap van de spierwand van de slokdarm zelf. Fysiologische sfincter.
Houdt de slokdarm gesloten, alleen als je slikt ontspant de wand en wordt het voedsel
doorgegeven.
3. Crus diafragmaticum dextrum: externe sfincter
Diafragma spant aan bij ademhaling, dan is de druk in de thorax nog wat lager, dus dan is het
fijn dat er nog extra gedrukt wordt op de slokdarm.
4. Pars abdominalis oesophagi
Abdominale gedeelte vd slokdarm. Ong 1.5 cm.
Als je drukverhoging in abdomen krijgt, bv bij persen, dan verhoogd de druk in de maag
waardoor je reflux zou krijgen. Maar dezelfde druk verhoging zit ook in dat stukje slokdarm,
dus daarom krijg je geen reflux.
4
Inhoudsopgave
HC Introductie MDL ............................................................................................................................. 2
HC Anatomie tractus digestivus .......................................................................................................... 3
Kennisclip 1 Eosinofiele oesophagitis................................................................................................ 11
Kennisclip 2 Gastro-oesofageale refluxziekte ................................................................................... 13
Kennisclip 3 Histopathologie van refluxziekte en Barett slijmvlies ................................................... 16
Kennisclip 4 Peptic Ulcer Disease PUD .............................................................................................. 18
Kennisclip 5 Buikpijn.......................................................................................................................... 21
Kennisclip 6 Coeliakie ........................................................................................................................ 22
IC Dyspepsie ...................................................................................................................................... 24
IC Dyspepsie 2 ................................................................................................................................... 28
Kennisclip 7 Voeding ......................................................................................................................... 31
Kennisclip 8 Ondervoeding ................................................................................................................ 33
HC Refluxziekten................................................................................................................................ 35
HC Antireflux chirurgie ...................................................................................................................... 38
HC Motiliteit en motoriekstoornis .................................................................................................... 41
Kennisclip 9 Galstenen ...................................................................................................................... 46
Kennisclip 10 Gastro-intestinale ischemie ........................................................................................ 48
WG3 Buikpijn ..................................................................................................................................... 51
HC Acute pancreatitis ........................................................................................................................ 54
HC Chronische pancreatitis ............................................................................................................... 58
MTE 3................................................................................................................................................. 62
1
,HC Introductie MDL
Wat doet een MDL arts
• Neurogastroenterologie/motiliteit
• Hepatologie
• IBD
• Oncologie
• Algemeen MDL-arts
Historie MDL
• Hepatitis C The Sleeping Giant
- 170 miljoen mensen hebben het
- > 80% is chronisch
- Prognose na vele jaren: cirrose, eindstadium leverfalen en hepatocellulair carcinoom
- Medicatie: interferon, ribavirin, peginterferon, PI
- Ineens in 2014 kregen we nieuwe medicijnen: interferon-free combination
Hiermee kan je > 90% van de patiënten genezen.
- Interferon maakt je heel ziek, maakt ook depressief.
• Helicobactor pylori bacterie, 1984 ontdekt.
- Veroorzaakt maagzweren / zweren in het duodenum.
- H. Pylori houdt van een lage pH en maakt ook urease.
- Urease neutraliseert de slijmlaag in de maag.
• IBD. Ook snelle ontwikkelingen. -->
• Meest recente ontwikkeling is het
bevolkingsonderzoek naar darmkanker.
- Darmkanker heeft een hele lange aanloop. Van poliep
tot carcinoom duurt 10 – 15 jaar.
Ontwikkeling van endoscopie
• 1807-1932 Starre endoscopen
• 1932-1957 Semiflexibele endoscopen
• 1957 – nu Fiber endoscopen
Video endoscopie
• Lichtgevoelige chip
• Elke fiber = 1 pixel
• Steeds meer pixels, kleuren licht en filters
• Steeds meer processorkracht: digitale zoom
• Computer kan meekijken --> college AI door dr Schoon
Capsule endoscopie. Kan de hele dunne darm bekijken. →
Steeds meer van chirurg naar MDL-arts. Polypectomie.
Inslikken knoopcelbatterij is spoedindicatie voor endoscopie (kinderen).
2
,HC Anatomie tractus digestivus
Pharynx t/m canalis analis
Tractus digestivus kan je zien als een hele lange
buis. Gemiddelde lengte van 9 meter.
Bevat ook klieren. Speekselklieren, maar ook
veel kleinere kliertjes.
Lever heeft veel functies, een van die is galproductie.
Pancreas heeft een klierfunctie.
Maagwand en dunne darm bevat ook veel kleine kliertjes.
Meeste organen liggen in het abdomen.
Pharynx
• Musculaire buis
• Trechter vormig
• Hangt als het ware aan de schedelbasis
• Nasopharynx, oropharynx en laryngopharynx
• Waar de larynx ophoudt, gaat hij over in de slokdarm
• Pharynx is betrokken bij tractus digestivus, maar speelt ook
een rol bij de ademhaling. Beide systemen kruizen elkaar.
• Soms gaat het beetje mis. Lucht in je oesophagus, dat is
niet zo’n probleem. Maar voedsel in de larynx komt is het
wel vervelend. Bovenste stukje larynx slijmvlies is heel
gevoelig.
• We hebben wat mechanismen die zorgen dat voedsel en
lucht de goede kant op gaan. Epiglottis en het zachte
gehemelte.
• Bij slikken wordt het zachte gehemelte naar achter
getrokken, dit voorkomt dat je eten via de neus weer naar buiten komt.
• Epiglottis kan de larynxingang afsluiten.
• Voorwand van pharynx is groot en deels open (dia). Achterwand en laterale wand wel intact.
• Wand TD organen
- Mucosa
- Submucosa
- Muscularis
- Bindweefsel: fascia / adventitia / serosa
• Buitenzijde spierlaag pharynx bestaat uit circulaire spierlaag, bestaande uit 3 constrictoren.
Onderste is grootste, middelste is het klein, bovenste zit er tussen in.
• Opmerkelijk is dat de circulaire spierlaag aan de buitenkant zit, en de longitudinale spierlaag
aan de binnenkant. Longitudinale spierlaag bestaat uit 3 levatoren.
• Dit is opvallend omdat we bij de slokdarm, en ook verder in TD, gezien hebben dat de
circulaire spierlaag binnen zit, en de longitudinale aan de buitenkant. Maar in de pharynx is
het dus andersom.
3
, • Constrictoren en levatoren bestaan uit dwarsgestreept spierweefsel.
Staat dus onder invloed van het willekeurige zenuwstelsel.
Maar het werkt via reflexen. Op het moment dat je voedsel in aanraking komt met het
zachte gehemelte, wordt de slikreflex in gang gezet. Vandaar dat het voelt alsof het
automatisch gaat.
• N. vagus is hierbij belangrijk, innerveert pharynx spieren.
• Als levatoren aanspannen, verkorten ze de pharynx een beetje. Pharynx wordt wat omhoog
getrokken. Tevens wordt hij wat verbreed. Dat is gunstig, dan past het voedsel er goed
doorheen.
• Vervolgens kunnen de constrictoren van boven naar beneden samentrekken, ontstaat een
soort peristaltiek.
• Sluiten vd larynxingang bij slikken mbv de epiglottis. Voor de epiglottis ligt een vetlichaam.
Corpus adiposum pre-epiglotticum. Als je slikt, zal de larynx ook een beetje omhoog
getrokken worden door de levatoren. Wat er dan gebeurt, is dat het vetlichaam is het
gedrang komt.
• Voor het vetlichaam zit bot, dus het vetlichaam kan alleen naar achter uitwijken. Door de
massa van dat vetlichaam, wordt de epiglottis naar achter gedrukt.
UES = upper esohageal sfincter = m. cricopharyngeus
• Het onderste gedeelte van de onderste constrictor, is niets anders dan de bovenste
slokdarmsfincter, de UES.
• Overgangsgebied van pharynxspieren naar slokdarmspieren
• Sprake van een ombouw, want circulair moet naar binnen en longitudinale naar buiten.
• Op het overgangsgebied kan je wat zwakkere plekken hebben.
• Als er sprake is van pharynx divertikels zijn, zitten die daarom ook vaak laag in de pharynx.
Oesophagus
• Slokdarm is een stortkoker. Ong 25 cm
• Verbindt pharynx met maag
• Bevindt zich in de hals, thorax en abdomen
• Spijsvertering technisch gebeurt er niks bijzonders
• Lage intra thoracale druk. Daarom heeft de slokdarm sfincters, zodat het terugstromen van
zure maaginhoud voorkomen wordt.
1. UES zit aan het begin van de oesophagus. Anatomische sfincter.
Zit dicht, en gaat open als je slikt
2. LES = lower esophageal sfincter.
Eigenschap van de spierwand van de slokdarm zelf. Fysiologische sfincter.
Houdt de slokdarm gesloten, alleen als je slikt ontspant de wand en wordt het voedsel
doorgegeven.
3. Crus diafragmaticum dextrum: externe sfincter
Diafragma spant aan bij ademhaling, dan is de druk in de thorax nog wat lager, dus dan is het
fijn dat er nog extra gedrukt wordt op de slokdarm.
4. Pars abdominalis oesophagi
Abdominale gedeelte vd slokdarm. Ong 1.5 cm.
Als je drukverhoging in abdomen krijgt, bv bij persen, dan verhoogd de druk in de maag
waardoor je reflux zou krijgen. Maar dezelfde druk verhoging zit ook in dat stukje slokdarm,
dus daarom krijg je geen reflux.
4
