Samenvatting deel 5 rond onderwijs

Les 5 – Onderwijs
Kwaliteit van het onderwijs
Kwaliteit van onderwijs is voor alle betrokken partijen, kinderen, ouders en de samenleving een
cruciale zorg. Op maatschappelijk niveau vertaalt dit zich in een sterke subsidiëring van het
onderwijs door de overheid en in een uitgebouwd systeem van inspectie of doorlichting om de
kwaliteit blijvend te garanderen.

De laatste jaren werd blijvend geïnvesteerd in onderwijs, zowel basisonderwijs als secundair
onderwijs.

Elke 3 jaar wordt het onderwijs doorgelicht in een PISA onderzoek op wereldniveau en worden de
resultaten internationaal vergeleken. Vlaanderen bleek één van de beste leerlingen. In elke cyclus
worden dezelfde 3 cognitieve domeinen onderzocht:

- Leesvaardigheid
- Wiskundige geletterdheid
- Wetenschappelijke geletterdheid

De nadruk ligt steeds op functionele vaardigheden en kennis, die mensen ertoe in staat stellen om
actief te functioneren in de maatschappij. De onderzoeken liggen mee aan de basis van het
onderwijsbeleid.

In 2015 vond het onderzoek opnieuw plaats. Vlaamse kinderen blijven goed presteren, zowel voor
wiskunde, wetenschappen als lezen. Er was wel een nieuwe trend aan de gang: goedpresteerders
blijven stabiel, maar de groep onderpresteerders neemt toe. Dit is vooral te wijten aan de sociaal
economische klasse waarin de kinderen opgroeien. Om aan het probleem tegemoet te komen staat
de hervorming van het secundair onderwijs op de voorgrond en wordt gewerkt aan hervorming die
de laagpresteerders extra kan ondersteunen.

Vernieuwende aanpak dringt zich op voor de hele schoolloopbaan. Er werd werk gemaakt van een
gelijke onderwijskansenbeleid, het GOK-beleid( nu = SES-beleid). Zijn deze maatregelen wel
toereikend om de groeiende kloof tussen arm en rijk in het onderwijs bij te sturen is de vraag. Er
wordt heel wat geïnvesteerd in het toekennen van SES-uren, maar dit heeft nog niet de gewenste
resultaten.

Reflectie:

- Kleuterparticipatie: we maken ons terecht zorgen over de kinderen uit kansengroepen die
minder vaak aanwezig zijn in de kleuterschool dan hun middenklasse leeftijdsgenoten
- Wat weten we over (on)gelijke leerkansen bij de aanvang van de kleuterschool?
 Oproep vanuit het FWO voor onderzoek naar kinderarmoede
 Niet kijken naar wat ouders fout doen, wel wat we met onze maatschappelijke
dienstverlening kunnen bereiken
- Resultaten PISA onderzoek (2019):
 Vlaamse 15-jarigen scoren op alle vlakken slechter dan 3 jaar geleden
 Uit de top 10 voor leesvaardigheid

, De structuur van het onderwijs in Vlaanderen
Overzicht van het volledig onderwijslandschap:




“middenschool”




“basisschool”




In Vlaanderen maken we een onderscheid tussen 2 verschillende onderwijsnetten:

- Officieel onderwijs: georganiseerd door of in opdracht van de overheid
 Vlaamse overheid = “gemeenschapsonderwijs”
 Provincies = “Provinciaal onderwijs”
 Steden en gemeenten = “stadsonderwijs”
o Kenmerkend voor bovenstaande scholen is dat ze 6 godsdiensten en
zedenleer aanbieden in hun leerprogramma
- Vrij onderwijs:
 Confessionele scholen = gebonden aan 1 godsdienst
 Vrije niet confessionele scholen = niet gebonden aan 1 godsdienst




Een onderwijsnet wordt beheerd door een onderwijskoepel die belast is met het ondersteunen en
vertegenwoordigen van de schoolbesturen. De netten worden geflankeerd door een pedagogische
begeleidingsdienst voor meer inhoudelijke vragen.