Macht & Afhankelijkheid
Macht
Artikel Ellemers en Kennedy
Macht is te zien als in keuzes maken, zoals in wet- en regelgeving of het handhaven.
Macht is het vermogen of het middel om anderen hun wil op te leggen ook als ze niet willen
meewerken. Je hebt het vermogen om gedrag van anderen te sturen. Iedereen heeft macht,
maar de een meer dan de ander. Macht kan in bepaalde relaties = relationele macht. Hoe
machtig je bent is afhankelijk van situatie en de persoon.
Ellemers noemt 2 aspecten:
- Beheersing
Je kan de situatie beheren. Doorrijden bij rood licht kun je beboeten. Je beheert dan
verkeersveiligheid.
- Intentie
Macht kan als vermogen tot maatschappelijke vormgeving leiden. (Wat is de
intentie?) Kan niet dwingen stoppen met roken, maar verkoop duurder maken, roken
onaantrekkelijk maken.
Het verschil tussen macht en invloed is dat het bij macht om bindende beslissingen gaat.
Invloed is het vermogen of middel om door suggestie of overreding anderen ertoe te
brengen om te handeling een overeenstemming met doeleinden of aanwijzingen. Invloed
berust dus op argumenten, positieve sancties (beloning) en een beroep op waarden en
normen. Machtsuitoefening berust hier ook deels op, maar is bindend, omdat er
dwangmiddelen beschikbaar zijn.
Ook gezag is verwant. Het is een kwaliteit van macht en invloed. De aanvaarding van macht
leidt tot legitimiteit van het gezag en kan onderscheiden worden in traditioneel, legaal,
functioneel en charismatisch gezag.
Bij macht is sprake van inzetten van machtsmiddelen (Dit is het verschil tussen macht en
gezag, want bij gezag is er gezamenlijk geloof in gemeenschappelijk iets, normen en
waarden; luisteren naar leerkracht, pas macht als er een middel wordt ingezet en student
wordt weggestuurd.)
Voorbeelden macht:
- Sancties
- Lijfstraffen
- Gebiedsverboden
Een docent heeft bijvoorbeeld macht; er is niet snel sprake van, maar je kan een student
wegsturen door bijv. een flinke ruzie. Minder vanzelfsprekend dan vroeger, een docent gaf
vroeger klap met liniaal, nu kan dat niet meer.
Macht relationeel kan zijn tussen politieke dingen, EU staten de grotere meer dan kleinere,
burgers onderling
Macht is wederkerig of asymmetrisch; het kan alle kanten opgaan.
Definitiemacht: vermogen om specifieke visie op vraagstuk te formuleren. Belastingdienst
bepaalt wie fraudeur is of niet
Macht
Artikel Ellemers en Kennedy
Macht is te zien als in keuzes maken, zoals in wet- en regelgeving of het handhaven.
Macht is het vermogen of het middel om anderen hun wil op te leggen ook als ze niet willen
meewerken. Je hebt het vermogen om gedrag van anderen te sturen. Iedereen heeft macht,
maar de een meer dan de ander. Macht kan in bepaalde relaties = relationele macht. Hoe
machtig je bent is afhankelijk van situatie en de persoon.
Ellemers noemt 2 aspecten:
- Beheersing
Je kan de situatie beheren. Doorrijden bij rood licht kun je beboeten. Je beheert dan
verkeersveiligheid.
- Intentie
Macht kan als vermogen tot maatschappelijke vormgeving leiden. (Wat is de
intentie?) Kan niet dwingen stoppen met roken, maar verkoop duurder maken, roken
onaantrekkelijk maken.
Het verschil tussen macht en invloed is dat het bij macht om bindende beslissingen gaat.
Invloed is het vermogen of middel om door suggestie of overreding anderen ertoe te
brengen om te handeling een overeenstemming met doeleinden of aanwijzingen. Invloed
berust dus op argumenten, positieve sancties (beloning) en een beroep op waarden en
normen. Machtsuitoefening berust hier ook deels op, maar is bindend, omdat er
dwangmiddelen beschikbaar zijn.
Ook gezag is verwant. Het is een kwaliteit van macht en invloed. De aanvaarding van macht
leidt tot legitimiteit van het gezag en kan onderscheiden worden in traditioneel, legaal,
functioneel en charismatisch gezag.
Bij macht is sprake van inzetten van machtsmiddelen (Dit is het verschil tussen macht en
gezag, want bij gezag is er gezamenlijk geloof in gemeenschappelijk iets, normen en
waarden; luisteren naar leerkracht, pas macht als er een middel wordt ingezet en student
wordt weggestuurd.)
Voorbeelden macht:
- Sancties
- Lijfstraffen
- Gebiedsverboden
Een docent heeft bijvoorbeeld macht; er is niet snel sprake van, maar je kan een student
wegsturen door bijv. een flinke ruzie. Minder vanzelfsprekend dan vroeger, een docent gaf
vroeger klap met liniaal, nu kan dat niet meer.
Macht relationeel kan zijn tussen politieke dingen, EU staten de grotere meer dan kleinere,
burgers onderling
Macht is wederkerig of asymmetrisch; het kan alle kanten opgaan.
Definitiemacht: vermogen om specifieke visie op vraagstuk te formuleren. Belastingdienst
bepaalt wie fraudeur is of niet
