Hoorcolleges organisatiepsychologie
HC 1 deel 1:
Academic Professional A&O
- Gespecialiseerde kennis van theorieën, wetenschappelijke inzichten en methoden
binnen A&O
- Goed inzicht in praktijk
- M.b.v. kennis praktijkproblemen analyseren en oplossen
- Bijdrage aan kennisontwikkeling praktijk en wetenschap
Organisatiepsychologie
- Bestudeert menselijk gedrag in de context van arbeidsorganisaties
- Niveaus
o Individu = hoe je ga je om met organisatieverandering?
o Interpersoonlijk = hoe ga jij om met je leidinggevende?
o Team = hoe neem je beslissingen binnen een team?
o Organisatie = hoe is de organisatie ingedeeld / de structuur van de
organisatie?
- Vormt samen met arbeidspsychologie en personeelspsychologie (HRM) het
vakgebied Arbeids- & Organisatiepsychologie
Arbeidsmarkt A&O
- Organisatie-consultant
- HR-consultant
- Werving en selectie
- Training
- Loopbaan coaching
- Arbeids- & Gezondheidspsycholoog
- Toegepast organisatie-onderzoeker
Actuele uitdagingen voor organisaties
1. Technologische veranderingen
- Vormen van verandering
o Razendsnelle verandering
Corona brengt veel nieuwe samenwerkingsvormen (Teams, Zoom)
o ICT, social media
o Nieuwe samenwerkingsvormen (bijv. Uber)
o Block chain technologie (nieuw soort database, waarin transacties opgeslagen
kunnen worden)
o Robotisering (drones)
- Gevolgen
o Onenigheid wetenschap en experts over gevolgen
Veel baanverlies
Winst platformkapitalisme naar kleine groep
Overvloed aan energie en producten (energie kan gratis worden?
Negatieve prijzen olie?)
Minder saai en smerig werk (door robots overgenomen)
, Nieuwe banen zoals dronepiloot
o Vraagt veel denkkracht en creativiteit van mensen
o Baanonzekerheid (blijft mijn functie bestaan?), technostress (kan ik al die
technologische veranderingen bijbenen?)
o Baanpolarisatie uitdagende, complexe banen blijven behouden (die zullen
altijd nodig zijn), banen onderaan de hiërarchie blijven ook bestaan, maar de
middengroep van banen kan verdwijnen: wat ga je die bieden?
2. Globalisering
- Economische, sociale en culturele verbondenheid met personen/organisaties in
andere delen van de wereld
- Effecten op organisaties
o Grotere markt, lagere kosten, meer innovatie
o Meer diversiteit (landen moeten samenwerken)
o Toenemende intensivering (24/7)
o Outsourcing naar lagelonenlanden (callcenters bijvoorbeeld naar India)
3. Veranderende arbeidsverhoudingen
- Minder baanzekerheid
o Tijdelijke contracten, flexwerk, detachering
o Freeland werd (gedwongen of vrijwillig)
Aantasting welzijn (mentale gezondheidsproblemen, fysieke problemen)
- 24/7 aantasting werk-privé-balans
- Virtueel werk
o Vooral telewerken
o Uitdagingen: sociaal isolement (mensen voelen zich alleen), interrupties door
familie, zelfmanagement (jezelf blijven motiveren), scheden werk-privé
4. Toenemende diversiteit
- Surface-level vs deep-level diversiteit
o Surface-level: kan je op het oog zien (geslacht, etniciteit)
o Deep-level: minder zichtbaar op het eerste oog (waarden, kennis,
samenwerking met collega’s)
- Economische noodzaak
o Zoveel mogelijk mensen aan het werk zetten/houden
- Maatschappelijke noodzaak/plicht: participatie in samenleving bevorderen (iedereen
bij de samenleving betrekken, bijvoorbeeld ook mensen met een beperking)
- Implicaties
o Kan resulteren in meer kennis, betere beslissingen en betere resultaten
o Betere representatie
Belangrijk wanneer je mensen wil aantrekken voor je organisatie
Ook voor klanten
o Uitdagingen moeten wel gemanaged worden
o Culturele inclusie: vermogen van een organisatie om een cultuur te scheppen
waarin elke werknemer zich thuis en gewaardeerd voelt
Vier perspectieven op effectiviteit van organisaties
1. Open systemen perspectief
- Organisaties zijn complexe systemen (verhoudingen binnen de organisatie) die leven
binnen hun externe omgeving (vraag van klanten) en hier afhankelijk van zijn
, - Oorspronkelijk gericht op fysieke hulpbronnen
2. Organisationeel Leren Perspectief
- Effectief op het gebied van leren
- De capaciteit van een organisatie om waardevolle kennis te verweren, delen,
gebruiken en op te slaan
- Intellectueel kapitaal
o Menselijk kapitaal = voorraad van competenties, kennis, sociale en
persoonlijke vaardigheden
o Structureel kapitaal = de ontastbare waarde die een organisatie middels
producten, systemen of diensten heeft verworven
o Relatiekapitaal = goede relatie met omgeving
3. High-Perfomance Work Practices
- Management technieken waardoor organisaties het beste halen uit hun
mensen/capaciteiten
- Uitvoeringspraktijken die de meeste waarde halen uit menselijk kapitaal
- Belangrijke HPWPs
1. Inspraak
2. Autonomie
3. Ontwikkeling van competenties
Practices bundelen!
- Gerelateerd aan succesvolle organisaties
- Creëert een context waarin werknemers bereid zijn extra inspanning te leveren
- Bekritiseerd van wege sterke focus op aandeelhouders en wensen klanten, ten koste
van werknemers
4. Belanghebbenden-perspectief
- Stakeholders: individuen, groepen en andere betrokken partijen, die invloed hebben
op, of beïnvloed worden door doelen en handelen van organisatie
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen (ethiek)
o Gevolgen voor samenleving en milieu gaan verder dan financiële belangen en
wettelijke verplichtingen
o Contract van organisatie met samenleving
HC 1 deel 2: Gastspreker Bob Timmerman: Agile way of working
Empower people to stay ahead in life and business
- Purpose
o Mensen een purpose geven
- Autonomy
- Mastery
Snel op veranderingen in kunnen spelen
Things are changing at increasing pace
- Alles moet simpeler worden
- De klant wil het zo snel mogelijk
If I can’t get is in 5 seconds I’m gone…
- The most recent best experience at company A, is the minimum standard for
company B
HC 1 deel 1:
Academic Professional A&O
- Gespecialiseerde kennis van theorieën, wetenschappelijke inzichten en methoden
binnen A&O
- Goed inzicht in praktijk
- M.b.v. kennis praktijkproblemen analyseren en oplossen
- Bijdrage aan kennisontwikkeling praktijk en wetenschap
Organisatiepsychologie
- Bestudeert menselijk gedrag in de context van arbeidsorganisaties
- Niveaus
o Individu = hoe je ga je om met organisatieverandering?
o Interpersoonlijk = hoe ga jij om met je leidinggevende?
o Team = hoe neem je beslissingen binnen een team?
o Organisatie = hoe is de organisatie ingedeeld / de structuur van de
organisatie?
- Vormt samen met arbeidspsychologie en personeelspsychologie (HRM) het
vakgebied Arbeids- & Organisatiepsychologie
Arbeidsmarkt A&O
- Organisatie-consultant
- HR-consultant
- Werving en selectie
- Training
- Loopbaan coaching
- Arbeids- & Gezondheidspsycholoog
- Toegepast organisatie-onderzoeker
Actuele uitdagingen voor organisaties
1. Technologische veranderingen
- Vormen van verandering
o Razendsnelle verandering
Corona brengt veel nieuwe samenwerkingsvormen (Teams, Zoom)
o ICT, social media
o Nieuwe samenwerkingsvormen (bijv. Uber)
o Block chain technologie (nieuw soort database, waarin transacties opgeslagen
kunnen worden)
o Robotisering (drones)
- Gevolgen
o Onenigheid wetenschap en experts over gevolgen
Veel baanverlies
Winst platformkapitalisme naar kleine groep
Overvloed aan energie en producten (energie kan gratis worden?
Negatieve prijzen olie?)
Minder saai en smerig werk (door robots overgenomen)
, Nieuwe banen zoals dronepiloot
o Vraagt veel denkkracht en creativiteit van mensen
o Baanonzekerheid (blijft mijn functie bestaan?), technostress (kan ik al die
technologische veranderingen bijbenen?)
o Baanpolarisatie uitdagende, complexe banen blijven behouden (die zullen
altijd nodig zijn), banen onderaan de hiërarchie blijven ook bestaan, maar de
middengroep van banen kan verdwijnen: wat ga je die bieden?
2. Globalisering
- Economische, sociale en culturele verbondenheid met personen/organisaties in
andere delen van de wereld
- Effecten op organisaties
o Grotere markt, lagere kosten, meer innovatie
o Meer diversiteit (landen moeten samenwerken)
o Toenemende intensivering (24/7)
o Outsourcing naar lagelonenlanden (callcenters bijvoorbeeld naar India)
3. Veranderende arbeidsverhoudingen
- Minder baanzekerheid
o Tijdelijke contracten, flexwerk, detachering
o Freeland werd (gedwongen of vrijwillig)
Aantasting welzijn (mentale gezondheidsproblemen, fysieke problemen)
- 24/7 aantasting werk-privé-balans
- Virtueel werk
o Vooral telewerken
o Uitdagingen: sociaal isolement (mensen voelen zich alleen), interrupties door
familie, zelfmanagement (jezelf blijven motiveren), scheden werk-privé
4. Toenemende diversiteit
- Surface-level vs deep-level diversiteit
o Surface-level: kan je op het oog zien (geslacht, etniciteit)
o Deep-level: minder zichtbaar op het eerste oog (waarden, kennis,
samenwerking met collega’s)
- Economische noodzaak
o Zoveel mogelijk mensen aan het werk zetten/houden
- Maatschappelijke noodzaak/plicht: participatie in samenleving bevorderen (iedereen
bij de samenleving betrekken, bijvoorbeeld ook mensen met een beperking)
- Implicaties
o Kan resulteren in meer kennis, betere beslissingen en betere resultaten
o Betere representatie
Belangrijk wanneer je mensen wil aantrekken voor je organisatie
Ook voor klanten
o Uitdagingen moeten wel gemanaged worden
o Culturele inclusie: vermogen van een organisatie om een cultuur te scheppen
waarin elke werknemer zich thuis en gewaardeerd voelt
Vier perspectieven op effectiviteit van organisaties
1. Open systemen perspectief
- Organisaties zijn complexe systemen (verhoudingen binnen de organisatie) die leven
binnen hun externe omgeving (vraag van klanten) en hier afhankelijk van zijn
, - Oorspronkelijk gericht op fysieke hulpbronnen
2. Organisationeel Leren Perspectief
- Effectief op het gebied van leren
- De capaciteit van een organisatie om waardevolle kennis te verweren, delen,
gebruiken en op te slaan
- Intellectueel kapitaal
o Menselijk kapitaal = voorraad van competenties, kennis, sociale en
persoonlijke vaardigheden
o Structureel kapitaal = de ontastbare waarde die een organisatie middels
producten, systemen of diensten heeft verworven
o Relatiekapitaal = goede relatie met omgeving
3. High-Perfomance Work Practices
- Management technieken waardoor organisaties het beste halen uit hun
mensen/capaciteiten
- Uitvoeringspraktijken die de meeste waarde halen uit menselijk kapitaal
- Belangrijke HPWPs
1. Inspraak
2. Autonomie
3. Ontwikkeling van competenties
Practices bundelen!
- Gerelateerd aan succesvolle organisaties
- Creëert een context waarin werknemers bereid zijn extra inspanning te leveren
- Bekritiseerd van wege sterke focus op aandeelhouders en wensen klanten, ten koste
van werknemers
4. Belanghebbenden-perspectief
- Stakeholders: individuen, groepen en andere betrokken partijen, die invloed hebben
op, of beïnvloed worden door doelen en handelen van organisatie
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen (ethiek)
o Gevolgen voor samenleving en milieu gaan verder dan financiële belangen en
wettelijke verplichtingen
o Contract van organisatie met samenleving
HC 1 deel 2: Gastspreker Bob Timmerman: Agile way of working
Empower people to stay ahead in life and business
- Purpose
o Mensen een purpose geven
- Autonomy
- Mastery
Snel op veranderingen in kunnen spelen
Things are changing at increasing pace
- Alles moet simpeler worden
- De klant wil het zo snel mogelijk
If I can’t get is in 5 seconds I’m gone…
- The most recent best experience at company A, is the minimum standard for
company B
