Cliëntgerichte benadering
1. Achtergrond
Humanisme
= reactie op behaviorisme en psychoanalyse
= optimistische visie op de mens: mens is van nature goed
= gelooft in de groei van elke mens
Grondleggers: Abraham Maslow en Carl Rogers
Naar de humanistische benadering werd vaak gerefereerd als “the third force”, oftewel de
derde macht, waarbij de psychoanalyse en het behaviorisme de eerste en tweede machten
zouden zijn. de kern van deze derde visie is het uitgangspunt dat de mens goed is,
doelgericht is en van nature streeft naar groei.
De humanistische visie komt uit een veel oudere traditie en is vooral door Carl Ransom
Rogers opnieuw verwoord. Hij deed dit uit protest tegen de pessimistische visie van de
psychoanalyse en het kille van het behaviorisme. Vandaar de naam “derde macht”, een
stroming waarvan elementen terug te vinden zijn in nagenoeg alle moderne vormen van
psychotherapie, counselling en coaching.
Abraham Maslow (1908 – 1970) Amerikaans psycholoog
Elke mens = uniek en gemotiveerd
Universele behoeften = aangeboren
Gezonde persoonlijkheid
= minimale bevrediging van de fundamentele menselijk behoeftes.
Carl Rogers (1902 – 1987): Amerikaans psycholoog en psychotherapeut
Cliëntgerichte psychologie
= persoonsgericht, niet enkel op klachten of symptomen vertrekkend vanuit de beleving van
de cliënt.
, 2. Uitgangspunten
Focus op zelfactualisatietendens
Onder de juiste omstandigheden groeit een persoon vanzelf uit tot een goed
functionerende volwassene
De mens wil van nature de beste worden van wat mogelijk is
De mens is sociaal ingesteld
Opmerking:
‘wat het goede is’
Heeft voor iedereen een andere betekenis!
‘Goede’ = streven naar de zaken die jijzelf belangrijk vindt
= interne locus of evaluatie
Alle visies gaan uit van een aantal basisaannames. Voor Rogers zijn dat de aannames dat
een mens in wezen goed is en dat hij streeft naar het goede. Rogers heeft daar een specifiek
woord voor: hij zegt dat ieder mens streeft naar (zelf)actualisatie. En omdat de mens van
nature goed is, streeft hij dus het beste te worden van wat mogelijk is. Een tegenstander van
Rogers zou gelijk allerhande voorbeelden kunnen aanhalen van dictators die zich aan
genocide schuldig maken, enzovoort. Rogers zal dan zeggen dat de tegenstanders in de
valkuil zijn getrapt om iets vanuit hun eigen standpunt te bezien in plaats vanuit die persoon
zelf. Ook wat “goed” en “slecht” is, is iets waar ieder persoon zelf betekenis aan geeft. Dus
ook wat het “einddoel” is, is voor iedereen verschillend: je streeft zelf de dingen na die jij zelf
belangrijk vindt. Rogers noemt dit een interne locus of evaluation.
3. Structuur van de persoonlijkheid
Zelfconcept: ‘ik’ versus ‘niet-ik’
Zelfstructuur: ideeën of ‘wie ik ben’
= steeds in ontwikkeling, hier-en-nu, in interactie met de omgeving
Qua structuur heeft hij een eenvoudig model: ieder heeft een zelfconcept, oftewel een idee
over wat “ik” en wat “ik-niet” is. Verder ontwikkelt men gaandewerg een zelfstructuur, oftewel
een idee over wie je bent. Maar omdat je in het hier-en-nu leeft, is deze zelfstructuur steeds
in ontwikkeling en is nooit af. Een andere manier om dat te verwoorden is: je bent nu, op dit
moment, op het toppunt van je ontwikkeling. Perfectie is een reis, geen eindbestemming,
want als je die eindbestemming zou bereiken dan bestaat de zin van het leven niet meer!
Groei en ontwikkeling hoeft dus nooit op te houden.
1. Achtergrond
Humanisme
= reactie op behaviorisme en psychoanalyse
= optimistische visie op de mens: mens is van nature goed
= gelooft in de groei van elke mens
Grondleggers: Abraham Maslow en Carl Rogers
Naar de humanistische benadering werd vaak gerefereerd als “the third force”, oftewel de
derde macht, waarbij de psychoanalyse en het behaviorisme de eerste en tweede machten
zouden zijn. de kern van deze derde visie is het uitgangspunt dat de mens goed is,
doelgericht is en van nature streeft naar groei.
De humanistische visie komt uit een veel oudere traditie en is vooral door Carl Ransom
Rogers opnieuw verwoord. Hij deed dit uit protest tegen de pessimistische visie van de
psychoanalyse en het kille van het behaviorisme. Vandaar de naam “derde macht”, een
stroming waarvan elementen terug te vinden zijn in nagenoeg alle moderne vormen van
psychotherapie, counselling en coaching.
Abraham Maslow (1908 – 1970) Amerikaans psycholoog
Elke mens = uniek en gemotiveerd
Universele behoeften = aangeboren
Gezonde persoonlijkheid
= minimale bevrediging van de fundamentele menselijk behoeftes.
Carl Rogers (1902 – 1987): Amerikaans psycholoog en psychotherapeut
Cliëntgerichte psychologie
= persoonsgericht, niet enkel op klachten of symptomen vertrekkend vanuit de beleving van
de cliënt.
, 2. Uitgangspunten
Focus op zelfactualisatietendens
Onder de juiste omstandigheden groeit een persoon vanzelf uit tot een goed
functionerende volwassene
De mens wil van nature de beste worden van wat mogelijk is
De mens is sociaal ingesteld
Opmerking:
‘wat het goede is’
Heeft voor iedereen een andere betekenis!
‘Goede’ = streven naar de zaken die jijzelf belangrijk vindt
= interne locus of evaluatie
Alle visies gaan uit van een aantal basisaannames. Voor Rogers zijn dat de aannames dat
een mens in wezen goed is en dat hij streeft naar het goede. Rogers heeft daar een specifiek
woord voor: hij zegt dat ieder mens streeft naar (zelf)actualisatie. En omdat de mens van
nature goed is, streeft hij dus het beste te worden van wat mogelijk is. Een tegenstander van
Rogers zou gelijk allerhande voorbeelden kunnen aanhalen van dictators die zich aan
genocide schuldig maken, enzovoort. Rogers zal dan zeggen dat de tegenstanders in de
valkuil zijn getrapt om iets vanuit hun eigen standpunt te bezien in plaats vanuit die persoon
zelf. Ook wat “goed” en “slecht” is, is iets waar ieder persoon zelf betekenis aan geeft. Dus
ook wat het “einddoel” is, is voor iedereen verschillend: je streeft zelf de dingen na die jij zelf
belangrijk vindt. Rogers noemt dit een interne locus of evaluation.
3. Structuur van de persoonlijkheid
Zelfconcept: ‘ik’ versus ‘niet-ik’
Zelfstructuur: ideeën of ‘wie ik ben’
= steeds in ontwikkeling, hier-en-nu, in interactie met de omgeving
Qua structuur heeft hij een eenvoudig model: ieder heeft een zelfconcept, oftewel een idee
over wat “ik” en wat “ik-niet” is. Verder ontwikkelt men gaandewerg een zelfstructuur, oftewel
een idee over wie je bent. Maar omdat je in het hier-en-nu leeft, is deze zelfstructuur steeds
in ontwikkeling en is nooit af. Een andere manier om dat te verwoorden is: je bent nu, op dit
moment, op het toppunt van je ontwikkeling. Perfectie is een reis, geen eindbestemming,
want als je die eindbestemming zou bereiken dan bestaat de zin van het leven niet meer!
Groei en ontwikkeling hoeft dus nooit op te houden.
