Wat is counselling ?
1. Introductie
1.1 Historisch overzicht – waar komt counselling vandaan?
Waar counselling vandaan komt, is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Sinds
mensenheugenis zijn er mogelijkheden geweest ‘om met iemand te gaan praten’. Daarmee
wordt juist bedoeld iemand buiten het directe sociale netwerk. Toen religie nog een
belangrijkere rol speelde dan nu, vonden die gesprekken vaak plaats met de geestelijkheid
van die verscheidene religies: priesters, imams, rabbi’s, dominees enzovoort. Tot en met
halverwege de 20ste eeuw had deze geestelijkheid vooral een theologische achtergrond en
geen psychologische. Naast deze raadgeving door de geestelijkheid, was er een groeiend
aantal mensen die door de kerk of religieuze gemeenschap specifiek uitgezonden werd om
maatschappelijke en individuele problemen te helpen verlichten.
1.1.1 Ontwikkeling van de hulpverlening
In de 20ste eeuw waren er organisaties die gefinancierd werden door giften en die
organisaties werden vooral opgezet door kerkelijke bewegingen. Na de 2de WO had je de
hulpverlener die langzamerhand werd overgenomen door de overheid. De overheid was van
mening dat ze het beste wisten wat goed was voor de burgers en wat niet. Naast vrijwillige
zorg, bemoeide de overheid zich ook met was achter de voordeur gebeurde. We zouden hier
ook kunnen spreken van bemoeizorg. Een kenmerk van al dit soort hulp – vrijwillig,
gedwongen en bemoeizorg – was het uitgangspunt dat de overheid het beste wist wat voor
haar burgers goed was en wat niet. Kortom, de hulp was paternalistisch van aard. Wat
precies de cliënt wou of nodig had werd voor hem bepaald door de hulpverlener.
De manier van hulpverlening werd te duur voor de overheid waardoor de hulpverlening meer
en meer geprivatiseerd werd en verbannen werd. Dit zorgde voor een verkokering van de
zorg. Het zorgaanbod werd opgedeeld in een eerste, tweede en derde lijn. Maar ook werd er
een opdeling gemaakt per specialisme. De cliënt moest zelf op zoek gaan naar een juist
loket voor zijn aanmelding van klachten. Mits je in aanmerking kwasm voor het aanbod van
die instelling, kreeg je die hulp. Dit heet de aanbodgerichte hulp. Met andere woorden de
cliënt moest zich aanpassen om binnen een bepaald aanbod te passen. Impliciet betekend
dit dat de hulpvraag al op voorhand vaststaat, omdat het aanbod een antwoord is op een
bepaalde hulpvraag.
, De aanbodgerichte hulp leidde vaak tot misverstanden waardoor de hulpverlening meer en
meer ontwikkelde naar een vraaggerichte hulp waarbij de cliënt zelf kon aangeven welk
aanbod hij/zij nodig had. De cliënt had dus meer zeggenschap maar bleef toch een
bepalende weggelegde rol voor de hulpverlener die nog steeds vaststeldde wat de hulpvraag
was. De verkokering bleef in stand wat meer en meer problemen gaf voor mensen met een
multiproblematiek.
De huidige hulpverlening wil graag gestuurd worden en daarbij is de cliënt leidend in het
proces. Hij/zij bepaald wat de hulpvraag is, welke prioriteit die krijgt, hoe de verschillende
hulpvragen aangepakt moeten worden. De rol van de hulpverlener wordt meer en meer een
rol van begeleider daarbij. Bij vraaggestuurde hulpverlening is de hulp van een casemanager
wel vaak handig. Dit is dus een professional die dan eigenlijk het aanspreekpunt is voor de
cliënt en die de nodige hulpverlening afstemt op elkaar en coördineert.
Ten slotte is er nog de dialooggestuurde hulp. De hulpvraag ontstaat in een dialoog tussen
de cliënt en de hulpverlener. Zo kan de hulpverlener zowel invoegen als toevoegen.
Counselling sluit het dichts aan bij deze laatste vorm van hulpverlening namelijk de
dialooggestuurde hulpverlening.
Jargon en definities
Paternalistische hulp: de hulpverlening weet het beste wat goed is voor de cliënt en legt dit
hem op.
Verkokering: verschillende disciplines gaan zich specialiseren op één bepaald gebied,
waardoor er verschillende ‘kokers’ komen te ontstaan die los van elkaar een bepaald aanbod
aan hulp bieden.
Aanbodgerichte hulp: de hulpverlening biedt mogelijkheden voor de cliënt, zolang deze een
indicatie voor die hulp kan bemachtingen.
Vraaggerichte hulp: de vraag van de cliënt geeft richting aan de hulpverlening. Via
bepaalde loketten worden cliënt en het verkokerd aanbod beter op elkaar afgestemd.
Vraaggestuurde hulp: in plaats van een verkokerd aanbod af te stemmen op de vraag van
de cliënt, wordt er maatwerk geleverd, waarbij de hulpvraag van de cliënt leidend is.
Casemanagement: een manier van werken waarbij er één professionel is die voor de cliënt
het aanspreekpunt is. Deze professional coördineert en stemt alle hulpverlening op elkaar af,
waarbij de hulpvraag van de cliënt sturend is.
Dialooggestuurde hulp: de hulpvraag wordt in een dialoog tussen de cliënt en de
hulpverlener bepaald en leidt tot flexibel maatwerk.
1. Introductie
1.1 Historisch overzicht – waar komt counselling vandaan?
Waar counselling vandaan komt, is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Sinds
mensenheugenis zijn er mogelijkheden geweest ‘om met iemand te gaan praten’. Daarmee
wordt juist bedoeld iemand buiten het directe sociale netwerk. Toen religie nog een
belangrijkere rol speelde dan nu, vonden die gesprekken vaak plaats met de geestelijkheid
van die verscheidene religies: priesters, imams, rabbi’s, dominees enzovoort. Tot en met
halverwege de 20ste eeuw had deze geestelijkheid vooral een theologische achtergrond en
geen psychologische. Naast deze raadgeving door de geestelijkheid, was er een groeiend
aantal mensen die door de kerk of religieuze gemeenschap specifiek uitgezonden werd om
maatschappelijke en individuele problemen te helpen verlichten.
1.1.1 Ontwikkeling van de hulpverlening
In de 20ste eeuw waren er organisaties die gefinancierd werden door giften en die
organisaties werden vooral opgezet door kerkelijke bewegingen. Na de 2de WO had je de
hulpverlener die langzamerhand werd overgenomen door de overheid. De overheid was van
mening dat ze het beste wisten wat goed was voor de burgers en wat niet. Naast vrijwillige
zorg, bemoeide de overheid zich ook met was achter de voordeur gebeurde. We zouden hier
ook kunnen spreken van bemoeizorg. Een kenmerk van al dit soort hulp – vrijwillig,
gedwongen en bemoeizorg – was het uitgangspunt dat de overheid het beste wist wat voor
haar burgers goed was en wat niet. Kortom, de hulp was paternalistisch van aard. Wat
precies de cliënt wou of nodig had werd voor hem bepaald door de hulpverlener.
De manier van hulpverlening werd te duur voor de overheid waardoor de hulpverlening meer
en meer geprivatiseerd werd en verbannen werd. Dit zorgde voor een verkokering van de
zorg. Het zorgaanbod werd opgedeeld in een eerste, tweede en derde lijn. Maar ook werd er
een opdeling gemaakt per specialisme. De cliënt moest zelf op zoek gaan naar een juist
loket voor zijn aanmelding van klachten. Mits je in aanmerking kwasm voor het aanbod van
die instelling, kreeg je die hulp. Dit heet de aanbodgerichte hulp. Met andere woorden de
cliënt moest zich aanpassen om binnen een bepaald aanbod te passen. Impliciet betekend
dit dat de hulpvraag al op voorhand vaststaat, omdat het aanbod een antwoord is op een
bepaalde hulpvraag.
, De aanbodgerichte hulp leidde vaak tot misverstanden waardoor de hulpverlening meer en
meer ontwikkelde naar een vraaggerichte hulp waarbij de cliënt zelf kon aangeven welk
aanbod hij/zij nodig had. De cliënt had dus meer zeggenschap maar bleef toch een
bepalende weggelegde rol voor de hulpverlener die nog steeds vaststeldde wat de hulpvraag
was. De verkokering bleef in stand wat meer en meer problemen gaf voor mensen met een
multiproblematiek.
De huidige hulpverlening wil graag gestuurd worden en daarbij is de cliënt leidend in het
proces. Hij/zij bepaald wat de hulpvraag is, welke prioriteit die krijgt, hoe de verschillende
hulpvragen aangepakt moeten worden. De rol van de hulpverlener wordt meer en meer een
rol van begeleider daarbij. Bij vraaggestuurde hulpverlening is de hulp van een casemanager
wel vaak handig. Dit is dus een professional die dan eigenlijk het aanspreekpunt is voor de
cliënt en die de nodige hulpverlening afstemt op elkaar en coördineert.
Ten slotte is er nog de dialooggestuurde hulp. De hulpvraag ontstaat in een dialoog tussen
de cliënt en de hulpverlener. Zo kan de hulpverlener zowel invoegen als toevoegen.
Counselling sluit het dichts aan bij deze laatste vorm van hulpverlening namelijk de
dialooggestuurde hulpverlening.
Jargon en definities
Paternalistische hulp: de hulpverlening weet het beste wat goed is voor de cliënt en legt dit
hem op.
Verkokering: verschillende disciplines gaan zich specialiseren op één bepaald gebied,
waardoor er verschillende ‘kokers’ komen te ontstaan die los van elkaar een bepaald aanbod
aan hulp bieden.
Aanbodgerichte hulp: de hulpverlening biedt mogelijkheden voor de cliënt, zolang deze een
indicatie voor die hulp kan bemachtingen.
Vraaggerichte hulp: de vraag van de cliënt geeft richting aan de hulpverlening. Via
bepaalde loketten worden cliënt en het verkokerd aanbod beter op elkaar afgestemd.
Vraaggestuurde hulp: in plaats van een verkokerd aanbod af te stemmen op de vraag van
de cliënt, wordt er maatwerk geleverd, waarbij de hulpvraag van de cliënt leidend is.
Casemanagement: een manier van werken waarbij er één professionel is die voor de cliënt
het aanspreekpunt is. Deze professional coördineert en stemt alle hulpverlening op elkaar af,
waarbij de hulpvraag van de cliënt sturend is.
Dialooggestuurde hulp: de hulpvraag wordt in een dialoog tussen de cliënt en de
hulpverlener bepaald en leidt tot flexibel maatwerk.
