Samenvatting Verandering Maatschappijwetenschappen

Maw verandering

1.1 Rationalisering
 Theocentrisch wereldbeeld: een wereldbeeld waarin god centraal staat.
 Antropocentrisch: een wereldbeeld waarin de mens centraal staat.
 De verlichting (eeuw van de rede): een culturele filosofie en intellectuele stroming in Europa
die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.
 Ratio: verstand
 Moderniteit: periode van 1800-heden, waarin men gelooft dat veranderingen onvermijdelijk
leiden tot vooruitgang, waarvoor wetenschap en technologie zorgen.
 Premoderne tijd: periode waarin het denken en doen van mensen veel meer geleid werd
door:
1. Godsdienstige tradities
2. Ingesleten gewoontes
3. Van generatie op generatie overgedragen praktische handelingswijsheden.



1.2 Individualisering
 Traditionele instituties
1. Gezin
2. Sociale klasse
3. Kerk
4. Arbeid
5. Huwelijk
 Positief aan individualisering:
1. Associatie met een emancipatieproces dat gekenmerkt wordt door een toename van
individuele vrijheid.
2. De vrijheid om eigen weg te gaan.
3. De wil om veelal onbeperkt van het leven te genieten.
 Negatief aan individualisering:
1. Een vermindering van maatschappelijke intergratie.
2. Een toenemend egoïsme.
3. Een totaal losgeslagen verzelfstandiging van mensen in de zin van het losraken van de
bindingen met andere mensen en groepen.



1.3 Institutionalisering
 Poldermodel: in dit model wordt
 Poldermodel: in dit model wordt door middel van overleg naar tussenoplossingen gezocht.
 CAO: Collectieve Arbeidsovereenkomsten.



2.1 staatsvorming

 3 ontwikkelingen aan het einde van de middeleeuwen in een aantal West-Europese landen:
1. Urbanisatie: verstedelijking
2. Toename van handel
3. Groei van stadsbevolking

,  Externe soevereiniteit: het staatsgezag niet ondergeschikt is aan het gezag van andere
staten.
 Drie voorwaarden om een staat met soevereine macht te zijn:
1. Er is sprake van regering over een bepaalde groep mensen
2. Er is sprake van een bepaald grondgebied
3. De staat bezit daarbij het geweldsmonopolie en de belastingmonopolie



2.2 staatsvorming in Nederland

 5 veranderingen in de 11e en 12e eeuw
1. Arbeidsverdeling
2. Intensivering van handel en toenemende geldgebruik
3. Groei van de bevolking
4. Verhoging van de agrarisch productie
5. Ontstaan van steden met een burgerij
 Drie manieren om gebied uit te breiden:
1. Militaire middelen
2. Strategisch huwelijk
3. Met behulp van juridische middelen
 De verhouding tussen overheid en burgers heeft een tweedelig karakter:
1. De burgers in een democratische rechtsstaat accepteren het gezag van de overheid als
legitiem.
2. De politieke macht van de overheid berust in het uiterste geval op het dreigen met het
gebruiken van fysiek geweld.
 Geweldsmonopolie: de overheid heeft als enige het recht om geweld in te zetten tegen haar
burgers.
 Door het geweldsmonopolie kan de overheid drie belangrijke zaken toepassen:
1. Het naleven van regels afdwingen
2. Het probleem van collectieve actie oplossen
3. Chaos en geweld worden voorkomen
 Volkssoevereiniteit: men beschikt over de mogelijkheid om het bestuur waar men
ondergeschikt aan is, naar eigen inzicht in te richten.



2.3 Democratisering

 Representatieve democratie: vertegenwoordigers nemen de beslissingen nadat ze gekozen
zijn door burgers.
 Directe democratie: burgers beslissen direct over items.
 In het democratiseringsproces kregen burgers een aantal rechten:
1. Vrijheidsrechten
2. Politieke rechten
3. Sociale rechten
 Referendum: volksraadpleging
 Voordelen referenda:
1. Referenda vormen een aanvulling op de representatieve democratie. Vergroten de
binding tussen de kiezer en de partijen en zorgt voor het draagvlak voor politieke
beslissingen.