Events: Juridische toepassingen
1 VERBINTENISSENRECHT
1.1 OEFENINGEN OP HERHALING EN VERDIEPING BASISPRINCIPES
1.1.1 Oefening 1:
Je bent een geslaagde event manager, nu is het tijd voor een blitse wagen. Je
haast je dan ook naar een fiat garage voor een mooie Fiat Multipla!
In de koop-verkoopovereenkomst met de autogarage, wil je volgende voorwaarde
inlassen: ‘ik koop de wagen, als ik mijn rijbewijs haal’.
Vragen:
Kunnen partijen voorwaarden inlassen in contracten? Waarom wel/niet?
Leg uit.
Ja, partijen kunnen voorwaarden inlassen in contracten.
Juridische onderbouwing (theoriegericht):
o Principe van de wilsautonomie
Het verbintenissenrecht vertrekt van de wilsautonomie van
partijen: partijen mogen zelf bepalen of, met wie en onder
welke voorwaarden zij contracteren.
Dit is een fundamenteel basisprincipe, naast o.a.
consensualisme en bindende kracht van de
overeenkomst.
o Aanvullend recht
De koop-verkoopovereenkomst is een benoemde
overeenkomst waarvan het grootste deel bestaat uit
aanvullend recht.
Aanvullend recht geldt slechts bij gebrek aan
andersluidende afspraken.
Partijen mogen hiervan afwijken door contractuele
clausules, zoals voorwaarden.
o Grenzen
Voorwaarden zijn enkel ongeldig indien ze:
strijdig zijn met dwingend recht,
of met openbare orde en goede zeden.
Dat is hier niet het geval → geen sanctie van nietigheid.
o Besluit (examengericht):
Ja, partijen kunnen voorwaarden inlassen in contracten op grond van
de wilsautonomie, zeker bij een koop-verkoopovereenkomst die
grotendeels aanvullend recht bevat.
Over welke soort voorwaarde gaat het hier? Wees zo specifiek mogelijk.
Clausule: “Ik koop de wagen, als ik mijn rijbewijs haal.”
Analyse volgens de theorie:
o Opschortende voorwaarde
P a g i n a 1 | 108
, De overeenkomst ontstaat wel, maar krijgt pas
uitwerking wanneer de voorwaarde vervuld is.
Tot zolang is de overeenkomst hangende de voorwaarde.
oPotestatief karakter
De vervulling hangt gedeeltelijk af van de
wil/handelingen van de koper (studeren, examen
afleggen).
o Niet zuiver potestatief
Het behalen van een rijbewijs hangt niet uitsluitend af van
de wil van de koper:
er is een examen,
een externe beoordelaar,
objectieve slaagvoorwaarden.
o Daarom is dit géén zuiver potestatieve opschortende
voorwaarde (die verboden zou zijn).
o Gemengd potestatief
De vervulling hangt af van:
het gedrag van de koper én
een externe, onzekere factor (slagen voor het examen).
Correct en volledig antwoord: Een gemengd potestatieve
opschortende voorwaarde.
Lijkt de overeenkomst uit deze casus, incl. deze clausule, jou juridisch
geldig? Waarom wel/niet? Leg uit?
Ja, de overeenkomst is juridisch geldig.
Juridische motivering volgens de leerstof:
o Geen verboden voorwaarde
De voorwaarde is:
mogelijk,
niet strijdig met dwingend recht,
niet in strijd met openbare orde of goede zeden.
Ze is bovendien niet zuiver potestatief opschortend, en
dus toegelaten.
o Geen uitholling van verbintenissen
De verbintenissen worden niet illusoir gemaakt.
Er is een reële kans op vervulling van de voorwaarde.
o Geldigheidsvoorwaarden van de overeenkomst (T–V–O–B)
Toestemming: partijen stemmen vrijwillig in.
Voorwerp: voldoende bepaald (een Fiat Multipla).
Oorzaak: geoorloofd.
Bekwaamheid: geen aanwijzingen van
handelingsonbekwaamheid.
o Gevolg
De overeenkomst is geldig, maar hangende de
voorwaarde.
P a g i n a 2 | 108
, Pas bij het behalen van het rijbewijs wordt de koop definitief
en uitvoerbaar.
Besluit: Ja, de overeenkomst is juridisch geldig aangezien de voorwaarde
niet verboden is, de verbintenissen niet worden uitgehold en aan alle
geldigheidsvoorwaarden (T–V–O–B) is voldaan.
P a g i n a 3 | 108
, 1.2 SCHEMA BESPREKING THEORIE BIJ OEFENING 1:
1.2.1 Verschil aanvullend/dwingend recht:
1.2.1.1Aanvullend recht: Wat is dat?
Aanvullend recht zijn wettelijke regels die gelden alleen als partijen niets
anders afspreken.
De wet zegt als het ware: “Als jullie niks regelen, dan geldt dit.”
Kenmerken:
Partijen mogen afwijken van aanvullend recht
Afwijken is volledig geldig
Gebaseerd op het principe van wilsautonomie
Voorbeeld:
In een koop-verkoopovereenkomst:
De wet regelt standaard wanneer de levering gebeurt
Maar partijen mogen zelf een andere datum afspreken
Daarom:
Het gros van de regels bij de benoemde overeenkomst koop-verkoop is
aanvullend recht.
1.2.1.2Dwingend recht: Wat is dat?
Dwingend recht zijn regels waarvan partijen niet mogen afwijken.
De wet zegt hier: “Dit moet zo zijn, zelfs al willen jullie iets anders.”
Waarom?
Om zwakkere partijen te beschermen
Om het algemeen belang te waarborgen
Voorbeelden:
Consumentenrecht
Arbeidsrecht
Huurrecht (gedeeltelijk)
1.2.1.3Louter dwingend recht vs. openbare orde & goede zeden
Hier zit vaak de verwarring
Louter dwingend recht
Beschermt vooral private belangen
Afwijking is verboden
Sanctie = relatieve nietigheid
Alleen de beschermde partij kan die nietigheid inroepen (bv. de consument)
P a g i n a 4 | 108
1 VERBINTENISSENRECHT
1.1 OEFENINGEN OP HERHALING EN VERDIEPING BASISPRINCIPES
1.1.1 Oefening 1:
Je bent een geslaagde event manager, nu is het tijd voor een blitse wagen. Je
haast je dan ook naar een fiat garage voor een mooie Fiat Multipla!
In de koop-verkoopovereenkomst met de autogarage, wil je volgende voorwaarde
inlassen: ‘ik koop de wagen, als ik mijn rijbewijs haal’.
Vragen:
Kunnen partijen voorwaarden inlassen in contracten? Waarom wel/niet?
Leg uit.
Ja, partijen kunnen voorwaarden inlassen in contracten.
Juridische onderbouwing (theoriegericht):
o Principe van de wilsautonomie
Het verbintenissenrecht vertrekt van de wilsautonomie van
partijen: partijen mogen zelf bepalen of, met wie en onder
welke voorwaarden zij contracteren.
Dit is een fundamenteel basisprincipe, naast o.a.
consensualisme en bindende kracht van de
overeenkomst.
o Aanvullend recht
De koop-verkoopovereenkomst is een benoemde
overeenkomst waarvan het grootste deel bestaat uit
aanvullend recht.
Aanvullend recht geldt slechts bij gebrek aan
andersluidende afspraken.
Partijen mogen hiervan afwijken door contractuele
clausules, zoals voorwaarden.
o Grenzen
Voorwaarden zijn enkel ongeldig indien ze:
strijdig zijn met dwingend recht,
of met openbare orde en goede zeden.
Dat is hier niet het geval → geen sanctie van nietigheid.
o Besluit (examengericht):
Ja, partijen kunnen voorwaarden inlassen in contracten op grond van
de wilsautonomie, zeker bij een koop-verkoopovereenkomst die
grotendeels aanvullend recht bevat.
Over welke soort voorwaarde gaat het hier? Wees zo specifiek mogelijk.
Clausule: “Ik koop de wagen, als ik mijn rijbewijs haal.”
Analyse volgens de theorie:
o Opschortende voorwaarde
P a g i n a 1 | 108
, De overeenkomst ontstaat wel, maar krijgt pas
uitwerking wanneer de voorwaarde vervuld is.
Tot zolang is de overeenkomst hangende de voorwaarde.
oPotestatief karakter
De vervulling hangt gedeeltelijk af van de
wil/handelingen van de koper (studeren, examen
afleggen).
o Niet zuiver potestatief
Het behalen van een rijbewijs hangt niet uitsluitend af van
de wil van de koper:
er is een examen,
een externe beoordelaar,
objectieve slaagvoorwaarden.
o Daarom is dit géén zuiver potestatieve opschortende
voorwaarde (die verboden zou zijn).
o Gemengd potestatief
De vervulling hangt af van:
het gedrag van de koper én
een externe, onzekere factor (slagen voor het examen).
Correct en volledig antwoord: Een gemengd potestatieve
opschortende voorwaarde.
Lijkt de overeenkomst uit deze casus, incl. deze clausule, jou juridisch
geldig? Waarom wel/niet? Leg uit?
Ja, de overeenkomst is juridisch geldig.
Juridische motivering volgens de leerstof:
o Geen verboden voorwaarde
De voorwaarde is:
mogelijk,
niet strijdig met dwingend recht,
niet in strijd met openbare orde of goede zeden.
Ze is bovendien niet zuiver potestatief opschortend, en
dus toegelaten.
o Geen uitholling van verbintenissen
De verbintenissen worden niet illusoir gemaakt.
Er is een reële kans op vervulling van de voorwaarde.
o Geldigheidsvoorwaarden van de overeenkomst (T–V–O–B)
Toestemming: partijen stemmen vrijwillig in.
Voorwerp: voldoende bepaald (een Fiat Multipla).
Oorzaak: geoorloofd.
Bekwaamheid: geen aanwijzingen van
handelingsonbekwaamheid.
o Gevolg
De overeenkomst is geldig, maar hangende de
voorwaarde.
P a g i n a 2 | 108
, Pas bij het behalen van het rijbewijs wordt de koop definitief
en uitvoerbaar.
Besluit: Ja, de overeenkomst is juridisch geldig aangezien de voorwaarde
niet verboden is, de verbintenissen niet worden uitgehold en aan alle
geldigheidsvoorwaarden (T–V–O–B) is voldaan.
P a g i n a 3 | 108
, 1.2 SCHEMA BESPREKING THEORIE BIJ OEFENING 1:
1.2.1 Verschil aanvullend/dwingend recht:
1.2.1.1Aanvullend recht: Wat is dat?
Aanvullend recht zijn wettelijke regels die gelden alleen als partijen niets
anders afspreken.
De wet zegt als het ware: “Als jullie niks regelen, dan geldt dit.”
Kenmerken:
Partijen mogen afwijken van aanvullend recht
Afwijken is volledig geldig
Gebaseerd op het principe van wilsautonomie
Voorbeeld:
In een koop-verkoopovereenkomst:
De wet regelt standaard wanneer de levering gebeurt
Maar partijen mogen zelf een andere datum afspreken
Daarom:
Het gros van de regels bij de benoemde overeenkomst koop-verkoop is
aanvullend recht.
1.2.1.2Dwingend recht: Wat is dat?
Dwingend recht zijn regels waarvan partijen niet mogen afwijken.
De wet zegt hier: “Dit moet zo zijn, zelfs al willen jullie iets anders.”
Waarom?
Om zwakkere partijen te beschermen
Om het algemeen belang te waarborgen
Voorbeelden:
Consumentenrecht
Arbeidsrecht
Huurrecht (gedeeltelijk)
1.2.1.3Louter dwingend recht vs. openbare orde & goede zeden
Hier zit vaak de verwarring
Louter dwingend recht
Beschermt vooral private belangen
Afwijking is verboden
Sanctie = relatieve nietigheid
Alleen de beschermde partij kan die nietigheid inroepen (bv. de consument)
P a g i n a 4 | 108