Neurokinesitherapie 2: theorie
Les 1: Leidende principes in de neurologische revalidatie
1. Definitie neurologische revalidatie
• Neurologische revalidatie kan gedefinieerd worden als een proces dat
personen met een handicap helpt/ondersteunt om opnieuw optimaal te
kunnen functioneren en gezond te bereiken in interactie met de omgeving.
• Probleemoplossend en educatief proces gericht op het verminderen van een
handicap of beperking die iemand ervaart.
• Combinatie van kennis, vaardigheden, onderwijs en advies die nodig zijn om
patiënten en hun familie te ondersteunen
• Systematisch proces van klinisch redeneren en begeleiden, gebaseerd op
wetenschappelijke evidentie, waarbij het doel is om niet alleen herstel te
bevorderen maar ook adaptatie en participatie te ondersteunen.
• Reflectie kinesitherapeut:
o Klinisch redeneren niet enkel vanuit pathofysiologie, ook vanuit doelen
en functioneren P
o Therapeutische strategieën moeten gericht zijn op restitutie,
compensatie en adaptatie
o Samenwerking andere disciplines = essentieel (doelstellingen bereiken)
2. Klinisch redeneringsproces
Proces waarbij:
• Kine info verzamelt, analyseert, interpreteert en integreert → gefundeerde
beslissingen over diagnostiek, behandeldoelen en interventies
• Cyclisch, dynamisch en contextueel proces waarin voortdurend wordt
bijgestuurd o.b.v. nieuwe info en patiëntresponsen
• Integratie van wet. evidentie, klinische expertise en patiëntwaarden, in lijn
met evidence-based practice referentiekader
Modellen van klinisch redeneren:
• Hypotheco-deductief model: Th formuleert hypotheses o.b.v. observaties en
toetst deze schematisch
1
, • Patroonherkenning: herkennen typische combinaties van symptomen en
linken aan pathologie
• Narratief redeneren: verhaal en beleving van P staan centraal, met aandacht
voor betekenis en context
• Interactief redeneren: focus op communicatie, relatie en doelbepaling met P
en omgeving
• Procesgericht model: continu, interactief proces van probleemidentificatie,
hypothesevorming, interventie en evaluatie
Assessment (info Interpretatie Uitvoeren plan Evaluatie,
verzamelen) (hypothese vorming) Reassessment, Review
•Opnieuw aanleren van
•Subjectief (chart, •Opstellen ijst van beweging en functie •Measure outcome en
interview...) •Zelfmanagement vooruitgang doelen
problemen
•Objectief introduceren • Mog. wijziging plan,
(functionele/partcipati •Doelen vastsellen overdracht zorg of
•Rekening houden met
e-problemen) met P en familie onderhoud, preventie en onstlag overwegen
•Gesandaardiseerde •Behandelplan gezondheidsbevordering •Volgende review
outcome measures plannen
3. Conceptueel raamwerk
Fysieke behandeling bij neurologische aandoeningen moet gebaseerd zijn op bewijs
(evidence based!), waarbij rekening moet worden gehouden met het feit dat de
theoretische verklaring moet veranderen naar mate het bewijs evolueert.
Hoe blijf je up-to-date als clinicus?
• Deelnemen aan klinische studies
• Uitgebreid lezen van literatuur
o Databases (Pubmed, WoS… )
o Klinische richtlijnen
o Cochrane reviews
Bij het zien van zo een kader is het
belangrijk om te deze te kunnen
interpreteren. ENKEL de ruiten die
VOLLEDIG aan de rechter kant van de
lijn te vinden zijn, kunnen beschouwd
worden als valide.
2
,Gebruik maken van evidence-based practice?
• Ja, maar met een kritische opmerking…
o Het is niet omdat er geen bewijs (evidence) dat sommige therapieën
niet effectief kunnen zijn!!!!
o Cf. Acupunctuur, Dry needling voor spasticiteit, TDCS, sensorische
stimulatie, …
• Nieuwe stromingen binnen wetenschappelijke literatuur → geïndividualiseerde
revalidatie, biomarkers en herstelpotentieel → personalized medicine en
precision rehabilitation
4. Principe 1: Proces van herstel
Bestaat uit:
• Spontaan herstel
• Functioneel herstel door restitutie en compensatie
• Neuroplasticiteit
5. Principe 2: Pijlers van interventie
• Taakgericht trainen
o Functionele en betekenisvolle therapie (individueel verschillend)
o Vertaling naar ADL taken en thuissituatie
• Herhaling en intensiteit
o Hoge intensiteit en hoog aantal herhalingen nodig
• Specificiteit
o Taak en contextspecificiteit
o You gain what you train
• Feedback
o Intrinsiek vs extrinsiek
o Timing en frequentie van belang
• Motivatie en aandacht
o Realistische en haalbare doelen
o Gamificatie
o Context-specifieke oefeningen
o Shared-decision making
• Progressieve uitdaging
o Gradueel verhogen moeilijkheidsgraad (dual-task training,…)
o Uitdagend maar haalbaar
• Multimodaliteit
o Combineren motorische, sensorische en cognitieve elementen
o Stimuleren functionele vooruitgang met herstel onderliggende neurale
netwerken
• Contextualisering
o Oefenen van ADL in thuistherapie
o Training binnen de gemeenschap
3
, 6. Principe 3: Klinische vertaling
Van:
• Assessment → welke functies zijn verstoord?
• Doelen → welke functionele doelen zijn prioritair voor deze P?
• Behandelstrategie → kies taakgerichte oefeningen die aansluiten bij de
doelen
• Intensiteit → hoeveel herhaling/intensiteit is haalbaar en nodig?
• Leerprincipes → hoe motiveer en ondersteun je leren (feedback, variatie,
uitdaging)?
• (Her)evaluatie→ hoe toets je vooruitgang en stuur je bij?
7. Aanvullende principes in de neurologische revalidatie
Motor learning & skill acquisition
In 3 Fases:
• Fase1: Vroege cognitieve fase → bewuste aandacht nodig om taak ui te
voeren/te corrigeren → FEEDBACK IS CRUCIAAL
• Fase 2: Intermediaire associatieve fase → beweging wordt vloeiender en
consistenter met minder bewuste aandacht → MERKT FOUTEN OP EN KAN
BETER CORRIGEREN
• Fase 3: Autonome fase → vaardigheden grotendeel geautomatiseerd →
MOGELIJKHEID OM MEER DUBBELTAKEN TOE TE VOEGEN
Predictie en error-based leren
• Interne modellen trachten beweging te voorspellen
• Feedforward-mechanisme wordt gecorrigeerd door feedback uit sensorische
systemen
• Fouten maken mag → beter leerproces
• Subtiel evenwicht tussen realistisch zijn en hoop geven
• Voorspelling gebaseerd op bewijs:
o Statische zitten (TIS statisch), evenwicht en functioneel herstel
o <72u na een beroerte, schouder abductie en vingerextensie voorspelt
goede armfunctie
• Wees voorzichtig met verwachtte resultaten (predictie-modellen zijn nooit
100% accuraat!)
• Predictie → ‘proportional recovery rule’ = groot deel P vertonen voorspelbaar
herstelpatroon
o Fitters/non-fitters
o Klinische implicatie:
▪ Hulpmiddel voorspellen van herstel
▪ Ondersteunt het proces van klinisch redeneren
▪ Opstellen realistische doelstelling
▪ Biomarkers belangrijk om fitters van non-fitters te onderscheiden
4
Les 1: Leidende principes in de neurologische revalidatie
1. Definitie neurologische revalidatie
• Neurologische revalidatie kan gedefinieerd worden als een proces dat
personen met een handicap helpt/ondersteunt om opnieuw optimaal te
kunnen functioneren en gezond te bereiken in interactie met de omgeving.
• Probleemoplossend en educatief proces gericht op het verminderen van een
handicap of beperking die iemand ervaart.
• Combinatie van kennis, vaardigheden, onderwijs en advies die nodig zijn om
patiënten en hun familie te ondersteunen
• Systematisch proces van klinisch redeneren en begeleiden, gebaseerd op
wetenschappelijke evidentie, waarbij het doel is om niet alleen herstel te
bevorderen maar ook adaptatie en participatie te ondersteunen.
• Reflectie kinesitherapeut:
o Klinisch redeneren niet enkel vanuit pathofysiologie, ook vanuit doelen
en functioneren P
o Therapeutische strategieën moeten gericht zijn op restitutie,
compensatie en adaptatie
o Samenwerking andere disciplines = essentieel (doelstellingen bereiken)
2. Klinisch redeneringsproces
Proces waarbij:
• Kine info verzamelt, analyseert, interpreteert en integreert → gefundeerde
beslissingen over diagnostiek, behandeldoelen en interventies
• Cyclisch, dynamisch en contextueel proces waarin voortdurend wordt
bijgestuurd o.b.v. nieuwe info en patiëntresponsen
• Integratie van wet. evidentie, klinische expertise en patiëntwaarden, in lijn
met evidence-based practice referentiekader
Modellen van klinisch redeneren:
• Hypotheco-deductief model: Th formuleert hypotheses o.b.v. observaties en
toetst deze schematisch
1
, • Patroonherkenning: herkennen typische combinaties van symptomen en
linken aan pathologie
• Narratief redeneren: verhaal en beleving van P staan centraal, met aandacht
voor betekenis en context
• Interactief redeneren: focus op communicatie, relatie en doelbepaling met P
en omgeving
• Procesgericht model: continu, interactief proces van probleemidentificatie,
hypothesevorming, interventie en evaluatie
Assessment (info Interpretatie Uitvoeren plan Evaluatie,
verzamelen) (hypothese vorming) Reassessment, Review
•Opnieuw aanleren van
•Subjectief (chart, •Opstellen ijst van beweging en functie •Measure outcome en
interview...) •Zelfmanagement vooruitgang doelen
problemen
•Objectief introduceren • Mog. wijziging plan,
(functionele/partcipati •Doelen vastsellen overdracht zorg of
•Rekening houden met
e-problemen) met P en familie onderhoud, preventie en onstlag overwegen
•Gesandaardiseerde •Behandelplan gezondheidsbevordering •Volgende review
outcome measures plannen
3. Conceptueel raamwerk
Fysieke behandeling bij neurologische aandoeningen moet gebaseerd zijn op bewijs
(evidence based!), waarbij rekening moet worden gehouden met het feit dat de
theoretische verklaring moet veranderen naar mate het bewijs evolueert.
Hoe blijf je up-to-date als clinicus?
• Deelnemen aan klinische studies
• Uitgebreid lezen van literatuur
o Databases (Pubmed, WoS… )
o Klinische richtlijnen
o Cochrane reviews
Bij het zien van zo een kader is het
belangrijk om te deze te kunnen
interpreteren. ENKEL de ruiten die
VOLLEDIG aan de rechter kant van de
lijn te vinden zijn, kunnen beschouwd
worden als valide.
2
,Gebruik maken van evidence-based practice?
• Ja, maar met een kritische opmerking…
o Het is niet omdat er geen bewijs (evidence) dat sommige therapieën
niet effectief kunnen zijn!!!!
o Cf. Acupunctuur, Dry needling voor spasticiteit, TDCS, sensorische
stimulatie, …
• Nieuwe stromingen binnen wetenschappelijke literatuur → geïndividualiseerde
revalidatie, biomarkers en herstelpotentieel → personalized medicine en
precision rehabilitation
4. Principe 1: Proces van herstel
Bestaat uit:
• Spontaan herstel
• Functioneel herstel door restitutie en compensatie
• Neuroplasticiteit
5. Principe 2: Pijlers van interventie
• Taakgericht trainen
o Functionele en betekenisvolle therapie (individueel verschillend)
o Vertaling naar ADL taken en thuissituatie
• Herhaling en intensiteit
o Hoge intensiteit en hoog aantal herhalingen nodig
• Specificiteit
o Taak en contextspecificiteit
o You gain what you train
• Feedback
o Intrinsiek vs extrinsiek
o Timing en frequentie van belang
• Motivatie en aandacht
o Realistische en haalbare doelen
o Gamificatie
o Context-specifieke oefeningen
o Shared-decision making
• Progressieve uitdaging
o Gradueel verhogen moeilijkheidsgraad (dual-task training,…)
o Uitdagend maar haalbaar
• Multimodaliteit
o Combineren motorische, sensorische en cognitieve elementen
o Stimuleren functionele vooruitgang met herstel onderliggende neurale
netwerken
• Contextualisering
o Oefenen van ADL in thuistherapie
o Training binnen de gemeenschap
3
, 6. Principe 3: Klinische vertaling
Van:
• Assessment → welke functies zijn verstoord?
• Doelen → welke functionele doelen zijn prioritair voor deze P?
• Behandelstrategie → kies taakgerichte oefeningen die aansluiten bij de
doelen
• Intensiteit → hoeveel herhaling/intensiteit is haalbaar en nodig?
• Leerprincipes → hoe motiveer en ondersteun je leren (feedback, variatie,
uitdaging)?
• (Her)evaluatie→ hoe toets je vooruitgang en stuur je bij?
7. Aanvullende principes in de neurologische revalidatie
Motor learning & skill acquisition
In 3 Fases:
• Fase1: Vroege cognitieve fase → bewuste aandacht nodig om taak ui te
voeren/te corrigeren → FEEDBACK IS CRUCIAAL
• Fase 2: Intermediaire associatieve fase → beweging wordt vloeiender en
consistenter met minder bewuste aandacht → MERKT FOUTEN OP EN KAN
BETER CORRIGEREN
• Fase 3: Autonome fase → vaardigheden grotendeel geautomatiseerd →
MOGELIJKHEID OM MEER DUBBELTAKEN TOE TE VOEGEN
Predictie en error-based leren
• Interne modellen trachten beweging te voorspellen
• Feedforward-mechanisme wordt gecorrigeerd door feedback uit sensorische
systemen
• Fouten maken mag → beter leerproces
• Subtiel evenwicht tussen realistisch zijn en hoop geven
• Voorspelling gebaseerd op bewijs:
o Statische zitten (TIS statisch), evenwicht en functioneel herstel
o <72u na een beroerte, schouder abductie en vingerextensie voorspelt
goede armfunctie
• Wees voorzichtig met verwachtte resultaten (predictie-modellen zijn nooit
100% accuraat!)
• Predictie → ‘proportional recovery rule’ = groot deel P vertonen voorspelbaar
herstelpatroon
o Fitters/non-fitters
o Klinische implicatie:
▪ Hulpmiddel voorspellen van herstel
▪ Ondersteunt het proces van klinisch redeneren
▪ Opstellen realistische doelstelling
▪ Biomarkers belangrijk om fitters van non-fitters te onderscheiden
4
