Burgerlijk procesrecht
Deel 1 De weg naar het burgerlijk procesrecht
Hoofdstuk 1 De weg naar het gerechtelijk recht
Zien we niet
Hoofdstuk 2 Gerechtelijk recht
1 Gerechtelijk recht – formeel recht – handhavingsrecht
1.1 Materieel recht
Materieel recht = het geheel van rechtsregels waarbij de maatschappelijke gedraging naar
inhoud wordt bepaald.
1.2 Gerechtelijk recht
Het gerechtelijk recht = formeel recht
Gerechtelijk recht = het geheel van rechtsregels waarbij wordt bepaald hoe de handhaving
van dat materiële recht structureel wordt georganiseerd en hoe het concrete herstel bij
schending van dat materiële recht wordt geëffectueerd of gerealiseerd.
Handhavingsrecht
2 Doel van het gerechtelijk recht
2.1 Uitsluiten van eigenrichting
Niemand mag het recht in eigen hand nemen.
Het verbod om rechter te zijn in eigen zaak wordt erkend als een algemeen rechtsbeginsel.
2.2 Restanten van eigenrichting
Bestaat in het privaatrecht.
In die omstandigheden kan de rechtsonderhorige zichzelf recht doen zonder tussenkomst
van de rechter. Die uitzonderingen zijn aan strenge voorwaarden onderworpen.
2.2.1 Exceptie van niet-nakoming
2.2.2 Retentierecht
3 Indeling van het gerechtelijk recht
1
,Het gerechtelijk recht kan worden opgesplitst in:
- Het gerechtelijk privaatrecht of het burgerlijk procesrecht
- Het strafprocesrecht
- Het administratief procesrecht
- Fiscaal procesrecht
- Het tuchtprocesrecht
Hoofdstuk 3 Burgerlijkprocesrecht
1 Begrip
Het burgerlijk procesrecht of gerechtelijk privaatrecht bevat alle regelen van gerechtelijk
recht die betrekking hebben op het privaatrecht.
Het privaatrecht is het geheel van rechtsregelen die betrekking hebben op de onderlinge
verhoudingen tussen burgers.
2 Takken van het burgerlijk procesrecht
Onder het privaatrecht ressorteert:
- Het burgerlijk recht
- Grote delen van het sociaal recht
- Het ondernemingsrecht
3 Onderdelen
Algemeen omvat het burgerlijk procesrecht de volgende onderdelen:
- Regelen die betrekking hebben op gerechtelijke organisatie, rechtsmacht en
bevoegdheid
- Regelen betreffende de vraag of een rechtssubject het recht heeft om een vordering
voor de rechter in te stellen
- Regelen die betrekking hebben op de wijze waarop geschillen worden gevoerd en
beslecht door de daartoe bevoegde overheidsrechter
- Regelen die betrekking hebben op bewarende maatregelen die kunnen worden
genomen om rechten en aanspraken veilig te stellen
4 Gerechtelijk privaatrecht = burgerlijk procesrecht
2
,Deel 2 Het huis van het burgerlijk procesrecht
Hoofdstuk 1 Bronnen van het burgerlijk procesrecht
- Grondwet
o Erkenning rechterlijke macht (art. 40 Gw.)
o Openbaarheid terechtzitting (art. 148 Gw.)
o Motiveringsplicht (art. 149 Gw.)
o Onafhankelijkheid van de rechter (art. 151 Gw.)
o Exceptie illegaliteit (art. 159 Gw.)
- Internationale verdragen
o Art. 6 EVRM en 14 BUPO
- Gerechtelijk wetboek
- Bijzondere wetten en decreten
o Wet van 15 juni 1935 betreffende taalgebruik in rechtszaken
Wijziging art. 40 Ger. W. (PP VI)
- Rechtsbeginselen
o Fundamentele regel die de rechtspraak afleidt uit een bepaald rechtsbestel
o Geldt als wet
o Recht van verdediging
o Onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter
o Verbod van eigenrichting
- Rechtspraak
o Art. 6 Ger. W.: verbod precedentenrecht
o Niet bindend
o Gezaghebbend
- Rechtsleer
o Niet bindend
o Gezaghebbend
- Rechtspraktijk
o Plaatselijke gebruiken die verschillen van kanton tot kanton, van
arrondissement tot arrondissement, zelfs van kamer tot kamer
o Niet bindend
3
, Hoofdstuk 2 Karakter van het burgerlijk procesrecht
1 Nationaal recht
Het burgerlijk procesrecht is nationaal recht, aangezien de rechter die wordt gevat, de lex fori
dient toe te passen.
Tot die lex fori behoren ook de Europese verordeningen en internationale verdragen.
2 Publiekrecht en privaatrecht
Het burgerlijk procesrecht is deels publiekrecht en deels privaatrecht. = gemengde rechtstak
Publiekrecht = inrichting van de openbare dienst van het gerecht
Privaatrecht = betrekking hebben op de belangen van de partijen zelf
3 Dynamisch karakter
- Vele evoluties
- Invloed van een wijzigende maatschappij
4 Dienende functie
5 Formalistisch karakter
- Formele, reglementaire bepalingen
- Eerlijk en vlot proces waarborgen
6 Autonoom
7 Gebiedende aard en gradaties
7.1 Bepalingen van aanvullend recht
Van deze bepalingen kan zowel voor als na het ontstaan van het geschil bij overeenkomst
tussen de partijen worden afgeweken.
De rechter kan deze bepalingen niet ambtshalve toepassen.
7.2 Bepalingen van dwingend recht – niet van openbare orde
Van deze bepalingen kan enkel bij een na het ontstaan van het geschil gesloten
overeenkomst worden afgeweken.
De rechter kan deze bepalingen niet ambtshalve toepassen.
7.3 Bepalingen van dwingend recht – van openbare orde
4
Deel 1 De weg naar het burgerlijk procesrecht
Hoofdstuk 1 De weg naar het gerechtelijk recht
Zien we niet
Hoofdstuk 2 Gerechtelijk recht
1 Gerechtelijk recht – formeel recht – handhavingsrecht
1.1 Materieel recht
Materieel recht = het geheel van rechtsregels waarbij de maatschappelijke gedraging naar
inhoud wordt bepaald.
1.2 Gerechtelijk recht
Het gerechtelijk recht = formeel recht
Gerechtelijk recht = het geheel van rechtsregels waarbij wordt bepaald hoe de handhaving
van dat materiële recht structureel wordt georganiseerd en hoe het concrete herstel bij
schending van dat materiële recht wordt geëffectueerd of gerealiseerd.
Handhavingsrecht
2 Doel van het gerechtelijk recht
2.1 Uitsluiten van eigenrichting
Niemand mag het recht in eigen hand nemen.
Het verbod om rechter te zijn in eigen zaak wordt erkend als een algemeen rechtsbeginsel.
2.2 Restanten van eigenrichting
Bestaat in het privaatrecht.
In die omstandigheden kan de rechtsonderhorige zichzelf recht doen zonder tussenkomst
van de rechter. Die uitzonderingen zijn aan strenge voorwaarden onderworpen.
2.2.1 Exceptie van niet-nakoming
2.2.2 Retentierecht
3 Indeling van het gerechtelijk recht
1
,Het gerechtelijk recht kan worden opgesplitst in:
- Het gerechtelijk privaatrecht of het burgerlijk procesrecht
- Het strafprocesrecht
- Het administratief procesrecht
- Fiscaal procesrecht
- Het tuchtprocesrecht
Hoofdstuk 3 Burgerlijkprocesrecht
1 Begrip
Het burgerlijk procesrecht of gerechtelijk privaatrecht bevat alle regelen van gerechtelijk
recht die betrekking hebben op het privaatrecht.
Het privaatrecht is het geheel van rechtsregelen die betrekking hebben op de onderlinge
verhoudingen tussen burgers.
2 Takken van het burgerlijk procesrecht
Onder het privaatrecht ressorteert:
- Het burgerlijk recht
- Grote delen van het sociaal recht
- Het ondernemingsrecht
3 Onderdelen
Algemeen omvat het burgerlijk procesrecht de volgende onderdelen:
- Regelen die betrekking hebben op gerechtelijke organisatie, rechtsmacht en
bevoegdheid
- Regelen betreffende de vraag of een rechtssubject het recht heeft om een vordering
voor de rechter in te stellen
- Regelen die betrekking hebben op de wijze waarop geschillen worden gevoerd en
beslecht door de daartoe bevoegde overheidsrechter
- Regelen die betrekking hebben op bewarende maatregelen die kunnen worden
genomen om rechten en aanspraken veilig te stellen
4 Gerechtelijk privaatrecht = burgerlijk procesrecht
2
,Deel 2 Het huis van het burgerlijk procesrecht
Hoofdstuk 1 Bronnen van het burgerlijk procesrecht
- Grondwet
o Erkenning rechterlijke macht (art. 40 Gw.)
o Openbaarheid terechtzitting (art. 148 Gw.)
o Motiveringsplicht (art. 149 Gw.)
o Onafhankelijkheid van de rechter (art. 151 Gw.)
o Exceptie illegaliteit (art. 159 Gw.)
- Internationale verdragen
o Art. 6 EVRM en 14 BUPO
- Gerechtelijk wetboek
- Bijzondere wetten en decreten
o Wet van 15 juni 1935 betreffende taalgebruik in rechtszaken
Wijziging art. 40 Ger. W. (PP VI)
- Rechtsbeginselen
o Fundamentele regel die de rechtspraak afleidt uit een bepaald rechtsbestel
o Geldt als wet
o Recht van verdediging
o Onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter
o Verbod van eigenrichting
- Rechtspraak
o Art. 6 Ger. W.: verbod precedentenrecht
o Niet bindend
o Gezaghebbend
- Rechtsleer
o Niet bindend
o Gezaghebbend
- Rechtspraktijk
o Plaatselijke gebruiken die verschillen van kanton tot kanton, van
arrondissement tot arrondissement, zelfs van kamer tot kamer
o Niet bindend
3
, Hoofdstuk 2 Karakter van het burgerlijk procesrecht
1 Nationaal recht
Het burgerlijk procesrecht is nationaal recht, aangezien de rechter die wordt gevat, de lex fori
dient toe te passen.
Tot die lex fori behoren ook de Europese verordeningen en internationale verdragen.
2 Publiekrecht en privaatrecht
Het burgerlijk procesrecht is deels publiekrecht en deels privaatrecht. = gemengde rechtstak
Publiekrecht = inrichting van de openbare dienst van het gerecht
Privaatrecht = betrekking hebben op de belangen van de partijen zelf
3 Dynamisch karakter
- Vele evoluties
- Invloed van een wijzigende maatschappij
4 Dienende functie
5 Formalistisch karakter
- Formele, reglementaire bepalingen
- Eerlijk en vlot proces waarborgen
6 Autonoom
7 Gebiedende aard en gradaties
7.1 Bepalingen van aanvullend recht
Van deze bepalingen kan zowel voor als na het ontstaan van het geschil bij overeenkomst
tussen de partijen worden afgeweken.
De rechter kan deze bepalingen niet ambtshalve toepassen.
7.2 Bepalingen van dwingend recht – niet van openbare orde
Van deze bepalingen kan enkel bij een na het ontstaan van het geschil gesloten
overeenkomst worden afgeweken.
De rechter kan deze bepalingen niet ambtshalve toepassen.
7.3 Bepalingen van dwingend recht – van openbare orde
4
