H1: Inleiding
1. Wat is media?
= communicatiekanalen waarmee we nieuws, muziek, films, onderwijs,
reclameboodschappen & andere gegevens verspreiden.
1.1 Media verzadiging (saturation)
Verzadiging van de media:
• Een land met verzadigde media wordt gekenmerkt door een groot aantal
concurrerende media, een groot aantal kanalen binnen die media & een grote
verscheidenheid aan boodschappen op die kanalen.
• Het gevolg van zware mediaconcurrentie is een grotere concurrentie voor
kijkdichtheid, grotere kijkersegmentatie & meer geavanceerde kijkers.
• Concurrentie om marktaandeel leidt tot een ‘denominator’ programmering
waarbij media niet het risico willen lopen om potentiële kijkers niet willen
vervreemden met controversieel materiaal.
• Publiekssegmentatie is het resultaat van mediakanalen die proberen om een
gewenste demografische categorie te vangen die aantrekkelijk is voor
adverteerders met gespecialiseerde producten.
• Gezien het grote aantal keuzemogelijkheden worden kijkers meer bedreven in
het zoeken naar media die de gewenste voordelen bieden.
2. Vehicle vs. media
= middelen om informatie over te brengen binnen een medium of media (=> NIET
het medium of de media waarbinnen ze opereren).
Voorbeelden van voertuigen:
• Magazines.
• Televisie.
• Radio.
• Televisiestations.
2.1 Soorten communicatiemedia
• Land.
• Water.
• Lucht.
1
,2.1.1 Land & water
• Deze transportmiddelen dateren van voor de technologie.
• De gecreëerde voertuigen hebben een hogere snelheid & een groter
laadvermogen.
• Elk voertuig is beperkt door zijn medium: vrachtwagens kunnen niet over water,
boten kunnen niet naar gebieden zonder zeekust, een boot kan meer vervoeren
dan een vrachtwagen.
2.1.2 Lucht
= nieuw transportatiemedium vanaf 1783 (→ uitvinding van de luchtballon).
• 1783: gebroeders Montgolfier gebruiken technologie om een voertuig te creëren
dat hen naar een nieuw medium brengt.
• 1900: gebroeders Wright koppelen een motor aan een zweefvliegtuig.
• Technologie opent een nieuw medium: de lucht.
• Andere voertuigen: ballonnen, parachutes, zweefvliegtuigen, vliegtuigen,
helikopters, ruimtevaartuigen...
Kenmerken van de lucht als medium:
• Kan mensen overal op aarde brengen.
• Omvat het bereik van zowel land als water.
• Heeft minder nadelen dan land en water.
• MAAR: volledig afhankelijk van technologie.
• Geen natuurlijk medium voor mensen: we kunnen niet vliegen.
3. Communicatiemiddel
3.1 Interpersoonlijk medium
• Interpersoonlijke conversatie = basisvorm.
• Technologie die ervoor gemaakt is:
- Brieven.
- Telefoongesprekken.
- E-mail.
Voordelen:
• Elke deelnemer heeft gelijke & wederzijdse controle over de inhoud.
• De inhoud kan geïndividualiseerd worden naar unieke behoeften & interesses.
Nadelen:
• Controle en individualisering worden een kakofonie als er meer deelnemers zijn
dan 2.
Interpersoonlijk medium: meestal voor communicatie tussen 2 personen.
‘Eén-op-één medium.
2
,3.2 Massa medium
= één-op-veel medium.
• Dateert van voor de technologie.
• Ontstaan in toespraken van leiders.
• Technologie heeft haar snelheid & reikwijdte uitgebreid naar een wereldwijd
niveau:
➔ Maar niet noodzakelijk afhankelijk van technologie.
• Communicatie gaat van één persoon naar een bron van vele.
Welke voertuigen?
• Toneelstukken.
• Boeken.
• Kranten.
• Billboards.
• Tijdschriften.
• Bioscoop.
• Radio.
• Televisie.
• …
Voordelen:
• Dezelfde inhoud gaat naar alle ontvangers.
• De verzender heeft absolute controle over de inhoud.
Nadelen:
• Inhoud kan niet worden aangepast aan de unieke behoeften van elke ontvanger.
• Ontvangers hebben geen echte controle over de inhoud.
3.3 Wederzijds exclusieve communicatiemedia met wederzijds exclusieve
voertuigen
Interpersoonlijk medium Massa medium
Kan een geïndividualiseerde boodschap Kan tegelijkertijd berichten afleveren
afleveren, maar slechts aan één aan een oneindig aantal mensen
persoon tegelijk.
Geeft elke deelnemer gelijke controle Berichten kunnen niet worden
over de inhoud. geïndividualiseerd voor elke ontvanger.
Slechts 1 persoon heeft controle over
de inhoud.
3
, 4. Evolutie van verschillende technologieën
• De uitvinding van digitale communicatie: eind van de jaren 1940.
• De uitvinding van het Transport Control/ Internet Protocol (TCP/ IP): eind van
de jaren 1960.
• Creatie van het internet door ARPANET: begin van de jaren 1970.
• De uitvinding van de personal computer aan het eind van de jaren 1970.
• En in mindere mate van het belang:
- De uitvinding van het HyperText Transport Protocol (HTTP): eind jaren 1980.
- De openstelling van het internet voor het publiek: 1992.
- De uitvinding van de Mosaic-browsersoftware: 1993.
De uitvinding van een nieuw medium: sociale media.
4.1 Kenmerken van het sociale media
• Geïndividualiseerde berichten kunnen tegelijk worden afgeleverd aan een
oneindig aantal mensen.
• Alle betrokken mensen hebben wederzijdse controle over de inhoud.
➔ Dit medium is volledig afhankelijk van technologie (zoals de lucht).
➔ Veel-naar-veel medium.
4.2 Nieuwe mogelijkheden
• Miljoenen computers die via het internet met elkaar verbonden zijn, kunnen op
evenveel manieren informatie verwerven, sorteren, verpakken & verzenden als
er individuele mensen zijn.
• Mogelijkheid om communicatie tegelijkertijd tot stand brengen.
• Stelt elke deelnemer (= verzenders & ontvangers) in staat om gelijktijdig de
controle te delen:
- Gepersonaliseerde online krantenwebsite.
- Een programma naar believen stoppen, terugspoelen, doorspoelen of de plot
veranderen.
- Vorm van massale aanpassing.
4.3 Implicaties van sociale media
Creëren van een 'participatiecultuur':
• Publiek steeds meer betrokken bij het creëren & verspreiden van betekenis.
• Proliferatie van nieuwe stemmen.
• Nieuwe 'cyberspace-democratie'?
• Uitbreiding van de publieke sfeer die minder academisch & minder elitair is +
vraagt om meer toegankelijke vormen van taal & discours.
4
1. Wat is media?
= communicatiekanalen waarmee we nieuws, muziek, films, onderwijs,
reclameboodschappen & andere gegevens verspreiden.
1.1 Media verzadiging (saturation)
Verzadiging van de media:
• Een land met verzadigde media wordt gekenmerkt door een groot aantal
concurrerende media, een groot aantal kanalen binnen die media & een grote
verscheidenheid aan boodschappen op die kanalen.
• Het gevolg van zware mediaconcurrentie is een grotere concurrentie voor
kijkdichtheid, grotere kijkersegmentatie & meer geavanceerde kijkers.
• Concurrentie om marktaandeel leidt tot een ‘denominator’ programmering
waarbij media niet het risico willen lopen om potentiële kijkers niet willen
vervreemden met controversieel materiaal.
• Publiekssegmentatie is het resultaat van mediakanalen die proberen om een
gewenste demografische categorie te vangen die aantrekkelijk is voor
adverteerders met gespecialiseerde producten.
• Gezien het grote aantal keuzemogelijkheden worden kijkers meer bedreven in
het zoeken naar media die de gewenste voordelen bieden.
2. Vehicle vs. media
= middelen om informatie over te brengen binnen een medium of media (=> NIET
het medium of de media waarbinnen ze opereren).
Voorbeelden van voertuigen:
• Magazines.
• Televisie.
• Radio.
• Televisiestations.
2.1 Soorten communicatiemedia
• Land.
• Water.
• Lucht.
1
,2.1.1 Land & water
• Deze transportmiddelen dateren van voor de technologie.
• De gecreëerde voertuigen hebben een hogere snelheid & een groter
laadvermogen.
• Elk voertuig is beperkt door zijn medium: vrachtwagens kunnen niet over water,
boten kunnen niet naar gebieden zonder zeekust, een boot kan meer vervoeren
dan een vrachtwagen.
2.1.2 Lucht
= nieuw transportatiemedium vanaf 1783 (→ uitvinding van de luchtballon).
• 1783: gebroeders Montgolfier gebruiken technologie om een voertuig te creëren
dat hen naar een nieuw medium brengt.
• 1900: gebroeders Wright koppelen een motor aan een zweefvliegtuig.
• Technologie opent een nieuw medium: de lucht.
• Andere voertuigen: ballonnen, parachutes, zweefvliegtuigen, vliegtuigen,
helikopters, ruimtevaartuigen...
Kenmerken van de lucht als medium:
• Kan mensen overal op aarde brengen.
• Omvat het bereik van zowel land als water.
• Heeft minder nadelen dan land en water.
• MAAR: volledig afhankelijk van technologie.
• Geen natuurlijk medium voor mensen: we kunnen niet vliegen.
3. Communicatiemiddel
3.1 Interpersoonlijk medium
• Interpersoonlijke conversatie = basisvorm.
• Technologie die ervoor gemaakt is:
- Brieven.
- Telefoongesprekken.
- E-mail.
Voordelen:
• Elke deelnemer heeft gelijke & wederzijdse controle over de inhoud.
• De inhoud kan geïndividualiseerd worden naar unieke behoeften & interesses.
Nadelen:
• Controle en individualisering worden een kakofonie als er meer deelnemers zijn
dan 2.
Interpersoonlijk medium: meestal voor communicatie tussen 2 personen.
‘Eén-op-één medium.
2
,3.2 Massa medium
= één-op-veel medium.
• Dateert van voor de technologie.
• Ontstaan in toespraken van leiders.
• Technologie heeft haar snelheid & reikwijdte uitgebreid naar een wereldwijd
niveau:
➔ Maar niet noodzakelijk afhankelijk van technologie.
• Communicatie gaat van één persoon naar een bron van vele.
Welke voertuigen?
• Toneelstukken.
• Boeken.
• Kranten.
• Billboards.
• Tijdschriften.
• Bioscoop.
• Radio.
• Televisie.
• …
Voordelen:
• Dezelfde inhoud gaat naar alle ontvangers.
• De verzender heeft absolute controle over de inhoud.
Nadelen:
• Inhoud kan niet worden aangepast aan de unieke behoeften van elke ontvanger.
• Ontvangers hebben geen echte controle over de inhoud.
3.3 Wederzijds exclusieve communicatiemedia met wederzijds exclusieve
voertuigen
Interpersoonlijk medium Massa medium
Kan een geïndividualiseerde boodschap Kan tegelijkertijd berichten afleveren
afleveren, maar slechts aan één aan een oneindig aantal mensen
persoon tegelijk.
Geeft elke deelnemer gelijke controle Berichten kunnen niet worden
over de inhoud. geïndividualiseerd voor elke ontvanger.
Slechts 1 persoon heeft controle over
de inhoud.
3
, 4. Evolutie van verschillende technologieën
• De uitvinding van digitale communicatie: eind van de jaren 1940.
• De uitvinding van het Transport Control/ Internet Protocol (TCP/ IP): eind van
de jaren 1960.
• Creatie van het internet door ARPANET: begin van de jaren 1970.
• De uitvinding van de personal computer aan het eind van de jaren 1970.
• En in mindere mate van het belang:
- De uitvinding van het HyperText Transport Protocol (HTTP): eind jaren 1980.
- De openstelling van het internet voor het publiek: 1992.
- De uitvinding van de Mosaic-browsersoftware: 1993.
De uitvinding van een nieuw medium: sociale media.
4.1 Kenmerken van het sociale media
• Geïndividualiseerde berichten kunnen tegelijk worden afgeleverd aan een
oneindig aantal mensen.
• Alle betrokken mensen hebben wederzijdse controle over de inhoud.
➔ Dit medium is volledig afhankelijk van technologie (zoals de lucht).
➔ Veel-naar-veel medium.
4.2 Nieuwe mogelijkheden
• Miljoenen computers die via het internet met elkaar verbonden zijn, kunnen op
evenveel manieren informatie verwerven, sorteren, verpakken & verzenden als
er individuele mensen zijn.
• Mogelijkheid om communicatie tegelijkertijd tot stand brengen.
• Stelt elke deelnemer (= verzenders & ontvangers) in staat om gelijktijdig de
controle te delen:
- Gepersonaliseerde online krantenwebsite.
- Een programma naar believen stoppen, terugspoelen, doorspoelen of de plot
veranderen.
- Vorm van massale aanpassing.
4.3 Implicaties van sociale media
Creëren van een 'participatiecultuur':
• Publiek steeds meer betrokken bij het creëren & verspreiden van betekenis.
• Proliferatie van nieuwe stemmen.
• Nieuwe 'cyberspace-democratie'?
• Uitbreiding van de publieke sfeer die minder academisch & minder elitair is +
vraagt om meer toegankelijke vormen van taal & discours.
4
