MSK 3 Theorie 1
Inleiding wervelkolom
Definitie lage rugklachten
Definitie:
Variërende pijn en/of andere ongewenste ervaren sensaties, stekende, brandende,
schietende pijn in de lumbosacrale regio (gelokaliseerd tussen de onderste ribbenboog
en de bilnaad). Sommige mensen ervaren terwijl ook uitstralende pijn in de gluteale
regio en/of één of beide benen.
Delphi study:
Gesprek, discussie voor een finaal product te leveren, kan leiden tot vragenlijst voor
andere studies met hun eigen resultaten
Doel = stellen baseline+ verbeteren prevalentieweergaven
Classificatie
Duur:
<6 weeks = acuut
Kan zelf weggaan
6-12 weeks = subacuut
>12 weeks = chronisch
‘flare’/opflakkering (construct op korte termijn)
Een opflakkering is een verslechtering van de toestand die uren (tot weken) aanhoudt,
die moeilijk te verdragen is, en die over het algemeen de gebruikelijke activiteiten en/of
emoties beïnvloedt.
‘Recurrente klachten’ (construct op lange(re) termijn)
Binnen de laatste 24u een verhoging van >2/10 op de VAS schaal na een periode van
30 dagen pijnvrij. Pain attacks without pain between then
Oorzaak:
Diagnostische triage
• Specifieke LRK (5-10%)
• Aspecifieke LRK (85-90%)
• Lumbo-sacraal radiculair syndroom
Specifieke LRK:
▪ Veroorzaakt door pathofysiologisch mechanisme en/of een stoornis in
anatomische structuur (pathoanatomie)
▪ Klachten toegeschreven aan een specifieke structuur
▪ Rode vlaggen
▪ Nachtelijke pijn → ontstekingen
▪ Onverklaarbare koorts
▪ Oorzaak:
▪ Discus hernia → geeft radiculopathie
,MSK 3 Theorie 2
▪ Trauma → fracturen
▪ Spinaal stenose
▪ Spondylarthropathieën
▪ Spondylolisthese (vanaf graad 2)
▪ Tumor
▪ Infecties
▪ Cauda equina syndroom
▪ Osteoporose
Aspecifieke LRK:
▪ LRK die niet kan worden toegeschreven aan een specifieke afwijking of stoornis*
▪ LRP is gevolg van interactie tussen biologische, psychologische en sociale
factoren → biopsychosociaal model toepassen
▪ Rol psychosociale klachten = gele vlaggen
Symptomen:
▪ Pijn in de lumbosacrale regio
▪ Ontstaansreden is divers e.g. fysiek (e.g. ongemakkelijk houding
aanhouden), psychologisch (e.g. mentaal vermoeid of gestresseerd zijn),
gecombineerd (e.g. afgeleid heffen)
▪ Maar 1 op 3 personen ‘ook zonder trigger’, zonder specifieke reden
▪ Eventueel uitstraling in gluteale regio en/of bovenbeen
▪ Continue pijn of in episoden
▪ Houdingen, bewegingen, externe belasting doen pijn verergeren (‘mechanische’
pijn)
▪ Stijfheid in de rug bij opstaan
▪ Vaak startend in de ochtend, al is dit geen DD
▪ Geen ziekteverschijnselen
▪ Meestal tussen 20-55 (18-65) jaar
Lumbosacraal radiculair syndroom:
▪ Perifeer neuropathische pijn
▪ Druk tegen radix
Symptomen:
▪ Tintelingen
▪ Verminderde kracht
▪ Pijn
Patients` history:
Invloeden vanuit zijn leven? Biologisch, psychologisch, sociaal
-> BPS model
Diffentiëring specifieke en aspecifieke:
• Medische beeldvorming bij duidelijk specifieke LRK
• Geen enkele indicatie om MBV toe te passen bij aspecifieke LRK
,MSK 3 Theorie 3
Hoe groot is de kans dat een asymptomatische persoon van 50 jaar op een MRI een
discus hernia vertoont? 40%
Hoe groot is de kans dat een asymptomatische persoon van 50 jaar op een MRI discus
degeneratie vertoont? 80%
Scan beperken door:
1. Onnodige radiatie
2. Kostelijke tijdsinvestering voor de gezondheidszorg
3. Nadruk op vaak onbelangrijke anatomische ‘afwijkingen’
4. Kan onnodige operaties stimuleren en eindigen in failed back Surgery syndrome
Onnodige operatie waarbij er geen verschil is in resultaat, ev. Nieuwe klachten
Pijnmechanismen:
• Nociceptieve pijn
• Nociplastische pijn
• Perifeer neuropatische pijn
Vlaggensysteem:
Identificeren van factoren die een obstakel kunnen vormen voor het herstel na
een msk aandoening, vroegtijdig onderkennen minimaliseert het risico op
aanhoudende pijn.
Rood = lichamelijke afwijkingen - directe alarmsignalen!
• Risicofactoren, geassocieerd met de aanwezigheid van lichamelijke afwijking die
de LRK verklaart.
• Hulpmiddel voor diagnose bij specifieke aandoening
• Soort van ‘biologische/medische’ factoren
• Eerste episode LRP voor 18 of na 65 jaar
• Trauma fy/psy
• Constante pijn
• Voorgeschiedenis van kanker
• Koorts of nachtelijke zweten
• Nachtelijke pijn
• Risico op osteoporose
• Pijn in het been onder de knie
• Pijn in rug boven L4
• Neurologische uitval
• Recente incontintentie
• Zadelanesthesie = vies gevoel in bekkenregio
• Gewichtsverlies onverklaarbaar
• Teken van infectie
• Drugs, HIV
→ Geen? = aspecifieke LRK
→ Wel? = >1 = specifiek of radiculair syndroom
Hoe opsporen?
, MSK 3 Theorie 4
• Bij anamnese de alarmsignalen
• Klinisch onderzoek
o Radiculaire rek of compressie
o Neurologische uitval
o Palpatie proc spinosi
Niet elke rode vlag is even problematisch!
1 rode vlag -> reeële kans op probleem -> gerichte anamnese en lichamelijk onderzoek
> 1 rode vlaggen -> grote kans op specifieke LRK of radiculair probleem
Geel = dreigende chroniciteit
• Psychologische factoren die het risico op chronische lage rugklachten
aanmerkelijk verhogen
• Vergroten de kans op het ontwikkelen of het in stand houden van langdurig
beperkingen en werkverzuim bij LRP
Hoe opsporen?
• Anamnese, psy/sociale factoren, geschiedenis
• Screeningsvragenlijst PROMS
Categorie Factoren Voorbeelden
Gedachten en overtuigingen Pijncatastroferen, angst voor bewegen,
Cognitief
over pijn lage self-efficacy
Affectief Emoties en stemmingen Angst, depressie, frustratie, stress
Sociale context en externe Gebrek aan steun, werkstress, financiële
Sociaal
omstandigheden zorgen
Vragenlijsten
Cognitief =
• pain catastrophing scale
• back beliefs vragenlijst
• pain self-efficacy scale
Affectieve =
• Tampa scale of kinesiophobia
• Orebro msk pain questionnaire
• Depression, anxiety and stress scales
Inleiding wervelkolom
Definitie lage rugklachten
Definitie:
Variërende pijn en/of andere ongewenste ervaren sensaties, stekende, brandende,
schietende pijn in de lumbosacrale regio (gelokaliseerd tussen de onderste ribbenboog
en de bilnaad). Sommige mensen ervaren terwijl ook uitstralende pijn in de gluteale
regio en/of één of beide benen.
Delphi study:
Gesprek, discussie voor een finaal product te leveren, kan leiden tot vragenlijst voor
andere studies met hun eigen resultaten
Doel = stellen baseline+ verbeteren prevalentieweergaven
Classificatie
Duur:
<6 weeks = acuut
Kan zelf weggaan
6-12 weeks = subacuut
>12 weeks = chronisch
‘flare’/opflakkering (construct op korte termijn)
Een opflakkering is een verslechtering van de toestand die uren (tot weken) aanhoudt,
die moeilijk te verdragen is, en die over het algemeen de gebruikelijke activiteiten en/of
emoties beïnvloedt.
‘Recurrente klachten’ (construct op lange(re) termijn)
Binnen de laatste 24u een verhoging van >2/10 op de VAS schaal na een periode van
30 dagen pijnvrij. Pain attacks without pain between then
Oorzaak:
Diagnostische triage
• Specifieke LRK (5-10%)
• Aspecifieke LRK (85-90%)
• Lumbo-sacraal radiculair syndroom
Specifieke LRK:
▪ Veroorzaakt door pathofysiologisch mechanisme en/of een stoornis in
anatomische structuur (pathoanatomie)
▪ Klachten toegeschreven aan een specifieke structuur
▪ Rode vlaggen
▪ Nachtelijke pijn → ontstekingen
▪ Onverklaarbare koorts
▪ Oorzaak:
▪ Discus hernia → geeft radiculopathie
,MSK 3 Theorie 2
▪ Trauma → fracturen
▪ Spinaal stenose
▪ Spondylarthropathieën
▪ Spondylolisthese (vanaf graad 2)
▪ Tumor
▪ Infecties
▪ Cauda equina syndroom
▪ Osteoporose
Aspecifieke LRK:
▪ LRK die niet kan worden toegeschreven aan een specifieke afwijking of stoornis*
▪ LRP is gevolg van interactie tussen biologische, psychologische en sociale
factoren → biopsychosociaal model toepassen
▪ Rol psychosociale klachten = gele vlaggen
Symptomen:
▪ Pijn in de lumbosacrale regio
▪ Ontstaansreden is divers e.g. fysiek (e.g. ongemakkelijk houding
aanhouden), psychologisch (e.g. mentaal vermoeid of gestresseerd zijn),
gecombineerd (e.g. afgeleid heffen)
▪ Maar 1 op 3 personen ‘ook zonder trigger’, zonder specifieke reden
▪ Eventueel uitstraling in gluteale regio en/of bovenbeen
▪ Continue pijn of in episoden
▪ Houdingen, bewegingen, externe belasting doen pijn verergeren (‘mechanische’
pijn)
▪ Stijfheid in de rug bij opstaan
▪ Vaak startend in de ochtend, al is dit geen DD
▪ Geen ziekteverschijnselen
▪ Meestal tussen 20-55 (18-65) jaar
Lumbosacraal radiculair syndroom:
▪ Perifeer neuropathische pijn
▪ Druk tegen radix
Symptomen:
▪ Tintelingen
▪ Verminderde kracht
▪ Pijn
Patients` history:
Invloeden vanuit zijn leven? Biologisch, psychologisch, sociaal
-> BPS model
Diffentiëring specifieke en aspecifieke:
• Medische beeldvorming bij duidelijk specifieke LRK
• Geen enkele indicatie om MBV toe te passen bij aspecifieke LRK
,MSK 3 Theorie 3
Hoe groot is de kans dat een asymptomatische persoon van 50 jaar op een MRI een
discus hernia vertoont? 40%
Hoe groot is de kans dat een asymptomatische persoon van 50 jaar op een MRI discus
degeneratie vertoont? 80%
Scan beperken door:
1. Onnodige radiatie
2. Kostelijke tijdsinvestering voor de gezondheidszorg
3. Nadruk op vaak onbelangrijke anatomische ‘afwijkingen’
4. Kan onnodige operaties stimuleren en eindigen in failed back Surgery syndrome
Onnodige operatie waarbij er geen verschil is in resultaat, ev. Nieuwe klachten
Pijnmechanismen:
• Nociceptieve pijn
• Nociplastische pijn
• Perifeer neuropatische pijn
Vlaggensysteem:
Identificeren van factoren die een obstakel kunnen vormen voor het herstel na
een msk aandoening, vroegtijdig onderkennen minimaliseert het risico op
aanhoudende pijn.
Rood = lichamelijke afwijkingen - directe alarmsignalen!
• Risicofactoren, geassocieerd met de aanwezigheid van lichamelijke afwijking die
de LRK verklaart.
• Hulpmiddel voor diagnose bij specifieke aandoening
• Soort van ‘biologische/medische’ factoren
• Eerste episode LRP voor 18 of na 65 jaar
• Trauma fy/psy
• Constante pijn
• Voorgeschiedenis van kanker
• Koorts of nachtelijke zweten
• Nachtelijke pijn
• Risico op osteoporose
• Pijn in het been onder de knie
• Pijn in rug boven L4
• Neurologische uitval
• Recente incontintentie
• Zadelanesthesie = vies gevoel in bekkenregio
• Gewichtsverlies onverklaarbaar
• Teken van infectie
• Drugs, HIV
→ Geen? = aspecifieke LRK
→ Wel? = >1 = specifiek of radiculair syndroom
Hoe opsporen?
, MSK 3 Theorie 4
• Bij anamnese de alarmsignalen
• Klinisch onderzoek
o Radiculaire rek of compressie
o Neurologische uitval
o Palpatie proc spinosi
Niet elke rode vlag is even problematisch!
1 rode vlag -> reeële kans op probleem -> gerichte anamnese en lichamelijk onderzoek
> 1 rode vlaggen -> grote kans op specifieke LRK of radiculair probleem
Geel = dreigende chroniciteit
• Psychologische factoren die het risico op chronische lage rugklachten
aanmerkelijk verhogen
• Vergroten de kans op het ontwikkelen of het in stand houden van langdurig
beperkingen en werkverzuim bij LRP
Hoe opsporen?
• Anamnese, psy/sociale factoren, geschiedenis
• Screeningsvragenlijst PROMS
Categorie Factoren Voorbeelden
Gedachten en overtuigingen Pijncatastroferen, angst voor bewegen,
Cognitief
over pijn lage self-efficacy
Affectief Emoties en stemmingen Angst, depressie, frustratie, stress
Sociale context en externe Gebrek aan steun, werkstress, financiële
Sociaal
omstandigheden zorgen
Vragenlijsten
Cognitief =
• pain catastrophing scale
• back beliefs vragenlijst
• pain self-efficacy scale
Affectieve =
• Tampa scale of kinesiophobia
• Orebro msk pain questionnaire
• Depression, anxiety and stress scales
