Leren en ontwikkelen
Inhoudelijke opbouw van een les
STAPPEN OM LES KRACHTIG VOOR TE BEREIDEN
1) Omschrijf de beeldvorming van de klas en de leerlingen in functie van het lesonderwerp/werkblad
2) Bepaal leerplandoelen en eindtermen en laat je inspireren + formuleer concrete lesdoelen
3) Verken de leerinhoud
4) Werk doelen eerst inhoudelijk grondig uit = KERN + bepaal de stappen van je lesgang (intro-midden-slot)
5) Kies gepsate werkvormen en media
6) Controleer of je les een krachtige leeromgeving is
LEERINHOUDEN
= middel om doelstellingen te bereiken
De doelen bepalen dus in grote mate de leerinhouden
- Voor de leerkracht is er een keuzemarge waarbij er rekening gehouden wordt met de beginsituatie van je klas
KEUZE VAN LEERINHOUDEN DOOR:
- Maatschappij/cultuur (oorlog, corona, verkiezing)
- Het vak/curriculum (vermenigvuldigen, deling)
- De leerlingen (drijven en zinken na zeeklassen)
- Klemtoon van leerkracht zelf ( aandacht aan natuur)
VRAGEN BIJ LEERINHOUDEN
- Vak? Beginsituatie van leerkracht:
- Doelen? - weet je er veel/weinig over
- Structuur? - waar liggen zekerheden/twijfels/angsten
- Stapjes?
- Kern-bijzaak?
- Leefwereld kinderen?
SOORTEN LEERINHOUDEN
Begrippen
Feiten: WO II duurde van 1940 tot 1945
Relaties: ieder vierkant is een rechthoek
Inzichten: rubberen voorwerpen blijven drijven op water
Toepassingen: een schaar en kruiwagen zijn een toepassing van het principe van hefbomen
Oplossingsmethoden: 8+8 = 8+ 2+ 6 = 16
Formules: a+b+c/3
Regels: 3de persoon enkelvoud bij o.t.t. = stam +t
Vaardigheden: knippen
ORDENEN VAN LEERINHOUDEN
Vakdidactieken helpen je bij het bepalen van logische ordening van inhouden CSA Wiskunde
1
, INHOUD OPBOUWEN
1) Doelen
2) Verschillen deelinhouden
3) Volgorde bepalen (logisch, opeenvolgende, noodzakleijke stappen)
4) Doelgerichte inhoudstitel voor elke deelinhoud
5) Voor elke inhoudstitel schrijf je de inhoud uit (=kennis, redenering, toepassing, leerproces)
FORMULEREN VA DOELGERICHTE TITELS
= lesmomenten
Hoofdbedoeling moet in formulering tot uiting komen
- Observeerbaar leerlingengedrag -> WERKWOORD
- Concrete leerinhouod = leerlinggerichte visie -> geeft duidelijke visuele structuur
OPBOUW VAN EEN LES
Basisstramien Afwijkingen bij:
1) Aanknoping - Herhalingsles
2) Kern - Kern in meerdere delen
3) Verwerking - Kunstzinnig
4) Slot - Godsdienst
- Beweging
1) AANKNOPING
TERUGBLIK
Voorkennis activeren -> 3 stappen
- Bespreek voorgaande werk
- Voorkennis activeren (alleen of in groep) 1) Kiezen welke voorkennis en ervaring je activeert
2) Denken en delen
3) Verbinden met nieuwe leerinhouden
ORIËNTATIE
= doelen met kinderen delen
WAT – MOTIVATIE – CONTEXT
Delen van lesdoel geeft kinderen duidelijkheid over wat ze gaan leren -> geeft betekenis aan de les
Geeft richtlijn tot begeleiding en evaluatie
2) KERN
= aanleren van concepten en vaardigheden door een goede (directe) instructie
Je legt het uit -> je toont het -> je schrijft het op het bord
Visueel maken door voorbeelden te gebruiken
INSTRUCTIE OPMAKEN
- Formuleer een korte kernachtige betekeniszin over het concept
- Geef uitlef, handel en/of denk hardop
- Bedenk en geef voorbeelden om het te duiden
2
Inhoudelijke opbouw van een les
STAPPEN OM LES KRACHTIG VOOR TE BEREIDEN
1) Omschrijf de beeldvorming van de klas en de leerlingen in functie van het lesonderwerp/werkblad
2) Bepaal leerplandoelen en eindtermen en laat je inspireren + formuleer concrete lesdoelen
3) Verken de leerinhoud
4) Werk doelen eerst inhoudelijk grondig uit = KERN + bepaal de stappen van je lesgang (intro-midden-slot)
5) Kies gepsate werkvormen en media
6) Controleer of je les een krachtige leeromgeving is
LEERINHOUDEN
= middel om doelstellingen te bereiken
De doelen bepalen dus in grote mate de leerinhouden
- Voor de leerkracht is er een keuzemarge waarbij er rekening gehouden wordt met de beginsituatie van je klas
KEUZE VAN LEERINHOUDEN DOOR:
- Maatschappij/cultuur (oorlog, corona, verkiezing)
- Het vak/curriculum (vermenigvuldigen, deling)
- De leerlingen (drijven en zinken na zeeklassen)
- Klemtoon van leerkracht zelf ( aandacht aan natuur)
VRAGEN BIJ LEERINHOUDEN
- Vak? Beginsituatie van leerkracht:
- Doelen? - weet je er veel/weinig over
- Structuur? - waar liggen zekerheden/twijfels/angsten
- Stapjes?
- Kern-bijzaak?
- Leefwereld kinderen?
SOORTEN LEERINHOUDEN
Begrippen
Feiten: WO II duurde van 1940 tot 1945
Relaties: ieder vierkant is een rechthoek
Inzichten: rubberen voorwerpen blijven drijven op water
Toepassingen: een schaar en kruiwagen zijn een toepassing van het principe van hefbomen
Oplossingsmethoden: 8+8 = 8+ 2+ 6 = 16
Formules: a+b+c/3
Regels: 3de persoon enkelvoud bij o.t.t. = stam +t
Vaardigheden: knippen
ORDENEN VAN LEERINHOUDEN
Vakdidactieken helpen je bij het bepalen van logische ordening van inhouden CSA Wiskunde
1
, INHOUD OPBOUWEN
1) Doelen
2) Verschillen deelinhouden
3) Volgorde bepalen (logisch, opeenvolgende, noodzakleijke stappen)
4) Doelgerichte inhoudstitel voor elke deelinhoud
5) Voor elke inhoudstitel schrijf je de inhoud uit (=kennis, redenering, toepassing, leerproces)
FORMULEREN VA DOELGERICHTE TITELS
= lesmomenten
Hoofdbedoeling moet in formulering tot uiting komen
- Observeerbaar leerlingengedrag -> WERKWOORD
- Concrete leerinhouod = leerlinggerichte visie -> geeft duidelijke visuele structuur
OPBOUW VAN EEN LES
Basisstramien Afwijkingen bij:
1) Aanknoping - Herhalingsles
2) Kern - Kern in meerdere delen
3) Verwerking - Kunstzinnig
4) Slot - Godsdienst
- Beweging
1) AANKNOPING
TERUGBLIK
Voorkennis activeren -> 3 stappen
- Bespreek voorgaande werk
- Voorkennis activeren (alleen of in groep) 1) Kiezen welke voorkennis en ervaring je activeert
2) Denken en delen
3) Verbinden met nieuwe leerinhouden
ORIËNTATIE
= doelen met kinderen delen
WAT – MOTIVATIE – CONTEXT
Delen van lesdoel geeft kinderen duidelijkheid over wat ze gaan leren -> geeft betekenis aan de les
Geeft richtlijn tot begeleiding en evaluatie
2) KERN
= aanleren van concepten en vaardigheden door een goede (directe) instructie
Je legt het uit -> je toont het -> je schrijft het op het bord
Visueel maken door voorbeelden te gebruiken
INSTRUCTIE OPMAKEN
- Formuleer een korte kernachtige betekeniszin over het concept
- Geef uitlef, handel en/of denk hardop
- Bedenk en geef voorbeelden om het te duiden
2
