CRIMINOLOGIE
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
WAT IS CRIMINOLOGIE?
DEFINITIE (VOLGENS CRIMINOLOGEN):
De wetenschappelijke studie van
Het tot stand komen van regels en normen
Het overtreden van die normen
De oorzaken hiervan
De reacties op normovertredingen
En de effecten hiervan
VERSCHILLENDE DOMEINEN
Wat is crimineel gedrag en waarom?
Wat zijn de oorzaken van crimineel gedrag?
Welke zijn de effecten van crimineel gedrag
o Op de samenleving,
o Op de slachtoffers, (victimologie)
o Op de daders? (Daderschap)
Welke reacties zijn er op crimineel gedrag?
Hoe komt men tot strafrecht?
MULTIDISCIPILANIR – INTERDISCIPLINAIR
Multidisciplinair
= Meerdere disciplines (wetenschappen) werken naast elkaar aan hetzelfde
onderwerp.
Iedereen bekijkt het probleem vanuit zijn eigen vakgebied.
Voorbeeld: bij criminaliteit
Psycholoog onderzoekt het gedrag van de dader.
Jurist bekijkt de wet.
Socioloog kijkt naar de invloed van de maatschappij.
Ze werken elk apart, maar over hetzelfde thema.
Interdisciplinair
= De verschillende vakgebieden werken samen en delen kennis om tot één
gemeenschappelijke verklaring of oplossing te komen.
Voorbeeld: Een criminoloog combineert psychologische inzichten (persoonlijkheid
dader) met sociologische factoren (armoede, omgeving) én juridische context
(strafwet) om te begrijpen waarom iemand een misdrijf pleegt.
ANELA SEFERI
,WAT IS CRIMINALITEIT?
De vraag waarom bepaald gedrag op een gegeven tijdstip als crimineel wordt
beschouwd, is een centraal thema binnen de criminologie.
Criminaliteit is geen statisch concept
o Wat vroeger strafbaar was, kan nu legaal zijn (en omgekeerd).
Wat als crimineel gedrag wordt gezien, kan variëren afhankelijk van de
historische, sociale, culturele en politieke context.
o De betekenis van criminaliteit is niet altijd hetzelfde.
Deze variatie toont aan dat criminaliteit een sociale constructie is:
o Elke samenleving beslist zelf wat ze goed of fout vindt.
Het is niet alleen afhankelijk van wat de wet zegt, maar ook van hoe de
samenleving bepaalde gedragingen interpreteert en waardeert.
o Niet enkel wetten, maar ook mensen en hun waarden spelen mee.
Verschillende factoren spelen een rol bij het bepalen waarom bepaald
gedrag als crimineel wordt geclassificeerd.
o Politiek, waarden, normen, ongelijkheid en cultuur beïnvloeden dat
allemaal.
CRIMINALISERINGSPROCES:
Criminalisering is het proces waarin bepaald wordt of een bepaald gedrag
maatschappelijk onaanvaardbaar is EN strafrechtelijk vervolgbaar moet zijn.
CRIMINALITEIT IS EEN SOCIALE CONSTRUCTIE
o Verschillende factoren spelen een rol bij het bepalen waarom
bepaald gedrag als crimineel wordt geclassificeerd.
VERSCHILLENDE FACTOREN:
POLITIEKE EN JURIDISCHE CONTEXT
Wetten worden door mensen gemaakt en weerspiegelen vaak de
waarden en belangen van de heersende klasse op een bepaald
moment.
Gedrag wordt als crimineel beschouwd wanneer het in strijd is met de
wetten die door de politieke macht zijn opgesteld.
Deze wetten veranderen echter voortdurend.
Wat op een bepaald moment crimineel gedrag is, kan op een later moment
legaal zijn, en andersom.
ANELA SEFERI
, MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN
Soms wordt bepaald gedrag als crimineel gezien vanwege een morele paniek in
de samenleving.
Dit gebeurt wanneer een groep in de samenleving als gevaarlijk of
afwijkend wordt bestempeld,
Waardoor gedragingen die geassocieerd worden met deze groep worden
gecriminaliseerd.
Maatschappelijke waarden worden bepaald door de dominante groepen in
de samenleving.
VOORBEELD: Na de Columbine High School-schietpartij (1999) gaven
mensen gewelddadige games de schuld. Er ontstond morele paniek in de
samenleving. Daardoor kwam het ESRB-systeem: leeftijd labels voor games.
Voorbeeld dat maatschappelijke waarden bepalen wat als gevaarlijk of crimineel
geldt.
O VERANDERINGEN IN SOCIALE NORMEN EN WAARDEN
De opvattingen over wat moreel acceptabel is veranderen over de tijd, en
daarmee ook de wetgeving omtrent criminaliteit.
Gedragingen die ooit sociaal geaccepteerd waren, kunnen later als crimineel
worden beschouwd naarmate normen verschuiven en omgekeerd
SOCIALE ONGELIJKHEID EN MACHTSSTRUCTUREN
Gedrag kan ook als crimineel worden bestempeld onder de invloed van
machtsstructuren en sociale ongelijkheden.
De kritische criminologie stelt dat wetten vaak de belangen van machtige
groepen in de samenleving beschermen en gedragingen van minder machtige
groepen sneller criminaliseren.
Dit weerspiegelt een bredere maatschappelijke ongelijkheid waarin de
criminalisering van gedrag sterk afhankelijk kan zijn van wie het gedrag uitvoert
en welke machtsverhoudingen op dat moment gelden.
CULTURELE VERSCHILLEN
Gedrag dat in de ene cultuur als normaal wordt gezien, kan in een andere cultuur
als crimineel worden beschouwd.
Deze culturele verschillen tonen aan hoe de definitie van criminaliteit niet
universeel is.
Wat als crimineel gedrag wordt gezien, wordt gevormd door specifieke normen
en waarden die binnen een bepaalde cultuur op dat moment dominant zijn.
ANELA SEFERI
, Alcoholgebruik
In veel westerse landen is het normaal om alcohol te drinken (met
leeftijdsgrenzen).
In streng islamitische landen (bv. Saoedi-Arabië, Iran) kan alcoholbezit of -
consumptie leiden tot zware straffen.
Drugsgebruik
Cannabisgebruik is legaal en genormaliseerd in landen zoals Canada,
Uruguay of delen van de VS.
In veel Aziatische landen (bv. Singapore, Indonesië) staat er zware
gevangenisstraf of zelfs de doodstraf op bezit en gebruik van cannabis
Echtelijke en relationele normen
Polygamie is in bepaalde Afrikaanse en islamitische culturen toegestaan en
sociaal geaccepteerd.
In westerse landen is polygamie strafbaar.
Eerwraak of besnijdenis
In sommige gemeenschappen worden eer gerelateerde praktijken of
vrouwelijke genitale verminking als cultureel gebruik gezien.
In de meeste westerse landen worden deze praktijken beschouwd als
ernstige misdrijven.
CONCLUSIE:
WETTEN BEPALEN WELK GEDRAG VERBODEN IS,
IN EEN BEPAALDE SAMENLEVING, OP EEN SPECIFIEK MOMENT WETTEN
WORDEN GEMAAKT DOOR MENSEN
EN DIE LEVEN NIET IN EEN VACUUM
Wetten bepalen wat verboden is.
Dat geldt alleen binnen een bepaalde samenleving en op dat moment in
de tijd.
Mensen maken wetten, dus ze zijn beïnvloed door cultuur, politiek en
waarden.
Wetten ontstaan niet zomaar: ze komen uit de maatschappij zelf.
ANELA SEFERI
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
WAT IS CRIMINOLOGIE?
DEFINITIE (VOLGENS CRIMINOLOGEN):
De wetenschappelijke studie van
Het tot stand komen van regels en normen
Het overtreden van die normen
De oorzaken hiervan
De reacties op normovertredingen
En de effecten hiervan
VERSCHILLENDE DOMEINEN
Wat is crimineel gedrag en waarom?
Wat zijn de oorzaken van crimineel gedrag?
Welke zijn de effecten van crimineel gedrag
o Op de samenleving,
o Op de slachtoffers, (victimologie)
o Op de daders? (Daderschap)
Welke reacties zijn er op crimineel gedrag?
Hoe komt men tot strafrecht?
MULTIDISCIPILANIR – INTERDISCIPLINAIR
Multidisciplinair
= Meerdere disciplines (wetenschappen) werken naast elkaar aan hetzelfde
onderwerp.
Iedereen bekijkt het probleem vanuit zijn eigen vakgebied.
Voorbeeld: bij criminaliteit
Psycholoog onderzoekt het gedrag van de dader.
Jurist bekijkt de wet.
Socioloog kijkt naar de invloed van de maatschappij.
Ze werken elk apart, maar over hetzelfde thema.
Interdisciplinair
= De verschillende vakgebieden werken samen en delen kennis om tot één
gemeenschappelijke verklaring of oplossing te komen.
Voorbeeld: Een criminoloog combineert psychologische inzichten (persoonlijkheid
dader) met sociologische factoren (armoede, omgeving) én juridische context
(strafwet) om te begrijpen waarom iemand een misdrijf pleegt.
ANELA SEFERI
,WAT IS CRIMINALITEIT?
De vraag waarom bepaald gedrag op een gegeven tijdstip als crimineel wordt
beschouwd, is een centraal thema binnen de criminologie.
Criminaliteit is geen statisch concept
o Wat vroeger strafbaar was, kan nu legaal zijn (en omgekeerd).
Wat als crimineel gedrag wordt gezien, kan variëren afhankelijk van de
historische, sociale, culturele en politieke context.
o De betekenis van criminaliteit is niet altijd hetzelfde.
Deze variatie toont aan dat criminaliteit een sociale constructie is:
o Elke samenleving beslist zelf wat ze goed of fout vindt.
Het is niet alleen afhankelijk van wat de wet zegt, maar ook van hoe de
samenleving bepaalde gedragingen interpreteert en waardeert.
o Niet enkel wetten, maar ook mensen en hun waarden spelen mee.
Verschillende factoren spelen een rol bij het bepalen waarom bepaald
gedrag als crimineel wordt geclassificeerd.
o Politiek, waarden, normen, ongelijkheid en cultuur beïnvloeden dat
allemaal.
CRIMINALISERINGSPROCES:
Criminalisering is het proces waarin bepaald wordt of een bepaald gedrag
maatschappelijk onaanvaardbaar is EN strafrechtelijk vervolgbaar moet zijn.
CRIMINALITEIT IS EEN SOCIALE CONSTRUCTIE
o Verschillende factoren spelen een rol bij het bepalen waarom
bepaald gedrag als crimineel wordt geclassificeerd.
VERSCHILLENDE FACTOREN:
POLITIEKE EN JURIDISCHE CONTEXT
Wetten worden door mensen gemaakt en weerspiegelen vaak de
waarden en belangen van de heersende klasse op een bepaald
moment.
Gedrag wordt als crimineel beschouwd wanneer het in strijd is met de
wetten die door de politieke macht zijn opgesteld.
Deze wetten veranderen echter voortdurend.
Wat op een bepaald moment crimineel gedrag is, kan op een later moment
legaal zijn, en andersom.
ANELA SEFERI
, MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN
Soms wordt bepaald gedrag als crimineel gezien vanwege een morele paniek in
de samenleving.
Dit gebeurt wanneer een groep in de samenleving als gevaarlijk of
afwijkend wordt bestempeld,
Waardoor gedragingen die geassocieerd worden met deze groep worden
gecriminaliseerd.
Maatschappelijke waarden worden bepaald door de dominante groepen in
de samenleving.
VOORBEELD: Na de Columbine High School-schietpartij (1999) gaven
mensen gewelddadige games de schuld. Er ontstond morele paniek in de
samenleving. Daardoor kwam het ESRB-systeem: leeftijd labels voor games.
Voorbeeld dat maatschappelijke waarden bepalen wat als gevaarlijk of crimineel
geldt.
O VERANDERINGEN IN SOCIALE NORMEN EN WAARDEN
De opvattingen over wat moreel acceptabel is veranderen over de tijd, en
daarmee ook de wetgeving omtrent criminaliteit.
Gedragingen die ooit sociaal geaccepteerd waren, kunnen later als crimineel
worden beschouwd naarmate normen verschuiven en omgekeerd
SOCIALE ONGELIJKHEID EN MACHTSSTRUCTUREN
Gedrag kan ook als crimineel worden bestempeld onder de invloed van
machtsstructuren en sociale ongelijkheden.
De kritische criminologie stelt dat wetten vaak de belangen van machtige
groepen in de samenleving beschermen en gedragingen van minder machtige
groepen sneller criminaliseren.
Dit weerspiegelt een bredere maatschappelijke ongelijkheid waarin de
criminalisering van gedrag sterk afhankelijk kan zijn van wie het gedrag uitvoert
en welke machtsverhoudingen op dat moment gelden.
CULTURELE VERSCHILLEN
Gedrag dat in de ene cultuur als normaal wordt gezien, kan in een andere cultuur
als crimineel worden beschouwd.
Deze culturele verschillen tonen aan hoe de definitie van criminaliteit niet
universeel is.
Wat als crimineel gedrag wordt gezien, wordt gevormd door specifieke normen
en waarden die binnen een bepaalde cultuur op dat moment dominant zijn.
ANELA SEFERI
, Alcoholgebruik
In veel westerse landen is het normaal om alcohol te drinken (met
leeftijdsgrenzen).
In streng islamitische landen (bv. Saoedi-Arabië, Iran) kan alcoholbezit of -
consumptie leiden tot zware straffen.
Drugsgebruik
Cannabisgebruik is legaal en genormaliseerd in landen zoals Canada,
Uruguay of delen van de VS.
In veel Aziatische landen (bv. Singapore, Indonesië) staat er zware
gevangenisstraf of zelfs de doodstraf op bezit en gebruik van cannabis
Echtelijke en relationele normen
Polygamie is in bepaalde Afrikaanse en islamitische culturen toegestaan en
sociaal geaccepteerd.
In westerse landen is polygamie strafbaar.
Eerwraak of besnijdenis
In sommige gemeenschappen worden eer gerelateerde praktijken of
vrouwelijke genitale verminking als cultureel gebruik gezien.
In de meeste westerse landen worden deze praktijken beschouwd als
ernstige misdrijven.
CONCLUSIE:
WETTEN BEPALEN WELK GEDRAG VERBODEN IS,
IN EEN BEPAALDE SAMENLEVING, OP EEN SPECIFIEK MOMENT WETTEN
WORDEN GEMAAKT DOOR MENSEN
EN DIE LEVEN NIET IN EEN VACUUM
Wetten bepalen wat verboden is.
Dat geldt alleen binnen een bepaalde samenleving en op dat moment in
de tijd.
Mensen maken wetten, dus ze zijn beïnvloed door cultuur, politiek en
waarden.
Wetten ontstaan niet zomaar: ze komen uit de maatschappij zelf.
ANELA SEFERI
