Oriëntatie op het Werkveld van de
Psychologisch Consulent
📚 Werkveldoriëntatie voor
Psychologisch Consulenten
📝 Praktische Informatie over het OLOD
Het opleidingsonderdeel 'Werkveldoriëntatie' (OLOD) omvat vijf
hoorcolleges gegeven door lectoren, waaronder een inleiding en specifieke
sessies over de werkvelden School- en Pedagogische Psychologie (SPP),
Arbeid en Organisatie (A&O), en Klinische Psychologie (KP), met aandacht
voor de 'sociale kaart'. Daarnaast zijn er zes gastsprekers en één
practicum gepland. Dit OLOD, dat een voorbereiding is op de stage, biedt
een uitgebreide kennismaking met het beroep van psychologisch
consulent in de drie hoofdwerkvelden. Gastsprekers en reflectiemomenten
zijn cruciaal om de praktijkervaring te verdiepen. De leerstof bestaat uit de
PowerPoints van de lectoren. De evaluatie omvat een digitaal examen,
dat van het eindcijfer bepaalt, en een portfolio, goed voor . De deadline
voor het portfolio is en het is gebaseerd op de zes gastcolleges, met een
ingesproken PowerPoint die de opdracht stap voor stap toelicht. Het
portfolio heeft als leerdoel het analyseren van de functies van de
psychologisch consulent in de drie werkvelden en het motiveren van de
keuze voor specifieke werkvelden en organisaties voor de stage. Het
examen richt zich op het onderscheiden van het beroep van psychologisch
consulent van aanverwante disciplines, het analyseren van functies in de
werkvelden, het formuleren van uitdagingen en opportuniteiten gebaseerd
op internationale tendensen, en het uitleggen van de belangrijkste
concepten en basismodellen voor het begrijpen en beïnvloeden van
gedrag binnen de verschillende werkvelden.
🧑💻 De Psychologisch Consulent: Definitie
en Erkenning
De psychologisch consulent is een professional die psychologisch
wetenschappelijk onderbouwde theorieën, methoden en technieken
toepast. Deze consulent werkt preventief en/of begeleidt de zorggebruiker
en diens systeem door middel van een psychodiagnostisch, counselend
en/of coachend proces, met als doel het welzijn van personen met een
zorg- en ondersteuningsnood te bevorderen. Dit beroep is gedefinieerd
door een beroepskwalificatie van de Vlaamse Overheid uit oktober
$2021$, die de competenties, context en verantwoordelijkheden
beschrijft. Echter, er is momenteel nog geen federale titelbescherming of
beroepserkenning. Er is wel een wetsvoorstel in behandeling dat streeft
naar erkenning en bescherming van de beroepstitel 'psychologisch
,consulent', inclusief de bevoegdheid om psychodiagnostische, preventieve
en begeleidende handelingen uit te voeren zoals omschreven in het
wetsontwerp voor klinische psychologie en orthopedagogiek. De
psychologisch consulent kan werkzaam zijn in diverse contexten,
waaronder de geestelijke gezondheidszorg, gezondheidsinstellingen, jeugd
en gezin, voorzieningen voor personen met een beperking, justitie en
politie, werk, bedrijven en organisaties, onderwijs, en als zelfstandige.
🌍 De Drie Werkvelden van de
Psychologisch Consulent
De psychologisch consulent is actief in drie primaire werkvelden. Ten
eerste, de Arbeids- en Organisatiepsychologie, richt zich op
gedragingen, emoties en cognities van mensen in een werksetting, zowel
individueel als in groepsverband. Dit werkveld richt zich niet op
ziektebeelden, maar op de 'gewone' mens in het dagelijkse werkleven,
met als doel gedrag in organisaties te verklaren en te voorspellen.
Werkplekken omvatten HR-diensten in bedrijven, rekruterings- en
selectiebureaus, learning en development, coaching, preventie en welzijn
op het werk, trajectbegeleiding voor werkzoekenden, maatwerk voor
mensen met een arbeidshandicap, loopbaanbegeleiding en outplacement.
Ten tweede, het School- en Pedagogisch werkveld, waar de consulent
leerkrachten, ouders en opvoeders adviseert en kinderen en jongeren
begeleidt in zowel school- als thuissituaties. Dit kan in het (buitengewoon)
basis- en secundair onderwijs als zorgcoördinator of leerlingbegeleider, in
Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB), centra voor
ontwikkelingsstoornissen, bijzondere jeugdzorg,
thuisbegeleidingsdiensten, diensten voor pleegzorg en opvoedingswinkels.
Ten derde, het Klinisch werkveld, dat hulp biedt aan mensen met
psychosociale problemen binnen de brede geestelijke gezondheidszorg,
zoals Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGGZ), Centra Algemeen
Welzijn (CAW), expertisecentra voor autisme, psychiatrische centra of
ziekenhuizen (inclusief mobiele teams), algemene ziekenhuizen,
groepspraktijken, privé-praktijken, de dienst Jeugd en Gezin van de politie
en slachtofferhulp.
🤝 Samenwerking met Andere Professionals
De psychologisch consulent werkt vaak in een multi-disciplinair team,
bestaande uit professionals met verschillende achtergronden die elk
vanuit hun vakgebied bijdragen aan een gezamenlijke aanpak. Belangrijke
samenwerkingspartners zijn de psycholoog, die een universitair diploma
heeft en zich richt op het begrijpen en veranderen van gedrag, gedachten
en emoties vanuit wetenschappelijke inzichten. Psychologen hebben vaak
een coördinerende functie, kunnen therapieopleidingen volgen gericht op
psychiatrische stoornissen en zich verder specialiseren in
wetenschappelijk onderzoek. Het verschil met de psychologisch consulent
ligt in het takenpakket en de diepgang van de opleiding, hoewel ze vaak in
, dezelfde werkvelden actief zijn. Andere professionals zijn
de ervaringsdeskundige, die door persoonlijke ervaring deskundig is op
een bepaald terrein, en de psychiater, een arts gespecialiseerd in
geestesziekten die diagnose en behandeling van vaak ernstige psychische
stoornissen uitvoert. Daarnaast zijn er artsen (voor diagnose en therapie
van gezondheidsproblemen), verpleegkundigen (voor het behoud,
herstel en de bevordering van gezondheid), ergotherapeuten (voor het
bevorderen van levenskwaliteit en zelfstandig
functioneren), kinesitherapeuten (voor de behandeling van
functieproblemen en preventie), logopedisten (voor beperkingen op het
gebied van spraak, taal, stem en gehoor), maatschappelijk werkers (als
brugfiguur tussen cliënt en
samenleving), orthopedagogen(opvoeders/begeleiders in specifieke
opvoedings- of ontwikkelingssituaties), HR-managers (verantwoordelijk
voor personeelsbeleid), payroll officers (voor loonadministratie en
sociaal-juridisch advies), preventieadviseurs (voor psychosociaal welzijn
op het werk) en erkende bemiddelaars (voor conflictoplossing). Deze
diverse samenwerkingsverbanden benadrukken de integrale benadering
van zorg en ondersteuning.
📉 Casus Sarah: Een Praktijkvoorbeeld
De casus van Sarah, een $37$-jarige manager en moeder van twee
kinderen, illustreert de complexiteit van psychosociale problemen en de
rol van de psychologisch consulent. Sarah ervaart extreme werkdruk na
een reorganisatie en kampt met gedragsproblemen van haar zoon en
angsten van haar dochter, wat leidt tot spanningen thuis en conflicten met
haar partner. De combinatie van deze stressoren resulteert in lichamelijke
klachten zoals slapeloosheid, vermoeidheid en concentratieproblemen,
culminerend in een burn-out en depressie. In deze situatie kunnen diverse
hulpverleners betrokken worden. Een psychologisch consulent kan een
cruciale rol spelen door middel van psychodiagnostiek om de aard en
ernst van de burn-out en depressie vast te stellen, counseling om Sarah te
ondersteunen bij het omgaan met stress en het ontwikkelen van
copingmechanismen, en coaching om haar te helpen bij het herwinnen
van controle over haar leven en het aanpakken van de onderliggende
problemen. De consulent kan ook doorverwijzen naar andere specialisten
zoals een psychiater voor medicatiebeheer bij depressie, een
gezinstherapeut voor de gezinsproblemen, of een arbeidsgeneesheer voor
advies over re-integratie op het werk. Dit voorbeeld toont de veelzijdigheid
en de noodzaak van de psychologisch consulent in de hedendaagse
maatschappij.
Psychologisch Consulent
📚 Werkveldoriëntatie voor
Psychologisch Consulenten
📝 Praktische Informatie over het OLOD
Het opleidingsonderdeel 'Werkveldoriëntatie' (OLOD) omvat vijf
hoorcolleges gegeven door lectoren, waaronder een inleiding en specifieke
sessies over de werkvelden School- en Pedagogische Psychologie (SPP),
Arbeid en Organisatie (A&O), en Klinische Psychologie (KP), met aandacht
voor de 'sociale kaart'. Daarnaast zijn er zes gastsprekers en één
practicum gepland. Dit OLOD, dat een voorbereiding is op de stage, biedt
een uitgebreide kennismaking met het beroep van psychologisch
consulent in de drie hoofdwerkvelden. Gastsprekers en reflectiemomenten
zijn cruciaal om de praktijkervaring te verdiepen. De leerstof bestaat uit de
PowerPoints van de lectoren. De evaluatie omvat een digitaal examen,
dat van het eindcijfer bepaalt, en een portfolio, goed voor . De deadline
voor het portfolio is en het is gebaseerd op de zes gastcolleges, met een
ingesproken PowerPoint die de opdracht stap voor stap toelicht. Het
portfolio heeft als leerdoel het analyseren van de functies van de
psychologisch consulent in de drie werkvelden en het motiveren van de
keuze voor specifieke werkvelden en organisaties voor de stage. Het
examen richt zich op het onderscheiden van het beroep van psychologisch
consulent van aanverwante disciplines, het analyseren van functies in de
werkvelden, het formuleren van uitdagingen en opportuniteiten gebaseerd
op internationale tendensen, en het uitleggen van de belangrijkste
concepten en basismodellen voor het begrijpen en beïnvloeden van
gedrag binnen de verschillende werkvelden.
🧑💻 De Psychologisch Consulent: Definitie
en Erkenning
De psychologisch consulent is een professional die psychologisch
wetenschappelijk onderbouwde theorieën, methoden en technieken
toepast. Deze consulent werkt preventief en/of begeleidt de zorggebruiker
en diens systeem door middel van een psychodiagnostisch, counselend
en/of coachend proces, met als doel het welzijn van personen met een
zorg- en ondersteuningsnood te bevorderen. Dit beroep is gedefinieerd
door een beroepskwalificatie van de Vlaamse Overheid uit oktober
$2021$, die de competenties, context en verantwoordelijkheden
beschrijft. Echter, er is momenteel nog geen federale titelbescherming of
beroepserkenning. Er is wel een wetsvoorstel in behandeling dat streeft
naar erkenning en bescherming van de beroepstitel 'psychologisch
,consulent', inclusief de bevoegdheid om psychodiagnostische, preventieve
en begeleidende handelingen uit te voeren zoals omschreven in het
wetsontwerp voor klinische psychologie en orthopedagogiek. De
psychologisch consulent kan werkzaam zijn in diverse contexten,
waaronder de geestelijke gezondheidszorg, gezondheidsinstellingen, jeugd
en gezin, voorzieningen voor personen met een beperking, justitie en
politie, werk, bedrijven en organisaties, onderwijs, en als zelfstandige.
🌍 De Drie Werkvelden van de
Psychologisch Consulent
De psychologisch consulent is actief in drie primaire werkvelden. Ten
eerste, de Arbeids- en Organisatiepsychologie, richt zich op
gedragingen, emoties en cognities van mensen in een werksetting, zowel
individueel als in groepsverband. Dit werkveld richt zich niet op
ziektebeelden, maar op de 'gewone' mens in het dagelijkse werkleven,
met als doel gedrag in organisaties te verklaren en te voorspellen.
Werkplekken omvatten HR-diensten in bedrijven, rekruterings- en
selectiebureaus, learning en development, coaching, preventie en welzijn
op het werk, trajectbegeleiding voor werkzoekenden, maatwerk voor
mensen met een arbeidshandicap, loopbaanbegeleiding en outplacement.
Ten tweede, het School- en Pedagogisch werkveld, waar de consulent
leerkrachten, ouders en opvoeders adviseert en kinderen en jongeren
begeleidt in zowel school- als thuissituaties. Dit kan in het (buitengewoon)
basis- en secundair onderwijs als zorgcoördinator of leerlingbegeleider, in
Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB), centra voor
ontwikkelingsstoornissen, bijzondere jeugdzorg,
thuisbegeleidingsdiensten, diensten voor pleegzorg en opvoedingswinkels.
Ten derde, het Klinisch werkveld, dat hulp biedt aan mensen met
psychosociale problemen binnen de brede geestelijke gezondheidszorg,
zoals Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGGZ), Centra Algemeen
Welzijn (CAW), expertisecentra voor autisme, psychiatrische centra of
ziekenhuizen (inclusief mobiele teams), algemene ziekenhuizen,
groepspraktijken, privé-praktijken, de dienst Jeugd en Gezin van de politie
en slachtofferhulp.
🤝 Samenwerking met Andere Professionals
De psychologisch consulent werkt vaak in een multi-disciplinair team,
bestaande uit professionals met verschillende achtergronden die elk
vanuit hun vakgebied bijdragen aan een gezamenlijke aanpak. Belangrijke
samenwerkingspartners zijn de psycholoog, die een universitair diploma
heeft en zich richt op het begrijpen en veranderen van gedrag, gedachten
en emoties vanuit wetenschappelijke inzichten. Psychologen hebben vaak
een coördinerende functie, kunnen therapieopleidingen volgen gericht op
psychiatrische stoornissen en zich verder specialiseren in
wetenschappelijk onderzoek. Het verschil met de psychologisch consulent
ligt in het takenpakket en de diepgang van de opleiding, hoewel ze vaak in
, dezelfde werkvelden actief zijn. Andere professionals zijn
de ervaringsdeskundige, die door persoonlijke ervaring deskundig is op
een bepaald terrein, en de psychiater, een arts gespecialiseerd in
geestesziekten die diagnose en behandeling van vaak ernstige psychische
stoornissen uitvoert. Daarnaast zijn er artsen (voor diagnose en therapie
van gezondheidsproblemen), verpleegkundigen (voor het behoud,
herstel en de bevordering van gezondheid), ergotherapeuten (voor het
bevorderen van levenskwaliteit en zelfstandig
functioneren), kinesitherapeuten (voor de behandeling van
functieproblemen en preventie), logopedisten (voor beperkingen op het
gebied van spraak, taal, stem en gehoor), maatschappelijk werkers (als
brugfiguur tussen cliënt en
samenleving), orthopedagogen(opvoeders/begeleiders in specifieke
opvoedings- of ontwikkelingssituaties), HR-managers (verantwoordelijk
voor personeelsbeleid), payroll officers (voor loonadministratie en
sociaal-juridisch advies), preventieadviseurs (voor psychosociaal welzijn
op het werk) en erkende bemiddelaars (voor conflictoplossing). Deze
diverse samenwerkingsverbanden benadrukken de integrale benadering
van zorg en ondersteuning.
📉 Casus Sarah: Een Praktijkvoorbeeld
De casus van Sarah, een $37$-jarige manager en moeder van twee
kinderen, illustreert de complexiteit van psychosociale problemen en de
rol van de psychologisch consulent. Sarah ervaart extreme werkdruk na
een reorganisatie en kampt met gedragsproblemen van haar zoon en
angsten van haar dochter, wat leidt tot spanningen thuis en conflicten met
haar partner. De combinatie van deze stressoren resulteert in lichamelijke
klachten zoals slapeloosheid, vermoeidheid en concentratieproblemen,
culminerend in een burn-out en depressie. In deze situatie kunnen diverse
hulpverleners betrokken worden. Een psychologisch consulent kan een
cruciale rol spelen door middel van psychodiagnostiek om de aard en
ernst van de burn-out en depressie vast te stellen, counseling om Sarah te
ondersteunen bij het omgaan met stress en het ontwikkelen van
copingmechanismen, en coaching om haar te helpen bij het herwinnen
van controle over haar leven en het aanpakken van de onderliggende
problemen. De consulent kan ook doorverwijzen naar andere specialisten
zoals een psychiater voor medicatiebeheer bij depressie, een
gezinstherapeut voor de gezinsproblemen, of een arbeidsgeneesheer voor
advies over re-integratie op het werk. Dit voorbeeld toont de veelzijdigheid
en de noodzaak van de psychologisch consulent in de hedendaagse
maatschappij.
