zwwwddfssdfsssvssdf
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1
Het verband tussen anatomie en fysiologie. .......................................................................................................... 4
De invloed van de anatomie op de fysiologie .......................................................................................................... 5
Geef binnen het menselijk lichaam twee duidelijke voorbeelden ............................................................................ 5
De invloed van de fysiologie op de anatomie. ......................................................................................................... 5
Homeostase en terugkoppeling. ........................................................................................................................... 6
Drie anatomische structuren die noodzakelijk zijn voor de homeostatische regulering ............................................ 6
Negatieve terugkoppeling .................................................................................................................................... 7
Positieve terugkoppeling ...................................................................................................................................... 7
het verband tussen homeostatische regulering en ziekte ....................................................................................... 7
Anatomische oriëntatiepunten, vlakken en richtingen. (vetgedrukte woorden) ........................................................ 8
De 3 primaire anatomische vlakken....................................................................................................................... 9
De anatomische richtingen ................................................................................................................................... 9
De drie sereuze membranen (anatomie) .............................................................................................................. 10
de functie van een sereuze membraan (fysiologie) ............................................................................................... 11
De ventrale lichaamsholten ................................................................................................................................ 11
Teken en bespreek de algemene atoomstructuur via het elektronenschilmodel .................................................... 12
De tabel van Mendeljev....................................................................................................................................... 14
Valentie-elektronen............................................................................................................................................ 14
Chemische bindingen ......................................................................................................................................... 15
Algemene chemische reacties ............................................................................................................................ 17
invloed van een enzyme op een chemische reactie .............................................................................................. 18
BEGRIPPEN ........................................................................................................................................................ 18
de scheikundige structuur van ............................................................................................................................ 19
1
,de scheikundige structuur van deze nucleïnezuren .............................................................................................. 21
de scheikundige structuur de energierijke verbinding ATP .................................................................................... 22
De cel ................................................................................................................................................................ 23
Onderdelen van een cel ...................................................................................................................................... 23
Het celmembraan .............................................................................................................................................. 23
Eiwitten in de celmembraan ............................................................................................................................... 24
lipiden (vetten) in de celmembraan: .................................................................................................................... 25
Koolhydraten in de celmembraan ........................................................................................................................ 26
schematisch overzicht van alle transportmogelijkheden van sto\en in en uit de cel (doorheen de
plasmamembraan). ............................................................................................................................................ 26
De organellen ..................................................................................................................................................... 29
De celkern ......................................................................................................................................................... 31
de levenscyclus van een lichaamscel (verschillende fasen en subfasen). ............................................................. 33
Interfase ................................................................................................................................................................ 33
Mitose.................................................................................................................................................................... 34
Cytokinese ............................................................................................................................................................. 36
Epitheel ............................................................................................................................................................. 37
de functie op het epitheliaal oppervlak ............................................................................................................... 38
het epitheel gaat zich vernieuwen en herstelen.................................................................................................... 38
Het aantal cellagen en de verschillende celvormen ............................................................................................. 38
De invloed van het aantal cellagen en de vorm van de cellen op de functies van het epitheel ................................. 39
Mechanisme van afscheiden van een klierproduct: de drie mechanismen van afscheiding van klierproduct van
binnen in de cel naar buiten. ............................................................................................................................... 39
Plaats van afscheiden van een klierproduct. ........................................................................................................ 40
3. Bindweefsel ................................................................................................................................................... 40
Functies van het bindweefsel.............................................................................................................................. 41
de grote groepen bindweefsel en de verdere onderverdeling. ............................................................................... 41
- Afgifte van regulerende hormonen naar de hypofysevoorkwab .......................................................................... 46
- Endocriene functie via de hypofyseachterkwab ................................................................................................ 46
- Regulatie van de sympathische output naar het bijniermerg .............................................................................. 46
- Releasing Hormones (RH) ............................................................................................................................... 46
Inhibiting Hormones (IH) ......................................................................................................................................... 47
2
, - Antidiuretisch Hormoon (ADH) ........................................................................................................................ 47
Hartspierweefsel ............................................................................................................................................... 66
de bouw van het hart .......................................................................................................................................... 68
KEYPOINTS VAN DIT HOOFDSTUK ....................................................................................................................... 86
- Lymfevaten .................................................................................................................................................... 86
- Lymfe ............................................................................................................................................................. 86
- Lymfocyten .................................................................................................................................................... 86
- Lymfoïde weefsels en organen......................................................................................................................... 86
- De productie van lymfocyten ........................................................................................................................... 86
- De terugkeer van vloeistoKen .......................................................................................................................... 87
- Het transport van lymfocyten, hormonen, voedingsstoKen en afvalstoKen ......................................................... 87
- De ductus thoracicus (borstbuis) ..................................................................................................................... 87
- De ductus lymphaticus dexter (rechterlymfestam) ........................................................................................... 87
- T-cellen (afkomstig van de thymus) .................................................................................................................. 88
- B-cellen (afkomstig van het beenmerg) ............................................................................................................ 88
- NK-cellen (Natural Killer-cellen) ...................................................................................................................... 88
- Tonsillen (amandelen) ..................................................................................................................................... 88
- Appendix ........................................................................................................................................................ 89
- Lymfeknopen ................................................................................................................................................. 89
- Thymus .......................................................................................................................................................... 89
- Milt ................................................................................................................................................................ 89
- Niet-specifieke immuniteit (aangeboren immuniteit)......................................................................................... 90
- Specifieke immuniteit (verworven of adaptieve immuniteit) ............................................................................... 90
- Celgemedieerde immuniteit ............................................................................................................................ 93
- Antistofgemedieerde immuniteit...................................................................................................................... 93
Adenosinetrifosfaat. ........................................................................................................................................... 97
Verschillende processen waarvoor de cel de energie gebruikt die vrijkomt uit de afbraak van ATP .......................... 97
Energie toevoegen bij de aanmaak van ATP .......................................................................................................... 98
De afbraak van glucose ........................................................................................................................................... 98
drie chemische processen voor de afbraak van glucose ....................................................................................... 98
de alternatieve afbraakreacties .......................................................................................................................... 99
de factoren die bepalen welke energiebron er wordt gebruikt ............................................................................. 100
Transportatie van vetten in het lichaam ............................................................................................................. 100
grote groepen vitaminen ................................................................................................................................... 101
3
, Bespreek de mechanismen voor warmteoverdracht........................................................................................... 101
de drie reacties om warmteverlies te bevorderen. .............................................................................................. 102
twee systemen voor warmtewinst. .................................................................................................................... 102
Algemeen ........................................................................................................................................................ 108
drie verschillen tussen de meiotische deling bij vrouwen en bij mannen ............................................................. 108
de drie mannelijke accessoire organen (ten opzichte van het mannelijk genitaal kanaal) ..................................... 112
de anatomische structuren van de penis (algemeen en in een transversale doorsnede) ....................................... 112
de musculus cremaster = functie ...................................................................................................................... 113
de bouw van een spermacel.............................................................................................................................. 113
de capacitatie van spermacellen en de twee voorwaarden voor een goede capacitatie........................................ 113
de drie accesoire klieren bij het voortplantingsstelsel bij de man en geef van elke klier de respectievelijke
functie van het klierproduct .............................................................................................................................. 114
De bestanddelen van sperma............................................................................................................................ 114
de invloed van de hypofysaire hormonen op de mannelijke geslachtshormonen. ................................................ 115
De ovariële en de menstruele cyclus ................................................................................................................. 115
de invloed van de hypofysaire hormonen op de ovariële cyclus. ......................................................................... 115
de twee fasen van de ovariële cyclus. ................................................................................................................ 116
de invloed van de ovariële cyclus op de menstruele cyclus. ............................................................................... 116
de weg die een eicel volgt vanaf het ovarium tot buiten het lichaam.................................................................... 117
de uterus en de onderdelen ervan ..................................................................................................................... 118
de clitoris en de onderdelen ervan .................................................................................................................... 118
HOOFDSTUK 1: INLEIDING IN DE ANATOMIE EN DE FYSIOLOGIE
Het verband tussen anatomie en fysiologie.
Anatomie = Menselijke anatomie is de wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt
met de structuur (=bouw) van mensen. Het omvat de studie van de interne en externe
bouw op microscopisch en macroscopisch niveau. Anatomie richt zich op het identificeren,
4
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1
Het verband tussen anatomie en fysiologie. .......................................................................................................... 4
De invloed van de anatomie op de fysiologie .......................................................................................................... 5
Geef binnen het menselijk lichaam twee duidelijke voorbeelden ............................................................................ 5
De invloed van de fysiologie op de anatomie. ......................................................................................................... 5
Homeostase en terugkoppeling. ........................................................................................................................... 6
Drie anatomische structuren die noodzakelijk zijn voor de homeostatische regulering ............................................ 6
Negatieve terugkoppeling .................................................................................................................................... 7
Positieve terugkoppeling ...................................................................................................................................... 7
het verband tussen homeostatische regulering en ziekte ....................................................................................... 7
Anatomische oriëntatiepunten, vlakken en richtingen. (vetgedrukte woorden) ........................................................ 8
De 3 primaire anatomische vlakken....................................................................................................................... 9
De anatomische richtingen ................................................................................................................................... 9
De drie sereuze membranen (anatomie) .............................................................................................................. 10
de functie van een sereuze membraan (fysiologie) ............................................................................................... 11
De ventrale lichaamsholten ................................................................................................................................ 11
Teken en bespreek de algemene atoomstructuur via het elektronenschilmodel .................................................... 12
De tabel van Mendeljev....................................................................................................................................... 14
Valentie-elektronen............................................................................................................................................ 14
Chemische bindingen ......................................................................................................................................... 15
Algemene chemische reacties ............................................................................................................................ 17
invloed van een enzyme op een chemische reactie .............................................................................................. 18
BEGRIPPEN ........................................................................................................................................................ 18
de scheikundige structuur van ............................................................................................................................ 19
1
,de scheikundige structuur van deze nucleïnezuren .............................................................................................. 21
de scheikundige structuur de energierijke verbinding ATP .................................................................................... 22
De cel ................................................................................................................................................................ 23
Onderdelen van een cel ...................................................................................................................................... 23
Het celmembraan .............................................................................................................................................. 23
Eiwitten in de celmembraan ............................................................................................................................... 24
lipiden (vetten) in de celmembraan: .................................................................................................................... 25
Koolhydraten in de celmembraan ........................................................................................................................ 26
schematisch overzicht van alle transportmogelijkheden van sto\en in en uit de cel (doorheen de
plasmamembraan). ............................................................................................................................................ 26
De organellen ..................................................................................................................................................... 29
De celkern ......................................................................................................................................................... 31
de levenscyclus van een lichaamscel (verschillende fasen en subfasen). ............................................................. 33
Interfase ................................................................................................................................................................ 33
Mitose.................................................................................................................................................................... 34
Cytokinese ............................................................................................................................................................. 36
Epitheel ............................................................................................................................................................. 37
de functie op het epitheliaal oppervlak ............................................................................................................... 38
het epitheel gaat zich vernieuwen en herstelen.................................................................................................... 38
Het aantal cellagen en de verschillende celvormen ............................................................................................. 38
De invloed van het aantal cellagen en de vorm van de cellen op de functies van het epitheel ................................. 39
Mechanisme van afscheiden van een klierproduct: de drie mechanismen van afscheiding van klierproduct van
binnen in de cel naar buiten. ............................................................................................................................... 39
Plaats van afscheiden van een klierproduct. ........................................................................................................ 40
3. Bindweefsel ................................................................................................................................................... 40
Functies van het bindweefsel.............................................................................................................................. 41
de grote groepen bindweefsel en de verdere onderverdeling. ............................................................................... 41
- Afgifte van regulerende hormonen naar de hypofysevoorkwab .......................................................................... 46
- Endocriene functie via de hypofyseachterkwab ................................................................................................ 46
- Regulatie van de sympathische output naar het bijniermerg .............................................................................. 46
- Releasing Hormones (RH) ............................................................................................................................... 46
Inhibiting Hormones (IH) ......................................................................................................................................... 47
2
, - Antidiuretisch Hormoon (ADH) ........................................................................................................................ 47
Hartspierweefsel ............................................................................................................................................... 66
de bouw van het hart .......................................................................................................................................... 68
KEYPOINTS VAN DIT HOOFDSTUK ....................................................................................................................... 86
- Lymfevaten .................................................................................................................................................... 86
- Lymfe ............................................................................................................................................................. 86
- Lymfocyten .................................................................................................................................................... 86
- Lymfoïde weefsels en organen......................................................................................................................... 86
- De productie van lymfocyten ........................................................................................................................... 86
- De terugkeer van vloeistoKen .......................................................................................................................... 87
- Het transport van lymfocyten, hormonen, voedingsstoKen en afvalstoKen ......................................................... 87
- De ductus thoracicus (borstbuis) ..................................................................................................................... 87
- De ductus lymphaticus dexter (rechterlymfestam) ........................................................................................... 87
- T-cellen (afkomstig van de thymus) .................................................................................................................. 88
- B-cellen (afkomstig van het beenmerg) ............................................................................................................ 88
- NK-cellen (Natural Killer-cellen) ...................................................................................................................... 88
- Tonsillen (amandelen) ..................................................................................................................................... 88
- Appendix ........................................................................................................................................................ 89
- Lymfeknopen ................................................................................................................................................. 89
- Thymus .......................................................................................................................................................... 89
- Milt ................................................................................................................................................................ 89
- Niet-specifieke immuniteit (aangeboren immuniteit)......................................................................................... 90
- Specifieke immuniteit (verworven of adaptieve immuniteit) ............................................................................... 90
- Celgemedieerde immuniteit ............................................................................................................................ 93
- Antistofgemedieerde immuniteit...................................................................................................................... 93
Adenosinetrifosfaat. ........................................................................................................................................... 97
Verschillende processen waarvoor de cel de energie gebruikt die vrijkomt uit de afbraak van ATP .......................... 97
Energie toevoegen bij de aanmaak van ATP .......................................................................................................... 98
De afbraak van glucose ........................................................................................................................................... 98
drie chemische processen voor de afbraak van glucose ....................................................................................... 98
de alternatieve afbraakreacties .......................................................................................................................... 99
de factoren die bepalen welke energiebron er wordt gebruikt ............................................................................. 100
Transportatie van vetten in het lichaam ............................................................................................................. 100
grote groepen vitaminen ................................................................................................................................... 101
3
, Bespreek de mechanismen voor warmteoverdracht........................................................................................... 101
de drie reacties om warmteverlies te bevorderen. .............................................................................................. 102
twee systemen voor warmtewinst. .................................................................................................................... 102
Algemeen ........................................................................................................................................................ 108
drie verschillen tussen de meiotische deling bij vrouwen en bij mannen ............................................................. 108
de drie mannelijke accessoire organen (ten opzichte van het mannelijk genitaal kanaal) ..................................... 112
de anatomische structuren van de penis (algemeen en in een transversale doorsnede) ....................................... 112
de musculus cremaster = functie ...................................................................................................................... 113
de bouw van een spermacel.............................................................................................................................. 113
de capacitatie van spermacellen en de twee voorwaarden voor een goede capacitatie........................................ 113
de drie accesoire klieren bij het voortplantingsstelsel bij de man en geef van elke klier de respectievelijke
functie van het klierproduct .............................................................................................................................. 114
De bestanddelen van sperma............................................................................................................................ 114
de invloed van de hypofysaire hormonen op de mannelijke geslachtshormonen. ................................................ 115
De ovariële en de menstruele cyclus ................................................................................................................. 115
de invloed van de hypofysaire hormonen op de ovariële cyclus. ......................................................................... 115
de twee fasen van de ovariële cyclus. ................................................................................................................ 116
de invloed van de ovariële cyclus op de menstruele cyclus. ............................................................................... 116
de weg die een eicel volgt vanaf het ovarium tot buiten het lichaam.................................................................... 117
de uterus en de onderdelen ervan ..................................................................................................................... 118
de clitoris en de onderdelen ervan .................................................................................................................... 118
HOOFDSTUK 1: INLEIDING IN DE ANATOMIE EN DE FYSIOLOGIE
Het verband tussen anatomie en fysiologie.
Anatomie = Menselijke anatomie is de wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt
met de structuur (=bouw) van mensen. Het omvat de studie van de interne en externe
bouw op microscopisch en macroscopisch niveau. Anatomie richt zich op het identificeren,
4
