Spinal cord injury: SCI
Achtergrond (in cursief= extra info)
Dwarslaesie (SCI) = schade of trauma aan het ruggenmerg die resulteert in verlies of verminderde functie, waardoor
de mobiliteit of het gevoel verminderd wordt
Paraplegie: verminderde functie van romp en onderste ledematen
Tetraplegie/quadriplegie : verminderde functie van bovenste ledematen, romp en onderste ledematen
Volledige transsectie= volledig functieverlies
Onvolledige transsectie
Posterieur of anterieur cord syndroom
Posterieur aangedaan: verlies proprio + vibratie + aanraking
Anterieur aangedaan: verlies motoriek + pijn + ruwe aanraking
Sustained pressure: central cord
Zenuwwortels die op het punt staan de ...
C4-C6 laesie: armen zijn aangetast
Wordt beter naarmate meer distaal van laesie
Cauda equina (L2-S5)
= laesie van de lagere motorneuronen
Lijkt op perifere laesie maar dan meerdere wortels aangedaan
Behandeling:
Oraal (Lioresal, ...)
- Kleine effecten, lange weg naar spieren
- Nadeel: gaat door de maag, naar bloed en door BBB = veel functie van het medicijn is
onderweg al verloren
Intrathecaal baclofen
- Minder bijwerkingen, hogere dosis op het niveau dat nodig is
- Het is een invasieve behandeling! Het moet gevuld worden (4-5m) en de pomp moet vervangen
worden (8-10j)
- Het is alles of niets, dus goed voor P met niet zo veel functionaliteit
- Het beste voor P die niet lopen, en het werkt het beste voor romp en LL omdat de katheter niet
echt hoog geplaatst kan worden
- Je kan er geen specifieke spier mee behandelen
Botox
- Werkt 6 maanden
- Hierbij kan je wel specifieke spier behandelen
Mobilisatie?
- Het werkt wel, het vermindert de spasticiteit voor een korte periode
Functionele elektrostimulatie (FES)?
- Korte termijn, enkele uren werkt het, maar geen effect op lange termijn
Shockwave?
- Het werkt iets langer (dagen – weken), maar ik weet niet zeker wat de LT-effecten zijn
- Belangrijkste voordeel = kies op welke spier je effect wilt hebben (~botox)
, Neurotomie / rhizotomie
- Na jaren zoeken naar de beste optie → dan zouden ze de operatie misschien wel kunnen doen,
er is geen weg meer terug
Classificatie : ASIA impairment scale (AIS) and functional outcome
Voor level en compleetheid van het letsel te bekijken
Testen
Motor level
= het laagste myotoom met een belangrijke spier die een graad van ten minste 3 heeft, op voorwaarde dat de
spierfunctie in de belangrijke spieren boven dit niveau normaal is (MMT = 5).
Voor myotomen die niet klinisch testbaar zijn (d.w.z. C1–C4, T2 - L1 en S2–S5), wordt het motorische niveau
gedefinieerd als hetzelfde als het sensorische niveau.
Vb links is het C6
(hier onder is het
weer een MMT van
5)
Vb rechts is het T3
level, want je kan T2-
L1 niet meten voor
motor, dus dan kijk
je naar het laatste
sensorische level
(wat hier T3 is)
Belangrijke spieren
C5 : elleboog flexoren
MRC: 0 → 5
C6 : pols extensoren
C7 : elleboog extensoren
C8 : vinger flexoren (DIP III)
T1 : vinger abductoren (vinger 5)
L2 : heup flexoren
L3 : knie extensoren
L4 : enkel dorsiflexoren
L5 : dikke teen extensoren
S1 : enkel plantairflexoren
Sensorisch level
= het meest caudale level met een normale lichte aanraking en pinprick sensatie
Het sensorische niveau wordt bepaald door de gevoeligheid van de patiënt voor lichte aanraking en prikken met
een speld op de linker- en rechterkant van het lichaam op belangrijke dermatomen te testen.
o De beoordeling van het gevoel is gebaseerd op een 3-punts ordinale
schaal, waarbij 0 afwezig is, 1 verstoord en 2 normaal.
Op voorbeeld is het T1
, Neurological level
= het meest caudale niveau van het ruggenmerg met normale motorische en sensorische functie aan zowel de
linker- als rechterkant van het lichaam.
In voorbeeld: C6 (want hier zijn
zowel motor als sensory normaal
Moest het apart zijn dan is motor:
C6 en sensorisch T1
S4-S5
Vrijwillige anale
samentrekking
Diepe anale druk
Ja of nee
Compleet of incompleet
Is er anale samentrekking of gevoel?
Zegt alleen iets over S4-S5!!!
Betekent NIET dat er sprake is van functie onder het niveau van de laesie!
Compleet: geen anale samentrekking of gevoel
Onvolledig: enige anale samentrekking of gevoel
o Er loopt een zenuw van de hersenen naar het heiligbeen
NIET
zwart-wit maar het is gerelateerd! Er kan nog steeds sprake zijn van functie ter hoogte van de knie
Achtergrond (in cursief= extra info)
Dwarslaesie (SCI) = schade of trauma aan het ruggenmerg die resulteert in verlies of verminderde functie, waardoor
de mobiliteit of het gevoel verminderd wordt
Paraplegie: verminderde functie van romp en onderste ledematen
Tetraplegie/quadriplegie : verminderde functie van bovenste ledematen, romp en onderste ledematen
Volledige transsectie= volledig functieverlies
Onvolledige transsectie
Posterieur of anterieur cord syndroom
Posterieur aangedaan: verlies proprio + vibratie + aanraking
Anterieur aangedaan: verlies motoriek + pijn + ruwe aanraking
Sustained pressure: central cord
Zenuwwortels die op het punt staan de ...
C4-C6 laesie: armen zijn aangetast
Wordt beter naarmate meer distaal van laesie
Cauda equina (L2-S5)
= laesie van de lagere motorneuronen
Lijkt op perifere laesie maar dan meerdere wortels aangedaan
Behandeling:
Oraal (Lioresal, ...)
- Kleine effecten, lange weg naar spieren
- Nadeel: gaat door de maag, naar bloed en door BBB = veel functie van het medicijn is
onderweg al verloren
Intrathecaal baclofen
- Minder bijwerkingen, hogere dosis op het niveau dat nodig is
- Het is een invasieve behandeling! Het moet gevuld worden (4-5m) en de pomp moet vervangen
worden (8-10j)
- Het is alles of niets, dus goed voor P met niet zo veel functionaliteit
- Het beste voor P die niet lopen, en het werkt het beste voor romp en LL omdat de katheter niet
echt hoog geplaatst kan worden
- Je kan er geen specifieke spier mee behandelen
Botox
- Werkt 6 maanden
- Hierbij kan je wel specifieke spier behandelen
Mobilisatie?
- Het werkt wel, het vermindert de spasticiteit voor een korte periode
Functionele elektrostimulatie (FES)?
- Korte termijn, enkele uren werkt het, maar geen effect op lange termijn
Shockwave?
- Het werkt iets langer (dagen – weken), maar ik weet niet zeker wat de LT-effecten zijn
- Belangrijkste voordeel = kies op welke spier je effect wilt hebben (~botox)
, Neurotomie / rhizotomie
- Na jaren zoeken naar de beste optie → dan zouden ze de operatie misschien wel kunnen doen,
er is geen weg meer terug
Classificatie : ASIA impairment scale (AIS) and functional outcome
Voor level en compleetheid van het letsel te bekijken
Testen
Motor level
= het laagste myotoom met een belangrijke spier die een graad van ten minste 3 heeft, op voorwaarde dat de
spierfunctie in de belangrijke spieren boven dit niveau normaal is (MMT = 5).
Voor myotomen die niet klinisch testbaar zijn (d.w.z. C1–C4, T2 - L1 en S2–S5), wordt het motorische niveau
gedefinieerd als hetzelfde als het sensorische niveau.
Vb links is het C6
(hier onder is het
weer een MMT van
5)
Vb rechts is het T3
level, want je kan T2-
L1 niet meten voor
motor, dus dan kijk
je naar het laatste
sensorische level
(wat hier T3 is)
Belangrijke spieren
C5 : elleboog flexoren
MRC: 0 → 5
C6 : pols extensoren
C7 : elleboog extensoren
C8 : vinger flexoren (DIP III)
T1 : vinger abductoren (vinger 5)
L2 : heup flexoren
L3 : knie extensoren
L4 : enkel dorsiflexoren
L5 : dikke teen extensoren
S1 : enkel plantairflexoren
Sensorisch level
= het meest caudale level met een normale lichte aanraking en pinprick sensatie
Het sensorische niveau wordt bepaald door de gevoeligheid van de patiënt voor lichte aanraking en prikken met
een speld op de linker- en rechterkant van het lichaam op belangrijke dermatomen te testen.
o De beoordeling van het gevoel is gebaseerd op een 3-punts ordinale
schaal, waarbij 0 afwezig is, 1 verstoord en 2 normaal.
Op voorbeeld is het T1
, Neurological level
= het meest caudale niveau van het ruggenmerg met normale motorische en sensorische functie aan zowel de
linker- als rechterkant van het lichaam.
In voorbeeld: C6 (want hier zijn
zowel motor als sensory normaal
Moest het apart zijn dan is motor:
C6 en sensorisch T1
S4-S5
Vrijwillige anale
samentrekking
Diepe anale druk
Ja of nee
Compleet of incompleet
Is er anale samentrekking of gevoel?
Zegt alleen iets over S4-S5!!!
Betekent NIET dat er sprake is van functie onder het niveau van de laesie!
Compleet: geen anale samentrekking of gevoel
Onvolledig: enige anale samentrekking of gevoel
o Er loopt een zenuw van de hersenen naar het heiligbeen
NIET
zwart-wit maar het is gerelateerd! Er kan nog steeds sprake zijn van functie ter hoogte van de knie
