Samenvatting vakdidactiek - lerarenopleiding Nederlands jaar 1
- Je kunt beschrijven wat vakdidactiek is.
- Je kent de kenmerken van het schoolvak Nederlands.
- De student kan uitleggen wat Het Schoolvak Nederlands dynamisch maakt.
- De student kan hoofd- en deelvaardigheden in Het Schoolvak Nederlands (HSN) van elkaar
onderscheiden.
- De student kan ‘het speelveld’ van Het Schoolvak Nederlands uitleggen.
- De student bestudeert in hoeverre HSN verschilt tussen het VO en het mbo.
Vak3dactisch
Didactiek is de manier van de lesstof overbrengen.
Ebbens zegt: iedere les moet aan 6 fases voldoen.
Wat is vakdidactiek?
- het ontsluiten van een bepaalde vakinhoud
- in een bepaalde lespraktijk (context)
- met gebruikmaking van algemene didactische
principes
Didactiek betreft algemene technieken en methoden voor het
lesgeven, toepasbaar op alle vakken.
Vakdidactiek richt zich op specifieke methoden en technieken voor het lesgeven binnen een
bepaald vakgebied.
Kenmerken schoolvak Nederlands:
- Weinig kennisinhoud en veel vaardigheden.
- Aandacht voor verschillende taaluitingen, multimediaal. (Tekst, film etc.)
- De rol van taal bij leren en dus bij andere vakken.
- Examenprogramma vmbo en havo/vwo nog steeds klassieke indeling
Kerndoelen vs. Referentieniveaus
Kerndoelen zijn inspanningsverplichtingen voor
scholen (geformuleerd als “als de leerling leert”).
Bijvoorbeeld:
-De leerling leert zich mondeling en schriftelijk uit
te drukken.
-De leerling leert zich te houden aan conventies en
het belang daarvan te zien (spelling, woordgebruik,
grammatica).
-De leerling leert een mondelinge presentatie te geven.
Referentieniveaus zijn resultaatverplichtingen (geformuleerd als “de leerling kan”). Beschrijft
beheersingsniveaus. Het gaat om basiskennis en -vaardigheden die voor alle leerlingen van
belang zijn. Het doel van de invoering van dit referentiekader is een algemene niveauverhoging.
1
, Eindtermen: wat een leerling aan het einde van de school moet weten en kunnen.
Wat maakt het Schoolvak Nederlands dynamisch?
1. Taal verandert
2. De opvattingen over taal veranderen.
3. Curriculum wordt weleens aangepast, bijvoorbeeld de grammaticadiscussie
Bestaansrecht van het vak Nederlands:
1. In de maatschappij te kunnen functioneren.
2. Jezelf goed leren uitdrukken gaat voor een groot deel via taal.
3. Nodig bij andere schoolvakken.
4. Behoud van Nederlandse cultuur.
Uitgangspunt van het schoolvak Nederlands -> Communicatief Taalonderwijs.
Tendens van de kritiek op HSN (Het Schoolvak Nederlands)
- Meer samenhang: integratie tussen kennis en vaardigheden, samenhang tussen
domeinen
- Aandacht voor leesmotivatie en literaire competentie: kennismaken met een breed
aanbod aan literaire teksten, leesgesprekken voeren, zelf teksten creëren
- Evalueren en reflecteren op teksten is belangrijk: teksten beoordelen op
betrouwbaarheid en kwaliteit, bepalen hoe je je verhoudt tot de tekst
De vijf hoofdvaardigheden schoolvak Nederlands: Lezen, schrijven, spreken, luisteren,
gesprekken voeren.
~ Geschreven Gesproken
Receptief Lezen Luisteren
Productief Schrijven Spreken, Gesprekken voeren
Deelvaardigheden schoolvak Nederlands
- Woordenschat
- Spelling
- Grammatica
Speelveld van het schoolvak Nederlands
- Inhoud van het Schoolvak Nederlands: vijf vaardigheden
- De inhoud is uitgewerkt in kerndoelen, het referentiekader en de eindtermen.
Het schoolvak Nederlands in het mbo
- De kerndoelen richten zich voornamelijk op het vo
- Het referentiekader richt zich op het vo en het mbo
- Verband met het beroep
- Vak Nederlands op mbo op beroep gerichter en op vo algemener.
2
- Je kunt beschrijven wat vakdidactiek is.
- Je kent de kenmerken van het schoolvak Nederlands.
- De student kan uitleggen wat Het Schoolvak Nederlands dynamisch maakt.
- De student kan hoofd- en deelvaardigheden in Het Schoolvak Nederlands (HSN) van elkaar
onderscheiden.
- De student kan ‘het speelveld’ van Het Schoolvak Nederlands uitleggen.
- De student bestudeert in hoeverre HSN verschilt tussen het VO en het mbo.
Vak3dactisch
Didactiek is de manier van de lesstof overbrengen.
Ebbens zegt: iedere les moet aan 6 fases voldoen.
Wat is vakdidactiek?
- het ontsluiten van een bepaalde vakinhoud
- in een bepaalde lespraktijk (context)
- met gebruikmaking van algemene didactische
principes
Didactiek betreft algemene technieken en methoden voor het
lesgeven, toepasbaar op alle vakken.
Vakdidactiek richt zich op specifieke methoden en technieken voor het lesgeven binnen een
bepaald vakgebied.
Kenmerken schoolvak Nederlands:
- Weinig kennisinhoud en veel vaardigheden.
- Aandacht voor verschillende taaluitingen, multimediaal. (Tekst, film etc.)
- De rol van taal bij leren en dus bij andere vakken.
- Examenprogramma vmbo en havo/vwo nog steeds klassieke indeling
Kerndoelen vs. Referentieniveaus
Kerndoelen zijn inspanningsverplichtingen voor
scholen (geformuleerd als “als de leerling leert”).
Bijvoorbeeld:
-De leerling leert zich mondeling en schriftelijk uit
te drukken.
-De leerling leert zich te houden aan conventies en
het belang daarvan te zien (spelling, woordgebruik,
grammatica).
-De leerling leert een mondelinge presentatie te geven.
Referentieniveaus zijn resultaatverplichtingen (geformuleerd als “de leerling kan”). Beschrijft
beheersingsniveaus. Het gaat om basiskennis en -vaardigheden die voor alle leerlingen van
belang zijn. Het doel van de invoering van dit referentiekader is een algemene niveauverhoging.
1
, Eindtermen: wat een leerling aan het einde van de school moet weten en kunnen.
Wat maakt het Schoolvak Nederlands dynamisch?
1. Taal verandert
2. De opvattingen over taal veranderen.
3. Curriculum wordt weleens aangepast, bijvoorbeeld de grammaticadiscussie
Bestaansrecht van het vak Nederlands:
1. In de maatschappij te kunnen functioneren.
2. Jezelf goed leren uitdrukken gaat voor een groot deel via taal.
3. Nodig bij andere schoolvakken.
4. Behoud van Nederlandse cultuur.
Uitgangspunt van het schoolvak Nederlands -> Communicatief Taalonderwijs.
Tendens van de kritiek op HSN (Het Schoolvak Nederlands)
- Meer samenhang: integratie tussen kennis en vaardigheden, samenhang tussen
domeinen
- Aandacht voor leesmotivatie en literaire competentie: kennismaken met een breed
aanbod aan literaire teksten, leesgesprekken voeren, zelf teksten creëren
- Evalueren en reflecteren op teksten is belangrijk: teksten beoordelen op
betrouwbaarheid en kwaliteit, bepalen hoe je je verhoudt tot de tekst
De vijf hoofdvaardigheden schoolvak Nederlands: Lezen, schrijven, spreken, luisteren,
gesprekken voeren.
~ Geschreven Gesproken
Receptief Lezen Luisteren
Productief Schrijven Spreken, Gesprekken voeren
Deelvaardigheden schoolvak Nederlands
- Woordenschat
- Spelling
- Grammatica
Speelveld van het schoolvak Nederlands
- Inhoud van het Schoolvak Nederlands: vijf vaardigheden
- De inhoud is uitgewerkt in kerndoelen, het referentiekader en de eindtermen.
Het schoolvak Nederlands in het mbo
- De kerndoelen richten zich voornamelijk op het vo
- Het referentiekader richt zich op het vo en het mbo
- Verband met het beroep
- Vak Nederlands op mbo op beroep gerichter en op vo algemener.
2
