Inhoud
1. Wat?......................................................................................................................................................................5
2. Ontstaan................................................................................................................................................................5
3. Actuele thema’s.....................................................................................................................................................5
A. Verandering?.....................................................................................................................................................5
B. Kritieke periode?...............................................................................................................................................5
C. Nature of nurture?............................................................................................................................................5
D. Medicalisering v/d kindertijd?..........................................................................................................................6
4. Psychodynamisch perspectief...............................................................................................................................6
5. Behavioristisch model...........................................................................................................................................6
6. Cognitief perspectief.............................................................................................................................................7
7. Systemisch perspectief..........................................................................................................................................7
8. Evolutionair perspectief........................................................................................................................................7
1. De basis van sociaal gedrag...................................................................................................................................7
A. Emoties in de babytijd.......................................................................................................................................7
I. Algemeen........................................................................................................................................................8
II. Vreemdenangst en scheidingsangst..............................................................................................................8
III. Gezichtsuitdrukkingen en stem....................................................................................................................8
B. Social referencing..............................................................................................................................................9
C. Ontwikkeling van het ik.....................................................................................................................................9
D. Theory of mind..................................................................................................................................................9
2. Relaties aangaan in de babytijd.............................................................................................................................9
A. Hechting............................................................................................................................................................9
I. Hechting.......................................................................................................................................................10
II. Ainsworth....................................................................................................................................................10
B. Ontstaan van hechting....................................................................................................................................10
C. Relaties van baby’s..........................................................................................................................................11
I. Interactie volwassenen met baby’s..............................................................................................................11
II. Interactie tussen baby’s..............................................................................................................................11
3. Verschillen tss baby’s..........................................................................................................................................11
D. Gender in de babytijd.........................................................................................................................................12
1. Ontwikkeling van het ik in de peuter- en kleutertijd..........................................................................................12
A. Persoonlijkheidsontwikkeling: conflicten oplossen........................................................................................12
B. Het zelfbeeld in de peuter- en kleutertijd.......................................................................................................13
C. Genderidentiteit i/d babytijd..........................................................................................................................13
I. Verklaringen van genderidentiteit...............................................................................................................13
1
,2. Sociale interactie i/d peuter- en kleutertijd........................................................................................................14
A. Vriendschappen i/d peuter- en kleutertijd.....................................................................................................14
B. Spelen..............................................................................................................................................................14
C. Theory of mind i/d peuter- en kleutertijd.......................................................................................................14
3. Morele ontwikkeling en agressie........................................................................................................................15
A. Ontstaan van moreel besef.............................................................................................................................15
B. Agressie...........................................................................................................................................................15
4. Casus....................................................................................................................................................................16
1. De ontwikkeling van het ik in de schooltijd.........................................................................................................16
A. Erikson over de schooltijd...............................................................................................................................16
B. Het zelfbeeld i/d schooltijd.............................................................................................................................16
C. Sociale vergelijking..........................................................................................................................................16
D. Eigenwaarde in de schooltijd..........................................................................................................................17
2. Relaties in de schooltijd.......................................................................................................................................17
A. Vriendschap in de schooltijd...........................................................................................................................17
I. Stadia van vriendschap.................................................................................................................................17
B. Populariteit i/d schooltijd................................................................................................................................17
C. Gender in de schooltijd...................................................................................................................................18
D. Interetnische vriendschappen en pesten.......................................................................................................18
3. Casussen schooltijd.............................................................................................................................................18
1. De ontwikkeling van het ik in de adolescentie....................................................................................................19
A. Het zelfbeeld in de adolescentie.....................................................................................................................19
B. Eigenwaarde in de adolescentie.....................................................................................................................19
I. Genderverschillen in eigenwaarde...............................................................................................................19
II. Sociaaleconomische status en eigenwaarde...............................................................................................19
III. Etnische verschillen en eigenwaarde.........................................................................................................19
C. Erikson over de adolescentie..........................................................................................................................19
I. Maatschappelijke druk + afhankelijkheid van vrienden + leeftijdsgenoten................................................20
II. Psychosociaal moratorium..........................................................................................................................20
D. Marcia over de adolescentie...........................................................................................................................20
E. Berzonsky over de adolescentie......................................................................................................................20
F. Culturele identiteit..........................................................................................................................................21
G. Depressie en zelfmoord..................................................................................................................................21
2. Relaties in de adolescentie..................................................................................................................................21
A. Relatie met de ouders in de adolescentie......................................................................................................21
B. Relatie met leeftijdsgenoten in de adolescentie............................................................................................21
I. Vriendenclubs en subculturen.....................................................................................................................22
2
, II. Genderrelaties.............................................................................................................................................22
III. Populariteit.................................................................................................................................................22
IV. Peer pressure.............................................................................................................................................23
3. Casussen adolescentie.........................................................................................................................................23
1. Relaties tijdens de vroege volwassenheid..........................................................................................................23
A. Relaties: geluk.................................................................................................................................................23
B. Relaties: sociale klok.......................................................................................................................................23
C. Erikson over de vroege volwassenheid...........................................................................................................23
D. Vriendschap i/d vroege volwassenheid..........................................................................................................24
E. Verliefd worden...............................................................................................................................................24
F. Visies op liefde.................................................................................................................................................24
G. Sternbergs driedimensionale theOrie............................................................................................................24
H. Partnerkeuze...................................................................................................................................................24
I. Hechting...........................................................................................................................................................25
2. Huwelijk, samenwonen en andere relatievormen tijdens de vroege volwassenheid........................................25
3. Werk tijdens de vroege volwassenheid..............................................................................................................25
A. Waarom werken mensen?..............................................................................................................................26
4. Casussen vroege volwassenheid.........................................................................................................................26
1. Persoonlijke ontwikkeling tijdens de middelbare leeftijd...................................................................................26
A. Normatieve crises versus ingrijpende gebeurteniSSen..................................................................................26
B. Erikson: generatie versus stagnatie................................................................................................................26
2. Relaties tijdens de middelbare leeftijd................................................................................................................27
A. Huwelijk en andere samenlevingsvormen......................................................................................................27
B. Ontwikkelingen in het gezin............................................................................................................................28
C. Grootouder worden........................................................................................................................................28
D. Huishoudelijk geweld......................................................................................................................................28
3. Werk en vrije tijd tijdens middelbare leeftijd.....................................................................................................29
4. Casussen middelbare leeftijd..............................................................................................................................29
1. Persoonlijke ontwikkeling tijdens ouderdom.....................................................................................................29
A. Leeftijdsstratificatie en ouderdom..................................................................................................................30
B. Wijsheid...........................................................................................................................................................30
C. Gelukkig ouder worden...................................................................................................................................30
2. Het dagelijkse leven tijdens de ouderdom..........................................................................................................30
3. Relaties tijdens de ouderdom.............................................................................................................................31
A. Huwelijk...........................................................................................................................................................31
B. Dood partner...................................................................................................................................................31
C. Vriendschap.....................................................................................................................................................31
3
, 4
1. Wat?......................................................................................................................................................................5
2. Ontstaan................................................................................................................................................................5
3. Actuele thema’s.....................................................................................................................................................5
A. Verandering?.....................................................................................................................................................5
B. Kritieke periode?...............................................................................................................................................5
C. Nature of nurture?............................................................................................................................................5
D. Medicalisering v/d kindertijd?..........................................................................................................................6
4. Psychodynamisch perspectief...............................................................................................................................6
5. Behavioristisch model...........................................................................................................................................6
6. Cognitief perspectief.............................................................................................................................................7
7. Systemisch perspectief..........................................................................................................................................7
8. Evolutionair perspectief........................................................................................................................................7
1. De basis van sociaal gedrag...................................................................................................................................7
A. Emoties in de babytijd.......................................................................................................................................7
I. Algemeen........................................................................................................................................................8
II. Vreemdenangst en scheidingsangst..............................................................................................................8
III. Gezichtsuitdrukkingen en stem....................................................................................................................8
B. Social referencing..............................................................................................................................................9
C. Ontwikkeling van het ik.....................................................................................................................................9
D. Theory of mind..................................................................................................................................................9
2. Relaties aangaan in de babytijd.............................................................................................................................9
A. Hechting............................................................................................................................................................9
I. Hechting.......................................................................................................................................................10
II. Ainsworth....................................................................................................................................................10
B. Ontstaan van hechting....................................................................................................................................10
C. Relaties van baby’s..........................................................................................................................................11
I. Interactie volwassenen met baby’s..............................................................................................................11
II. Interactie tussen baby’s..............................................................................................................................11
3. Verschillen tss baby’s..........................................................................................................................................11
D. Gender in de babytijd.........................................................................................................................................12
1. Ontwikkeling van het ik in de peuter- en kleutertijd..........................................................................................12
A. Persoonlijkheidsontwikkeling: conflicten oplossen........................................................................................12
B. Het zelfbeeld in de peuter- en kleutertijd.......................................................................................................13
C. Genderidentiteit i/d babytijd..........................................................................................................................13
I. Verklaringen van genderidentiteit...............................................................................................................13
1
,2. Sociale interactie i/d peuter- en kleutertijd........................................................................................................14
A. Vriendschappen i/d peuter- en kleutertijd.....................................................................................................14
B. Spelen..............................................................................................................................................................14
C. Theory of mind i/d peuter- en kleutertijd.......................................................................................................14
3. Morele ontwikkeling en agressie........................................................................................................................15
A. Ontstaan van moreel besef.............................................................................................................................15
B. Agressie...........................................................................................................................................................15
4. Casus....................................................................................................................................................................16
1. De ontwikkeling van het ik in de schooltijd.........................................................................................................16
A. Erikson over de schooltijd...............................................................................................................................16
B. Het zelfbeeld i/d schooltijd.............................................................................................................................16
C. Sociale vergelijking..........................................................................................................................................16
D. Eigenwaarde in de schooltijd..........................................................................................................................17
2. Relaties in de schooltijd.......................................................................................................................................17
A. Vriendschap in de schooltijd...........................................................................................................................17
I. Stadia van vriendschap.................................................................................................................................17
B. Populariteit i/d schooltijd................................................................................................................................17
C. Gender in de schooltijd...................................................................................................................................18
D. Interetnische vriendschappen en pesten.......................................................................................................18
3. Casussen schooltijd.............................................................................................................................................18
1. De ontwikkeling van het ik in de adolescentie....................................................................................................19
A. Het zelfbeeld in de adolescentie.....................................................................................................................19
B. Eigenwaarde in de adolescentie.....................................................................................................................19
I. Genderverschillen in eigenwaarde...............................................................................................................19
II. Sociaaleconomische status en eigenwaarde...............................................................................................19
III. Etnische verschillen en eigenwaarde.........................................................................................................19
C. Erikson over de adolescentie..........................................................................................................................19
I. Maatschappelijke druk + afhankelijkheid van vrienden + leeftijdsgenoten................................................20
II. Psychosociaal moratorium..........................................................................................................................20
D. Marcia over de adolescentie...........................................................................................................................20
E. Berzonsky over de adolescentie......................................................................................................................20
F. Culturele identiteit..........................................................................................................................................21
G. Depressie en zelfmoord..................................................................................................................................21
2. Relaties in de adolescentie..................................................................................................................................21
A. Relatie met de ouders in de adolescentie......................................................................................................21
B. Relatie met leeftijdsgenoten in de adolescentie............................................................................................21
I. Vriendenclubs en subculturen.....................................................................................................................22
2
, II. Genderrelaties.............................................................................................................................................22
III. Populariteit.................................................................................................................................................22
IV. Peer pressure.............................................................................................................................................23
3. Casussen adolescentie.........................................................................................................................................23
1. Relaties tijdens de vroege volwassenheid..........................................................................................................23
A. Relaties: geluk.................................................................................................................................................23
B. Relaties: sociale klok.......................................................................................................................................23
C. Erikson over de vroege volwassenheid...........................................................................................................23
D. Vriendschap i/d vroege volwassenheid..........................................................................................................24
E. Verliefd worden...............................................................................................................................................24
F. Visies op liefde.................................................................................................................................................24
G. Sternbergs driedimensionale theOrie............................................................................................................24
H. Partnerkeuze...................................................................................................................................................24
I. Hechting...........................................................................................................................................................25
2. Huwelijk, samenwonen en andere relatievormen tijdens de vroege volwassenheid........................................25
3. Werk tijdens de vroege volwassenheid..............................................................................................................25
A. Waarom werken mensen?..............................................................................................................................26
4. Casussen vroege volwassenheid.........................................................................................................................26
1. Persoonlijke ontwikkeling tijdens de middelbare leeftijd...................................................................................26
A. Normatieve crises versus ingrijpende gebeurteniSSen..................................................................................26
B. Erikson: generatie versus stagnatie................................................................................................................26
2. Relaties tijdens de middelbare leeftijd................................................................................................................27
A. Huwelijk en andere samenlevingsvormen......................................................................................................27
B. Ontwikkelingen in het gezin............................................................................................................................28
C. Grootouder worden........................................................................................................................................28
D. Huishoudelijk geweld......................................................................................................................................28
3. Werk en vrije tijd tijdens middelbare leeftijd.....................................................................................................29
4. Casussen middelbare leeftijd..............................................................................................................................29
1. Persoonlijke ontwikkeling tijdens ouderdom.....................................................................................................29
A. Leeftijdsstratificatie en ouderdom..................................................................................................................30
B. Wijsheid...........................................................................................................................................................30
C. Gelukkig ouder worden...................................................................................................................................30
2. Het dagelijkse leven tijdens de ouderdom..........................................................................................................30
3. Relaties tijdens de ouderdom.............................................................................................................................31
A. Huwelijk...........................................................................................................................................................31
B. Dood partner...................................................................................................................................................31
C. Vriendschap.....................................................................................................................................................31
3
, 4