BIJZONDERE
OVEREENKOMSTEN -
SAMENVATTING
Instelling: Tilburg University (TiU)
Vak: Bijzondere overeenkomsten
Leerjaar: Master Rechtsgeleerdheid
Vakcode: 650098-M-6
Semester: S1
,COLLEGE 1// INTRODUCTIE BIJZONDER OVEREENKOMSTENRECHT
Literatuur:
- Schelhaas en Verheij, Bijzondere overeenkomsten 2019, hoofdstuk 1 (geheel),
hoofdstuk 2 (nrs. 13 t/m 19, 34 t/m 39).
- H.B. Krans, ‘Het belang van kwalificatie, NTBR 2012/39.
- C.M.D.S. Pavillon, ‘De bindende kracht van tweezijdige algemene voorwaarden’,
NTBR 2013/43.
- Einde tweezijdige algemene voorwaarden | Consumentenbond.
- C.J.W. Baaij, ‘Het einde van de tweezijdige algemene voorwaarden? Niet zo snel’,
TvC 2023-6;
- S. van Gulijk, ‘De (her)kwalificatie van de overeenkomst naar Nederlands en
Belgisch recht’, in: S. de Rey (Ed.), Het nieuwe Belgische verbintenissenrecht
vanuit Nederlands perspectief LeA Uitgevers 2024. (zie PDF op Canvas).
Jurisprudentie
N.v.t.
Een bijzondere overeenkomst is een overeenkomst waarvoor in aanvulling op de regels
uit Boek 3 en 6 BW nadere regelgeving nodig is geacht. In Boek 7 BW zijn voor 15
bijzondere overeenkomsten nadere wettelijke regels gegeven, dit zijn de benoemde
bijzondere overeenkomsten. Er bestaan ook onbenoemde bijzondere overeenkomsten,
zoals de artiestenovereenkomst, overeenkomsten van catering, franchise-overeenkomst
of leasing overeenkomst. Deze onbenoemde bijzondere overeenkomsten zijn niet
separaat in de wet benoemd maar hebben in de rechtspraktijk wel een aparte benaming
gekregen. In dit eerste college wordt ingegaan op het bestaansrecht van bijzondere
overeenkomsten, de doelstellingen van Boek 7 BW en het centrale begrip
‘consument’ in Boek 7. De bijzondere overeenkomsten van opdracht, de aanneming van
werk en de huurovereenkomst worden in dit eerste college afgebakend en
geïntroduceerd. Het belang van kwalificatie van de overeenkomst is groot voor de
vaststelling van de rechten en plichten van partijen. Daarbij is van belang dat veel
rechten en plichten van partijen in aanvullend recht, zoals algemene voorwaarden, zijn
neergelegd.
JE BENT BEKEND MET HET ONDERSCHEID TUSSEN BENOEMDE EN ONBENOEMDE
OVEREENKOMSTEN EN KUNT BEREDENEREN WAAROM IN BOEK 7 BW EEN
AANTAL BIJZONDERE OVEREENKOMSTEN IS ONDERGEBRACHT
Een overeenkomst is een bijzondere overeenkomst indien zij een wettelijke uitwerking in
Boek 7 BW heeft verkregen. Soms worden deze overeenkomsten aangeduid als
‘benoemde’ overeenkomst. Er komen in de rechtspraktijk echter ook overeenkomsten
voor die een specifieke aanduiding hebben gekregen (en aldus ‘benoemd’ zijn), zonder
dat ze in de wet zijn geregeld, zoals de artiestenovereenkomst,
bedrijfsovernameovereenkomst, catering, factoring, leasing, overeenkomst tot
vermogensbeheer, exploitatieovereenkomst, de Service Level Agreement, de
outsourcingovereenkomst of de sponsoringovereenkomst. Omdat deze overeenkomsten
niet in de wet zijn geregeld worden ze ook wel ‘onbenoemde’ overeenkomsten
genoemd. Om verwarring omtrent de betekenis van het woord ‘benoemd’ te voorkomen,
is hier gekozen voor het begrip bijzondere overeenkomst. Daarnaast komt in buiten
Boek 7 gelegen wet- of regelgeving soms een beschrijving van de inhoud (van rechten en
verplichtingen voor partijen) voor. Voorbeelden zijn: subsidieuitvoeringsovereenkomst,
energieleveringsovereenkomst, zorgverzekeringsovereenkomst, pensioenovereenkomst,
2
, planschadevergoedingsovereenkomst, spelerscontract en het ‘prestatiecontract’.
Dergelijke overeenkomsten worden beheerst door de op hen specifiek afgestemde
wettelijke bepalingen, maar in beginsel voor het overige door bepalingen van het
vermogensrecht.
Benoemde overeenkomsten Een bijzondere overeenkomst indien zij een
wettelijke uitwerking in Boek 7 heeft
verkregen.
Benoemde overeenkomst = bijzondere
overeenkomst
Voorbeeld:
- Koopovereenkomst (Titel 1)
- Financiële zekerheidsovereenkomst
(Titel 2)
- Schenkingsovereenkomst (Titel 3)
- Huurovereenkomst (Titel 4)
- Pachtovereenkomst (Titel 6)
- Opdrachtovereenkomst (Titel 7)
o Behandelingsovereenkomst
- Bewaarneming (Titel 9)
- Arbeidsovereenkomst (Titel 10)
- Aannemingsovereenkomst (Titel
12)
- Borgtocht (Titel 14)
- Vaststellingsovereenkomst (Titel 15)
- Verzekeringsovereenkomst (Titel
17)
- Lijfrente (Titel 18)
Onbenoemde overeenkomsten Overeenkomsten die niet in de wet zijn
geregeld.
Voorbeeld:
- Franchiseovereenkomst
- Artiestenovereenkomst
- Elektriciteit/
energieleveringsovereenkomst
- Leaseovereenkomst
- Distributieovereenkomst
De benoemde overeenkomsten zijn op te delen in vier categorieën:
1. Dienstverleningsovereenkomst
2. Genotsovereenkomst
3. Overdracht van goederen of geld
4. Dienstverband met een werkgever
1. Dienstverleningsovereenkomst - Financiële
zekerheidsovereenkomst
- Opdrachtovereenkomst
o Behandelingsovereenkomst
- Aannemingsovereenkomst
- Verzekeringsovereenkomst
2. Genotsovereenkomst - Huurovereenkomst
- Pachtovereenkomst
- Bewaarneming
3. Overdracht van goederen of geld - Koopovereenkomst
- Schenkingsovereenkomst
3