Teksten – VERGILIUS
1. Aeneas onvermurwbaar (IV, 437-449)
- Dido smeekte met zulke woorden en dergelijke jammerklachten bracht
haar doodongelukkige zus telkens heen en weer. Maar die/hij werd door
geen enkele smeekbeden bewogen en hij luisterde niet toegeeflijk naar
enige woorden. Het lot stond in de weg en de God sloot de vredige oren
van de man af. Maar zoals wanneer de Goden van de Noordenwind uit
de Alpen onderling streden om met windstoten nu eens van hier dan
eens naar daar een krachtige eik met oude hardhout te ontwortelen –
Er was gekraak en het gebladerte bedekte de grond in een dikke laag
nadat de stam hevig geschud was. De eik/boom zelf bleef vastzitten in
de rotsen, en zoveel als de eik met zijn kruin zich uitstrekte naar de
hoge hemel, zoveel als hij zich uitstrekte met zijn wortels naar de
onderwereld. – Helemaal niet anders werd de held van alle kante
bestookt door aanhoudende smeekbeden, en hij voélt de liefdespijn in
zijn groot hart; Zijn geest bleef onbewogen, de tranen rolden
vruchteloos/tevergeefs.
2. Dido vraagt rekenschap (IV, 304-330)
- Uiteindelijk verwijt ze Aeneas uit zichzelf met deze woorden: “Verrader,
heb je zelfs gehoopt om zo’n groot onrecht te kunnen verbergen en
zwijgend mijn land te verlaten? Houdt noch onze liefde (je) noch de ooit
gedane plechtige belofte (je) noch Dido die door een wrede dood zal
sterven je tegen? Ja, haast je je zelfs om bij winterse sterren je vloot in
gereedheid te brengen en te midden van de Noordenwinden door volle
zee te gaan, wreedaard? Wat, als je niet zou gaan naar een vreemd
gebied en onbekende huizen en als de oude Troje nog zou bestaan, zou
je Troje dan opzoeken met je vloot op een woelig zee? Ontvlucht je mij?
Ik smeek je bij/ uit de naam van deze tranen en bij jouw plechtige
gelofte (Aangezien ik zelf niets anders meer heb overgelaten voor mij
ongelukkige.), uit de naam van onze verbintenis, bij de onbegonnen
bruiloftsliederen, als ik me enigszins verdienstelijk heb gemaakt
tegenover jou, of als er iets van mij voor jou aangenaam was, heb
medelijden met het instortend huis, en ik smeek jou, geef dat
vervloekte voornemen op, als er tot nu toe nog een plaats is voor mijn
smeekbeden. Wegens jou haten de Libische volksstammen en de
vorsten van de Numidiërs mij, de Tyriërs zijn mij vijandig gezind; Ook
wegens is mijn eergevoel vernietigd en mijn vroegere reputatie, het
enige waardoor ik naar de sterren ging/onsterfelijk werd. Voor wie laat
jij mij achter tot sterven gedoemd, gast (Aangezien enkel deze naam
overblijft van echtgenoot)? Waarom treuzel ik? Of soms totdat mijn
broer, Pygmalion, mijn stadsmuren vernietigt of soms totdat de Gatulier
Iarbas mij als gevangene wegleidt?
Tenminste als er een (onbepaald) nageslacht van jou door mij
ontvangen was voor de vlucht/ Als ik tenminste van jou voor je vlucht
een nageslacht had ontvangen, als er een (onbepaald) kleine Aeneas
, voor mij in mijn paleis speelde, die jou toch terugbracht met een
uiterlijk, scheen ik van mijn kant toch niet helemaal bedrogen én
verlaten.
3. De jacht (IV, 151-172)
- Nadat men naar de hoge bergen en bovendien de ontoegankelijke
dierenschuilplaats was gekomen, kijk, wilde geiten ,die verdreven
waren van de top van de rotsblokken, liepen naar beneden van de
bergkam; Aan de andere kant staken herten de open vlaktes met een
vaart/waren herten in galop over de open vlaktes en bovendien joegen
ze door hun vlucht de stofwolken op en lieten ze de bergen achter zich.
Maar de jongen Ascanius was te midden van de valleien blij met zijn fel
paard en nu eens stak hij dezen voorbij dan weer die. Hij wenste vurig
dat er een schuimbekkend everzwijn zich vertoonde tussen het
weerloze vee of dat een bruingele leeuw afdaalde van de berg. Intussen
begon de hemel te dreunen met veel dondergerommel, er volgde een
stortbui vermengd met hagel, en de Carthaagse kameraden en de
Trojaanse jeugd en de Trojaanse/Dardaanse kleinzoon zochten naar alle
kanten over de velden een afzonderlijk schuilplaats uit vrees. De
rivieren gutsten van de berg naar beneden. Dido en de Trojaanse leider
kwamen terecht in dezelfde grot. Als eerstes gaven zowel Moeder aarde
als de bruidsmeisje/de huwelijksleidster Juno een teken; De bliksems
flitsten en de hemel was getuigen bij het huwelijk en op de top van de
berg krijsten de nimfen. Die dag was als eerste de oorzaak van de dood
en onheil; want Dido werd niet beïnvloed door en uiterlijke schijn of
haar blik en ze overwoog geen heimelijke liefde meer: Ze noemde het
een huwelijk, met deze naam/term verdoezelde ze haar fout /misstap.
4. Dido verliefd (IV,65-89)
- Ach, onwetende geesten van waarzeggers! Wat helpen beloften en wat
helpen heiligdommen iemand die smoorverliefd is? Intussen verslindt
het liefdesvuur haar zachte merg en zwijgzaam leeft het wond onder
haar borst. De ongelukkige Dido staat in vuur en vlam en ze zwerft
verliefd rond in de hele stad zoals een hinde, die door een pijl getroffen
is. Een herder op de jacht doorboorde haar met zijn werptuigen van ver
terwijl ze onvoorzichtig was te midden van de bossen van Kreta en
onwetend liet hij het vliegend ijzer (speer) achter. Ze doorkruist op haar
vlucht bossen en bergpassen van Dicte; Het dodelijke riet zit vast in
haar zijde.
Nu eens leidt ze Aeneas met zich mee door het midden van de stad en
ze toont hem de rijkdom van Sidonius/ de Carthaagse rijkdom en de
stad in opbouw; Ze begint te spreken en in het midden van haar woord,
stond haar mond vol met tanden; Dan weer zoekt zij dezelfde gastmaal
op, wanneer de dag verglijdt, en ze staat er verstrooid op om opnieuw
de Trojaanse inspanningen te horen en opnieuw hangt ze aan de lippen
van de verteller. Daarna wanneer ze uiteengegaan zijn en wanneer de
1. Aeneas onvermurwbaar (IV, 437-449)
- Dido smeekte met zulke woorden en dergelijke jammerklachten bracht
haar doodongelukkige zus telkens heen en weer. Maar die/hij werd door
geen enkele smeekbeden bewogen en hij luisterde niet toegeeflijk naar
enige woorden. Het lot stond in de weg en de God sloot de vredige oren
van de man af. Maar zoals wanneer de Goden van de Noordenwind uit
de Alpen onderling streden om met windstoten nu eens van hier dan
eens naar daar een krachtige eik met oude hardhout te ontwortelen –
Er was gekraak en het gebladerte bedekte de grond in een dikke laag
nadat de stam hevig geschud was. De eik/boom zelf bleef vastzitten in
de rotsen, en zoveel als de eik met zijn kruin zich uitstrekte naar de
hoge hemel, zoveel als hij zich uitstrekte met zijn wortels naar de
onderwereld. – Helemaal niet anders werd de held van alle kante
bestookt door aanhoudende smeekbeden, en hij voélt de liefdespijn in
zijn groot hart; Zijn geest bleef onbewogen, de tranen rolden
vruchteloos/tevergeefs.
2. Dido vraagt rekenschap (IV, 304-330)
- Uiteindelijk verwijt ze Aeneas uit zichzelf met deze woorden: “Verrader,
heb je zelfs gehoopt om zo’n groot onrecht te kunnen verbergen en
zwijgend mijn land te verlaten? Houdt noch onze liefde (je) noch de ooit
gedane plechtige belofte (je) noch Dido die door een wrede dood zal
sterven je tegen? Ja, haast je je zelfs om bij winterse sterren je vloot in
gereedheid te brengen en te midden van de Noordenwinden door volle
zee te gaan, wreedaard? Wat, als je niet zou gaan naar een vreemd
gebied en onbekende huizen en als de oude Troje nog zou bestaan, zou
je Troje dan opzoeken met je vloot op een woelig zee? Ontvlucht je mij?
Ik smeek je bij/ uit de naam van deze tranen en bij jouw plechtige
gelofte (Aangezien ik zelf niets anders meer heb overgelaten voor mij
ongelukkige.), uit de naam van onze verbintenis, bij de onbegonnen
bruiloftsliederen, als ik me enigszins verdienstelijk heb gemaakt
tegenover jou, of als er iets van mij voor jou aangenaam was, heb
medelijden met het instortend huis, en ik smeek jou, geef dat
vervloekte voornemen op, als er tot nu toe nog een plaats is voor mijn
smeekbeden. Wegens jou haten de Libische volksstammen en de
vorsten van de Numidiërs mij, de Tyriërs zijn mij vijandig gezind; Ook
wegens is mijn eergevoel vernietigd en mijn vroegere reputatie, het
enige waardoor ik naar de sterren ging/onsterfelijk werd. Voor wie laat
jij mij achter tot sterven gedoemd, gast (Aangezien enkel deze naam
overblijft van echtgenoot)? Waarom treuzel ik? Of soms totdat mijn
broer, Pygmalion, mijn stadsmuren vernietigt of soms totdat de Gatulier
Iarbas mij als gevangene wegleidt?
Tenminste als er een (onbepaald) nageslacht van jou door mij
ontvangen was voor de vlucht/ Als ik tenminste van jou voor je vlucht
een nageslacht had ontvangen, als er een (onbepaald) kleine Aeneas
, voor mij in mijn paleis speelde, die jou toch terugbracht met een
uiterlijk, scheen ik van mijn kant toch niet helemaal bedrogen én
verlaten.
3. De jacht (IV, 151-172)
- Nadat men naar de hoge bergen en bovendien de ontoegankelijke
dierenschuilplaats was gekomen, kijk, wilde geiten ,die verdreven
waren van de top van de rotsblokken, liepen naar beneden van de
bergkam; Aan de andere kant staken herten de open vlaktes met een
vaart/waren herten in galop over de open vlaktes en bovendien joegen
ze door hun vlucht de stofwolken op en lieten ze de bergen achter zich.
Maar de jongen Ascanius was te midden van de valleien blij met zijn fel
paard en nu eens stak hij dezen voorbij dan weer die. Hij wenste vurig
dat er een schuimbekkend everzwijn zich vertoonde tussen het
weerloze vee of dat een bruingele leeuw afdaalde van de berg. Intussen
begon de hemel te dreunen met veel dondergerommel, er volgde een
stortbui vermengd met hagel, en de Carthaagse kameraden en de
Trojaanse jeugd en de Trojaanse/Dardaanse kleinzoon zochten naar alle
kanten over de velden een afzonderlijk schuilplaats uit vrees. De
rivieren gutsten van de berg naar beneden. Dido en de Trojaanse leider
kwamen terecht in dezelfde grot. Als eerstes gaven zowel Moeder aarde
als de bruidsmeisje/de huwelijksleidster Juno een teken; De bliksems
flitsten en de hemel was getuigen bij het huwelijk en op de top van de
berg krijsten de nimfen. Die dag was als eerste de oorzaak van de dood
en onheil; want Dido werd niet beïnvloed door en uiterlijke schijn of
haar blik en ze overwoog geen heimelijke liefde meer: Ze noemde het
een huwelijk, met deze naam/term verdoezelde ze haar fout /misstap.
4. Dido verliefd (IV,65-89)
- Ach, onwetende geesten van waarzeggers! Wat helpen beloften en wat
helpen heiligdommen iemand die smoorverliefd is? Intussen verslindt
het liefdesvuur haar zachte merg en zwijgzaam leeft het wond onder
haar borst. De ongelukkige Dido staat in vuur en vlam en ze zwerft
verliefd rond in de hele stad zoals een hinde, die door een pijl getroffen
is. Een herder op de jacht doorboorde haar met zijn werptuigen van ver
terwijl ze onvoorzichtig was te midden van de bossen van Kreta en
onwetend liet hij het vliegend ijzer (speer) achter. Ze doorkruist op haar
vlucht bossen en bergpassen van Dicte; Het dodelijke riet zit vast in
haar zijde.
Nu eens leidt ze Aeneas met zich mee door het midden van de stad en
ze toont hem de rijkdom van Sidonius/ de Carthaagse rijkdom en de
stad in opbouw; Ze begint te spreken en in het midden van haar woord,
stond haar mond vol met tanden; Dan weer zoekt zij dezelfde gastmaal
op, wanneer de dag verglijdt, en ze staat er verstrooid op om opnieuw
de Trojaanse inspanningen te horen en opnieuw hangt ze aan de lippen
van de verteller. Daarna wanneer ze uiteengegaan zijn en wanneer de
