STRAFRECHT
Week 1 les 1 - Rechtspositie verdachte..............................................................................................2
Week 1 les 2 – De positie van het slachtoffer....................................................................................5
Controleopdracht week 1 les 2 – slachtoffer......................................................................................8
Week 2 les 1 – Het voorbereidend onderzoek....................................................................................9
Controleopdracht week 2 les 1 – voorbereidend onderzoek............................................................14
Les 2 – week 2 – Afdoening.............................................................................................................15
Controleopdracht week 2 les 2 – maken tenlastelegging................................................................18
Week 3 les 1 – bewijs in strafzaken.................................................................................................20
Week 3 les 1 – controleopdracht.....................................................................................................23
week 3 les 2 – getuigen...................................................................................................................24
Week 3 les 2 – controleopdracht.....................................................................................................27
week 4 les 1 – Gevolgen van vormverzuimen in het vooronderzoek................................................28
uitebreid stappenplan art. 359a Sv.................................................................................................31
Noodweer.......................................................................................................................................34
Week 4 les 1 – controleopdracht.....................................................................................................35
week 4 les 2 – feedback les..............................................................................................................37
Week 5 les 1 – Het vonnis – opgebouwd aan de hand van de vragen van art. 348 en 350 Sv..........38
Week 5 les 1 – controleopdracht.....................................................................................................42
Week 5 les 2 – Vonnis deel 2 & feedback.........................................................................................43
Jurisprudentie.................................................................................................................................46
,WEEK 1 LES 1 - RECHTSPOSITIE VERDACHTE
CODIFICATIE VAN DE RECHTSPOSITIE, WAAROM?
Opfrissen legaliteitsbeginsel:
- Art. 1 Sv: strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien.
Strafvorderlijke bevoegdheden moeten een basis hebben in wet in formele zin.
- Eerste boek WvSv, titel II: de verdachte.
- Eerste boek WvSv, titel III: ‘de raadsman’.
WANNEER IS IEMAND VERDACHTE?
Art. 27 Sv Vóórdat de vervolging is aangevangen degene tegen wie een redelijk vermoeden van schuld
bestaat ten aanzien van een concreet strafbaar feit in te vullen a.d.h.v. objectieve feiten en omstandigheden.
Onvoldoende voor een redelijk vermoeden van schuld aan de Opiumwet (het voorhanden hebben van
drugs) kan bijv. zijn het uit de richting komen lopen van een café dat bekend staat als plek voor handel en
gebruik van verdovende middelen, terwijl de verdachte zijn hand stevig in zijn linker jaszak houdt.
Voldoende voor een redelijk vermoeden van schuld aan de Opiumwet kan bijv. zijn het uit de richting
komen lopen van een plek die bekend staat om handel en gebruik van verdovende middelen, terwijl de
verdachte zijn hand stevig in zijn jaszak houdt én hard de andere kant op rent als hij politieagenten ziet.
Tip! Lees arresten Caribian Nights (Hof A’dam 3 juni 1997) en Stormsteeg (HR 2 februari 1988) uit de
arrestenbundel en zorg dat je in staat bent om te beoordelen of iemand wel/geen verdachte is in een
praktijksituatie.
VERDACHTE
- Het ‘voordeel’ van het etiket verdachte = je hebt bepaalde rechten (bijvoorbeeld: een verdachte mag
zwijgen op vragen van een rechter, een getuige in beginsel niet)
- Het nadeel van het etiket verdachte = er kunnen dwangmiddelen tegen een verdachte worden ingezet
(bijvoorbeeld: aanhouden)
RECHTEN VAN DE VERDACHTE
Art. 28 Sv: Recht op bijstand door raadsman
Art. 28a Sv: Afstand van dit recht is mogelijk indien ‘ondubbelzinnig’
Art. 28b Sv: aanwijzing raadsman bij:
- Feit 12-jaar of meer of;
- Kwetsbare verdachte (psychische stoornis, verstandelijke beperking, 18-)
Art. 28c lid 2 jo. Art. 28b lid 1 Sv: (uitzondering op art. 28a Sv): Afstand kan alleen na ‘inlichtingen’ door
raadsman
Art. 28d lid 2 Sv: afstand kan worden herroepen
Art. 29b Sv, 27c lid 4 Sv en 32a Sv: voor niet-Nederlands sprekende verdachten.
Art. 27c Sv: regelt mededelingen.
Art. 30 Sv: regelt recht op kennisname processtukken. (NB: vergelijk met art. 32 Sv).
Art. 28c Sv: regelt consultatiebijstand
Art. 28d Sv: regelt de verhoorbijstand
VERVOLG RECHTEN VERDACHTE: CONSULTATIEBIJSTAND
Art. 28c Sv: consultatiebijstand
= overleg met raadsman vóór verhoor
Art. 28c lid 1 Sv: max. half uur (kan met half uur verlengd)
,OPDRACHT 1
De hiernaast geplaatste piketmelding komt binnen op het kantoor waar jij als juridisch medewerker werkzaam
bent. Eén van de advocaat-stagiaires, die voor het eerst piketdienst heeft, accepteert de melding en gaat de
verdachte bezoeken. Welke rechten van de verdachte verdienen in deze casus bijzondere aandacht?
Rechten:
- Art. 28 Sv: recht op bijstand door raadsman
- Art. 28a Sv: recht op afstand van rechtsbijstand
- Art. 29b Sv: recht op een tolk
- Art. 29 Sv: zwijgrecht
- Art. 6 EVRM: recht op eerlijk proces
Verslavingsproblemen kwetsbaar
INVLOED VAN HET EVRM OP RECHTEN VAN VERDACHTE
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Beschermt het recht op een eerlijk proces (biedt zogenoemde minimumgaranties)
Wat moet er minimaal zijn om te kunnen spreken van een eerlijk proces? Zie art. 6!
- Bijv. onschuldpresumptie als onschuldig voorgehouden tot tegendeel bewezen is.
- Bijv. tijd en faciliteiten ter voorbereiding verdediging
- Bijv. gelegenheid tot (doen) ondervragen getuigen
- Bijv. (kosteloos) bijstand van een tolk
INVLOED VAN HET EVRM OP VERHOORBIJSTAND
, Art. 28d Sv
‘Bijwonen’ (toebehoren) en ‘deelnemen’ (opmerkingen, vragen, time out)
Aangevuld middels ‘besluit inrichting en orde politieverhoor’ (28d lid 4 Sv)
Hierin staan de bevoegdheden van de raadsman tijdens het politieverhoor
EVRM Soytemiz vs. Turkije (EHRM 27-11-2018)
Betekent samengevat voor de strafrechtspraktijk: invulling van rol advocaat in het kader van verhoorbijstand in
Nederland is te beperkt. Raadsman moet effectief bijstand kunnen verlenen.
Dus: de raadsman mag tijdens het verhoor meer dan valt af te leiden uit 28d Sv in combinatie met het Besluit.
WANNEER IS SPRAKE VAN EEN VERHOOR? – OPDRACHT 2
Zoek uit wanneer sprake is van een verhoor en leg in de twee onderstaande situaties uit of er sprake is van
een verhoor.
1. Anjo wordt verdacht van diefstal (320 sr.) van een rode Vespa scooter en in dat kader gezocht. Op een
ochtend zien opsporingsambtenaren Anjo lopen, dia aan de hand een rode scooter van het merk
Vespa meevoert. Hij wordt staande gehouden door opsporingsambtenaar, die vraagt: ‘wat een mooie
scooter, is die van jou?’
a. De politie had al een redelijk vermoeden van schuld (hij is specifiek gezocht voor die scooter).
b. De vraag gaat direct over de betrokkenheid bij de diefstal (bezit van de scooter).
Dit is dus een verhoor (in de zin van art. 29 Sv). Anjo moet vooraf gewezen worden op zijn cautie
(zwijgrecht) en heeft recht op verhoorbijstand.
2. Anjo wordt verdacht van mishandeling (300 Sr.) en in dat kader gezocht. De mishandeling vond plaats
in de stad Nijmegen en de dader ging er daarna te voet vandoor. Anjo, die aan de hand een rode
scooter van het merk Vespa meevoert, wordt staande gehouden door een opsporingsambtenaar die
vraagt: ‘Wat een mooie scooter, is die van jou?’
a. De verdenking ziet op mishandeling, niet op de scooter.
b. De vraag over de scooter houdt geen verband met de mishandeling.
c. Er is op dat moment dus géén vraag naar zijn betrokkenheid bij het feit waarvoor hij verdacht
wordt.
Dit is geen verhoor (in de zin van art. 29 Sv). De vraag is “toevallig ”en ziet niet op de verdenking
van de mishandeling.
Wanneer is er sprake van een verhoor? Als agenten vragen gaat stellen aan een verdachte als de vragen ook
betrekking hebben op het strafbare feit.
Week 1 les 1 - Rechtspositie verdachte..............................................................................................2
Week 1 les 2 – De positie van het slachtoffer....................................................................................5
Controleopdracht week 1 les 2 – slachtoffer......................................................................................8
Week 2 les 1 – Het voorbereidend onderzoek....................................................................................9
Controleopdracht week 2 les 1 – voorbereidend onderzoek............................................................14
Les 2 – week 2 – Afdoening.............................................................................................................15
Controleopdracht week 2 les 2 – maken tenlastelegging................................................................18
Week 3 les 1 – bewijs in strafzaken.................................................................................................20
Week 3 les 1 – controleopdracht.....................................................................................................23
week 3 les 2 – getuigen...................................................................................................................24
Week 3 les 2 – controleopdracht.....................................................................................................27
week 4 les 1 – Gevolgen van vormverzuimen in het vooronderzoek................................................28
uitebreid stappenplan art. 359a Sv.................................................................................................31
Noodweer.......................................................................................................................................34
Week 4 les 1 – controleopdracht.....................................................................................................35
week 4 les 2 – feedback les..............................................................................................................37
Week 5 les 1 – Het vonnis – opgebouwd aan de hand van de vragen van art. 348 en 350 Sv..........38
Week 5 les 1 – controleopdracht.....................................................................................................42
Week 5 les 2 – Vonnis deel 2 & feedback.........................................................................................43
Jurisprudentie.................................................................................................................................46
,WEEK 1 LES 1 - RECHTSPOSITIE VERDACHTE
CODIFICATIE VAN DE RECHTSPOSITIE, WAAROM?
Opfrissen legaliteitsbeginsel:
- Art. 1 Sv: strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien.
Strafvorderlijke bevoegdheden moeten een basis hebben in wet in formele zin.
- Eerste boek WvSv, titel II: de verdachte.
- Eerste boek WvSv, titel III: ‘de raadsman’.
WANNEER IS IEMAND VERDACHTE?
Art. 27 Sv Vóórdat de vervolging is aangevangen degene tegen wie een redelijk vermoeden van schuld
bestaat ten aanzien van een concreet strafbaar feit in te vullen a.d.h.v. objectieve feiten en omstandigheden.
Onvoldoende voor een redelijk vermoeden van schuld aan de Opiumwet (het voorhanden hebben van
drugs) kan bijv. zijn het uit de richting komen lopen van een café dat bekend staat als plek voor handel en
gebruik van verdovende middelen, terwijl de verdachte zijn hand stevig in zijn linker jaszak houdt.
Voldoende voor een redelijk vermoeden van schuld aan de Opiumwet kan bijv. zijn het uit de richting
komen lopen van een plek die bekend staat om handel en gebruik van verdovende middelen, terwijl de
verdachte zijn hand stevig in zijn jaszak houdt én hard de andere kant op rent als hij politieagenten ziet.
Tip! Lees arresten Caribian Nights (Hof A’dam 3 juni 1997) en Stormsteeg (HR 2 februari 1988) uit de
arrestenbundel en zorg dat je in staat bent om te beoordelen of iemand wel/geen verdachte is in een
praktijksituatie.
VERDACHTE
- Het ‘voordeel’ van het etiket verdachte = je hebt bepaalde rechten (bijvoorbeeld: een verdachte mag
zwijgen op vragen van een rechter, een getuige in beginsel niet)
- Het nadeel van het etiket verdachte = er kunnen dwangmiddelen tegen een verdachte worden ingezet
(bijvoorbeeld: aanhouden)
RECHTEN VAN DE VERDACHTE
Art. 28 Sv: Recht op bijstand door raadsman
Art. 28a Sv: Afstand van dit recht is mogelijk indien ‘ondubbelzinnig’
Art. 28b Sv: aanwijzing raadsman bij:
- Feit 12-jaar of meer of;
- Kwetsbare verdachte (psychische stoornis, verstandelijke beperking, 18-)
Art. 28c lid 2 jo. Art. 28b lid 1 Sv: (uitzondering op art. 28a Sv): Afstand kan alleen na ‘inlichtingen’ door
raadsman
Art. 28d lid 2 Sv: afstand kan worden herroepen
Art. 29b Sv, 27c lid 4 Sv en 32a Sv: voor niet-Nederlands sprekende verdachten.
Art. 27c Sv: regelt mededelingen.
Art. 30 Sv: regelt recht op kennisname processtukken. (NB: vergelijk met art. 32 Sv).
Art. 28c Sv: regelt consultatiebijstand
Art. 28d Sv: regelt de verhoorbijstand
VERVOLG RECHTEN VERDACHTE: CONSULTATIEBIJSTAND
Art. 28c Sv: consultatiebijstand
= overleg met raadsman vóór verhoor
Art. 28c lid 1 Sv: max. half uur (kan met half uur verlengd)
,OPDRACHT 1
De hiernaast geplaatste piketmelding komt binnen op het kantoor waar jij als juridisch medewerker werkzaam
bent. Eén van de advocaat-stagiaires, die voor het eerst piketdienst heeft, accepteert de melding en gaat de
verdachte bezoeken. Welke rechten van de verdachte verdienen in deze casus bijzondere aandacht?
Rechten:
- Art. 28 Sv: recht op bijstand door raadsman
- Art. 28a Sv: recht op afstand van rechtsbijstand
- Art. 29b Sv: recht op een tolk
- Art. 29 Sv: zwijgrecht
- Art. 6 EVRM: recht op eerlijk proces
Verslavingsproblemen kwetsbaar
INVLOED VAN HET EVRM OP RECHTEN VAN VERDACHTE
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Beschermt het recht op een eerlijk proces (biedt zogenoemde minimumgaranties)
Wat moet er minimaal zijn om te kunnen spreken van een eerlijk proces? Zie art. 6!
- Bijv. onschuldpresumptie als onschuldig voorgehouden tot tegendeel bewezen is.
- Bijv. tijd en faciliteiten ter voorbereiding verdediging
- Bijv. gelegenheid tot (doen) ondervragen getuigen
- Bijv. (kosteloos) bijstand van een tolk
INVLOED VAN HET EVRM OP VERHOORBIJSTAND
, Art. 28d Sv
‘Bijwonen’ (toebehoren) en ‘deelnemen’ (opmerkingen, vragen, time out)
Aangevuld middels ‘besluit inrichting en orde politieverhoor’ (28d lid 4 Sv)
Hierin staan de bevoegdheden van de raadsman tijdens het politieverhoor
EVRM Soytemiz vs. Turkije (EHRM 27-11-2018)
Betekent samengevat voor de strafrechtspraktijk: invulling van rol advocaat in het kader van verhoorbijstand in
Nederland is te beperkt. Raadsman moet effectief bijstand kunnen verlenen.
Dus: de raadsman mag tijdens het verhoor meer dan valt af te leiden uit 28d Sv in combinatie met het Besluit.
WANNEER IS SPRAKE VAN EEN VERHOOR? – OPDRACHT 2
Zoek uit wanneer sprake is van een verhoor en leg in de twee onderstaande situaties uit of er sprake is van
een verhoor.
1. Anjo wordt verdacht van diefstal (320 sr.) van een rode Vespa scooter en in dat kader gezocht. Op een
ochtend zien opsporingsambtenaren Anjo lopen, dia aan de hand een rode scooter van het merk
Vespa meevoert. Hij wordt staande gehouden door opsporingsambtenaar, die vraagt: ‘wat een mooie
scooter, is die van jou?’
a. De politie had al een redelijk vermoeden van schuld (hij is specifiek gezocht voor die scooter).
b. De vraag gaat direct over de betrokkenheid bij de diefstal (bezit van de scooter).
Dit is dus een verhoor (in de zin van art. 29 Sv). Anjo moet vooraf gewezen worden op zijn cautie
(zwijgrecht) en heeft recht op verhoorbijstand.
2. Anjo wordt verdacht van mishandeling (300 Sr.) en in dat kader gezocht. De mishandeling vond plaats
in de stad Nijmegen en de dader ging er daarna te voet vandoor. Anjo, die aan de hand een rode
scooter van het merk Vespa meevoert, wordt staande gehouden door een opsporingsambtenaar die
vraagt: ‘Wat een mooie scooter, is die van jou?’
a. De verdenking ziet op mishandeling, niet op de scooter.
b. De vraag over de scooter houdt geen verband met de mishandeling.
c. Er is op dat moment dus géén vraag naar zijn betrokkenheid bij het feit waarvoor hij verdacht
wordt.
Dit is geen verhoor (in de zin van art. 29 Sv). De vraag is “toevallig ”en ziet niet op de verdenking
van de mishandeling.
Wanneer is er sprake van een verhoor? Als agenten vragen gaat stellen aan een verdachte als de vragen ook
betrekking hebben op het strafbare feit.
