Welzijn, bewegen en gezondheid
1. Inleiding
1.1 Impact en gevolgen van zorginfecties
Zorginfecties kunnen oorzaak zijn van:
• Verlenign van het verblijf in een gezondheidsvoorziening
• Langdurige invaliditeit
• Verhoogde mortaliteit
• Verhoogde, supplementaire kosten
• Hoge persoonlijke kosten
2. Lichaamshygiëne & Levenswijze
2.1 Impact en gevolgen van zorginfecties
Structuur van de huid => 3 lagen
1. Opperhuid
a. Keratinocyten
i. produceren een ondoorlaatbare laag van keratine
ii. = hoornlaag of stratum corneum met lipoïdische laag (huidsmeer of talg)
b. Melanocyten
2. Lederhuid
a. Zweetklieren (6)
b. Talgklieren (5)
c. Zenuweind-organen
d. Bloedvaten
3. Subcutaan weefsel
2.1.1 Principes van huidverzorging
• Micro-organismen van de huid zullen zich in huidsmeer vermenigvuldigen
o Voornamelijk bij zweten
• Nood aan goede persoonlijke hygiëne, bad of douche
o OPGELET: bad in te warm water of met gebruik van agressieve zeep => verwijderen huidsmeer =>
droge huid
• Adviezen
o Vermijd te lang baden
o Neutrale, bij voorkeur niet-geparfumeerde zeep (cave allergie)
o Producten op oliebasis en nadien bodylotion
o Zwemmers ervaren niet zelden huidproblemen
• Bescherming tegen de zon
o Zonnebrandcrème factor 50
o Zonnepet of kledij
1
, • Bescherming tegen kou
o Aangepaste kledij
o Groot deel van warmte gaat via hoofd verloren
2.1.2 Invloed van de zon
Wat zijn de risicofactoren voor het ontstaan van huidkanker?
• Erfelijk bepaalde risicofactoren
o Huidskleur (hoe gemakkelijk we bruinen of verbranden)
o Huidtypes
o Het aantal moedervlekken en huidkanker in de familie
• Studies hebben verband aangetoond
o Tussen (overmatige) zon en huidkanker
• Eigen invloed
o Campagnes
o Beschikbaarheid zonnecrème
• ANDERZIJDS => zon heeft positieve effecten
o Vitamine D
Verschillende huidtypes
➔ Type 1 = grootste risico op huidkanker
2
,2.1.2.1 Invloed van de zon: Vitamine D
Veroorzaakt door vitamine D-tekort Geassocieerd met vitamine D-tekort
Prenataal en baby ➔ Neonatale hypotonie ➔ Allergie
➔ Neonatale convulsies ➔ Diabetes mellitus type 1
➔ Craniotabes ➔ Schizofrenie
➔ Rachitis
Kind ➔ Spierzwakte en pijn ➔ Infecties
➔ Rachitis ➔ Allergie, astma
➔ Obesitas
➔ Metabool syndroom
➔ Hypertensie
➔ Multiple sclerose
Volwassen ➔ Spierzwakte en pijn ➔ Infecties
➔ Osteomalacie ➔ Kanker
➔ Depressie (seizoensgebonden)
➔ Hypertensie
➔ Hartvaatziekte
➔ Ziekte van Crohn
➔ Astma
➔ Rheumatoïde artritis
➔ Multiple sclerose
Ouderen ➔ Spierzwakte en pijn ➔ Infecties
➔ Osteoporose ➔ Kanker
➔ Vallen ➔ Depressie (seizoensgebonden)
➔ Verhoogd fractuurrisico ➔ Hartvaatziekte
➔ Hartfalen
➔ Hypertensie
Vitamine D-tekort
• Verminderde prestatie
• Vermoeidheid
• Minder goede revalidatie van stressfractuur
Risicofactoren vitamine D tekort
• Gebrekkige zonlichtexpositie in de periode april-september
• Baby zijn van moeder met vit D-tekort
• Leven op hoge breedtegraad
• Donkere huidskleur
o Donkere huidskleur neemt veel minder vitamine D op, alhoewel het minder kans heeft op
huidkanker!!!!
• Overmatig gebruik zonnebrandcrème
• Hogere leeftijd => huid maakt minder vit D aan
• Geen vette vis eten
• Geen vit D-supplementen gebruiken in de winter
• Te lage calciuminname
3
, 2.1.2.2 Invloed van de zon – UV stralen
UVB-stralen
= dringen vooral door bovenste laag van de huid
• Bruinen van de huid
• Zonneverbranding
• Ontstaan sproeten, witte vlekken
• Huidkanker
UVA-stralen
= dringen diep door in de huidlagen en zijn verantwoordelijk voor huidveroudering
• Door beschadiging bindweefsels verliest huid haar elasticiteit
• Rol bij allergieën of lichtgevoeligheidsreacties
• Bepaalde types huidkanker
• Zonnebanken
Intensiteit van de UV(B)-straling in het zonlicht wordt bepaald door
• De breedtegraad = hoe dichter bij evenaar, hoe intenser
• Hoogte boven zeespiegel = hoe hoger, hoe sterker
• Het seizoen = meer UVB in de zomer
• Uur van de dag = zomer -> meest tussen 12 en 16 uur
• Zand, sneeuw en water
o reflecteren het zonlicht (zand 20%, sneeuw 80%),straling de huid bereikt en sneller verbrandt
• Onder een parasol bestaat er toch nog belangrijke UV-blootstelling
• UV-licht dringt ook gemakkelijk door het wateroppervlak (let op met waterbestendige zonneproducten)
Acties ter bescherming
• De hevige zon vermijden
• Beschermende kledij dragen
• Zonnebrandcrème smeren
• Totale UV-expositie beperken (70 à 80 % UV- stralen komt door de wolken en het wateroppervlak)
4
1. Inleiding
1.1 Impact en gevolgen van zorginfecties
Zorginfecties kunnen oorzaak zijn van:
• Verlenign van het verblijf in een gezondheidsvoorziening
• Langdurige invaliditeit
• Verhoogde mortaliteit
• Verhoogde, supplementaire kosten
• Hoge persoonlijke kosten
2. Lichaamshygiëne & Levenswijze
2.1 Impact en gevolgen van zorginfecties
Structuur van de huid => 3 lagen
1. Opperhuid
a. Keratinocyten
i. produceren een ondoorlaatbare laag van keratine
ii. = hoornlaag of stratum corneum met lipoïdische laag (huidsmeer of talg)
b. Melanocyten
2. Lederhuid
a. Zweetklieren (6)
b. Talgklieren (5)
c. Zenuweind-organen
d. Bloedvaten
3. Subcutaan weefsel
2.1.1 Principes van huidverzorging
• Micro-organismen van de huid zullen zich in huidsmeer vermenigvuldigen
o Voornamelijk bij zweten
• Nood aan goede persoonlijke hygiëne, bad of douche
o OPGELET: bad in te warm water of met gebruik van agressieve zeep => verwijderen huidsmeer =>
droge huid
• Adviezen
o Vermijd te lang baden
o Neutrale, bij voorkeur niet-geparfumeerde zeep (cave allergie)
o Producten op oliebasis en nadien bodylotion
o Zwemmers ervaren niet zelden huidproblemen
• Bescherming tegen de zon
o Zonnebrandcrème factor 50
o Zonnepet of kledij
1
, • Bescherming tegen kou
o Aangepaste kledij
o Groot deel van warmte gaat via hoofd verloren
2.1.2 Invloed van de zon
Wat zijn de risicofactoren voor het ontstaan van huidkanker?
• Erfelijk bepaalde risicofactoren
o Huidskleur (hoe gemakkelijk we bruinen of verbranden)
o Huidtypes
o Het aantal moedervlekken en huidkanker in de familie
• Studies hebben verband aangetoond
o Tussen (overmatige) zon en huidkanker
• Eigen invloed
o Campagnes
o Beschikbaarheid zonnecrème
• ANDERZIJDS => zon heeft positieve effecten
o Vitamine D
Verschillende huidtypes
➔ Type 1 = grootste risico op huidkanker
2
,2.1.2.1 Invloed van de zon: Vitamine D
Veroorzaakt door vitamine D-tekort Geassocieerd met vitamine D-tekort
Prenataal en baby ➔ Neonatale hypotonie ➔ Allergie
➔ Neonatale convulsies ➔ Diabetes mellitus type 1
➔ Craniotabes ➔ Schizofrenie
➔ Rachitis
Kind ➔ Spierzwakte en pijn ➔ Infecties
➔ Rachitis ➔ Allergie, astma
➔ Obesitas
➔ Metabool syndroom
➔ Hypertensie
➔ Multiple sclerose
Volwassen ➔ Spierzwakte en pijn ➔ Infecties
➔ Osteomalacie ➔ Kanker
➔ Depressie (seizoensgebonden)
➔ Hypertensie
➔ Hartvaatziekte
➔ Ziekte van Crohn
➔ Astma
➔ Rheumatoïde artritis
➔ Multiple sclerose
Ouderen ➔ Spierzwakte en pijn ➔ Infecties
➔ Osteoporose ➔ Kanker
➔ Vallen ➔ Depressie (seizoensgebonden)
➔ Verhoogd fractuurrisico ➔ Hartvaatziekte
➔ Hartfalen
➔ Hypertensie
Vitamine D-tekort
• Verminderde prestatie
• Vermoeidheid
• Minder goede revalidatie van stressfractuur
Risicofactoren vitamine D tekort
• Gebrekkige zonlichtexpositie in de periode april-september
• Baby zijn van moeder met vit D-tekort
• Leven op hoge breedtegraad
• Donkere huidskleur
o Donkere huidskleur neemt veel minder vitamine D op, alhoewel het minder kans heeft op
huidkanker!!!!
• Overmatig gebruik zonnebrandcrème
• Hogere leeftijd => huid maakt minder vit D aan
• Geen vette vis eten
• Geen vit D-supplementen gebruiken in de winter
• Te lage calciuminname
3
, 2.1.2.2 Invloed van de zon – UV stralen
UVB-stralen
= dringen vooral door bovenste laag van de huid
• Bruinen van de huid
• Zonneverbranding
• Ontstaan sproeten, witte vlekken
• Huidkanker
UVA-stralen
= dringen diep door in de huidlagen en zijn verantwoordelijk voor huidveroudering
• Door beschadiging bindweefsels verliest huid haar elasticiteit
• Rol bij allergieën of lichtgevoeligheidsreacties
• Bepaalde types huidkanker
• Zonnebanken
Intensiteit van de UV(B)-straling in het zonlicht wordt bepaald door
• De breedtegraad = hoe dichter bij evenaar, hoe intenser
• Hoogte boven zeespiegel = hoe hoger, hoe sterker
• Het seizoen = meer UVB in de zomer
• Uur van de dag = zomer -> meest tussen 12 en 16 uur
• Zand, sneeuw en water
o reflecteren het zonlicht (zand 20%, sneeuw 80%),straling de huid bereikt en sneller verbrandt
• Onder een parasol bestaat er toch nog belangrijke UV-blootstelling
• UV-licht dringt ook gemakkelijk door het wateroppervlak (let op met waterbestendige zonneproducten)
Acties ter bescherming
• De hevige zon vermijden
• Beschermende kledij dragen
• Zonnebrandcrème smeren
• Totale UV-expositie beperken (70 à 80 % UV- stralen komt door de wolken en het wateroppervlak)
4
