Samenvatting Sport & Performance Psychology
Maud Noordhuis
Samenvatting van de artikelen belangrijk voor het vak Sport & Performance
Psychology inclusief de belangrijke informatie uit de colleges
Artikel 1.1 - A Critical Introduction to Sport Psychology
Moran & Toner p3-44
Introducing Sport Psychology: Discipline and Profession
Veel atleten en coaches geloven dat ondanks dat je sport speelt met je lichaam, dat
je uiteindelijk wint vanwege je mentale toestand
- zowel bij individuele als teamsporten
- je moet jezelf blijven pushen van binnenuit en niet denken aan wat andere
mensen vinden
- psychologen moeten atleten dus kunnen helpen om hun atletische prestaties
te verbeteren en misschien zelfs wel hun tegenstanders te verslaan
Sportpsychologen houden zich niet alleen bezig met prestatieverbetering
- narrative inquiry: kwalitatieve onderzoeksmethode die zich richt op verhalen,
de persoonlijke, sociale en culturele verhalen die sporters, coaches of teams
vertellen over hun ervaringen
- fysieke fitheid: vooral bij sporters waarbij hun techniek en fysieke fitheid
ongeveer gelijk is, is veel vraag naar mentale ondersteuning om op die
manier de beste te zijn
Mental toughness: vermogen van een sporter om consequent op zijn best te
presteren, ongeacht druk, tegenslag of omstandigheden
- het gaat dus om mentale veerkracht, focus en doorzettingsvermogen, vooral
in stressvolle of competitieve situaties.
- samen met concentratievermogen grote voorspellers van atletisch succes
Veel atleten zijn eerst sceptisch over sportpsychologie of hebben kritiek, maar
eigenlijk werkt het meestal best goed.
The mental side of sport
Sportpsychologen onderscheiden vier aspecten van atletische prestatie:
1. physical: fitheid, kracht en uithoudingsvermogen
- kan objectief gemeten worden
2. technical: nauwkeurigheid waarmee iemand fundamentele, specifieke
vaardigheden die horen bij zijn sport uitvoert
3. tactical: strategische aspecten van atletische prestatie
4. psychological: het grote mysterie van sport, aan de ene kant heel duidelijk
en aan de andere kant juist het punt waar het vaak misgaat
, - lapses (foutjes) in atletische performance geeft ons inzicht in de
psychologische kant van atleten hun gedachten
Onderzoek doen naar de mental side of sport:
- atleten vragen wat ze hebben geleerd uit hun persoonlijke ervaringen
- Nick Faldo: het belang van momentum en concentratie
- twee limitaties aan deze manier van onderzoek doen:
- het is moeilijk om unbiased te zijn als je interview data analyseert, het
zal altijd een subjectieve beoordeling zijn
- de inzichten van atleten zijn ontzettend sport-specifiek, de denkwereld
van een zeiler is bijvoorbeeld heel anders dan die van een golfer,
waardoor je dus niet identieke mentale voorbereiding hebt bij alle soort
atleten
- om systematisch en objectief onderzoek te doen kun je dus het beste gebruik
maken van vragenlijsten
Self-confidence - belangrijk onderdeel van mental toughness
confidence/zelfvertrouwen: het geloof dat iemand de interne bronnen en
vaardigheden heeft om succes te behalen
- vaak gecorreleerd met hoog niveau atletische prestaties
- gebrek aan zelfvertrouwen is een van de meest voorkomende problemen
volgens atleten zelf
Bandura’s theorie van self-efficacy:
- “self-efficacy is the belief that one has the capacity to execute the courses of
action required to produce given attainments”
- Dus: zelfeffectiviteit is het geloof dat iemand de capaciteit heeft om de acties
uit te voeren die nodig zijn om bepaalde resultaten te bereiken of een
specifieke goal
- dit geloof “ik kan het” is er situatieafhankelijk en specifiek per situatie
Zelfvertrouwen is een fragiel maar essentieel onderdeel van atletisch succes
Volgens verschillende psychologen zijn er zes manieren om een robuust
sport-zelfvertrouwen te krijgen:
- het bijhouden van bewijs voor je eigen kunnen
- het ontwikkelen van begrip en bewustzijn
- het manipuleren van de coach omgeving
- het afstemmen van interventies op het individu
- het gebruiken van psychologische skills
- het ontwikkelen van de kenmerkende sterke punten van een atleet
En zijn er vier manieren om een robuust sport-zelfvertrouwen te behouden:
- voortzetten van het ontwikkelingsproces
- het beïnvloeden van de omgeving van de atleet
- stabiele overtuigingen
- het versterken van vaardigheden
,Wat is mental toughness?
Mental toughness = het vermogen van een atleet om beter om te gaan met de
eisen van competitie, training en sportleven dan tegenstanders
- Bestaat uit algemene componenten (psychologisch stabiel blijven) en
specifieke componenten (vastberaden, gefocust, zelfverzekerd, in controle
blijven).
- Belangrijk is dat mental toughness niet alleen gaat om beter zijn dan anderen,
maar om je eigen doelen te behalen ongeacht prestaties van tegenstanders.
Mental toughness is de sleutel tot atletisch succes, maar wat houdt deze term in?
Volgens atleten is het de uitkomst van verschillende interacterende factoren zoals:
- motiverend klimaat dat uitdagend maar ook leuk is
hardiness: samenstelling van persoonlijkheidskenmerken dat mensen in staat stelt
om te gaan met de effecten van stressvolle situaties
4C model mental toughness van Clough et al.:
- Control: capaciteit om gevoel van controle over de situatie te hebben
- Challenge: de gewoonte om potentieel stressvolle situatie als positieve
mogelijkheden te zien in plaats van bedreigingen
- Commitment: vasthouden aan wat je wilt bereiken
- Confidence: zelfvertrouwen in het feit dat je je doel gaat behalen
Volgens deze vier termen is mental toughness: athletes with a high sense of
self-belief and an unshakeable faith that they can control their own destiny and who
can remain relatively unaffected by competition or adversity
- Mental Toughness Questionnaire meet mental toughness in 18 items
Kenmerken van mental toughness volgens Jones et al.:
1. Zelfvertrouwen:
a. Geloof in eigen capaciteiten
b. Geloof in eigen unieke kwaliteiten
2. Motivatie:
a. Onstilbare wil om te slagen
b. Vermogen om jezelf door fysieke pijn te duwen
c. Vermogen om jezelf door emotionele pijn te duwen
3. Veerkracht:
a. vermogen om te herstellen van tegenslagen
b. vermogen om controle terug te krijgen na onverwachte gebeurtenissen
4. Focus/concentratie:
a. vermogen om op de taak te blijven focussen
b. focus kunnen wisselen indien nodig
5. Competitie/druk:
a. vermogen om te presteren onder competitie- of prestatiedruk
b. vermogen om competitie- en prestatie angst te onderdrukken
c. vermogen om prestaties van anderen te negeren
, Ontwikkeling van mental toughness
Wordt beïnvloed door persoonlijke kenmerken, omgeving, ervaringsbreedte en
progressieve ontwikkeling.
- Belangrijke factoren: vaardigheidsbeheersing, competitieve instelling, gebruik
van psychologische vaardigheden (visualisatie, zelfspraak, doelen stellen),
reflectie en zelfbewustzijn
- Bronfenbrenner’s bio-ecologisch model kan helpen bij het begrijpen van
interactie tussen persoon en context
Critical Thinking in Sportpsychologie
Kritisch denken = intelligente, doordachte beoordeling van informatie om
onafhankelijke en gerechtvaardigde conclusies te trekken
Bestaat uit:
- Motivatie: bereidheid analytisch en open-minded te denken
- Cognitieve vaardigheden: analyse, evaluatie, deductie, inductie, inferentie
Belangrijk want:
- Theorie: verbetert redeneervermogen van studenten en leidt tot evaluatie van
bewijs
- Praktijk: helpt omgaan met enorme hoeveelheid informatie (internet,
onderzoeken)
- Kritisch lezen: niet alles klakkeloos aannemen, maar beoordelen op bewijs,
theorie of interpretatie
Stappen van kritisch denken
1. Identificeer de claim: Wat wordt beweerd en door wie?
2. Analyseer bewijs: Welk bewijs ondersteunt de claim? Is het hunch, data of
theorie?
3. Evalueer validiteit: Is het bewijs betrouwbaar en representatief?
4. Overweeg alternatieven: Zijn er andere verklaringen of interpretaties?
5. Leg uit: Trek de meest plausibele conclusie uit het bewijs
6. Zelfregulatie: Verbind nieuwe kennis met bestaande kennis en andere
domeinen
Praktisch gebruik
- Toepasbaar bij tentamens en academische opdrachten
- Stimuleert kritisch lezen van literatuur en het beoordelen van argumenten
Welke factoren beïnvloeden de cognitieve eisen van een bepaalde sport
Net zoals de fysieke vereiste vaardigheden verschillen de vereiste cognitieve
vaardigheden ook ontzettend per sport
- de ene atleet bouwt op motivatie, communicatie skills en mensenkennis
- de ander juist op cognitieve skills als concentratie, beslissingen nemen en
mentaal herstellen van errors
Voorbeeld Golf: de meeste golfers zijn groot voorstander van sportpsychologie want
golf is een psychologisch interessant spel
Maud Noordhuis
Samenvatting van de artikelen belangrijk voor het vak Sport & Performance
Psychology inclusief de belangrijke informatie uit de colleges
Artikel 1.1 - A Critical Introduction to Sport Psychology
Moran & Toner p3-44
Introducing Sport Psychology: Discipline and Profession
Veel atleten en coaches geloven dat ondanks dat je sport speelt met je lichaam, dat
je uiteindelijk wint vanwege je mentale toestand
- zowel bij individuele als teamsporten
- je moet jezelf blijven pushen van binnenuit en niet denken aan wat andere
mensen vinden
- psychologen moeten atleten dus kunnen helpen om hun atletische prestaties
te verbeteren en misschien zelfs wel hun tegenstanders te verslaan
Sportpsychologen houden zich niet alleen bezig met prestatieverbetering
- narrative inquiry: kwalitatieve onderzoeksmethode die zich richt op verhalen,
de persoonlijke, sociale en culturele verhalen die sporters, coaches of teams
vertellen over hun ervaringen
- fysieke fitheid: vooral bij sporters waarbij hun techniek en fysieke fitheid
ongeveer gelijk is, is veel vraag naar mentale ondersteuning om op die
manier de beste te zijn
Mental toughness: vermogen van een sporter om consequent op zijn best te
presteren, ongeacht druk, tegenslag of omstandigheden
- het gaat dus om mentale veerkracht, focus en doorzettingsvermogen, vooral
in stressvolle of competitieve situaties.
- samen met concentratievermogen grote voorspellers van atletisch succes
Veel atleten zijn eerst sceptisch over sportpsychologie of hebben kritiek, maar
eigenlijk werkt het meestal best goed.
The mental side of sport
Sportpsychologen onderscheiden vier aspecten van atletische prestatie:
1. physical: fitheid, kracht en uithoudingsvermogen
- kan objectief gemeten worden
2. technical: nauwkeurigheid waarmee iemand fundamentele, specifieke
vaardigheden die horen bij zijn sport uitvoert
3. tactical: strategische aspecten van atletische prestatie
4. psychological: het grote mysterie van sport, aan de ene kant heel duidelijk
en aan de andere kant juist het punt waar het vaak misgaat
, - lapses (foutjes) in atletische performance geeft ons inzicht in de
psychologische kant van atleten hun gedachten
Onderzoek doen naar de mental side of sport:
- atleten vragen wat ze hebben geleerd uit hun persoonlijke ervaringen
- Nick Faldo: het belang van momentum en concentratie
- twee limitaties aan deze manier van onderzoek doen:
- het is moeilijk om unbiased te zijn als je interview data analyseert, het
zal altijd een subjectieve beoordeling zijn
- de inzichten van atleten zijn ontzettend sport-specifiek, de denkwereld
van een zeiler is bijvoorbeeld heel anders dan die van een golfer,
waardoor je dus niet identieke mentale voorbereiding hebt bij alle soort
atleten
- om systematisch en objectief onderzoek te doen kun je dus het beste gebruik
maken van vragenlijsten
Self-confidence - belangrijk onderdeel van mental toughness
confidence/zelfvertrouwen: het geloof dat iemand de interne bronnen en
vaardigheden heeft om succes te behalen
- vaak gecorreleerd met hoog niveau atletische prestaties
- gebrek aan zelfvertrouwen is een van de meest voorkomende problemen
volgens atleten zelf
Bandura’s theorie van self-efficacy:
- “self-efficacy is the belief that one has the capacity to execute the courses of
action required to produce given attainments”
- Dus: zelfeffectiviteit is het geloof dat iemand de capaciteit heeft om de acties
uit te voeren die nodig zijn om bepaalde resultaten te bereiken of een
specifieke goal
- dit geloof “ik kan het” is er situatieafhankelijk en specifiek per situatie
Zelfvertrouwen is een fragiel maar essentieel onderdeel van atletisch succes
Volgens verschillende psychologen zijn er zes manieren om een robuust
sport-zelfvertrouwen te krijgen:
- het bijhouden van bewijs voor je eigen kunnen
- het ontwikkelen van begrip en bewustzijn
- het manipuleren van de coach omgeving
- het afstemmen van interventies op het individu
- het gebruiken van psychologische skills
- het ontwikkelen van de kenmerkende sterke punten van een atleet
En zijn er vier manieren om een robuust sport-zelfvertrouwen te behouden:
- voortzetten van het ontwikkelingsproces
- het beïnvloeden van de omgeving van de atleet
- stabiele overtuigingen
- het versterken van vaardigheden
,Wat is mental toughness?
Mental toughness = het vermogen van een atleet om beter om te gaan met de
eisen van competitie, training en sportleven dan tegenstanders
- Bestaat uit algemene componenten (psychologisch stabiel blijven) en
specifieke componenten (vastberaden, gefocust, zelfverzekerd, in controle
blijven).
- Belangrijk is dat mental toughness niet alleen gaat om beter zijn dan anderen,
maar om je eigen doelen te behalen ongeacht prestaties van tegenstanders.
Mental toughness is de sleutel tot atletisch succes, maar wat houdt deze term in?
Volgens atleten is het de uitkomst van verschillende interacterende factoren zoals:
- motiverend klimaat dat uitdagend maar ook leuk is
hardiness: samenstelling van persoonlijkheidskenmerken dat mensen in staat stelt
om te gaan met de effecten van stressvolle situaties
4C model mental toughness van Clough et al.:
- Control: capaciteit om gevoel van controle over de situatie te hebben
- Challenge: de gewoonte om potentieel stressvolle situatie als positieve
mogelijkheden te zien in plaats van bedreigingen
- Commitment: vasthouden aan wat je wilt bereiken
- Confidence: zelfvertrouwen in het feit dat je je doel gaat behalen
Volgens deze vier termen is mental toughness: athletes with a high sense of
self-belief and an unshakeable faith that they can control their own destiny and who
can remain relatively unaffected by competition or adversity
- Mental Toughness Questionnaire meet mental toughness in 18 items
Kenmerken van mental toughness volgens Jones et al.:
1. Zelfvertrouwen:
a. Geloof in eigen capaciteiten
b. Geloof in eigen unieke kwaliteiten
2. Motivatie:
a. Onstilbare wil om te slagen
b. Vermogen om jezelf door fysieke pijn te duwen
c. Vermogen om jezelf door emotionele pijn te duwen
3. Veerkracht:
a. vermogen om te herstellen van tegenslagen
b. vermogen om controle terug te krijgen na onverwachte gebeurtenissen
4. Focus/concentratie:
a. vermogen om op de taak te blijven focussen
b. focus kunnen wisselen indien nodig
5. Competitie/druk:
a. vermogen om te presteren onder competitie- of prestatiedruk
b. vermogen om competitie- en prestatie angst te onderdrukken
c. vermogen om prestaties van anderen te negeren
, Ontwikkeling van mental toughness
Wordt beïnvloed door persoonlijke kenmerken, omgeving, ervaringsbreedte en
progressieve ontwikkeling.
- Belangrijke factoren: vaardigheidsbeheersing, competitieve instelling, gebruik
van psychologische vaardigheden (visualisatie, zelfspraak, doelen stellen),
reflectie en zelfbewustzijn
- Bronfenbrenner’s bio-ecologisch model kan helpen bij het begrijpen van
interactie tussen persoon en context
Critical Thinking in Sportpsychologie
Kritisch denken = intelligente, doordachte beoordeling van informatie om
onafhankelijke en gerechtvaardigde conclusies te trekken
Bestaat uit:
- Motivatie: bereidheid analytisch en open-minded te denken
- Cognitieve vaardigheden: analyse, evaluatie, deductie, inductie, inferentie
Belangrijk want:
- Theorie: verbetert redeneervermogen van studenten en leidt tot evaluatie van
bewijs
- Praktijk: helpt omgaan met enorme hoeveelheid informatie (internet,
onderzoeken)
- Kritisch lezen: niet alles klakkeloos aannemen, maar beoordelen op bewijs,
theorie of interpretatie
Stappen van kritisch denken
1. Identificeer de claim: Wat wordt beweerd en door wie?
2. Analyseer bewijs: Welk bewijs ondersteunt de claim? Is het hunch, data of
theorie?
3. Evalueer validiteit: Is het bewijs betrouwbaar en representatief?
4. Overweeg alternatieven: Zijn er andere verklaringen of interpretaties?
5. Leg uit: Trek de meest plausibele conclusie uit het bewijs
6. Zelfregulatie: Verbind nieuwe kennis met bestaande kennis en andere
domeinen
Praktisch gebruik
- Toepasbaar bij tentamens en academische opdrachten
- Stimuleert kritisch lezen van literatuur en het beoordelen van argumenten
Welke factoren beïnvloeden de cognitieve eisen van een bepaalde sport
Net zoals de fysieke vereiste vaardigheden verschillen de vereiste cognitieve
vaardigheden ook ontzettend per sport
- de ene atleet bouwt op motivatie, communicatie skills en mensenkennis
- de ander juist op cognitieve skills als concentratie, beslissingen nemen en
mentaal herstellen van errors
Voorbeeld Golf: de meeste golfers zijn groot voorstander van sportpsychologie want
golf is een psychologisch interessant spel
