handboekje contextuele
hulpverlening
1
, WOORD VOORAF
Het contextuele denken gaat uit van het feit dat een mens nooit alleen is of op zichzelf staat. Hij is al jd
met talloze zichtbare en onzichtbare banden verbonden met de mensen om hem heen.
Binnen een familie ontwikkelen zich rela epatronen, normen en waarden die door de genera es heen
worden overgedragen. Deze kunnen het leven van individuele familieleden ingrijpend beïnvloeden. Het
contextuele denken gaat ervan uit dat de pijn en moeilijkheden in iemands leven, en de problemen die hij
ervaart in rela es met andere mensen in grote mate samenhangen met rela epatronen die zich gevormd
hebben in het gezin van herkomst. De uitdrukking “van je familie moet je het (maar) hebben” is er één die
volledig in lijn is met het contextuele denken.
Het contextuele gedachtegoed is ontwikkeld door de Amerikaans-Hongaarse psychiater en gezinstherapeut
Iván Böszörményi - Nagy.
1. HET BEGRIP CONTEXT
Het begrip context verwijst naar het hele netwerk van betekenisvolle gegeven en verworven familiale
rela es.
De contextuele benadering hee oog voor de samenhang tussen de verschillende genera es waaruit
iemand is voortgekomen. Ze kijkt naar de verbondenheid in drie of vier genera es : grootouders, ouders,
kinderen en kleinkinderen.
Familierela es worden ook gegeven rela es genoemd omdat iemand in dit gezin of deze familie wordt
geboren. Deze rela es worden hem “gegeven” en kunnen niet verbroken worden want je kan nooit
ophouden iemands vader, moeder of kind te zijn.
Verworven rela es zijn rela es die in de loop van iemands leven zijn opgebouwd, die je verwer . Deze
rela es kunnen wel verbroken worden.
Er zijn ook diverse situa es waarin het gezins- of familieverband niet alleen uit gegeven maar ook uit
verworven rela es bestaan zoals bv adop e- en pleegkinderen of nieuw samengestelde gezinnen.
Een prak sch hulpmiddel om de verbondenheid tussen diverse genera es zichtbaar te maken is de
GENOGRAM.
Een genogram is een gevisualiseerde stamboom waarin met behulp van symbolen de samenstelling van een
familie wordt weergegeven.
Een genogram fungeert als het ware als een soort kapstok waar verhalen, gebeurtenissen en allerlei info
aan opgehangen kunnen worden. Het is een hulpmiddel om overzicht te krijgen en te bewaren. En cliënten
leggen ook gemakkelijker verbanden en verwerven inzichten die tot dan toe niet duidelijk waren.
Het kan op diverse manieren gebruikt worden:
1/ jdens de intake, om snel een visualisa e te bekomen van de socialisa e die in het hier en nu meespelen
2/ als huiswerk, zodat de cliënt al in gesprek kan gaan met ouders of grootouders
2
titi
ti ti titi ti ti ti ft tititi titi ti ti ti ti ft ti