Hoofdstuk 10 - Elektromagnetisme
_____________________________________________________
§10.1 Magneetvelden
Magnetisme
In de natuur komen stoffen voor, zoals ijzer en nikkel, die door magneten worden
aangetrokken. Magneten bevatten ook altijd één van die stoffen. Iedere magneet
heeft een noord- en zuidpool. Bij de polen is de magnetische kracht het grootst.
Gelijke polen stoten elkaar af, ongelijke polen trekken elkaar aan.
Elementaire magneetjes
Een magneet bestaat uit zeer kleine elementaire magneetjes. In feite is elk ijzer- of
nikkelatoom een klein magneetje. In een magneet zijn de elementaire deeltjes één
kant op gericht. In ijzer en nikkel wijzen ze alle kanten op waardoor het niet
magnetisch is. Houd je een magneet bij een stuk ijzer, dan richten de meeste
elementaire magneetjes zich. Het ijzer wordt dan magnetisch. Dit verschijnsel heet
magnetische influentie. Van staal kun je een permanente magneet maken. Dit gaat
wel lastiger.
Magnetische veldlijnen
Het gebied waar de magnetische kracht werkt, heet het magneetveld. Een
kompasnaald laat de richting van het magneetveld zien. Veldlijnen geven de richting
en de sterkte van het magneetveld aan. Waar de veldlijnen dicht bij elkaar lopen, is
de magnetische kracht groot en is het magneetveld dus sterk. Buiten de magneet
om lopen de veldlijnen van de noordpool naar de zuidpool. De aarde is ook een
magneet met de magnetische noordpool in het zuiden.
§10.2 Elektromagneten
Elektromagnetisme
Rond een stroomdraad ontstaat een magneetveld. Dit verschijnsel heet
elektromagnetisme. Ook rondom en binnen een stroomspoel is een magneetveld.
De richting van die magneetvelden kun je vinden met de rechterhandregel. Bij een
stroomdraad geeft de duim de richting van de stroom aan en je vingers de richting
van de veldlijnen. Bij een stroomspoel is dit precies andersom. Binnen een spoel is
er een homogeen magneetveld. De veldlijnen lopen evenwijdig.
Magnetische inductie
Een elektromagneet is een spoel met een ijzeren kern erin,waardoor het
magneetveld veel sterker wordt. De sterkte van de elektromagneet hangt ook af van
de stroomsterkte en het aantal windingen. De sterkte van het magneetveld heet de
magnetische inductie B. De eenheid van B is tesla (T).