MOEDER – KIND: PATHOLOGIE
INFECTIEZIEKTEN GOED KUNNEN HERKENNEN
MAZELEN
- Zeer besmettelijke aandoening door mazelenvirus
- Stadia van infectie:
o Incubatietijd: 6 tot 21 dagen, start na intrede virus via respiratoire mucosa en conjunctiva
o Prodromale fase:
Duurt 2 tot 4 dagen
Koorts, malaise, anorexie, neusloop, conjunctivitis, hoest
Exantheem na +/-48 uur: Koplik vlekken (witte vlekjes in de mond, meestal aan de
kant)
o Exantheem: (huiduitslag)
2 tot 4 dagen na start van de koorts
Begint meestal ter hoogte gezicht en verspreidt zich dan verder over lichaam, zelden
op handpalmen en voetzolen
Rood maculopapulair
Soms met petechiën (niet wegdrukbare blauwe plekken)
Ook hoge koorts, pharyngitis, conjunctivitis, lymfadenopathie
o Genezing:
Start meestal 2 dagen na verschijnen exantheem
Koorts > 4 dagen wijst op complicatie
Rash verkleurt eerst bruin vooraleer te verdwijnen
Hoest kan 2 weken duren
- Diagnose:
o Klinisch op basis van symptomen
o Serologie: mazelen IgM en IgG
o PCR-test
- Complicaties: diarree, stomatitis, bronchopneumonie (longontsteking), encephalitis
(hersenontsteking)
- Behandeling:
o Ondersteunend: koortswering, voldoende vochttoevoer
o Antibiotica bij bacteriële surinfectie (infectie die optreedt bovenop of naast een ander
ziekteproces)
RODE HOND
- Veroorzaakt door infectie met rubellavirus
- Incubatietijd: 14 tot 18 dagen
- Symptomen:
o Laaggradige koorts en lymfadenopathie
o Conjunctivitis
o Kleine, rode vlekjes op het zachte verhemelte
o Exantheem:
Maculopapulaire rash
Start op het aangezicht en verspreid zich over het hele lichaam binnen 24 uur
Handpalmen en voetzolen blijven gespaard
Blijft meestal 3 dagen
- Diagnose:
o Klinische verdenking
o Serologie: rubella IgM en IgG
- Complicaties:
o Voornamelijk bij congenitale vorm:
Sensorineuraal gehoorverlies, mentale beperking
Congenitale hart- en oogafwijkingen
, Doodgeboorte
o Encephalitis
o Hemorrhagie
- Behandeling: ondersteunend
o Koortswering en pijnstilling
o Voldoende vochttoevoer
EXANTHEMA SUBITUM OF ROSEOLA INFANTUM, ZESDE ZIEKTE, 3-DAGEN KOORTS
- Oorzaak:
o Meestal door humaan herpesvirus type 6B (HHV-6B)
o Andere: HHV-7, enterovirus, adenovirus, parainfluenza type1
- Symptomen:
o (Hoge) koorts: 3 tot 5 dagen met lymfadenopathie
o Exantheem:
Start op de nek en romp en spreidt dan naar aangezicht en ledematen
Persisteert 1 à 2 dagen
- Diagnose: klinisch beeld
- Complicaties:
o Koortsconvulsies (koortsstuipen)
o Aseptische meningitis, encephalitis
o Thrombocytopenische purpura (stollingsaandoening waarbij er te weinig bloedplaatjes)
- Behandeling: ondersteunend met voornamelijk antipyretica
ERYTHEMA INFECTIOSUM OF VIJFDE ZIEKTE
- Veroorzaakt door infectie met parvovirus B19
- Incubatietijd 1-2 weken
- Symptomen:
o Prodromale fase: koorts, neusloop, hoofdpijn, diarree en nausea,
jeuk
o Rash
o Arthralgie (gewrichtspijn)
- Diagnose:
o Op basis van klinisch beeld
o Serologie parvovirus B19 IgM en IgG
- Complicaties:
o Aplastische crisis (ernstige aandoening waarbij het beenmerg te weinig nieuwe bloedcellen
aanmaakt)
o Encephalitis (hersenontsteking)
o Tijdens de zwangerschap: miskraam, doodgeboorte, hydrops foetalis (sprake van ophoping
van vocht in verschillende delen van het lichaam van de foetus)
- Behandeling: ondersteunend met antipyretica en pijnstilling
VARICELLA OF WINDPOKKEN, WATERPOKKEN
- Veroorzaakt door infectie met Varicella zoster
- Zeer besmettelijk: infectie door
o Aërsols via nasopharyngeale mucosa
o Direct huidcontact met vocht uit huidvesikels
- Symptomen:
o Prodromale fase: koorts, malaise, pharyngitis
o Veralgemeende vesiculaire rash meestal binnen 24 uur (duurt meestal 4 dagen)
o Korstvorming
- Diagnose:
, o Voornamelijk klinisch beeld
o Serologie mogelijk
- Complicaties:
o Bacteriële surinfectie van huidletsels
o Bronchopneumonie
o Encephalitis
o Op lange termijn zona (virus blijft latent aanwezig in sensorische neuronen)
- Behandeling:
o Jeukwerend met antihistaminica, huidverzorging
o Antipyretica
o Antibiotica bij surinfectie
Kinderen na varicella direct opnieuw ziek eerder bacterieel omdat na varicella weinig WBC zijn
Aspirine kan neurologische complicaties geven! Paracetamol geven
BOF VACCIN
- Zeer besmettelijk via respiratoire druppels door bofvirus, maar ook bij direct contact of via
oppervlakken à outbreaks
- Incubatietijd 16-18 dagen
- Symptomen:
o Koorts, hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid en anorexie
o Na 48 uur ontstaan van parotitis (ontsteking speekselklier)
Gevoelige en gezwollen parotis
Geassocieerde oorpijn
Kan 10 dagen duren
- Diagnose:
o Klinisch beeld
o Serologie en PCRT-testing
- Complicaties:
o Orchitis kan leiden tot infertiliteit
o Oophoritis effect op fertiliteit onduidelijk
o Meningitis, encephalitis, sensorineuraal gehoorverlies
o Pancreatitis
- Behandeling:
o Antipyretica
o NSAID’s
Vroeger enkel bij jongens vaccin gegeven omdat het de testis kon aanpassen en zorgde voor
verminderde vruchtbaarheid.
PERTUSSIS OF KINKHOEST
- Besmettelijke bacteriële infectie van de luchtwegen met Bordetella pertussis
- Incubatietijd 7-10 dagen
- Stadia van infectie:
o Catarale fase:
1-2 weken
Laaggradige koorts
Waterige neusloop en milde hoest
- Paroxysmale fase:
o Toenemende hoestbuien: gepaard met kokhalzen, braken, cyanose, dyspnoe
o “Whoop”: inspiratoir geluid na hoestbui
o Duurt 2-8 weken
- Convalescentie:
o Hoest neemt af na verloop van weken tot maanden
o Hoest kan terug fors toenemen tijdens deze fase bij andere intercurrente infectie
- Diagnose:
INFECTIEZIEKTEN GOED KUNNEN HERKENNEN
MAZELEN
- Zeer besmettelijke aandoening door mazelenvirus
- Stadia van infectie:
o Incubatietijd: 6 tot 21 dagen, start na intrede virus via respiratoire mucosa en conjunctiva
o Prodromale fase:
Duurt 2 tot 4 dagen
Koorts, malaise, anorexie, neusloop, conjunctivitis, hoest
Exantheem na +/-48 uur: Koplik vlekken (witte vlekjes in de mond, meestal aan de
kant)
o Exantheem: (huiduitslag)
2 tot 4 dagen na start van de koorts
Begint meestal ter hoogte gezicht en verspreidt zich dan verder over lichaam, zelden
op handpalmen en voetzolen
Rood maculopapulair
Soms met petechiën (niet wegdrukbare blauwe plekken)
Ook hoge koorts, pharyngitis, conjunctivitis, lymfadenopathie
o Genezing:
Start meestal 2 dagen na verschijnen exantheem
Koorts > 4 dagen wijst op complicatie
Rash verkleurt eerst bruin vooraleer te verdwijnen
Hoest kan 2 weken duren
- Diagnose:
o Klinisch op basis van symptomen
o Serologie: mazelen IgM en IgG
o PCR-test
- Complicaties: diarree, stomatitis, bronchopneumonie (longontsteking), encephalitis
(hersenontsteking)
- Behandeling:
o Ondersteunend: koortswering, voldoende vochttoevoer
o Antibiotica bij bacteriële surinfectie (infectie die optreedt bovenop of naast een ander
ziekteproces)
RODE HOND
- Veroorzaakt door infectie met rubellavirus
- Incubatietijd: 14 tot 18 dagen
- Symptomen:
o Laaggradige koorts en lymfadenopathie
o Conjunctivitis
o Kleine, rode vlekjes op het zachte verhemelte
o Exantheem:
Maculopapulaire rash
Start op het aangezicht en verspreid zich over het hele lichaam binnen 24 uur
Handpalmen en voetzolen blijven gespaard
Blijft meestal 3 dagen
- Diagnose:
o Klinische verdenking
o Serologie: rubella IgM en IgG
- Complicaties:
o Voornamelijk bij congenitale vorm:
Sensorineuraal gehoorverlies, mentale beperking
Congenitale hart- en oogafwijkingen
, Doodgeboorte
o Encephalitis
o Hemorrhagie
- Behandeling: ondersteunend
o Koortswering en pijnstilling
o Voldoende vochttoevoer
EXANTHEMA SUBITUM OF ROSEOLA INFANTUM, ZESDE ZIEKTE, 3-DAGEN KOORTS
- Oorzaak:
o Meestal door humaan herpesvirus type 6B (HHV-6B)
o Andere: HHV-7, enterovirus, adenovirus, parainfluenza type1
- Symptomen:
o (Hoge) koorts: 3 tot 5 dagen met lymfadenopathie
o Exantheem:
Start op de nek en romp en spreidt dan naar aangezicht en ledematen
Persisteert 1 à 2 dagen
- Diagnose: klinisch beeld
- Complicaties:
o Koortsconvulsies (koortsstuipen)
o Aseptische meningitis, encephalitis
o Thrombocytopenische purpura (stollingsaandoening waarbij er te weinig bloedplaatjes)
- Behandeling: ondersteunend met voornamelijk antipyretica
ERYTHEMA INFECTIOSUM OF VIJFDE ZIEKTE
- Veroorzaakt door infectie met parvovirus B19
- Incubatietijd 1-2 weken
- Symptomen:
o Prodromale fase: koorts, neusloop, hoofdpijn, diarree en nausea,
jeuk
o Rash
o Arthralgie (gewrichtspijn)
- Diagnose:
o Op basis van klinisch beeld
o Serologie parvovirus B19 IgM en IgG
- Complicaties:
o Aplastische crisis (ernstige aandoening waarbij het beenmerg te weinig nieuwe bloedcellen
aanmaakt)
o Encephalitis (hersenontsteking)
o Tijdens de zwangerschap: miskraam, doodgeboorte, hydrops foetalis (sprake van ophoping
van vocht in verschillende delen van het lichaam van de foetus)
- Behandeling: ondersteunend met antipyretica en pijnstilling
VARICELLA OF WINDPOKKEN, WATERPOKKEN
- Veroorzaakt door infectie met Varicella zoster
- Zeer besmettelijk: infectie door
o Aërsols via nasopharyngeale mucosa
o Direct huidcontact met vocht uit huidvesikels
- Symptomen:
o Prodromale fase: koorts, malaise, pharyngitis
o Veralgemeende vesiculaire rash meestal binnen 24 uur (duurt meestal 4 dagen)
o Korstvorming
- Diagnose:
, o Voornamelijk klinisch beeld
o Serologie mogelijk
- Complicaties:
o Bacteriële surinfectie van huidletsels
o Bronchopneumonie
o Encephalitis
o Op lange termijn zona (virus blijft latent aanwezig in sensorische neuronen)
- Behandeling:
o Jeukwerend met antihistaminica, huidverzorging
o Antipyretica
o Antibiotica bij surinfectie
Kinderen na varicella direct opnieuw ziek eerder bacterieel omdat na varicella weinig WBC zijn
Aspirine kan neurologische complicaties geven! Paracetamol geven
BOF VACCIN
- Zeer besmettelijk via respiratoire druppels door bofvirus, maar ook bij direct contact of via
oppervlakken à outbreaks
- Incubatietijd 16-18 dagen
- Symptomen:
o Koorts, hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid en anorexie
o Na 48 uur ontstaan van parotitis (ontsteking speekselklier)
Gevoelige en gezwollen parotis
Geassocieerde oorpijn
Kan 10 dagen duren
- Diagnose:
o Klinisch beeld
o Serologie en PCRT-testing
- Complicaties:
o Orchitis kan leiden tot infertiliteit
o Oophoritis effect op fertiliteit onduidelijk
o Meningitis, encephalitis, sensorineuraal gehoorverlies
o Pancreatitis
- Behandeling:
o Antipyretica
o NSAID’s
Vroeger enkel bij jongens vaccin gegeven omdat het de testis kon aanpassen en zorgde voor
verminderde vruchtbaarheid.
PERTUSSIS OF KINKHOEST
- Besmettelijke bacteriële infectie van de luchtwegen met Bordetella pertussis
- Incubatietijd 7-10 dagen
- Stadia van infectie:
o Catarale fase:
1-2 weken
Laaggradige koorts
Waterige neusloop en milde hoest
- Paroxysmale fase:
o Toenemende hoestbuien: gepaard met kokhalzen, braken, cyanose, dyspnoe
o “Whoop”: inspiratoir geluid na hoestbui
o Duurt 2-8 weken
- Convalescentie:
o Hoest neemt af na verloop van weken tot maanden
o Hoest kan terug fors toenemen tijdens deze fase bij andere intercurrente infectie
- Diagnose: