Juridische thema’s week 1
Het legaliteitsbeginsel
Bepaalt dat geen feit strafbaar is aan op grond van een daaraan voorafgegane
wettelijke strafbepaling. Het legaliteitsbeginsel kent de navolgende
deelbeginselen:
1. Lex Certa beginsel
2. Nulla Poena beginsel
3. Lex Scripta beginsel
4. Verbod van analogie
Wetsartikelen
- Art. 1 Sr
- Art. 1 Sv
- Art. 16 Gw
- Art. 7 EVRM
- Art. 15 IVBPR
Vierlagenmodel vervolg
Een menselijke gedraging
die binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving valt (de onderdelen
waaruit een delictsomschrijving is opgebouwd noemen we bestanddelen)
Die wederrechtelijk is (= element)
Die verwijtbaar is (=element)
Er zijn dus vier cumulatieve voorwaarden waaraan moet zijn voldaan voordat
iemand gestraft wordt.
Strafuitsluitingsgronden
Er zijn twee soorten strafuitsluitingsgronden:
1. Rechtvaardigingsgronden nemen de wederrechtelijkheid weg, en
rechtvaardigen
2. Schulduitsluitingsgronden nemen de verwijtbaarheid van de gedraging weg
en excuseren zodoende de dader.
Rechtvaardigingsgronden
- Neemt de wederrechtelijkheid weg
- Feit is niet strafbaar
- Gedraging wordt gerechtvaardigd
Schulduitsluitingsgronden
, - Neemt de verwijtbaarheid weg
- Dader is niet strafbaar
- Dader is niet verwijtbaar, gedraging valt wel binnen de delictsomschrijving
Soorten algemene strafuitsluitingen
Rechtvaardigingsgronden
- Overmacht (noodtoestand) Art. 40 Sr
- Noodweer Art. 41 lid 1 Sr
- Wettelijke voorschrift Art. 42 Sr
- Bevoegd gegeven bevel Art. 43 lid 1 Sr
Ongeschreven (buitenwettelijke) rechtvaardigingsgrond:
Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid ‘het Vee-arrest’
Schulduitsluitingsgronden
- Ontoerekeningsvatbaar Art. 39 Sr
- (Psychische) overmacht Art. 40 Sr
- Noodweerexces Art. 41 lid 1 Sr
- Onbevoegd gegeven wettelijk bevel Art. 43 lid 1 Sr
Ongeschreven (buitenwettelijke) schulduitsluitingsgronden: afwezigheid van
alle schuld (AVAS) Het Melk en water arrest
Overige onderwerpen materieel strafrecht
- Opzet en schuld
- Poging en voorbereiding
- Deelnemingsvormen
Culpa (Schuld)
Onbewuste culpa Je let niet op en rijdt tegen een
voetganger
Bewuste culpa Je ziet de voetganger wel, maar je
denkt dat het nog net wel kan. Je
gelooft in een goede afloop.
Roekeloosheid Tandje meer dan bewuste culpa; je
neemt hier al een onaanvaardbaar
risico maar toch geloof je nog in de
goede afloop.
Opzet
Voorwaardelijke opzet Je neemt willens en weten de
aanmerkelijke kans voor lief dat een
niet beoogd gevolg intreedt
Opzet met noodzakelijkheid Het ingetreden gevolg heb je niet
bewustzijn beoogd, maar was wel onvermijdelijk.
Het trad noodzakelijker wijs in.
Opzet met bedoeling/oogmerk Het gevolg was beoogd; willens en
wetens, doelbewust handelen.
Plan voorbereiding poging voltooiing
Het legaliteitsbeginsel
Bepaalt dat geen feit strafbaar is aan op grond van een daaraan voorafgegane
wettelijke strafbepaling. Het legaliteitsbeginsel kent de navolgende
deelbeginselen:
1. Lex Certa beginsel
2. Nulla Poena beginsel
3. Lex Scripta beginsel
4. Verbod van analogie
Wetsartikelen
- Art. 1 Sr
- Art. 1 Sv
- Art. 16 Gw
- Art. 7 EVRM
- Art. 15 IVBPR
Vierlagenmodel vervolg
Een menselijke gedraging
die binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving valt (de onderdelen
waaruit een delictsomschrijving is opgebouwd noemen we bestanddelen)
Die wederrechtelijk is (= element)
Die verwijtbaar is (=element)
Er zijn dus vier cumulatieve voorwaarden waaraan moet zijn voldaan voordat
iemand gestraft wordt.
Strafuitsluitingsgronden
Er zijn twee soorten strafuitsluitingsgronden:
1. Rechtvaardigingsgronden nemen de wederrechtelijkheid weg, en
rechtvaardigen
2. Schulduitsluitingsgronden nemen de verwijtbaarheid van de gedraging weg
en excuseren zodoende de dader.
Rechtvaardigingsgronden
- Neemt de wederrechtelijkheid weg
- Feit is niet strafbaar
- Gedraging wordt gerechtvaardigd
Schulduitsluitingsgronden
, - Neemt de verwijtbaarheid weg
- Dader is niet strafbaar
- Dader is niet verwijtbaar, gedraging valt wel binnen de delictsomschrijving
Soorten algemene strafuitsluitingen
Rechtvaardigingsgronden
- Overmacht (noodtoestand) Art. 40 Sr
- Noodweer Art. 41 lid 1 Sr
- Wettelijke voorschrift Art. 42 Sr
- Bevoegd gegeven bevel Art. 43 lid 1 Sr
Ongeschreven (buitenwettelijke) rechtvaardigingsgrond:
Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid ‘het Vee-arrest’
Schulduitsluitingsgronden
- Ontoerekeningsvatbaar Art. 39 Sr
- (Psychische) overmacht Art. 40 Sr
- Noodweerexces Art. 41 lid 1 Sr
- Onbevoegd gegeven wettelijk bevel Art. 43 lid 1 Sr
Ongeschreven (buitenwettelijke) schulduitsluitingsgronden: afwezigheid van
alle schuld (AVAS) Het Melk en water arrest
Overige onderwerpen materieel strafrecht
- Opzet en schuld
- Poging en voorbereiding
- Deelnemingsvormen
Culpa (Schuld)
Onbewuste culpa Je let niet op en rijdt tegen een
voetganger
Bewuste culpa Je ziet de voetganger wel, maar je
denkt dat het nog net wel kan. Je
gelooft in een goede afloop.
Roekeloosheid Tandje meer dan bewuste culpa; je
neemt hier al een onaanvaardbaar
risico maar toch geloof je nog in de
goede afloop.
Opzet
Voorwaardelijke opzet Je neemt willens en weten de
aanmerkelijke kans voor lief dat een
niet beoogd gevolg intreedt
Opzet met noodzakelijkheid Het ingetreden gevolg heb je niet
bewustzijn beoogd, maar was wel onvermijdelijk.
Het trad noodzakelijker wijs in.
Opzet met bedoeling/oogmerk Het gevolg was beoogd; willens en
wetens, doelbewust handelen.
Plan voorbereiding poging voltooiing
