Hoofdstuk 1; Why and how to do qualitatative research
Relevantie van kwalitatief onderzoek
De belangstelling voor kwalitatief onderzoek is de afgelopen decennia sterk toegenomen,
vooral door maatschappelijke veranderingen zoals globalisering, migratie en de
pluralisering van leefwerelden.
Pluralisering van leefwerelden = verwijst naar de groeiende individualisering van leefwijzen
en biografische patronen en het oplossen van oude ongelijkheden binnen een nieuwe
diversiteit van milieus, subculturen en levensstijlen.
Dit proces vraagt van onderzoekers een grotere gevoeligheid voor de empirische
studie van sociale kwesties. In lijn met postmoderne benaderingen is het tijdperk van
‘grote verhalen’ voorbij, en zijn juist lokale, temporeel en situationeel beperkte
verhalen nodig.
Globalisering en migratie versterken de diversificatie van leefwerelden, waardoor traditionele
deductieve methodologieën steeds vaker tekortschieten. In plaats daarvan zijn inductieve
strategieën nodig, waarbij gebruikgemaakt wordt van sensibiliserende concepten om sociale
contexten te benaderen.
De discussie over dekolonisatie methodologieën heeft belangrijke implicaties voor kwalitatief
onderzoek. het is de vraag of methoden die zijn ontwikkeld vanuit een westerse
epistemologie zomaar geëxporteerd kunnen worden naar andere contexten, zoals Azië.
Wanneer onderzoekers inheemse volkeren slechts beschouwen als dataleveranciers, gaat
essentiële lokale kennis verloren. Het principe ‘’niets over ons zonder ons’’ benadrukt
daarom de noodzaak om de relatie tussen onderzoeker en onderzochte opnieuw te
definiëren.
Binnen inheems onderzoek wordt onderzoek omschreven als een systematisch proces: het
begint met het kiezen van een interessegebied, gevolgd door literatuurstudie, en het
opzetten van een onderzoeksstrategie die de steekproef, dataverzameling, analyse,
interpretatie en rapportage bepaalt.
Dit toont dat de uitgangspunten van inheems en westers kwalitatief onderzoek grotendeels
overeenkomen, maar dat de toepassing verschilt en daarmee de specifieke aanpak bepaalt.
Kwalitatief onderzoek is van belang bij moeilijk te bereiken groepen/specifieke groepen.
Beperkingen van kwantitatief onderzoek
Leidende principes van onderzoek zijn gebruikt voor volgende doeleinden: om onderzoeken
en gevolgen duidelijk te isoleren; om theoretische relaties op de juiste manier te
operationaliseren; om fenomenen te meten en te kwantificeren. Er zijn algemene verplichte
normen geformuleerd voor het uitvoeren en evalueren van empirisch sociaal onderzoek.
Weber verkondigde dat de taak van de wetenschappen is om de wereld te onttoveren door
analyses en verklaringen te beiden via het onderzoek dat ze doen.
Utilisatieonderzoek = heeft aangetoond dat wetenschappelijke bevindingen minder vaak
dan verwacht worden overgedragen naar politieke en institutionele praktijken. De
wetenschap produceert niet langer ‘absolute waarheden’ die onkritisch kunnen worden
overgenomen.
Doel dat met kwalitatief onderzoek bereikt kan worden = het empirisch goed formuleren van
dergelijke subject- en situatie gerelateerde uitspraken.
1
,Samenvatting Flick, U. An introduction to qualitative research | Pre-master Orthopedagogiek
Essentiële kenmerken kwalitatief onderzoek
- Juiste keuze van geschikte methoden en theorieën.
- De erkenning en analyse van verschillende perspectieven.
- De reflecties van onderzoekers op hun onderzoek als onderdeel van proces van
kennisproductie.
- De verscheidenheid aan benaderingen en methoden.
Perspectieven van de deelnemers
Kwalitatief onderzoek kan de verscheidenheid aan perspectieven op het object aantonen en
begint bij de subjectieve en sociale betekenissen die eraan zijn gerelateerd. Je bestudeerd
de kennis en praktijken van deelnemers. Het houdt er rekening mee dat standpunten en
praktijken in het veld verschillen vanwege de verschillende subjectieve perspectieven en
sociale achtergronden.
Nieuwe uitdagingen: diversiteit en dekolonisering kwalitatief onderzoek
Chilisa ziet de rol van imperialisme, kolonisatie en globalisering in de constructie van kennis
genegeerd en academisch imperialisme, dat alternatieve theorieën afwijst en probeert te
onderdrukken. In deze discussie wordt voornamelijk betoogd dat methoden uit de sociale
wetenschappen zijn ontwikkeld tegen de achtergrond van een westerse epistemologie en
politieke tradities van kolonisatie.
Voor hedendaags betekent dit:
- Etnografieën/interviews moeten meer rekening houden met diversiteit van
deelnemers en hun leefsituatie.
- Rekening houden met wat de discussie over dekolonisatiemethoden heeft
aangegeven voor het ontwerp van kwalitatieve onderzoeksmethoden in andere
gemeenschappen
- Reflexiviteit zou zich op twee manieren op onderzoeken moeten richten:
o Rekening houden met eigen subjectiviteit en identiteit in gevoelige contexten
en feministisch onderzoek
Hoofdstuk 2: The qualitative – quantitative distinction
Relatie tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek
- Epistemiologie en methodologie;
- Onderzoeksontwerpen die gebruik van beide gegevens combineren;
- Onderzoeksmethoden die kwanti en kwali zijn.
- Koppelen van bevindingen;
- Generalisatie van bevindingen.
Kleining stelt dat kwalitatieve methoden heel goed kunnen bestaan zonder latere gebruik van
kwantitatieve methoden, terwijl kwanti kwali nodig heeft om relatie te verklaren.
Kwalitatieve methoden leiden tot relevante resultaten op niveau van sociaal-politieke
onderwerpen en relaties vanwege hun complexiteit. → ligt op niveau van
onderzoeksprogramma’s en niveau van geschiktheid voor onderwerp.
Mixed methods
= geïnteresseerd in pragmatische combinatie van kwali en kwanti onderzoek. dit biedt einde
aan paradigmaoorlog.
= om meerdere benaderingen in alle stadia van de studie te integreren. En zou transformatie
van gegevens en hun analyse via andere benadering omvatten. Bestaat dus uit combinatie
van kwali en kwanti benaderingen in alle fasen van het onderzoek.
2
,Samenvatting Flick, U. An introduction to qualitative research | Pre-master Orthopedagogiek
Hoofdstuk 3: Theoretical frameworks
Het onderscheid tussen positivisme en constructivisme ligt ten grondslag aan de
epistemologische discussie over kwalitatief onderzoek. Vaak ook gekoppeld aan de context
van feminisme.
Positivisme Constructivisme
Kwantitatief, er is maar één werkelijkheid. Kwalitatief.
Concentreren op bestuderen van De relatie tot werkelijkheid onderzoeken
waarneembare feiten. door constructieve processen te
behandelen.
Aannames:
- Alleen fenomenen en kennis die Radicale constructivisme = elke vorm van
door de zintuigen wordne bevestigd, cognitie alleen directe toegang heeft tot
kunnen als kennis worden beelden van de wereld en werkelijkheid,
gegarandeerd. maar niet rechtstreeks tot de wereld of
- Theorieën worden gebruikt om werkelijkheid (Glasersfeld, Piaget).
hypothesen te generen die kunnen
worden getest en waarmee Sociale constructivisme = onderzoekt
verklaringen van wetten kunnen sociale conventies, perceptie en kennis in
worden beoordeeld (deductivisme). dagelijks leven. (Schutz, Berger, Luckmann,
- Kennis kan worden geproduceerd Gergen, Potter, Robles). Benadrukt
door feiten te verzamelen die de relevantie van constructies in perceptie van
basis vormen van die wetten dingen en kennis over hen.
(inductivisme).
- Wetenschap kan en moet op een Laboratorium-constructivistische onderzoek
waardevrije en objectieve manier = vaststellen hoe sociale, historische,
worden gedreven. lokale, pragmatische en andere factoren
- Onderscheid tussen wetenschappelijke ontdekkingen
wetenschappelijke en normatieve beïnvloeden op zo een manier dat
uitspraken. wetenschappelijke feiten kunnen worden
beschouwd als sociale constructies.
Constructie van kennis
Schütz = als onze kennis van de wereld omvat constructies. Is reeks abstracties,
generalisaties, formalisaties en idealiseringen, specifiek voor relevante niveau van gedachte-
organisatie. Hij ziet elke vorm van kennis als geconstrueerd door selectie en structuren.
Inhoud wordt gestructureerd in proces van actieve productie.
Gergen = aannames voor sociaal constructivisme. Termen voor analyseren van wereld
komen niet eenvoudigweg voort uit wat ermee wordt geanalyseerd. Ze worden geformuleerd
door onderzoekers. Termen worden geconstrueerd in communicatieve processen tussen
mensen en in loop van tijd kunnen veranderen.
Constructie van terminologie is taalkundig en sociaal fenomeen. Taal ontleent zijn betekenis
in menselijke aangelegenheden aan manier waarop het functioneert binnen patronen van
relaties. Kennis gebaseerd op rol van taal in dergelijke relaties.
Potter en Robles; vier stellingen van sociaal constructionisme
1. Wetenschappelijke observatie zijn complex. Context belangrijk.
2. Taal is constitutief. Manier van praten, welke woorden.
3. Beschrijvingen zijn gericht op actie. Manier beschrijven wordt aangestuurd door actie
van doen van uitspraak, overtuigen.
4. Psychologische toestanden en kenmerken en persoonlijkheden zijn historisch en
cultureel contingent. Rekening houden context, specifieke situaties.
3
, Samenvatting Flick, U. An introduction to qualitative research | Pre-master Orthopedagogiek
Feminisme en intersectionaliteit
Onwetendheid van levenssituatie van vrouwen en van mannelijke dominantie. Feministisch
onderzoek = vaak gekenmerkt door gebruik kwalitatief onderzoek om meer open te staan
voor stemmen en behoeften van vrouwen in algemeen.
De discussie over feminisme en feministisch kwalitatief onderzoek is bevorderd door focus
op intersectionaliteit (maatschappelijke ongelijkheid) = een feministische intersectioneel
perspectief (verschillende mensen met verschillende identiteiten erbij betrekken) verwerpt
unitaire conceptualisaties van vrouw, die vaak gebaseerd zijn op wit, middenklasse,
heteroseksueel en valide ideaal.
Feminisme biedt theoretisch kader dat onderzoek op twee manieren uitdaagt:
1. Daagt routines en normaliteiten van dagelijks leven uit;
2. Daagt de manier uit waarop onderzoek wordt beoefend.
Gender studies
= als stap voor feministische studies. Gender gezien in deze context als resultaat van gender
en hoe sociale onderscheidingen van genders worden geconstrueerd in alledaagse en
institutionele praktijken.
Queer studies = benadering queer studies gaat nog stap verder. Queer is alles wat
haak staat op normale, legitieme en dominantie.
Onderzoeksperspectieven
Onderzoeksperspectieven die veld van kwalitatief onderzoek op theoretische en
methodologische manier definiëren. Gebaseerd op drie basisposities:
1. Symbolisch interactionisme;
2. Etnomethodologie;
3. Structuralistische of psychoanalytische posities.
Symbolisch interactionisme
= subjectieve betekenis die individuen toekennen aan hun activiteiten en hun omgeving.
Deze positie ontwikkeld vanuit filosofische traditie van Amerikaanse pragmatisme. Drie
uitgangspunten:
1. Dat mensen handelen ten opzichte van dingen op basis van betekenissen die dingen
voor hen hebben.
2. Betekenis van zulke dingen afgeleid is van sociale interactie die iemand heeft met
medemensen.
3. Dat deze betekenissen worden behandeld in een interpretatief proces dat door
persoon wordt gebruikt in omgang met dingen die hij tegenkomt.
Gevolg is dat manieren waarop individuen betekenis geven aan objecten ect. het centrale
uitgangspunt vormen voor onderzoek in deze benadering.
Thomas: wanneer persoon situatie als echt definieert, deze situatie echt is in zijn gevolgen.
Dus wereld zien vanuit oogpunt onderwerp.
Interpretatief interactionisme = positie begint met symbolisch interactionisme, maar
verschillende alternatieve, recentere perspectieven integreert. Zou alleen gebruikt moeten
worden wanneer onderzoeker de relatie wil onderzoeken tussen persoonlijke problemen en
overheidsbeleid en overheidsinstellingen die zijn opgericht om die persoonlijke problemen
aan te pakken. Daarnaast dat de bestudeerde processen biografisch begrepen moeten
worden en noodzakelijkerwijs vanuit deze hoe geïnterpreteerd moeten worden.
Etnomethodologie
4