Samenvatting placenta praevia

Placenta praevia
Inleiding
Wanneer een zorgvrager zwanger is, groeit het kindje in de baarmoeder. Om te groeien, krijgt het
kindje voedingsstoffen en zuurstof via het bloed van de zorgvrager. Dit gaat via de navelstreng. Hier
zitten bloedvaten in waar het bloed doorheen stroomt. De navelstreng verbindt het kindje met de
moederkoek. Dit noem je ook wel de placenta. Deze is ingenesteld in de binnenkant van de
baarmoeder. Dit betekent dat de placenta op één plek blijft zitten tijdens de zwangerschap. De
placenta bestaat uit veel bloedvaten. Dit zorgt dat het kindje alle voedingsstoffen en zuurstof krijgt
die hij of zij nodig heeft.

De placenta heeft geen precieze plek om zich in de baarmoeder te nestelen. Het maakt meestal niet
uit waar de placenta zich innestelt. Dit heeft geen gevolgen voor de zwangerschap. Hier is één
uitzondering op: wanneer de placenta dichtbij of over de baarmoederopening ligt. Dit heet een
laagliggende placenta. Je noemt dit ook wel een placenta praevia. Deze plek geeft extra risico voor de
zorgvrager en haar kindje. Dit komt omdat veel bloedvaten van de placenta dichtbij de
baarmoederopening liggen. Tijdens de bevalling gaat het kindje door de baarmoederopening naar
het geboortekanaal. Dit is het deel waar het kindje door moet wanneer een zorgvrager gaat bevallen.
De baarmoederopening is dan groter dan voor het begin van de bevalling. Hierdoor kan het kindje
hier doorheen. Vóór de bevalling is de baarmoederopening nog dicht. Tijdens de bevalling gaat de
baarmoederopening oprekken. Wanneer een zorgvrager een placenta praevia heeft, rekken de
placenta of de bloedvaten ook op. Hierdoor heeft zij het risico dat ze scheuren. Wanneer dit gebeurt,
is dit gevaarlijk. De zorgvrager verliest dan namelijk veel bloed.

De kans is klein dat de placenta zich laag innestelt. In de eerste helft van de zwangerschap hebben vijf
van de honderd zwangere vrouwen een placenta praevia. Dit is vóórdat een zwangere vrouw twintig
weken zwanger is. In de tweede helft van de zwangerschap heeft nog maar nog maar een klein deel
van deze vrouwen een placenta praevia. Dit is namelijk maar één vijfde deel. Dit aantal wordt steeds
minder, omdat de baarmoeder oprekt tijdens de zwangerschap. Dit komt omdat het kindje groeit.
Hierdoor wordt de placenta vaak meegetrokken naar boven.

Het ontstaan van een placenta praevia
Wanneer een zorgvrager zwanger is, vormt zich een placenta in de baarmoeder. Dit begint als een
zorgvrager twee weken zwanger is. De placenta is helemaal ontwikkeld wanneer zij twaalf weken
zwanger is. De bevruchte eicel bepaalt de plek van de placenta. Deze nestelt zich de eerste dagen in
de baarmoeder. Op die specifieke plek ontwikkelt de placenta. Alleen wanneer de bevruchte eicel
zich laag in de baarmoeder innestelt, heeft een zorgvrager dus kans op een placenta praevia. Soms
heeft een zorgvrager meer risico dat dit gebeurt. Dit is wanneer zij bepaalde factoren heeft die de
kans groter maken dat de placenta zich laag innestelt. Dit noem je risicofactoren. Een zorgvrager
heeft meer risico op een placenta praevia wanneer zij:

 tijdens de zwangerschap rookt of drugs gebruikt, zoals cocaïne;
 vaker zwanger is geweest;
 op een niet-natuurlijke manier zwanger is geworden. Dit betekent dat zij zwanger is
geworden met behulp van een behandeling;
 een oudere leeftijd heeft. Hoe ouder een zorgvrager is wanneer zij zwanger is, hoe hoger de
kans;
 bij een eerdere bevalling een keizersnede heeft gehad. Dit betekent dat het kindje geboren
wordt via een operatie;

,  van meerdere kindjes zwanger is, bijvoorbeeld een tweeling.
Je hebt verschillende soorten van een placenta praevia. Deze geven aan hoe ver de placenta van de
baarmoederopening af ligt. De verschillende soorten zijn:

 placenta praevia totalis: de placenta ligt helemaal over de baarmoederopening heen;
 placenta praevia lateralis: de placenta ligt deels over de baarmoederopening heen;
 placenta praevia marginalis: de rand van de placenta ligt naast de baarmoederopening. De
placenta ligt dus niet over de baarmoederopening heen.

Bloedverlies
Een placenta praevia geeft extra risico voor een zorgvrager en haar kindje. Dit komt omdat zij risico
heeft op bloedverlies via de vagina. Dit is ook het meest voorkomende symptoom van een placenta
praevia. Een ander risico is dat het kindje niet goed ligt voor de bevalling.

Aan het einde van de zwangerschap ligt het kindje meestal met het hoofd naar beneden. Het kindje
zakt dan met het hoofd wat dieper naar beneden in de richting van de baarmoederopening. Dit heet
indaling. Bij een placenta praevia lukt dit vaak niet. Dit komt omdat de placenta in de weg ligt.

Als een zorgvrager bloed verliest, gebeurt dit meestal ’s nachts. Zij verliest het bloed via haar vagina,
zoals bij een menstruatie. Het bloedverlies bij een placenta praevia komt doordat het kindje groeit.
Dit zorgt dat de baarmoeder oprekt. Hierdoor kunnen stukjes van de placenta afscheuren. In de
placenta zitten veel bloedvaten. Je kan je voorstellen dat wanneer een stukje afscheurt, dit gaat
bloeden. Dit komt omdat dan ook de bloedvaten scheuren. Wanneer dit gebeurt, krijgt de zorgvrager
hiervoor of hierna vaak last van harde buiken. Dit zijn een soort krampen die de baarmoeder maakt.
Ze lijken op weeën.

Hoeveel bloed een zorgvrager verliest, verschilt. Een zorgvrager kan veel of weinig bloed verliezen.
Het blijft ook meestal niet bij één keer. Na een bepaalde tijd krijgt een zorgvrager meestal opnieuw
bloedverlies. De kans dat een zorgvrager veel bloedverlies krijgt bij een placenta praevia, is groter
wanneer zij verder is in haar zwangerschap. Veel bloedverlies is gevaarlijk voor:

het kindje, omdat deze dan te weinig bloed krijgt. Hierdoor krijgt het kindje niet genoeg zuurstof
meer;
de zorgvrager zelf, omdat de kans bestaat om in shock te raken. Dit gebeurt wanneer de zorgvrager te
weinig bloed heeft in haar lichaam. Het lukt het lichaam dan niet om alle cellen zuurstof te geven via
het bloed. Dit heeft een zorgvrager wel nodig om te kunnen overleven.

Shock
Shock is een gevaarlijke situatie. Het lichaam heeft te weinig bloed om zuurstof rond te brengen.
Wanneer een zorgvrager veel bloed verliest, kan zij in shock raken. Voordat zij echt in shock raakt,
krijgt ze klachten. Tekenen dat een zorgvrager in shock zijn, is wanneer zij:

 veel zweet;
 bijna flauw valt;
 misselijk is;
 moet overgegeven;
 een snelle hartslag heeft.