Weblecture: vegetatieve zenuwstelsel en ontregeling
Regulatie lichaamsprocessen
Het grote regelcentrum van het vegetatieve zenuwstelsel is de hypothalamus. Het vegetatieve
zenuwstelsel handhaaft het milieu interieur en de homeostase daarvan zodat alle organen hun
functie zo goed mogelijk kunnen uitvoeren. De hypothalamus heeft eigenlijk twee wegen waarlangs
die het milieu interieur kan aansturen. Dit kan die hormonaal doen (dit gebeurt via de HPA as, dit is
de aansturing van de hypothalamus naar de hypofyse. Een klier aan de onderkant van je hersenen in
het sella turcica= Turks zadel). Vanuit die hypofyse worden er heel veel andere organen aangestuurd
zoals de bijnierschors (hier wordt het hormoon cortisol in gemaakt) en heeft het centraal
zenuwstelsel het vegetatieve zenuwstelsel tot zijn beschikking om dat milieu interieur aan te sturen
en dit wordt via de parasympaticus en orthosympaticus gedaan.
Gerichtheid binnen het centrale zenuwstelsel
Het is heel belangrijk dat het zenuwstelsel het vermogen heeft om te anticiperen op datgene wat
gaat gebeuren. Het zenuwstelsel wordt niet door iedere prikkel van extern of intern bereikt op de
somatosensorische schors.
Alarmfase
Deze fase wordt gekenmerkt door een a-specifieke arousal en een a-specifieke activiteit. Er is geen
selectiviteit in het zenuwstelsel. Het doel is:
Analyse van de stimulus
Anticipatie
Toename van de paraatheid van alle afweersystemen zonder voorkeur (ergotroop)
Adaptatiefase
In deze fase is er sprake van een specifieke arousal en is selectief in het zenuwstelsel. Het doel is:
Alleen die delen van het organisme zijn actief, die directe betrokkenheid hebben bij de
aanpassing
Veel controlesystemen
Inhibitie
Tuning
Het vegetatieve zenuwstelsel is altijd gericht aan de taken die het organisme stelt. Op het moment
dat je gericht bent op actie dan wordt het zenuwstelsel ergotroop getuned alle hormonen die
nodig zijn om actie te verrichten (adrenaline, cortisol) zijn heel hoog aanwezig in ons lichaam. Op het
moment dat wij slapen of in rust zijn dan wordt het zenuwstelsel trofotroop getuned. Hierbij is vooral
het parasympatische zenuwstelsel actief. De afwisseling tussen ergotroop en trofotroop tuning is
ontzettend belangrijk een sporter moet bijvoorbeeld wel kunnen presteren zodra hij zou moeten
presteren.
, Effecten van langdurige stress
De formatio reticularis stuurt via de
ARAS en DRAS systemen de alertheid
aan. De formatio reticularis kan ook
voor de emotie bij pijn zorgen. Vanuit
de hypothalamus en formatio
reticularis wordt die hypofyse continu
aangestuurd om een hoge productie
cortisol te hebben in de bijnierschors.
Anderzijds zal het bijniermerg als
target orgaan van het
orthosympatisch zenuwstelsel enorm
veel adrenaline afgeven in het
lichaam en als dit heel lang doorgaat
ontstaan er negatieve effecten die
leiden tot afname van belastbaarheid
van weefsels.
Langdurige ergotrope tuning
Als dit langdurig ontstaat raakt het totale organisme uitgeput. Kwetsbaarheid van weefsels neemt
toe en zwakste/meest belaste schakel in de keten breekt af. Dit betekent dat klachten sneller kunnen
ontstaan dat bestaande klachten onder deze omstandigheden nauwelijks kunnen herstellen.
Opbouw van zijhoornen
Bij pasgeborene is het ruggenmerg net zo lang als de
wervelkolom. Maar tijdens de groei zie je dat het
ruggenmerg ten opzichte van de wervelkolom omhoog
getrokken wordt. Dit betekent ook dat de segmenten
die afhankelijk boven elkaar hangen dat verschillende
delen daarvan ten opzichte van elkaar gaan schuiven.
Regulatie lichaamsprocessen
Het grote regelcentrum van het vegetatieve zenuwstelsel is de hypothalamus. Het vegetatieve
zenuwstelsel handhaaft het milieu interieur en de homeostase daarvan zodat alle organen hun
functie zo goed mogelijk kunnen uitvoeren. De hypothalamus heeft eigenlijk twee wegen waarlangs
die het milieu interieur kan aansturen. Dit kan die hormonaal doen (dit gebeurt via de HPA as, dit is
de aansturing van de hypothalamus naar de hypofyse. Een klier aan de onderkant van je hersenen in
het sella turcica= Turks zadel). Vanuit die hypofyse worden er heel veel andere organen aangestuurd
zoals de bijnierschors (hier wordt het hormoon cortisol in gemaakt) en heeft het centraal
zenuwstelsel het vegetatieve zenuwstelsel tot zijn beschikking om dat milieu interieur aan te sturen
en dit wordt via de parasympaticus en orthosympaticus gedaan.
Gerichtheid binnen het centrale zenuwstelsel
Het is heel belangrijk dat het zenuwstelsel het vermogen heeft om te anticiperen op datgene wat
gaat gebeuren. Het zenuwstelsel wordt niet door iedere prikkel van extern of intern bereikt op de
somatosensorische schors.
Alarmfase
Deze fase wordt gekenmerkt door een a-specifieke arousal en een a-specifieke activiteit. Er is geen
selectiviteit in het zenuwstelsel. Het doel is:
Analyse van de stimulus
Anticipatie
Toename van de paraatheid van alle afweersystemen zonder voorkeur (ergotroop)
Adaptatiefase
In deze fase is er sprake van een specifieke arousal en is selectief in het zenuwstelsel. Het doel is:
Alleen die delen van het organisme zijn actief, die directe betrokkenheid hebben bij de
aanpassing
Veel controlesystemen
Inhibitie
Tuning
Het vegetatieve zenuwstelsel is altijd gericht aan de taken die het organisme stelt. Op het moment
dat je gericht bent op actie dan wordt het zenuwstelsel ergotroop getuned alle hormonen die
nodig zijn om actie te verrichten (adrenaline, cortisol) zijn heel hoog aanwezig in ons lichaam. Op het
moment dat wij slapen of in rust zijn dan wordt het zenuwstelsel trofotroop getuned. Hierbij is vooral
het parasympatische zenuwstelsel actief. De afwisseling tussen ergotroop en trofotroop tuning is
ontzettend belangrijk een sporter moet bijvoorbeeld wel kunnen presteren zodra hij zou moeten
presteren.
, Effecten van langdurige stress
De formatio reticularis stuurt via de
ARAS en DRAS systemen de alertheid
aan. De formatio reticularis kan ook
voor de emotie bij pijn zorgen. Vanuit
de hypothalamus en formatio
reticularis wordt die hypofyse continu
aangestuurd om een hoge productie
cortisol te hebben in de bijnierschors.
Anderzijds zal het bijniermerg als
target orgaan van het
orthosympatisch zenuwstelsel enorm
veel adrenaline afgeven in het
lichaam en als dit heel lang doorgaat
ontstaan er negatieve effecten die
leiden tot afname van belastbaarheid
van weefsels.
Langdurige ergotrope tuning
Als dit langdurig ontstaat raakt het totale organisme uitgeput. Kwetsbaarheid van weefsels neemt
toe en zwakste/meest belaste schakel in de keten breekt af. Dit betekent dat klachten sneller kunnen
ontstaan dat bestaande klachten onder deze omstandigheden nauwelijks kunnen herstellen.
Opbouw van zijhoornen
Bij pasgeborene is het ruggenmerg net zo lang als de
wervelkolom. Maar tijdens de groei zie je dat het
ruggenmerg ten opzichte van de wervelkolom omhoog
getrokken wordt. Dit betekent ook dat de segmenten
die afhankelijk boven elkaar hangen dat verschillende
delen daarvan ten opzichte van elkaar gaan schuiven.
