Samenvatting persoonsgericht ondersteuningsproces semester 2 2e jaars HoGent

PERSOONSGERICHTE
ONDERSTEUNINGSPLANNING
HOOFDSTUK 1: INTRODUCTIE
1.1 ORTHOPEDAGOGIEK: EEN HANDELINGSWETENSCHAP
Orthopedagogiek is een handelingswetenschap, die doelgericht onderzoekt hoe
we de kwaliteit van leven, de inclusie & participatie in de maatschappij van alle
betrokkenen kunnen verbeteren (De Pauw et al., 2023).

Methodisch handelen is een basiskenmerk van ons orthopedagogisch handelen.
In plaats van intuïtief & toevallig om te gaan met personen, ondersteunen we
personen om gewenste doelen voorop te stellen & gaan we samen met de
persoon aan de slag om dichter bij deze doelen te komen.  bestaat 4 centrale
kenmerken:
1) Je handelt doelgericht
2) Je handelt bewust
3) Je handelt systematisch
4) Je handelt procesmatig
 vertrekt ALTIJD vanuit vraag van de persoon
 je hebt functionele relatie met de persoon

Verschillende soorten plannen
BELEIDSPLAN AFDELINGSPLAN PERSOONLIJK
ONDERSTEUNINGSPLA
N
Organisatie Onderdeel organisatie Individu
Visie, missie, Vertaling doelstelling Specifieke ondersteuning
doelstellingen & vanuit beleidsplan voor voor één specifieke
werkwijze van een specifieke afdeling persoon
organisatie

1.2 VAN HANDELINGSPLANNING NAAR EEN PERSOONSGERICHT
ONDERSTEUNINGSPROCES
Term ‘handelingsplanning’
 Sinds ’80 centraal begrip orthopedagogiek
 Definitie Rink: ‘Handelingsplanning is het
s
tim
lu
a
v
e
op
rg
n
gebeuren in de instelling waarbij
functionarissen zich beraden over de
manier waarop de leefsituatie van hun
cliënten verbeterd kan worden ten
gevolge van hun eigen optreden naar die
cliënten toe.’

 een permanent gebeuren
 Cyclisch proces
- Dynamisch
- Ons handelen stopt nooit

, Gelijke indelingen in veel verschillende modellen
beeldvormi
evaluatie
ng




handelen planning




Cyclisch proces met 4 fasen

 ten allen tijde kun je terug naar een voorafgaande fase




INSTELLING FUNCTIONARISSEN
Waar? Wie?
 Residentieel  drie modellen (Klomp)
 Ambulant 1) Deskundigheidsmodel = opstellen van
 Outreachend het plan is de taak van de ‘deskundigen’,
 Rink die het vervolgens vertalen naar
degenen die dagelijks de personen
ondersteunen
2) Betrokkenheidsmodel = ervaringen van
de professionals die dagelijks
ondersteuning bieden aan de personen
staan centraal in dit model, het zijn deze
professionals, die het dichtst bij de
personen staan, die autonoom het plan,
opstellen
3) Participatiemodel = opmaken van het
plan is in de eerste plaats de
verantwoordelijkheid van de persoon zelf
& iedereen die nauw bij de persoon
betrokken is, er wordt vertrokken vanuit
het leven van alledag
LEEFSITUATIE HUN EIGEN OPTREDEN
Een persoon in specifieke context Samen handelen met de persoon

,  Wie is de persoon?  Rink
 Het netwerk/de context rond de persoon
 Rink

Paradigma-omslag
 Persoon in totaliteit met ook oog voor mogelijkheden & veerkracht
 Natuurlijk netwerk als partners waarmee men in dialoog gaat
 Niet enkel oog voor de kwaliteit van zorg, maar focus meer & meer ook op
kwaliteit van leven (van zorg- naar ondersteuningsdenken)
 Persoon centraal & heeft de regie over zijn leven (= geïndividualiseerde
ondersteuning)

What’s in a name?
Handelingsplanning Het proces, het hele cyclisch gebeuren dat ons
orthopedagogisch handelen aanstuurt
Handelingsplan Het digitaal of geschreven product, alles wat van het
proces is neergeschreven
Persoonsgericht De persoon zelf centraal stellen & de ondersteuning
ondersteuningsproces steeds vertrekt vanuit de noden van de persoon zelf,
hele cyclische proces dat ons orthopedagogisch
handelen aanstuurt
Persoonlijk Nadruk leggen op de persoonsgerichte benadering
ondersteuningsplan bij het plannen van ondersteuning aan personen,
(POP) neergeschreven product van dit doorlopen proces

Vanuit welke benaderingen komen de volgende termen?
 Zorgplan = medisch
 Hulpverleningsplan = therapeutisch
 Behandelingsplan = medisch/therapeutisch
 Ondersteuningsplan = supportdenken/ondersteuningsdenken
 Begeleidingsplan = coaching, supportdenken/ondersteuningsdenken

Wij kiezen voor …
 Persoonsgericht ondersteuningsproces
 Persoonlijk ondersteuningsplan (POP)
 diverse terminologie in de praktijk

Een praktijkvoorbeeld
(van individuele ondersteuningsplanning naar individueel ondersteuningsplan)
 Beedvorming: IOP start bij opname (6 maanden)
 Plannen: na 6 maanden worden doelen/acties geformuleerd
 Uitvoeren & monitoren: acties worden uitgevoerd/evt. bijgestuurd
 Evalueren: min. 2 jaarlijkse evaluatie

1.3 UITDAGINGEN
Uitdagingen op verschillende niveaus
1) Economisch niveau
- Schaarste aan middelen
2) Sociaal-politiek niveau
- Nadruk op sociaal-maatschappelijke voordelen van PO gecombineerd
met
- Organisatie moeten efficiënter & effectiever werken
3) Professioneel niveau
- Meer geïndividualiseerde ondersteuning

,  de 3 niveaus beïnvloeden elkaar

1.3.1 DE UITDAGING OP ORGANISATIENIVEAU: GEÏNDIVIDUALISEERDE
ONDERSTEUNING
Nieuw Kwaliteitsdecreet (3 mei 2023)
 Brede visie op kwaliteit (kwaliteit van leven & kwaliteit van zorg)
 Participatie persoon
 Zichtbaar maken hoe men doelgericht ondersteuning aanbiedt die
bijdraagt tot kwaliteit van leven van personen

 het persoonsgerichte ondersteuningsproces & daarbij POP kunnen dit zichtbaar
maken
 MAAR dit is dubbel: enerzijds focus op doelstelling van voorziening &
anderzijds focus op persoon

1.3.2 UITDAGINGEN VOOR PROFESSIONALS
 Hoe maken we een bruikbaar (haalbaar) POP dat bijdraagt tot de kwaliteit
van leven van de persoon?
 Hoe kunnen we de persoon zelf actief betrekken binnen dit hele proces?
 Hoe kunnen we vlot samenwerken met alle betrokkenen uit het persoonlijk
& professionele netwerk van de persoon?
HOOFDSTUK 2: THEORETISCHE KADERS
Het persoonsgericht ondersteuningsproces rust net zoals een huis op een stevig
fundament. Dit fundament is gebaseerd op een aantal theoretische kaders.

Als je een persoon goed wil ondersteunen zijn er twee cruciale vragen:
1. Wat wil de persoon bereiken in zijn leven?
2. Welke vorm van ondersteuning is daarvoor nodig?

Alvorens dieper in te gaan op het persoonsgericht ondersteuningsproces in de
praktijk, staan we kort even stil bij volgende ondersteunende theoretische
kaders:
1. Kwaliteit van leven
2. VN-verdrag
3. Kwaliteit van leven & kwaliteit van zorg
4. Individuele ondersteuningsmethodiek

2.1 KWALITEIT VAN LEVEN
Kwaliteit van leven gaat dus over de dingen die je als persoon zelf belangrijk
vindt in jouw leven.

Zoals reeds gezin in voorafgaande opleidingsonderdelen zijn er 4 belangrijke
uitgangspunten met betrekking tot kwaliteit van leven:
1. Kwaliteit van leven is een multidimensioneel kader
2. Kwaliteit van leven wordt beïnvloed door persoonsfactoren &
omgevingsfactoren & de interactie daartussen
3. Kwaliteit van leven is een combinatie van objectieve & subjectieve
factoren
4. Bij kwaliteit van leven is hetzelfde belangrijk voor iedereen

DOMEIN KWALITEIT VAN LEVEN (KVL) 1. Persoonlijke ontwikkeling
2. Zelfbepaling
3. Persoonlijke relaties
4. Sociale inclusie