COMMUNICATIEMANAGEMENT
Inhoud
Inleiding en overzicht........................................................................................................................... 5
De drie technieken van de welsprekendheid......................................................................................5
Ethos: wie jij bent als spreker (of organisatie), ethische waarden ....................................................6
Pathos: vermogen om bij je publiek emoties los te maken, aan te spreken (basisniveau van
communicatie) ............................................................................................................................ 6
Logos: harde feiten, cijfers, logica ................................................................................................. 7
Situering: wat is communicatiemanagement? ..................................................................................7
DUS: Wat is communicatiemanagement? ........................................................................................ 8
En in de maatschappelijke context? .............................................................................................. 8
Transparantie............................................................................................................................... 9
Een reputatie............................................................................................................................... 9
Situering: strategische communicatie............................................................................................. 10
Organisaties en communicatiefunctie................................................................................................ 10
Excellente communicatie............................................................................................................... 10
excellente communicatie in Vlaanderen.......................................................................................... 11
methode.................................................................................................................................... 12
kernresultaten............................................................................................................................ 12
zowel managerstaken................................................................................................................. 12
als uitvoerend............................................................................................................................ 12
bevestigingen............................................................................................................................. 12
genderdiversiteit........................................................................................................................ 12
excellente communicatie in Europa................................................................................................ 12
Eerste niveau............................................................................................................................. 13
Portfolio van de communicatiemanager.......................................................................................... 14
eerste niveau............................................................................................................................. 15
portfolio: beroepsverenigingen.................................................................................................... 15
portfolio: academische verenigingen........................................................................................... 15
types communicatiemanagers........................................................................................................ 15
toekomstige trends........................................................................................................................ 16
Eerste niveau............................................................................................................................. 16
Identiteit........................................................................................................................................... 20
wat is identiteit?............................................................................................................................ 40
Imago en reputatie............................................................................................................................ 40
1
, Imago vs. reputatie........................................................................................................................ 40
reputatie....................................................................................................................................... 43
Merk.......................................................................................................................................... 43
reputatieniveaus........................................................................................................................ 44
reputatie meten.......................................................................................................................... 45
methodes.................................................................................................................................. 45
Andere manieren om imago te monitoren........................................................................................ 48
social media monitoring & sentiment analysis..............................................................................48
waarom?................................................................................................................................... 48
Relaties met Stakeholders................................................................................................................. 49
stakeholders................................................................................................................................. 49
Niet met elke stakeholder evenveel rekening houden....................................................................49
Stakeholders en hun verwachtingen................................................................................................ 50
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO, CSR)...................................................................51
Definitie..................................................................................................................................... 51
Employer brand............................................................................................................................. 53
Definitie Backhaus..................................................................................................................... 53
Artikel........................................................................................................................................... 54
Risico en issues................................................................................................................................ 55
reputatie, issues, risico’s en crises................................................................................................. 55
eerste niveau............................................................................................................................. 55
risico............................................................................................................................................. 56
issues........................................................................................................................................... 59
issues: cyclus................................................................................................................................ 59
levenscyclus (Van Wijk, 2017)..................................................................................................... 60
issuesmanagement....................................................................................................................... 61
gerelateerde disciplines.............................................................................................................. 61
issuesmanagement: stappenplan................................................................................................... 62
Interne communicatie (GC: Colruyt)................................................................................................... 64
Interne communicatie ................................................................................................................ 65
Doelgroepen ................................................................................................................................. 66
De kanalen ................................................................................................................................... 66
Extra inzichten .............................................................................................................................. 68
Crisisbeheer en -communicatie......................................................................................................... 70
Case.......................................................................................................................................... 70
Inleiding........................................................................................................................................ 70
De ‘getroffencirkel’..................................................................................................................... 72
2
, crisis vs rampen – crisismanagement.......................................................................................... 72
eerste niveau............................................................................................................................. 73
Crisismanagement..................................................................................................................... 73
crisiscommunicatie.................................................................................................................... 74
Public relations.......................................................................................................................... 74
precrisis........................................................................................................................................ 74
waarschuwingssignalen.............................................................................................................. 75
informatie inwinnen.................................................................................................................... 75
informatie analyseren................................................................................................................. 75
crisis voorkomen → communicatie............................................................................................... 75
voorbereiden.............................................................................................................................. 76
crisis............................................................................................................................................. 77
soorten crises............................................................................................................................ 77
eerste niveau............................................................................................................................. 78
media........................................................................................................................................ 78
eerste niveau............................................................................................................................. 79
crisiscommunicatiestrategie.......................................................................................................... 81
bedreiging van reputatie.............................................................................................................. 81
Situational Crisis Communication Theory - Coombs.....................................................................82
goede omgevingsanalyse → keuzes.............................................................................................. 83
Omgaan met de media...................................................................................................................... 84
Actua............................................................................................................................................ 84
Werken als communicatiemanager, of in de sector.......................................................................84
wat maakt nieuws?........................................................................................................................ 84
Eerste niveau............................................................................................................................. 85
win-win...................................................................................................................................... 86
het woord voeren........................................................................................................................... 87
media en journalisten..................................................................................................................... 88
Journalisten............................................................................................................................... 89
een succesvol interview................................................................................................................. 90
Voorgesprek............................................................................................................................... 90
nagesprek?................................................................................................................................ 91
Aristoles, Ars rhetorica............................................................................................................... 91
debat......................................................................................................................................... 93
Besluit....................................................................................................................................... 93
Rol van de woordvoerder: GC (het leven van een perswoordvoerder)....................................................94
Overheids- en Bedrijfscommunicatie .............................................................................................. 94
3
, Balanceren ................................................................................................................................ 94
Infrabel strategie ........................................................................................................................... 94
Klantgericht handelen voor al onze klanten. ................................................................................95
Je moet “bridgen” en “a la carte” communiceren .........................................................................95
Perswoordvoering ......................................................................................................................... 96
Multitasken ............................................................................................................................... 96
Pers en Crisiscommunicatie .......................................................................................................... 97
Coronacrisis .............................................................................................................................. 97
Tv programma’s met impact op imago en reputatie ......................................................................98
Je bent veel meer dan alleen een woordvoerder ...........................................................................98
De 10 geboden van pers en crisiscommunicatie ..........................................................................99
Sociale Media en Videocommunicatie ............................................................................................ 99
Videocommunicatie ................................................................................................................. 100
Pers en Communicatiecampagnes ...............................................................................................100
Nieuwste campagnes: ............................................................................................................. 101
Besluit - Tips en Levenslessen ...................................................................................................... 101
Empirische studies.......................................................................................................................... 101
Empirisch onderzoek in communicatiemanagement?....................................................................101
Kwantitatieve onderzoeksmethodes.......................................................................................... 101
Opbouw empirische studies...................................................................................................... 102
Experiment – Soorten effecten...................................................................................................... 102
Onafhankelijke variabelen in experiment manipuleren................................................................104
Empirisch communicatieonderzoek: Focus op twee experimentele studies.....................................104
Bespreking onderzoek: “The logo matters: the effect of the logo on the attitude towards co-products”
................................................................................................................................................... 105
Wat zijn co-producten?............................................................................................................. 105
Co-producten / Co-branding..................................................................................................... 105
Waarom introduceren bedrijven co-producten?..........................................................................105
Toepassing schema-incongruentie theorie.................................................................................106
Onafhankelijke variabelen......................................................................................................... 108
Afhankelijke variabelen............................................................................................................. 108
Resultaten............................................................................................................................... 108
Conclusie................................................................................................................................ 109
Bespreking onderzoek: “Marketing through Instagram influencers: the impact of number of followers
and product divergence on brand attitude”....................................................................................109
Onderzoeksvraag studie............................................................................................................ 110
Theoretisch kader om hypotheses op te stellen..........................................................................110
4
Inhoud
Inleiding en overzicht........................................................................................................................... 5
De drie technieken van de welsprekendheid......................................................................................5
Ethos: wie jij bent als spreker (of organisatie), ethische waarden ....................................................6
Pathos: vermogen om bij je publiek emoties los te maken, aan te spreken (basisniveau van
communicatie) ............................................................................................................................ 6
Logos: harde feiten, cijfers, logica ................................................................................................. 7
Situering: wat is communicatiemanagement? ..................................................................................7
DUS: Wat is communicatiemanagement? ........................................................................................ 8
En in de maatschappelijke context? .............................................................................................. 8
Transparantie............................................................................................................................... 9
Een reputatie............................................................................................................................... 9
Situering: strategische communicatie............................................................................................. 10
Organisaties en communicatiefunctie................................................................................................ 10
Excellente communicatie............................................................................................................... 10
excellente communicatie in Vlaanderen.......................................................................................... 11
methode.................................................................................................................................... 12
kernresultaten............................................................................................................................ 12
zowel managerstaken................................................................................................................. 12
als uitvoerend............................................................................................................................ 12
bevestigingen............................................................................................................................. 12
genderdiversiteit........................................................................................................................ 12
excellente communicatie in Europa................................................................................................ 12
Eerste niveau............................................................................................................................. 13
Portfolio van de communicatiemanager.......................................................................................... 14
eerste niveau............................................................................................................................. 15
portfolio: beroepsverenigingen.................................................................................................... 15
portfolio: academische verenigingen........................................................................................... 15
types communicatiemanagers........................................................................................................ 15
toekomstige trends........................................................................................................................ 16
Eerste niveau............................................................................................................................. 16
Identiteit........................................................................................................................................... 20
wat is identiteit?............................................................................................................................ 40
Imago en reputatie............................................................................................................................ 40
1
, Imago vs. reputatie........................................................................................................................ 40
reputatie....................................................................................................................................... 43
Merk.......................................................................................................................................... 43
reputatieniveaus........................................................................................................................ 44
reputatie meten.......................................................................................................................... 45
methodes.................................................................................................................................. 45
Andere manieren om imago te monitoren........................................................................................ 48
social media monitoring & sentiment analysis..............................................................................48
waarom?................................................................................................................................... 48
Relaties met Stakeholders................................................................................................................. 49
stakeholders................................................................................................................................. 49
Niet met elke stakeholder evenveel rekening houden....................................................................49
Stakeholders en hun verwachtingen................................................................................................ 50
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO, CSR)...................................................................51
Definitie..................................................................................................................................... 51
Employer brand............................................................................................................................. 53
Definitie Backhaus..................................................................................................................... 53
Artikel........................................................................................................................................... 54
Risico en issues................................................................................................................................ 55
reputatie, issues, risico’s en crises................................................................................................. 55
eerste niveau............................................................................................................................. 55
risico............................................................................................................................................. 56
issues........................................................................................................................................... 59
issues: cyclus................................................................................................................................ 59
levenscyclus (Van Wijk, 2017)..................................................................................................... 60
issuesmanagement....................................................................................................................... 61
gerelateerde disciplines.............................................................................................................. 61
issuesmanagement: stappenplan................................................................................................... 62
Interne communicatie (GC: Colruyt)................................................................................................... 64
Interne communicatie ................................................................................................................ 65
Doelgroepen ................................................................................................................................. 66
De kanalen ................................................................................................................................... 66
Extra inzichten .............................................................................................................................. 68
Crisisbeheer en -communicatie......................................................................................................... 70
Case.......................................................................................................................................... 70
Inleiding........................................................................................................................................ 70
De ‘getroffencirkel’..................................................................................................................... 72
2
, crisis vs rampen – crisismanagement.......................................................................................... 72
eerste niveau............................................................................................................................. 73
Crisismanagement..................................................................................................................... 73
crisiscommunicatie.................................................................................................................... 74
Public relations.......................................................................................................................... 74
precrisis........................................................................................................................................ 74
waarschuwingssignalen.............................................................................................................. 75
informatie inwinnen.................................................................................................................... 75
informatie analyseren................................................................................................................. 75
crisis voorkomen → communicatie............................................................................................... 75
voorbereiden.............................................................................................................................. 76
crisis............................................................................................................................................. 77
soorten crises............................................................................................................................ 77
eerste niveau............................................................................................................................. 78
media........................................................................................................................................ 78
eerste niveau............................................................................................................................. 79
crisiscommunicatiestrategie.......................................................................................................... 81
bedreiging van reputatie.............................................................................................................. 81
Situational Crisis Communication Theory - Coombs.....................................................................82
goede omgevingsanalyse → keuzes.............................................................................................. 83
Omgaan met de media...................................................................................................................... 84
Actua............................................................................................................................................ 84
Werken als communicatiemanager, of in de sector.......................................................................84
wat maakt nieuws?........................................................................................................................ 84
Eerste niveau............................................................................................................................. 85
win-win...................................................................................................................................... 86
het woord voeren........................................................................................................................... 87
media en journalisten..................................................................................................................... 88
Journalisten............................................................................................................................... 89
een succesvol interview................................................................................................................. 90
Voorgesprek............................................................................................................................... 90
nagesprek?................................................................................................................................ 91
Aristoles, Ars rhetorica............................................................................................................... 91
debat......................................................................................................................................... 93
Besluit....................................................................................................................................... 93
Rol van de woordvoerder: GC (het leven van een perswoordvoerder)....................................................94
Overheids- en Bedrijfscommunicatie .............................................................................................. 94
3
, Balanceren ................................................................................................................................ 94
Infrabel strategie ........................................................................................................................... 94
Klantgericht handelen voor al onze klanten. ................................................................................95
Je moet “bridgen” en “a la carte” communiceren .........................................................................95
Perswoordvoering ......................................................................................................................... 96
Multitasken ............................................................................................................................... 96
Pers en Crisiscommunicatie .......................................................................................................... 97
Coronacrisis .............................................................................................................................. 97
Tv programma’s met impact op imago en reputatie ......................................................................98
Je bent veel meer dan alleen een woordvoerder ...........................................................................98
De 10 geboden van pers en crisiscommunicatie ..........................................................................99
Sociale Media en Videocommunicatie ............................................................................................ 99
Videocommunicatie ................................................................................................................. 100
Pers en Communicatiecampagnes ...............................................................................................100
Nieuwste campagnes: ............................................................................................................. 101
Besluit - Tips en Levenslessen ...................................................................................................... 101
Empirische studies.......................................................................................................................... 101
Empirisch onderzoek in communicatiemanagement?....................................................................101
Kwantitatieve onderzoeksmethodes.......................................................................................... 101
Opbouw empirische studies...................................................................................................... 102
Experiment – Soorten effecten...................................................................................................... 102
Onafhankelijke variabelen in experiment manipuleren................................................................104
Empirisch communicatieonderzoek: Focus op twee experimentele studies.....................................104
Bespreking onderzoek: “The logo matters: the effect of the logo on the attitude towards co-products”
................................................................................................................................................... 105
Wat zijn co-producten?............................................................................................................. 105
Co-producten / Co-branding..................................................................................................... 105
Waarom introduceren bedrijven co-producten?..........................................................................105
Toepassing schema-incongruentie theorie.................................................................................106
Onafhankelijke variabelen......................................................................................................... 108
Afhankelijke variabelen............................................................................................................. 108
Resultaten............................................................................................................................... 108
Conclusie................................................................................................................................ 109
Bespreking onderzoek: “Marketing through Instagram influencers: the impact of number of followers
and product divergence on brand attitude”....................................................................................109
Onderzoeksvraag studie............................................................................................................ 110
Theoretisch kader om hypotheses op te stellen..........................................................................110
4