Boekverslag De Aanslag – Harry Mulisch
1. Zakelijke gegevens
A. Harry Mulisch
B. De Bezige Bij, Antwerpen/Amsterdam 2015 (1e druk 1982)
C. Motto: ‘Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht’
(C.Plinius Caecilius Secundus, Epistulae, VI, 16).
D. Genre: Oorlogsroman
2. Auteursinformatie
Harry K.V. Mulisch werd op 29 juli 1927 geboren in Haarlem. Zijn ouders
scheiden in 1936, daarna woont hij bij zijn vader. Zijn joodse moeder werkt tijdens
de oorlog bij de Joodse raad en zijn vader is directeur van de bank die
geconfisceerde joodse bezittingen beheert, waarvoor hij 3 jaar vastzit na de
oorlog. Mulisch zei daarover ik zat in aan alle kanten goed Of fout. Een speciale
positie ïk ben de oorlog. Onder andere deze toestand heeft ervoor gezorgd dat in
veel van zijn boeken de tweede wereldoorlog een rol speelt. Hij was vooral in de
jaren 1955-1965 een van de bekendste Nederlandse schrijvers. Hij heeft veel
prijzen gewonnen zoals de Nederlandse staatprijs voor letterkunde. Hij is een
schrijver uit de naoorlogse periode met een groot en veelzijdig oeuvre. Hij wordt
gezien als een van de grote drie: Reve, Hermans en Mulisch. Hij werd bewonderd
om zijn beheersing van de Nederlandse taal. Hij heeft non-fictie en fictie
geschreven. Hij staat erom bekend dat hij tevreden was met zichzelf, maar ook de
nodige zelfspot had. De aanslag en de ontdekking van de Hemel zijn zijn grootste
werken.
3. Samenvatting van de inhoud
De hoofdpersoon in de 12-jarige Anton Steenwijk die op een avond in de Tweede
Wereldoorlog aan de keukentafel. Toen hoorde hij schoten buiten. Hij ging kijken
wat er precies gebeurde. Ze zien dat het lijk van de neergeschoten Fake Ploeg,
die een NSB-er voor hun huis wordt gesleept. Dan komen de Nazi's naar hun huis
toe en zijn broer vlucht nog naar buiten en neemt het geweer van Fake Ploeg
mee. Later wordt duidelijk dat zijn broer in de avond wordt gefusilleerd. Zijn
ouders worden meegenomen en later die avond als gijzelaars eigenlijk ook
neergeschoten. Anton komt terecht in een Cel onder het politiebureaus samen
met Truus Coster, die later de medeverantwoordelijke is van Fake Ploeg.
Hij gaat opzoek naar mensen die meer weten over die avond. Hij komt steeds
meer details te weten. Anton zoekt antwoord op zijn vragen en krijgt die ook. Zelfs
op de vraag waarom werd het lijk voor hun huis gelegd.
4. Verhaaltechniek
4.1 Ruimte
De aanslag de belangrijkste gebeurtenis uit het boek wordt gepleegd in
Haarlem. Anton woonde aan een kade, die duidelijk wordt beschreven. De cel
waarin hij wordt opgesloten is een belangrijke locatie omdat dat de duisternis
en isolement, waarin Anton komt na de aanslag zat symboliseert. Het enige
, lichtpuntje waren de vingers van het meisje dat met hem praatte. Na de
aanslag woonde Anton in Amsterdam bij zijn oom en tante. Hij koopt in 1996
een huis in Toscane, waar hij geniet van het uitzicht, maar wat na Antons
crisis op zijn 44ste verloor dat uitzicht zijn volmaaktheid.
Het huis van Takes had iets griezeligs. Verder worden er objecten genoemd
die een tijdsbeeld oproepen als een oliekachel en carbitlampen
4.2 Personages
Hoofdpersoon:
Naam, leeftijd, functie/beroep, beschrijf relatie
Anton Steenwijk, tussen 12 en 49, Anesthesist. Anton wil zelf het liefste de
oorlog vergeten.
Zijn karaktereigenschappen zijn is dat hij een rustig, gevoelig en intelligent
persoon. Hij heeft totaal geen belangstelling voor de politiek, kunst en hij is
geen wraakzuchtig persoon. Hij is een round character, dat merk je aan het
feit dat hij ouder wordt, zelfstandiger en zelfbewuster. De apolitieke Anton
wordt uiteindelijk toch iets geïnteresseerder in de politiek.
Bijpersoon 1:
Naam: Truus Coster
Relatie met hoofdpersoon: Ze zat samen opgesloten in een pikdonkere cel
samen met Anton.
Karaktereigenschap: Liefdevol
Uiterlijk: Een foto van verzetsstrijdster Hannie Schaft heeft Mulisch
geïnspireerd voor het uiterlijk van Truus
Bijpersoon 2:
Naam: Cor Takes
Relatie met hoofdpersoon: De man die Fake Ploeg doodschoot en gaf Anton
vele jaren later er nog opheldering over.
Karaktereigenschap: zondeling, ongenuanceerd
Uiterlijk:
Bijpersoon 3:
Naam: Meneer De Graaff
Relatie met hoofdpersoon: schoonvader van Anton, vader Saskia.
Karaktereigenschap: Zwart-wit denker (Amerikanen waren de redders van de
oorlog en de Russen waren slecht.)
Uiterlijk:
4.3 Vertelwijze
Perspectief
Het is een alwetende verteller. De verteller weet soms meer dan Anton. Hij
maakt opmerkingen over de namen Anton en Adolf. Zeker is de 12-jarige
Anton in het begin nog te jong om alles te begrijpen. Truus vertelt een verteld
een verhaal, waar hij dan nog weinig van begrijpt, als de lezer het maar
2
1. Zakelijke gegevens
A. Harry Mulisch
B. De Bezige Bij, Antwerpen/Amsterdam 2015 (1e druk 1982)
C. Motto: ‘Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht’
(C.Plinius Caecilius Secundus, Epistulae, VI, 16).
D. Genre: Oorlogsroman
2. Auteursinformatie
Harry K.V. Mulisch werd op 29 juli 1927 geboren in Haarlem. Zijn ouders
scheiden in 1936, daarna woont hij bij zijn vader. Zijn joodse moeder werkt tijdens
de oorlog bij de Joodse raad en zijn vader is directeur van de bank die
geconfisceerde joodse bezittingen beheert, waarvoor hij 3 jaar vastzit na de
oorlog. Mulisch zei daarover ik zat in aan alle kanten goed Of fout. Een speciale
positie ïk ben de oorlog. Onder andere deze toestand heeft ervoor gezorgd dat in
veel van zijn boeken de tweede wereldoorlog een rol speelt. Hij was vooral in de
jaren 1955-1965 een van de bekendste Nederlandse schrijvers. Hij heeft veel
prijzen gewonnen zoals de Nederlandse staatprijs voor letterkunde. Hij is een
schrijver uit de naoorlogse periode met een groot en veelzijdig oeuvre. Hij wordt
gezien als een van de grote drie: Reve, Hermans en Mulisch. Hij werd bewonderd
om zijn beheersing van de Nederlandse taal. Hij heeft non-fictie en fictie
geschreven. Hij staat erom bekend dat hij tevreden was met zichzelf, maar ook de
nodige zelfspot had. De aanslag en de ontdekking van de Hemel zijn zijn grootste
werken.
3. Samenvatting van de inhoud
De hoofdpersoon in de 12-jarige Anton Steenwijk die op een avond in de Tweede
Wereldoorlog aan de keukentafel. Toen hoorde hij schoten buiten. Hij ging kijken
wat er precies gebeurde. Ze zien dat het lijk van de neergeschoten Fake Ploeg,
die een NSB-er voor hun huis wordt gesleept. Dan komen de Nazi's naar hun huis
toe en zijn broer vlucht nog naar buiten en neemt het geweer van Fake Ploeg
mee. Later wordt duidelijk dat zijn broer in de avond wordt gefusilleerd. Zijn
ouders worden meegenomen en later die avond als gijzelaars eigenlijk ook
neergeschoten. Anton komt terecht in een Cel onder het politiebureaus samen
met Truus Coster, die later de medeverantwoordelijke is van Fake Ploeg.
Hij gaat opzoek naar mensen die meer weten over die avond. Hij komt steeds
meer details te weten. Anton zoekt antwoord op zijn vragen en krijgt die ook. Zelfs
op de vraag waarom werd het lijk voor hun huis gelegd.
4. Verhaaltechniek
4.1 Ruimte
De aanslag de belangrijkste gebeurtenis uit het boek wordt gepleegd in
Haarlem. Anton woonde aan een kade, die duidelijk wordt beschreven. De cel
waarin hij wordt opgesloten is een belangrijke locatie omdat dat de duisternis
en isolement, waarin Anton komt na de aanslag zat symboliseert. Het enige
, lichtpuntje waren de vingers van het meisje dat met hem praatte. Na de
aanslag woonde Anton in Amsterdam bij zijn oom en tante. Hij koopt in 1996
een huis in Toscane, waar hij geniet van het uitzicht, maar wat na Antons
crisis op zijn 44ste verloor dat uitzicht zijn volmaaktheid.
Het huis van Takes had iets griezeligs. Verder worden er objecten genoemd
die een tijdsbeeld oproepen als een oliekachel en carbitlampen
4.2 Personages
Hoofdpersoon:
Naam, leeftijd, functie/beroep, beschrijf relatie
Anton Steenwijk, tussen 12 en 49, Anesthesist. Anton wil zelf het liefste de
oorlog vergeten.
Zijn karaktereigenschappen zijn is dat hij een rustig, gevoelig en intelligent
persoon. Hij heeft totaal geen belangstelling voor de politiek, kunst en hij is
geen wraakzuchtig persoon. Hij is een round character, dat merk je aan het
feit dat hij ouder wordt, zelfstandiger en zelfbewuster. De apolitieke Anton
wordt uiteindelijk toch iets geïnteresseerder in de politiek.
Bijpersoon 1:
Naam: Truus Coster
Relatie met hoofdpersoon: Ze zat samen opgesloten in een pikdonkere cel
samen met Anton.
Karaktereigenschap: Liefdevol
Uiterlijk: Een foto van verzetsstrijdster Hannie Schaft heeft Mulisch
geïnspireerd voor het uiterlijk van Truus
Bijpersoon 2:
Naam: Cor Takes
Relatie met hoofdpersoon: De man die Fake Ploeg doodschoot en gaf Anton
vele jaren later er nog opheldering over.
Karaktereigenschap: zondeling, ongenuanceerd
Uiterlijk:
Bijpersoon 3:
Naam: Meneer De Graaff
Relatie met hoofdpersoon: schoonvader van Anton, vader Saskia.
Karaktereigenschap: Zwart-wit denker (Amerikanen waren de redders van de
oorlog en de Russen waren slecht.)
Uiterlijk:
4.3 Vertelwijze
Perspectief
Het is een alwetende verteller. De verteller weet soms meer dan Anton. Hij
maakt opmerkingen over de namen Anton en Adolf. Zeker is de 12-jarige
Anton in het begin nog te jong om alles te begrijpen. Truus vertelt een verteld
een verhaal, waar hij dan nog weinig van begrijpt, als de lezer het maar
2
