1. Inleiding
Performance apparel (functionele kledij)
Functionele kledij is kledij die over één of meerdere eigenschappen beschikt voor een specifiek doel. We
onderscheiden twee belangrijke categorieën: actieve sportkleding en beschermkleding. Als subcategorie
beschouwen we ook nog de e-textiles.
Vereisten
Dergelijke producten moeten voldoende bescherming bieden en/of toelaten om topprestaties te leveren.
Daarnaast wordt verwacht dat ze beantwoorden aan zowel de hoge verwachtingen van de gebruiker op het
gebied van comfort, imago, gemak van gebruik, ... als aan de diverse richtlijnen en normen waaraan ze
onderhevig zijn.
2. Functionele en intelligente textielmaterialen
Inleiding
De vooruitgang in disciplines zoals (bio)chemie, fysica en polymeer- en materiaalwetenschappen stimuleert
de ontwikkeling van nieuwe, functionele textielmaterialen die kunnen leiden naar performantere en
innovatieve producten. Speciale vezels, folies en coatings zorgen voor waterdichte, maar ademende
stoffen. Nano-additieven laten toe materialen te ontwikkelen die zelfreinigend, anti-statisch, anti-microbieel,
geurneutraliserend, brandwerend, ... zijn.
Functioneel textiel
Functioneel textiel is een textielmateriaal waaraan een specifieke functie is toegevoegd door middel van
het materiaal, de samenstelling, de constructie en/of de nabehandeling.
Dit betekent dat de functionaliteit inherent in het textielmateriaal aanwezig omwille van de chemische
eigenschappen van de vezel of dat de eigenschap wordt toegevoegd door bv. de brei- of weefstructuur of
in de meeste gevallen door een coating aan te brengen. Deze coating bestaat uit een basispolymeer
(polyurethaan, acrylaat, ...) waaraan een aantal additieven werden toegevoegd die zorgen voor een beter
verwerkbaarheid (gemakkelijk aanbrengen van de coating) en/of specifieke functionaliteit.
1
, Functionaliteiten
De meest voorkomende functionaliteiten zijn:
- brandvertagend textiel
- waterdicht textiel
- waterafstotend textiel
- ademend textiel
- geleidend of antistatisch textiel
- antimicrobieel textiel
- Andere mogelijkheden zijn:
- optische vezels
- fotoluminescent textiel
- biomimetisch textiel
3.1 Elastisch textiel
Eenvoudige lichaamsbewegingen zoals het plooien en strekken van knieën en ellebogen rekt de huid tot
50 %. Deze pagina heeft een aangepast lettertype en een maximale breedte zodat ook op grote schermen
de tekst goed leesbaar blijft. Zware inspanningen tijdens het sporten en werken vereisen nog meer
rekbaarheid. De grote verschillen in elasticiteit tussen de huid en conventionele textielmaterialen resulteert
in een restrictie van de beweeglijkheid en een verlies van het prestatievermogen.
Principes
Er zijn verschillende principes beschikbaar om elasticiteit aan een textielmateriaal te geven.
Constructie: het type van het breisel of de gebruikte binding in het weefsel. Zo zijn breisels elastischer dan
weefsels en is inslagbrei elastischer dan kettingbrei
Vezel: de aard van de vezel (polymeer) zal de fysische eigenschappen zoals de rek sterk beïnvloeden. Zo
kan de polyurethaanvezel tot 600 % rek vertonen.
Mechanisch: door het samenbrengen van verschillende polymeren in één filament kan op mechanische
wijze elasticiteit meegegeven worden.
Chemisch: een nabehandeling met een elastomeer kan de elasticiteit van weefsels en breisels verhogen
Geheugen textiel: geheugenmaterialen kunnen snel van vorm veranderen onder invloed van externe
stimuli zoals hitte. Op die manier kan er een soort superelasticiteit aan het textiel meegegeven worden
waarbij het textiel kan uitgerekt worden zonder dat de spanning gaat toenemen
3.2 Geleidbaarheid
Elektrische geleidbaarheid van een textielmateriaal kan gedefinieerd worden als de mogelijkheid om
elektrische ladingen (elektronen) te verplaatsen.
Met de opkomst en groeiende interesse voor 'smart textiles' winnen geleidende textielmaterialen meer en
meer aan belang. hun eigenschappen maken het mogelijk om bepaalde functionaliteiten toe te voegen aan
een textielproduct zoals:
energievoorziening
datatransport
productie van sensoren
warmte produceren
elektrische ladingen laten afvloeien (antistatisch)
2
Performance apparel (functionele kledij)
Functionele kledij is kledij die over één of meerdere eigenschappen beschikt voor een specifiek doel. We
onderscheiden twee belangrijke categorieën: actieve sportkleding en beschermkleding. Als subcategorie
beschouwen we ook nog de e-textiles.
Vereisten
Dergelijke producten moeten voldoende bescherming bieden en/of toelaten om topprestaties te leveren.
Daarnaast wordt verwacht dat ze beantwoorden aan zowel de hoge verwachtingen van de gebruiker op het
gebied van comfort, imago, gemak van gebruik, ... als aan de diverse richtlijnen en normen waaraan ze
onderhevig zijn.
2. Functionele en intelligente textielmaterialen
Inleiding
De vooruitgang in disciplines zoals (bio)chemie, fysica en polymeer- en materiaalwetenschappen stimuleert
de ontwikkeling van nieuwe, functionele textielmaterialen die kunnen leiden naar performantere en
innovatieve producten. Speciale vezels, folies en coatings zorgen voor waterdichte, maar ademende
stoffen. Nano-additieven laten toe materialen te ontwikkelen die zelfreinigend, anti-statisch, anti-microbieel,
geurneutraliserend, brandwerend, ... zijn.
Functioneel textiel
Functioneel textiel is een textielmateriaal waaraan een specifieke functie is toegevoegd door middel van
het materiaal, de samenstelling, de constructie en/of de nabehandeling.
Dit betekent dat de functionaliteit inherent in het textielmateriaal aanwezig omwille van de chemische
eigenschappen van de vezel of dat de eigenschap wordt toegevoegd door bv. de brei- of weefstructuur of
in de meeste gevallen door een coating aan te brengen. Deze coating bestaat uit een basispolymeer
(polyurethaan, acrylaat, ...) waaraan een aantal additieven werden toegevoegd die zorgen voor een beter
verwerkbaarheid (gemakkelijk aanbrengen van de coating) en/of specifieke functionaliteit.
1
, Functionaliteiten
De meest voorkomende functionaliteiten zijn:
- brandvertagend textiel
- waterdicht textiel
- waterafstotend textiel
- ademend textiel
- geleidend of antistatisch textiel
- antimicrobieel textiel
- Andere mogelijkheden zijn:
- optische vezels
- fotoluminescent textiel
- biomimetisch textiel
3.1 Elastisch textiel
Eenvoudige lichaamsbewegingen zoals het plooien en strekken van knieën en ellebogen rekt de huid tot
50 %. Deze pagina heeft een aangepast lettertype en een maximale breedte zodat ook op grote schermen
de tekst goed leesbaar blijft. Zware inspanningen tijdens het sporten en werken vereisen nog meer
rekbaarheid. De grote verschillen in elasticiteit tussen de huid en conventionele textielmaterialen resulteert
in een restrictie van de beweeglijkheid en een verlies van het prestatievermogen.
Principes
Er zijn verschillende principes beschikbaar om elasticiteit aan een textielmateriaal te geven.
Constructie: het type van het breisel of de gebruikte binding in het weefsel. Zo zijn breisels elastischer dan
weefsels en is inslagbrei elastischer dan kettingbrei
Vezel: de aard van de vezel (polymeer) zal de fysische eigenschappen zoals de rek sterk beïnvloeden. Zo
kan de polyurethaanvezel tot 600 % rek vertonen.
Mechanisch: door het samenbrengen van verschillende polymeren in één filament kan op mechanische
wijze elasticiteit meegegeven worden.
Chemisch: een nabehandeling met een elastomeer kan de elasticiteit van weefsels en breisels verhogen
Geheugen textiel: geheugenmaterialen kunnen snel van vorm veranderen onder invloed van externe
stimuli zoals hitte. Op die manier kan er een soort superelasticiteit aan het textiel meegegeven worden
waarbij het textiel kan uitgerekt worden zonder dat de spanning gaat toenemen
3.2 Geleidbaarheid
Elektrische geleidbaarheid van een textielmateriaal kan gedefinieerd worden als de mogelijkheid om
elektrische ladingen (elektronen) te verplaatsen.
Met de opkomst en groeiende interesse voor 'smart textiles' winnen geleidende textielmaterialen meer en
meer aan belang. hun eigenschappen maken het mogelijk om bepaalde functionaliteiten toe te voegen aan
een textielproduct zoals:
energievoorziening
datatransport
productie van sensoren
warmte produceren
elektrische ladingen laten afvloeien (antistatisch)
2
