Inhoud
HOOFDSTUK 1: COLOURMANAGEMENT............................................................................................3
1. DOEL VAN COLOURMANAGEMENT...............................................................................................3
1.1 DIGITALE WORKFLOW......................................................................................................................3
1.2 WAAROM KLEURBEHEER..................................................................................................................5
2. KLEUR............................................................................................................................................5
2.1 WAT IS KLEUR...............................................................................................................................5
2.2 KLEUR VERSUS LICHT.......................................................................................................................5
2.3 LICHT..........................................................................................................................................6
3. KLEURWAARNEMING....................................................................................................................7
3.1 KLEURBEPALENDE FACTOREN.............................................................................................................7
3.2 HET BEGRIP METAMERIE................................................................................................................10
3.3 KLEURSTOFFEN............................................................................................................................10
4. KLEURRUIMTE.............................................................................................................................11
4.1 RGB.........................................................................................................................................11
4.2 CMYK.......................................................................................................................................11
4.3 CIE-KLEURRUIMTE........................................................................................................................12
5. KLEUREN METEN EN EVALUEREN.................................................................................................14
5.1 KLEUREN BESCHRIJVEN...................................................................................................................14
5.2 KLEUREN METEN..........................................................................................................................14
5.3 KLEUREN EVALUEREN....................................................................................................................17
5.4 WITHEIDSGRAAD..........................................................................................................................19
5.5 KLEURSORTERING....................................................................................................................19
6. KLEURPROFIEL.............................................................................................................................20
6.1 ICC-PROFIEL................................................................................................................................20
6.2 PROFIEL AANMAKEN.....................................................................................................................20
6.3 SOORTEN PROFIELEN.....................................................................................................................20
6.3.1 inputprofiel = bronprofiel............................................................................................................20
6.3.2 monitorprofiel = werkprofiel.......................................................................................................21
6.3.3 outputprofiel = doelprofiel..........................................................................................................21
6.4 VAN PROFIEL A NAAR PROFIEL B......................................................................................................21
1
,HOOFDSTUK 2: DIGITAAL BEDRUKKEN............................................................................................22
1. TEXTIELONTWERP........................................................................................................................22
1.1 INVLOED DIGITALE TECHNOLOGIE......................................................................................................22
1.2 NIEUWE RICHTING TEXTIELONWERP...................................................................................................23
2. TEXTIELDRUK...............................................................................................................................24
2.1 ACTUELE SITUATIE........................................................................................................................24
2.2 BEDREIGINGEN IN EUROPA.............................................................................................................25
2.3 EVOLUTIE DIGITAAL BEDRUKKEN.......................................................................................................25
3. VAN ONTWERP TOT PRODUCTIE..................................................................................................26
3.1 DIGITAAL VERSUS CONVENTIONEEL...................................................................................................26
3.1 PRO’S EN CONTRA’S.....................................................................................................................27
3.2 KNELPUNTEN DIGITAAL BEDRUKKEN..................................................................................................28
3.3 EVOLUTIE...................................................................................................................................28
4. DIGITAAL BEDRUKKEN: DE TECHNIEK..........................................................................................29
4.1 INKT VERSUS DRUKPASTA..........................................................................................................29
4.2 KLEURSTOF VERSUS PIGMENT...................................................................................................29
4.3 INKT VERSUS SUBSTRAAT..........................................................................................................30
2
, HOOFDSTUK 1: COLOURMANAGEMENT
1. DOEL VAN COLOURMANAGEMENT
De kleur die je op de minitor ziet stemt niet overeen met de kleur die uit de printer komt.
En de kleur verschilt van printer tot printer. Afhankelijk van het substraat worden ook
weer kleurverschillen vastgesteld. Met de opkomst van het digitaal bedrukken heeft ook
kleurbeheer of colourmanagement zijn intrede gedaan.
Het doel is het voorspellen en beheersen van de kleur doorheen het volledige traject: van
digitaal bestand tot beeldscherm en printer.
Kleurbeheer is een hulpmiddel om in een vroeg stadium een idee te krijgen hoe een kleur
er zal uitzien na het printen. welke kleuren kunnen er geproduceerd worden met de
printer of hoe groot is het kleurbereik van het apparaat. Bepalende factoren hierbij zijn de
keuze van de inktsoort, substraat, voorbehandeling, fixatie, wasproces, profiel,… Daarom
is het belangrijk om te weten wat het kleurbereik is van alle apparaten en vooral welke
kleuren er door de printer kunnen gereproduceerd worden.
1.1Digitale workflow
We vertrekken van een digitaal bestand (foto, scan, digitaal ontwerp); dit bestand wordt
bekeken op het beeldscherm en uiteindelijk verstuurd naar de printer. Welke kleuren kan
elk apparaat weergeven of produceren? Hoe worden deze kleuren van het ene apparaat
naar het andere vertaald en omgezet?
Er is echter geen enkel apparaat die het volledig kleurbereik van het menselijk oog kan
reproduceren. Elk toestel heeft een bepaald kleurbereik dat kleiner is dan de ruimte van
alle zichtbare kleuren.
De printer heeft het kleinste kleurbereik, dit betekent dat niet alle kleuren uit het digitaal
bestand exact kunnen geprint worden.
Het is moeilijk om te voorspellen hoe een print er zal uitzien
3
, We stellen vast dat het kleurbereik afneemt of m.a.w. een deel van de kleuren uit je
bestand kan niet gereproduceerd worden door de printer. Als we de verschillende
kleurruimtes opeen leggen zien we welke kleuren gemeenschappelijk zijn.
- Kleur A is geen probleem, kan perfect gereproduceerd worden
- Kleur B, deze kleur kan niet door de printer gemaakt worden wat betekent dat er
een kleurafwijking zal zijn.
- Kleur C is op zich ook geen probleem maar het zijn kleuren die wel kunnen
gereproduceerd worden maar die uiteindelijk nooit in het ontwerp zullen gebruikt
worden
Ideaal is om te
vertrekken van de kleurruimte van de printer omdat je zeker bent dat de kleuren kunnen
gereproduceerd worden. Nadeel echter is dat deze ruimte eerder beperkt is en je van bij
het ontwerp beperkingen oplegt naar kleurgebruik.
4
HOOFDSTUK 1: COLOURMANAGEMENT............................................................................................3
1. DOEL VAN COLOURMANAGEMENT...............................................................................................3
1.1 DIGITALE WORKFLOW......................................................................................................................3
1.2 WAAROM KLEURBEHEER..................................................................................................................5
2. KLEUR............................................................................................................................................5
2.1 WAT IS KLEUR...............................................................................................................................5
2.2 KLEUR VERSUS LICHT.......................................................................................................................5
2.3 LICHT..........................................................................................................................................6
3. KLEURWAARNEMING....................................................................................................................7
3.1 KLEURBEPALENDE FACTOREN.............................................................................................................7
3.2 HET BEGRIP METAMERIE................................................................................................................10
3.3 KLEURSTOFFEN............................................................................................................................10
4. KLEURRUIMTE.............................................................................................................................11
4.1 RGB.........................................................................................................................................11
4.2 CMYK.......................................................................................................................................11
4.3 CIE-KLEURRUIMTE........................................................................................................................12
5. KLEUREN METEN EN EVALUEREN.................................................................................................14
5.1 KLEUREN BESCHRIJVEN...................................................................................................................14
5.2 KLEUREN METEN..........................................................................................................................14
5.3 KLEUREN EVALUEREN....................................................................................................................17
5.4 WITHEIDSGRAAD..........................................................................................................................19
5.5 KLEURSORTERING....................................................................................................................19
6. KLEURPROFIEL.............................................................................................................................20
6.1 ICC-PROFIEL................................................................................................................................20
6.2 PROFIEL AANMAKEN.....................................................................................................................20
6.3 SOORTEN PROFIELEN.....................................................................................................................20
6.3.1 inputprofiel = bronprofiel............................................................................................................20
6.3.2 monitorprofiel = werkprofiel.......................................................................................................21
6.3.3 outputprofiel = doelprofiel..........................................................................................................21
6.4 VAN PROFIEL A NAAR PROFIEL B......................................................................................................21
1
,HOOFDSTUK 2: DIGITAAL BEDRUKKEN............................................................................................22
1. TEXTIELONTWERP........................................................................................................................22
1.1 INVLOED DIGITALE TECHNOLOGIE......................................................................................................22
1.2 NIEUWE RICHTING TEXTIELONWERP...................................................................................................23
2. TEXTIELDRUK...............................................................................................................................24
2.1 ACTUELE SITUATIE........................................................................................................................24
2.2 BEDREIGINGEN IN EUROPA.............................................................................................................25
2.3 EVOLUTIE DIGITAAL BEDRUKKEN.......................................................................................................25
3. VAN ONTWERP TOT PRODUCTIE..................................................................................................26
3.1 DIGITAAL VERSUS CONVENTIONEEL...................................................................................................26
3.1 PRO’S EN CONTRA’S.....................................................................................................................27
3.2 KNELPUNTEN DIGITAAL BEDRUKKEN..................................................................................................28
3.3 EVOLUTIE...................................................................................................................................28
4. DIGITAAL BEDRUKKEN: DE TECHNIEK..........................................................................................29
4.1 INKT VERSUS DRUKPASTA..........................................................................................................29
4.2 KLEURSTOF VERSUS PIGMENT...................................................................................................29
4.3 INKT VERSUS SUBSTRAAT..........................................................................................................30
2
, HOOFDSTUK 1: COLOURMANAGEMENT
1. DOEL VAN COLOURMANAGEMENT
De kleur die je op de minitor ziet stemt niet overeen met de kleur die uit de printer komt.
En de kleur verschilt van printer tot printer. Afhankelijk van het substraat worden ook
weer kleurverschillen vastgesteld. Met de opkomst van het digitaal bedrukken heeft ook
kleurbeheer of colourmanagement zijn intrede gedaan.
Het doel is het voorspellen en beheersen van de kleur doorheen het volledige traject: van
digitaal bestand tot beeldscherm en printer.
Kleurbeheer is een hulpmiddel om in een vroeg stadium een idee te krijgen hoe een kleur
er zal uitzien na het printen. welke kleuren kunnen er geproduceerd worden met de
printer of hoe groot is het kleurbereik van het apparaat. Bepalende factoren hierbij zijn de
keuze van de inktsoort, substraat, voorbehandeling, fixatie, wasproces, profiel,… Daarom
is het belangrijk om te weten wat het kleurbereik is van alle apparaten en vooral welke
kleuren er door de printer kunnen gereproduceerd worden.
1.1Digitale workflow
We vertrekken van een digitaal bestand (foto, scan, digitaal ontwerp); dit bestand wordt
bekeken op het beeldscherm en uiteindelijk verstuurd naar de printer. Welke kleuren kan
elk apparaat weergeven of produceren? Hoe worden deze kleuren van het ene apparaat
naar het andere vertaald en omgezet?
Er is echter geen enkel apparaat die het volledig kleurbereik van het menselijk oog kan
reproduceren. Elk toestel heeft een bepaald kleurbereik dat kleiner is dan de ruimte van
alle zichtbare kleuren.
De printer heeft het kleinste kleurbereik, dit betekent dat niet alle kleuren uit het digitaal
bestand exact kunnen geprint worden.
Het is moeilijk om te voorspellen hoe een print er zal uitzien
3
, We stellen vast dat het kleurbereik afneemt of m.a.w. een deel van de kleuren uit je
bestand kan niet gereproduceerd worden door de printer. Als we de verschillende
kleurruimtes opeen leggen zien we welke kleuren gemeenschappelijk zijn.
- Kleur A is geen probleem, kan perfect gereproduceerd worden
- Kleur B, deze kleur kan niet door de printer gemaakt worden wat betekent dat er
een kleurafwijking zal zijn.
- Kleur C is op zich ook geen probleem maar het zijn kleuren die wel kunnen
gereproduceerd worden maar die uiteindelijk nooit in het ontwerp zullen gebruikt
worden
Ideaal is om te
vertrekken van de kleurruimte van de printer omdat je zeker bent dat de kleuren kunnen
gereproduceerd worden. Nadeel echter is dat deze ruimte eerder beperkt is en je van bij
het ontwerp beperkingen oplegt naar kleurgebruik.
4
