Inhoudsopgave
College 1A: Inleiding....................................................................................................................2
College 1B: Rechtsmiddelen algemeen I.....................................................................................6
College 2A: Rechtsmiddelen algemeen II..................................................................................15
College 2B: Hoger beroep I.......................................................................................................19
College 3A: Hoger beroep II......................................................................................................25
College 4B: Verzet bij OM-afdoening........................................................................................31
College 5A: Cassatie I................................................................................................................37
College 5B: Cassatie II...............................................................................................................42
College 6A: Rechtsmiddelen tegen beschikkingen...................................................................48
College 6B: Buitengewone rechtsmiddelen..............................................................................52
College 7A: Tenuitvoerlegging en gratie...................................................................................57
Strafprocesrecht Rechtsmiddelen Jurisprudentie.....................................................................62
College 1A..............................................................................................................................62
College 1B..............................................................................................................................63
College 2A..............................................................................................................................65
College 2B..............................................................................................................................66
College 3A..............................................................................................................................68
College 4B..............................................................................................................................69
College 5A..............................................................................................................................70
College 5B..............................................................................................................................70
College 6A..............................................................................................................................71
College 7A..............................................................................................................................75
1
, College 1A: Inleiding
Sheet 1
Let op: aanvullende literatuur komt niet op het tentamen!
Sheet 4
Deze onderwerpen gaan we behandelen.
Sheet 5
Rechtsmiddelen. Omschrijving van De Hullu. Wie zijn de procespartijen? OvJ en verdachte.
Getuigen en slachtoffers, dus niet. OvJ en verdachte hebben recht om uitspraak van rechter te
laten toetsen door andere rechten aan de hand van grieven.
Gratie en verzet tegen strafbeschikking vallen daarbuiten. Gratie wordt niet uitgesproken door
een rechter, maar door minister van justitie. Strafbeschikking eigenlijk ook niet, wel door het
OM. Valt dus niet inhoudelijk rechtsmiddelen, maar is wel een manier om de uitspraak aan
proberen te tasten.
Sheet 6
Breed draagvlak voor rechtsmiddelen. Redeneringen staan op de sheet. Beantwoordt aan het
doel van de strafvordering, namelijk: we stellen iets strafbaar. Wanneer er een vermoeden
bestaat dat er een strafbaar feit bestaat dan is het van groot belang dat het materiële recht op
juiste manier wordt toegepast. Belangrijk dat we de juiste straffen, en de onschuldige juist
niet. In dit proces gelden bepaalde regels. Een rechtvaardigingsnorm is van toepassing, de
procedurele rechtvaardigheid. Ten derde rechtseenheid. Uitvloeisel van het beginsel van het
gelijkheidsbeginsel. Die rechtsmiddelen staan allemaal ten dienste van deze doelen.
Sheet 7
Schema van rechtsmiddelen.
Strafzaak in eerste aanleg. Er is een veroordeling nodig om verdachte tot dader te maken. Je
begint met een verdenking. Dan volgt onderzoek zelf. Dan vervolging. Dan beslissing.
Daarvoor vermoeden van onschuld. Verdachte kan vinden dat het bewijs op onjuiste manier
tot stand is gekomen ten zitting in eerste aanleg. Hoger beroep is dan een gewoon
rechtsmiddel dat hij kan aanwenden. Het wetboek maakt hier ook een onderscheid in. Art. 404
Sv, derde boek rechtsmiddelen, categorie A zijn de gewone rechtsmiddelen. Als je verder
bladert in het wetboek bij art. 658 (weet niet of ik dit goed heb verstaan) Sv: buitengewone
rechtsmiddelen.
Sheet 8
Door de grofmazige verdeling kijkend zien we dat de gewone rechtsmiddelen nog een
onderscheid kent. Je hebt hoger beroep, bij de feitenrechter ben je ontevreden en je wil naar
het gerechtshof. Gerechtshof is ook feitenrechter. Feitelijke behandeling strafzaak. Stel nou
dat de uitkomst in hoger beroep ook onwenselijk is in de ogen van een van de procespartijen,
dan is er nog de mogelijkheid tot cassatie bij de HR. Dan moet je grieven formuleren tegen de
uitspraak van het gerechtshof.
Ook tegen beschikkingen kan je in hoger beroep of in cassatie.
Vroeger ook verzet, maar dat is vervallen.
2
,Sheet 9
Buitengewone rechtsmiddelen.
Cassatie in het belang der wet. OM kan dit aanwenden als er een vraag voorligt ten aanzien
van hoe de wet moet worden toegepast of moet worden geïnterpreteerd. Als een van de twee
procespartijen denken dat er een rechtsvraag ligt die niet is besproken tijdens behandeling dan
kan dit rechtsmiddel in het belang der wet worden aangewend.
Kan ook zijn dat er na de veroordeling in hoogste instantie een feit wordt ontdekt. Als dat
eerder bekend was had rechter er rekening mee gehouden en was er waarschijnlijk geen
veroordeling. Dan is er mogelijkheid tot herziening.
Sheet 10/11
Ratio. Door rechtsmiddelen grotere kans op juiste en beter aanvaardbare einduitspraak. Ook
hier weer behoefte aan rechtseenheid en controle op juist verloop procedure. Rechters zijn
mensen, fouten altijd mogelijk, daarom behoefte aan herstel aperte onjuistheden.
Sheet 12
Bij de ratio vooral voordelen besproken. Maar er zijn ook (mogelijk) nadelen.
Slachtoffers en getuigen moeten lang wachten. Kan ook aanzien en gezag van
strafrechtspleging aantasten. Voor de verdachte kan het ook onzekerheid meebrengen.
Sheet 13
Wet dadelijke tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen (niet verder gekomen dan
consultatie). Idee was om kleine straffen gelijk uit te voeren. Uiteindelijk niet doorgezet dus.
Beter om niet te snel te handelen?
Sommige bepalingen maken het wel mogelijk om bepaalde maatregelen direct uit te voeren.
Wetsbepalingen staan op de sheet. Omdat het een maatregel is straf je nog niet een
onschuldige.
Sheet 14
Rechtsmiddelen passen bij de doelstellingen van de strafvordering. Via rechtsmiddelen kan je
ook bepleiten dat het gaat om eerbiediging van rechten verdachte. Ook eerbiediging rechten
anderen. Procedurele rechtvaardigheid voortbouwend appèl.
afweging kost en baten
Sheet 15
Art. 6 EVRM: wanneer een beslissing wordt genomen die bestraft een criminal charge.
Strafbeschikking heeft ook bestraffend karakter. In principe heb je dan het recht dat de rechter
daar opnieuw naar gaat kijken.
Sheet 17
Bepaling van art.6 EVRM. OM is een deel van de rechterlijke macht, magistratelijke rol.
Maar, het is geen onpartijdige rechter. Volgens het derde lid allemaal minimumgaranties.
Sheet 18
Art. 2 protocol nummer 7. Right of appeal in criminal matters. Recht op rechtsmiddel. Niet
geratificeerd door Nederland. Wanneer wordt je als hogere rechter gezien? Als je het gezag
hebt om de beslissing van een andere gezaghebbende rechter te vernietigen.
3
, Sheet 19
Krombach v. France. Krombach is een Duitser. Er is het vermoeden dat hij de dochter van zijn
echtgenote om het leven heeft gebracht. Dochter heeft een andere vader. Die vader een
Fransman, vindt de dood van de dochter heel verdacht. Meisje doodgegaan in Duitsland
tijdens vakantie bij moeder en Krombach. Krombach heeft meisje geïnjecteerd. Meisje was
gezond. Krombach had na het overlijden nog geïnjecteerd met andere middelen, volgens hem
heeft hij geprobeerd haar weer tot leven te brengen. Duitsland geloofde dit en sloot het
onderzoek. Franse vader heeft ervoor gezorgd dat Duitse man werd vervolgd in Frankrijk. Als
iemand een Frans persoon vermoord kunnen de Franse autoriteiten dit onderzoeken en de
verdachte vervolgen. Krombach werd opgeroepen om te verschijnen. Krombach kwam niet en
bleef in Duitsland. Krombach liet wel een advocaat gaan. Advocaat mocht niet het woord
voeren. Dat heeft ertoe geleid dat Krombach daarover ging klagen, hij zei schending van recht
op art. 6 EVRM (recht op eerlijk proces).
Waarom volgens Frankrijk geen schending van art. 6 EVRM? Lid 3 sub c: verdedigen in
persoon of met legal assistence, en dus niet legal presentation. Volgens Frans recht moest je
zelf aanwezig zijn. Ondersteuning door advocaat mag, mits je er zelf bent.
EHRM ging hier niet mee akkoord.
Sheet 20/21
Hier zien we de uitspraak. Men kent het recht aan een verdachte toe om onenigheid met de
rechters te laten reviewen, recht op rechtsmiddel. Volgens Frans recht heb je geen legal
presentation, hoger beroep was in dit geval niet mogelijk. Omdat dat niet mogelijk was ook
schending van het recht op hoger beroep. Art. 6 EVRM/art. 2 protocol no. 7.
Sheet 22
Art. 14 lid 5 IVBPR. Hier kan je ook een rechtsmiddel uit putten. Fundamenteel recht op dat
je een veroordeling en ook de strafmaat mag je voorleggen aan een hogere rechter.
Sheet 23
Bij bagateldelicten met hele lichte straf daarbij is het mogelijk dat de lidstaten daarvoor
uitzonderingen voor hebben. Daar gaan we nader naar kijken later in dit vak.
Soms kan je direct in cassatie. Review betekent niet het recht om naar een feitenrechter te
gaan.
Bijzondere bepaling bij verlofregeling. Er moet een bepaald belang aan een zaak zitten.
Art. 14 lid 5 IVBPR rechtstreeks van toepassing? Twee uitspraken. HR zegt het verdrag
verplicht daar waar een rechtelijk belang is. Dus niet altijd rechtstreekse werking.
Sheet 24
Als een rechtsmiddel openstaat, moet bij de behandeling van dat rechtsmiddel wel de
procedure volledig met de garanties van een eerlijk proces zijn omgeven.
Voor bepaalde belangen niet een verplichting om een rechtsmiddel opengesteld te hebben.
Arrest Kremzow v. Oostenrijk. Daar was iemand die zich had verzet tegen de manier waarop
zijn strafzaak is behandelt. Hij had zich in twee instanties verweert. In een zaak wilde hij een
nieuwe inhoudelijke behandeling van zijn zaak. Hij was opgenomen in een gesticht en was
daarom niet aanwezig. Daarover had hij grieven aangewend. Dat was afgewezen. Toen naar
4
College 1A: Inleiding....................................................................................................................2
College 1B: Rechtsmiddelen algemeen I.....................................................................................6
College 2A: Rechtsmiddelen algemeen II..................................................................................15
College 2B: Hoger beroep I.......................................................................................................19
College 3A: Hoger beroep II......................................................................................................25
College 4B: Verzet bij OM-afdoening........................................................................................31
College 5A: Cassatie I................................................................................................................37
College 5B: Cassatie II...............................................................................................................42
College 6A: Rechtsmiddelen tegen beschikkingen...................................................................48
College 6B: Buitengewone rechtsmiddelen..............................................................................52
College 7A: Tenuitvoerlegging en gratie...................................................................................57
Strafprocesrecht Rechtsmiddelen Jurisprudentie.....................................................................62
College 1A..............................................................................................................................62
College 1B..............................................................................................................................63
College 2A..............................................................................................................................65
College 2B..............................................................................................................................66
College 3A..............................................................................................................................68
College 4B..............................................................................................................................69
College 5A..............................................................................................................................70
College 5B..............................................................................................................................70
College 6A..............................................................................................................................71
College 7A..............................................................................................................................75
1
, College 1A: Inleiding
Sheet 1
Let op: aanvullende literatuur komt niet op het tentamen!
Sheet 4
Deze onderwerpen gaan we behandelen.
Sheet 5
Rechtsmiddelen. Omschrijving van De Hullu. Wie zijn de procespartijen? OvJ en verdachte.
Getuigen en slachtoffers, dus niet. OvJ en verdachte hebben recht om uitspraak van rechter te
laten toetsen door andere rechten aan de hand van grieven.
Gratie en verzet tegen strafbeschikking vallen daarbuiten. Gratie wordt niet uitgesproken door
een rechter, maar door minister van justitie. Strafbeschikking eigenlijk ook niet, wel door het
OM. Valt dus niet inhoudelijk rechtsmiddelen, maar is wel een manier om de uitspraak aan
proberen te tasten.
Sheet 6
Breed draagvlak voor rechtsmiddelen. Redeneringen staan op de sheet. Beantwoordt aan het
doel van de strafvordering, namelijk: we stellen iets strafbaar. Wanneer er een vermoeden
bestaat dat er een strafbaar feit bestaat dan is het van groot belang dat het materiële recht op
juiste manier wordt toegepast. Belangrijk dat we de juiste straffen, en de onschuldige juist
niet. In dit proces gelden bepaalde regels. Een rechtvaardigingsnorm is van toepassing, de
procedurele rechtvaardigheid. Ten derde rechtseenheid. Uitvloeisel van het beginsel van het
gelijkheidsbeginsel. Die rechtsmiddelen staan allemaal ten dienste van deze doelen.
Sheet 7
Schema van rechtsmiddelen.
Strafzaak in eerste aanleg. Er is een veroordeling nodig om verdachte tot dader te maken. Je
begint met een verdenking. Dan volgt onderzoek zelf. Dan vervolging. Dan beslissing.
Daarvoor vermoeden van onschuld. Verdachte kan vinden dat het bewijs op onjuiste manier
tot stand is gekomen ten zitting in eerste aanleg. Hoger beroep is dan een gewoon
rechtsmiddel dat hij kan aanwenden. Het wetboek maakt hier ook een onderscheid in. Art. 404
Sv, derde boek rechtsmiddelen, categorie A zijn de gewone rechtsmiddelen. Als je verder
bladert in het wetboek bij art. 658 (weet niet of ik dit goed heb verstaan) Sv: buitengewone
rechtsmiddelen.
Sheet 8
Door de grofmazige verdeling kijkend zien we dat de gewone rechtsmiddelen nog een
onderscheid kent. Je hebt hoger beroep, bij de feitenrechter ben je ontevreden en je wil naar
het gerechtshof. Gerechtshof is ook feitenrechter. Feitelijke behandeling strafzaak. Stel nou
dat de uitkomst in hoger beroep ook onwenselijk is in de ogen van een van de procespartijen,
dan is er nog de mogelijkheid tot cassatie bij de HR. Dan moet je grieven formuleren tegen de
uitspraak van het gerechtshof.
Ook tegen beschikkingen kan je in hoger beroep of in cassatie.
Vroeger ook verzet, maar dat is vervallen.
2
,Sheet 9
Buitengewone rechtsmiddelen.
Cassatie in het belang der wet. OM kan dit aanwenden als er een vraag voorligt ten aanzien
van hoe de wet moet worden toegepast of moet worden geïnterpreteerd. Als een van de twee
procespartijen denken dat er een rechtsvraag ligt die niet is besproken tijdens behandeling dan
kan dit rechtsmiddel in het belang der wet worden aangewend.
Kan ook zijn dat er na de veroordeling in hoogste instantie een feit wordt ontdekt. Als dat
eerder bekend was had rechter er rekening mee gehouden en was er waarschijnlijk geen
veroordeling. Dan is er mogelijkheid tot herziening.
Sheet 10/11
Ratio. Door rechtsmiddelen grotere kans op juiste en beter aanvaardbare einduitspraak. Ook
hier weer behoefte aan rechtseenheid en controle op juist verloop procedure. Rechters zijn
mensen, fouten altijd mogelijk, daarom behoefte aan herstel aperte onjuistheden.
Sheet 12
Bij de ratio vooral voordelen besproken. Maar er zijn ook (mogelijk) nadelen.
Slachtoffers en getuigen moeten lang wachten. Kan ook aanzien en gezag van
strafrechtspleging aantasten. Voor de verdachte kan het ook onzekerheid meebrengen.
Sheet 13
Wet dadelijke tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen (niet verder gekomen dan
consultatie). Idee was om kleine straffen gelijk uit te voeren. Uiteindelijk niet doorgezet dus.
Beter om niet te snel te handelen?
Sommige bepalingen maken het wel mogelijk om bepaalde maatregelen direct uit te voeren.
Wetsbepalingen staan op de sheet. Omdat het een maatregel is straf je nog niet een
onschuldige.
Sheet 14
Rechtsmiddelen passen bij de doelstellingen van de strafvordering. Via rechtsmiddelen kan je
ook bepleiten dat het gaat om eerbiediging van rechten verdachte. Ook eerbiediging rechten
anderen. Procedurele rechtvaardigheid voortbouwend appèl.
afweging kost en baten
Sheet 15
Art. 6 EVRM: wanneer een beslissing wordt genomen die bestraft een criminal charge.
Strafbeschikking heeft ook bestraffend karakter. In principe heb je dan het recht dat de rechter
daar opnieuw naar gaat kijken.
Sheet 17
Bepaling van art.6 EVRM. OM is een deel van de rechterlijke macht, magistratelijke rol.
Maar, het is geen onpartijdige rechter. Volgens het derde lid allemaal minimumgaranties.
Sheet 18
Art. 2 protocol nummer 7. Right of appeal in criminal matters. Recht op rechtsmiddel. Niet
geratificeerd door Nederland. Wanneer wordt je als hogere rechter gezien? Als je het gezag
hebt om de beslissing van een andere gezaghebbende rechter te vernietigen.
3
, Sheet 19
Krombach v. France. Krombach is een Duitser. Er is het vermoeden dat hij de dochter van zijn
echtgenote om het leven heeft gebracht. Dochter heeft een andere vader. Die vader een
Fransman, vindt de dood van de dochter heel verdacht. Meisje doodgegaan in Duitsland
tijdens vakantie bij moeder en Krombach. Krombach heeft meisje geïnjecteerd. Meisje was
gezond. Krombach had na het overlijden nog geïnjecteerd met andere middelen, volgens hem
heeft hij geprobeerd haar weer tot leven te brengen. Duitsland geloofde dit en sloot het
onderzoek. Franse vader heeft ervoor gezorgd dat Duitse man werd vervolgd in Frankrijk. Als
iemand een Frans persoon vermoord kunnen de Franse autoriteiten dit onderzoeken en de
verdachte vervolgen. Krombach werd opgeroepen om te verschijnen. Krombach kwam niet en
bleef in Duitsland. Krombach liet wel een advocaat gaan. Advocaat mocht niet het woord
voeren. Dat heeft ertoe geleid dat Krombach daarover ging klagen, hij zei schending van recht
op art. 6 EVRM (recht op eerlijk proces).
Waarom volgens Frankrijk geen schending van art. 6 EVRM? Lid 3 sub c: verdedigen in
persoon of met legal assistence, en dus niet legal presentation. Volgens Frans recht moest je
zelf aanwezig zijn. Ondersteuning door advocaat mag, mits je er zelf bent.
EHRM ging hier niet mee akkoord.
Sheet 20/21
Hier zien we de uitspraak. Men kent het recht aan een verdachte toe om onenigheid met de
rechters te laten reviewen, recht op rechtsmiddel. Volgens Frans recht heb je geen legal
presentation, hoger beroep was in dit geval niet mogelijk. Omdat dat niet mogelijk was ook
schending van het recht op hoger beroep. Art. 6 EVRM/art. 2 protocol no. 7.
Sheet 22
Art. 14 lid 5 IVBPR. Hier kan je ook een rechtsmiddel uit putten. Fundamenteel recht op dat
je een veroordeling en ook de strafmaat mag je voorleggen aan een hogere rechter.
Sheet 23
Bij bagateldelicten met hele lichte straf daarbij is het mogelijk dat de lidstaten daarvoor
uitzonderingen voor hebben. Daar gaan we nader naar kijken later in dit vak.
Soms kan je direct in cassatie. Review betekent niet het recht om naar een feitenrechter te
gaan.
Bijzondere bepaling bij verlofregeling. Er moet een bepaald belang aan een zaak zitten.
Art. 14 lid 5 IVBPR rechtstreeks van toepassing? Twee uitspraken. HR zegt het verdrag
verplicht daar waar een rechtelijk belang is. Dus niet altijd rechtstreekse werking.
Sheet 24
Als een rechtsmiddel openstaat, moet bij de behandeling van dat rechtsmiddel wel de
procedure volledig met de garanties van een eerlijk proces zijn omgeven.
Voor bepaalde belangen niet een verplichting om een rechtsmiddel opengesteld te hebben.
Arrest Kremzow v. Oostenrijk. Daar was iemand die zich had verzet tegen de manier waarop
zijn strafzaak is behandelt. Hij had zich in twee instanties verweert. In een zaak wilde hij een
nieuwe inhoudelijke behandeling van zijn zaak. Hij was opgenomen in een gesticht en was
daarom niet aanwezig. Daarover had hij grieven aangewend. Dat was afgewezen. Toen naar
4
