Directe restauratieve procedures
Artikels lezen op Toledo
Inleiding
Definitie: operatieve THK = DRP & IRP
- Deel vd restauratieve THK
- Evaluatie, preventie en herstel van aandoeningen en defecten vh harde tandweefsel
- Behoud en herstel van vorm, functie en esthetiek vh betrokken element
- Herstel van de gezondheid vh gebit en de patient
Werkschema vd operatieve THK
- Diagnose en oorzaak vh tandletsel
- Behandelingsplan
- Tandpreparatie
- Behandeling van
o Cariës profunda: diepe cariës, dicht bij de pulpa (zenuw)
o Pulpaire verwikkelingen (pulpitis): ontsteking vd pulpa
- Bescherming van de dentinewonde
- De vulling
Diagnose en oorzaak vh tandletsel
Carieuze laesies (2e kolom)
- Pit en fissuur cariës
- Cariës op gladde tandvlakken
o Glazuur cariës: wit -> remineralisatie mogelijk
o Dentine cariës: bruin -> sws vuling nodig
- Proximale cariës (+ multipele interproximale carieslaesies)
- Wortel cariës (oorzaak: bestraling in hoofd/hals gebied -> defect speekselklieren)
Niet carieuze laesies (1e kolom)
- Abrasie: mechanische slijtage vd tanden
o Oorzaak: hevig poetsen, schurende tandpasta, …
o Gevolg: V-vormige slijtage thv cervix
- Erosie: chemische slijtage vd tanden tgv niet bacteriële zuren
o Oorzaak: maagzuur, zure voeding, …
o Gevolg: gladde, glanzende slijtage
- Abfractie: structurele schade
o Oorzaak: buigkrachten, occlusale overbelasting
o Gevolg: wigvormige defecten thv cervix
- Attritie: fysiologische slijtage door tand-op-tand contact
o Oorzaak: klemmen, kauwen, knarsen (bruxisme)
o Gevolg: afgevlakte occlusale vlakken, incisale randen, …
Problemen die ontstaan bij al geplaatste THKige restauraties
- Cariësrecidief: nieuwe cariës rond of onder bestaande restauratie
o Oorzaak: lekkage, onvoldoende hechting, …
- Defect: nieuwe cariës door beschadiging of slijtage van bestaande restauratie
o Oorzaak: kroon zit los, amalgaam stukje breekt af, …
- Esthetische tekortkoming: verkleuring, vormafwijking, slechte pasvorm, …
Tandtraumata
- Glazuur fractuur
- Glazuur-dentine fractuur
Esthetische tekortkoming tijdens kaakontwikkeling
- Afwijking vd tandvorm
- Afwijking vd tandpositie
o Diasteem: spleet tss tanden
o Crowding: tanden groeien over elkaar door te weinig ruimte
o Verkeerde tand op verkeerde plaats
- Afwijking vd tandkleur:
o Hypocalcificaties
o Tetracyclineverkleuring
,Niet-erfelijke glazuur afwijkingen (foto 1 en 2)
- Oorzaak: fluorose, infecties, medicatie, …
- Bv: kaasmolaren
Erfelijke glazuur afwijkingen (foto 3)
- Oorzaak: ameloblasten werken niet goed
- Bv: Amelogenesis imperfecta
o Glazuur = te dun, afwezig, zacht, brokkelig
Erfelijke dentine afwijkingen (foto 4)
- Oorzaak: odontoblasten werken niet goed
- Bv: Dentinogenesis imperfecta
Behandelingsplan
Afwachten (kleine, beginnende laesies)
- Preventie: je maakt de patiënt bewust van wat er gaande is
- Kijken hoe het evolueert
Restauratief herstel (grote, vergevorderde laesies)
- Direct herstel = restauratie wordt rechtsreeks id mond vd patiënt aangebracht en gevormd
o Wnr: Kleine tot matige grote letsels (klasse 1-5)
▪ Ook voor grote letsels -> maar gaat niet lang mee
o Voordeel: Snel, maar 1 afspraak nodig, goedkoop, terugbetaald
o Nadeel: Enkel voor kleine defecten
o Materialen:
▪ Composiet
▪ Kunsthars gemodificeerd GI
▪ Conventioneel GI
▪ Compomeer
▪ Amalgaam
- Semi indirect herstel = restauratie wordt buiten de mond vd patiënt gemaakt, in de praktijk + direct geplaatst
o Voordeel: Snel, beter resultaat
o Nadeel: 2 stappen techniek, meer apparatuur nodig
o Materialen:
▪ Kunstharsen
▪ Composiet
- Indirect herstel = restauratie wordt buiten de mond vd patiënt gemaakt, in labo + volgende afspraak geplaatst
o Wnr: grote letsels
o Voordeel: gaat lang mee, beter resultaat (digitaal), precies,
o Nadeel: duur, meerdere afspraken nodig, niet terugbetaald
o Materialen: maken + kleven
▪ Glaskeramiek
▪ Hybride keramiek
▪ Composiet
▪ Zirkonium
▪ Goud
o Soorten restauraties
▪ Inlays (partieel): geen cuspides
▪ Onlays (partieel): wel cuspides
▪ Kroon (volledig): volledige kroon vd tand
▪ Brug (volledig): kroon voor meerdere tanden
▪ Veneer/facings (partieel): vestibulair vlak
Fronttanden Molaar + Premolaar
Partieel - Veneer - Inlay of onlay/overlay
Volledig - Kroon - Kroon
Keuze van herstel hangt af van:
o Soort tandletsel: Hoe ernstig? Hoeveel tandweefsel verloren?
o Functionele en esthetische aspecten
o Pulpaire status vh betrokken element
o De volledige gebitssituatie vd patiënt: mondhygiëne, cariësgevoeligheid, gewoontes
o Motivatie + samenwerking vd patiënt
o Financiële mogelijkheden vd patiënt
,Vulmaterialen voor DIRECTE restauraties
Evolutie vd restauratieve THK
VAN extensie voor preventie → NAAR adhesie voor retentie
- Extensie voor preventie = niet adhesieve THK
o Amalgaam gebruikt -> grote caviteit boren -> mechanische hechting
o Maximaal invasief
- Adhesie voor retentie = adhesieve THK
o Composiet gebruikt -> kleine caviteit boren -> chemische hechting
o Minimaal invasief
Amalgaam
- Niet zelfklevend: mechanische hechting via vorm vd caviteit
- Samenstellingen
o Legering: metaalpoeder (Ag) + kwik (Hg)
o Gemengd tot plastische materiaal
- Voordelen
o Vullingstechniek is makkelijker:
▪ duurt minder lang dan bij composietvulling
▪ geen rubberdam noodzakelijk
o Sterk + duurzaam materiaal: gaat lang mee
o Slijtage gelijkaardig aan die van de tand
o Minder kans op microlekkage dmv corrosieproducten
o Goedkoper
- Nadelen
o Niet adhesief aan G of D -> caviteitspreparatie is moeilijker -> voldoet aan strikte eisen
o Niet tandkleurig, niet esthetisch
o Geen minimaal invasief herstel
o Negatieve effecten op milieu en gezondheid
- Gebruik
o Niet meer gebruikt!
Cementen
- Niet zelfklevend: mechanische hechting via vorm vd caviteit
- Nadelen: niet adhesief aan G of D
- Gebruik: tijdelijk vulmateriaal
Composiet
- Niet zelfklevend: chemische hechting via adhesief systeem
- Samenstellingen
o Polymeer/kunsthars matrix
o Vulstof partikels (glas)
o Silaan koppelingsfactor
o Initiator: hardt uit mbv licht & chemisch
- Voordelen
o Adhesie aan G en D is mogelijk -> mbv adhesieve systemen
o Tandkleurig, esthetisch
o Minimaal invasief
o Caviteitspreparatie is makkelijker -> kleine caviteit
o Versterkt overblijvend tandweefsel tegen fractuur
o Eenvoudig herstel
o Geen thermische geleiding
- Nadelen
o Vullingstechniek is moeilijker:
▪ Duurt langer
▪ Isolatie vh werkveld moet perfect zijn
o Polymerisatiekrimp: randspleten, gevoeligheid, barsten
o Duur
- Gebruik
o Herstel van carieuze + niet-carieuze laesies
, - Werkingsmechanisme van huidige adhesieven
a) ZELF ETS = twee stappen zelf etsend adhesief systeem
o Primer: zelf etsend
o Bond (adhesief)
o Bv: clearfill SE
b) ETS & SPOEL = drie stappen adhesief systeem
o Etsen: conditioner (fosforzuur)
o Primer
o Bond (adhesief)
o Bv: optibond FL
Caviteitspreparatie + bevelen
Etsen met conditioner
o 35% fosforzuur
o Eerst glazuur etsen (min 15 sec)
o Daarna dentine etsen (max 15 sec)
o Spoelen (min 10-20 sec)
o Zacht drogen van glazuur (max 5 sec)
→ Glazuur wordt krijtwit
o Retentieve etsputten: perifere HAP is opgelost
o Maakt de tand ruw
o Betere hechting vh composiet
→ Dentine wordt mat
o Smeerlaag is verwijderd
o Perifere HAP tss collageen is opgelost
Primer (belangrijkste stap -> doe het lang genoeg!)
o Glazuur en dentine (min 15-30 sec)
o Soms nieuwe/verse primer gebruiken
o Zacht drogen -> glanzend oppervlak
→ Hydrofiele primer dringt binnen in hydrofiele gedemineraliseerd dentine
Bond/adhesief kunsthars
o Glazuur en dentine (uniforme laag aanbrengen)
o Zacht drogen
o Uitharden (10-20 sec)
→ Hydrofoob adhesief dringt binnen in hydrofiele gedemineraliseerd dentine
o Tss collageenvezels + in dentine tubuli
Composiet
o Micro mechanische hechting
o Chemische ion binding
Compomeer
- Niet zelfklevend: chemische hechting via adhesief systeem
- Samenstellingen: mengsel van composiet + GI
- Voordelen: goede hechting
- Nadelen: minder sterk (hogere waterabsorptie, meer slijtage)
- Gebruik: kinder-THK -> herstel van melktanden
Glasionomeer
- Zelfklevend: chemische hechting via tweevoudige hechting
- Voordelen
o Adhesie aan G en D is mogelijk -> mbv adhesieve systemen
o Sterk en esthetisch
o Minder techniekgevoelig dan composiet
- Gebruik
o Kindertandheelkunde
o Wortel cariës
o Hoge caries gevoeligheid
o Als bodemlaag voor diepe boxen (samen met composiet): sandwich techniek
o Kleine restauraties (klasse 1, 2 en 5)
o Tijdelijke restauratie
, Tandpreparatie: caviteitspreparatie/boren
Definitie:
- Mechanische bewerking vh defecte, aangetaste of ziekte tandweefsel
- Doel: daarna terug herstellen met een restauratiemateriaal -> terug gezonde tand
- Rekening houden met de esthetiek, herstel van vorm, herstel van functie
Doel:
- Verwijderen vh aangetaste weefsel (caries)
- Correcte vorm vd caviteit -> tandrestauratie mag niet breken/schuiven door te kauwen
- Esthetisch en functioneel
Nomenclatuur van de verschillende caviteiten
- Ifv locatie
Klasse 1 - Thv putten, spleten, groeven (occlusaal, vestibulair) -> van molaren en premolaren
- Thv putten (palataal) -> van snijtanden
Klasse 2 - Proximale vlakken (mesiaal en distaal) -> van molaren en premolaren
Klasse 3 - Proximale vlakken (mesiaal en distaal) -> van snijtanden en hoektanden
o ZONDER de incisale hoek
Klasse 4 - Proximale vlakken (mesiaal en distaal) -> van snijtanden en hoektanden
o MET de incisale hoek
Klasse 5 - Cervicaal derde (vestibulair en palataal) -> van alle tanden
Klasse 6 - Incisale randen -> van de fronttanden
- Cuspide tip -> van e posterieure tanden
- ifv vlak waarin ze gelegen zijn
O - occlusaal
MO - mesio-occlusaal
DO - disto-occlusaal
MOD - mesio-occluso-distale caviteit
MODP - mesio-occluso-disto-palatale caviteit
MODV - mesio-occluso-disto-vestibulaire caviteit
- ifv aantal vlakken
o 1-vlaks caviteit
o 2-vlaks caviteit
o 3-vlaks caviteit
o Opbouw van 1 knobbel
o Opbouw van de incisale rand
o Kroonopbouw
▪ Posterieure tanden: Meer dan 2 knobbels blijven over
▪ Fronttanden: Minder dan 1/3 vd kroon blijft over
- ifv de aard vh gebruikte vullingsmateriaal
o Retentieve caviteiten A
▪ Convergerende wanden naar occlusaal
▪ Plastisch vullingsmateriaal
▪ Directe restauraties
o Depouille caviteiten B
▪ Divergerende wanden naar occlusaal
▪ Vast vullingsmateriaal
▪ Indirecte restauraties
Nomenclatuur vd samengestelde delen van een caviteit
- Caviteitswanden: kroonvlak dat het dichtst bij deze wand verloopt & evenwijdig is
o Mesiale wand: evenwijdig aan M vlak
o Distale wand:
o Vestibulaire wand
o Pulpaire wand: boven & evenwijdig aan pulpakamer
o Axiale wand: naast & evenwijdig aan pulpakamer (verticale tandas)
o Gingivale wand: aan gingiva rand
o Glazuurmuur: het deel vd caviteitwand dat gelegen is ih glazuur
o Dentine muur: het deel vd caviteitwand dat gelegen is ih dentine
, - Hoeklijnen: snijlijn die gevormd wordt door het samenkomen van twee vlakken
o Vestibulo-gingivale hoeklijn
o Axio-pulpaire hoeklijn
o Linguo-axiale hoeklijn
- Hoekpunten: rand die gevormd wordt door het samensmelten van drie vlakken
o Vestibulo-axio-gingivaal hoekpunt (rood stipje op tekening)
→ Bestaat niet bij adhesieve caviteiten -> altijd uitgerond
- Caviteitsranden: rand die gevormd wordt door het samenkomen van caviteitswand met kroonvlak -> worden
genoemd naar de naam vd aangrenzende caviteitswand
o Incisale rand
o Mesiale rand
o Distale rand
o Gingivale rand
→ OEFENINGEN OP POWERPOINT
Basisprincipes van de tandpreparatie: DIRECTE ADHESIEF vs DIRECTE NIET ADHESIEF vullingsmateriaal
De twee types directe vullingsmaterialen
- Adhesief vullingsmateriaal: het vullingsmateriaal kleeft aan de tand DUS caviteitspreparatie is minimaal invasief
o Composiet (adhesief systeem nodig)
o Compomeer (adhesief systeem nodig)
o Glasionomeer (= zelfklevend, geen adhesief systeem nodig)
- Niet adhesief vullingsmateriaal:
o Amalgaam:
▪ Vullingsmateriaal kleeft NIET aan de tand
▪ Vullingsmateriaal is niet sterk genoeg in dunne laag
▪ Caviteitspreparatie moet voldoen aan strikte regels om te garanderen dat
• de vulling niet breekt
• de vulling stabiel in de tand blijft zitten
• de tand niet breekt
▪ Voor januari 2022 het meeste gebruikte vullingsmateriaal
Werkschema van de tandpreparatie: grote verschillen tss adhesieve vs niet adhesieve vullingsmaterialen
- Voorbereiding
- Omtrek vorm
- Weerstand vorm
- Retentie vorm
- Afwerken van de caviteit
- Reinigen van de caviteit
- Behandeling van de cariës profunda
- Bescherming van de dentine (mbv bodemlaag/liner)
- De vulling plaatsen (hoort niet bij de tandpreparatie!)
Voorbereiding van de tandpreparatie
Alle voorbereidingen die worden gedaan om de tandpreparatie/vulling correct te kunnen uitvoeren
- Profylax en decontaminatie
o Reinigen van de gebitselementen (plaque verwijderen, …)
o Doel? Anders kan je niet kleven aan de tand & kan je de echte kleur vd tanden niet bepalen
- Kleurbepaling
o Enkel voor composietherstel
o Bepalen welke kleur je composiet moet hebben om te matchen met de tanden
- Vitaliteitstest
o Leven de tanden nog? Apicale reactie? (hoe reageert het weefsel rondom de apex op een prikkel)
- RX-controle
o Evaluatie diepte van de caviteit? Vullingen vervangen? Aanwezigheid cariës? Kanaalvullingen/
ontzenuwde tanden? Apicale reactie
o Behandelplan opstellen: wat moet er allemaal gedaan worden?
- Occlusie controle:
o Biomechanische analyse voor composietherstel thv PM/M: moet er een knobbel weg?
o Doel? Composietvulling moet sterk, goed passend en duurzaam zijn (owv kauwkrachten)
Artikels lezen op Toledo
Inleiding
Definitie: operatieve THK = DRP & IRP
- Deel vd restauratieve THK
- Evaluatie, preventie en herstel van aandoeningen en defecten vh harde tandweefsel
- Behoud en herstel van vorm, functie en esthetiek vh betrokken element
- Herstel van de gezondheid vh gebit en de patient
Werkschema vd operatieve THK
- Diagnose en oorzaak vh tandletsel
- Behandelingsplan
- Tandpreparatie
- Behandeling van
o Cariës profunda: diepe cariës, dicht bij de pulpa (zenuw)
o Pulpaire verwikkelingen (pulpitis): ontsteking vd pulpa
- Bescherming van de dentinewonde
- De vulling
Diagnose en oorzaak vh tandletsel
Carieuze laesies (2e kolom)
- Pit en fissuur cariës
- Cariës op gladde tandvlakken
o Glazuur cariës: wit -> remineralisatie mogelijk
o Dentine cariës: bruin -> sws vuling nodig
- Proximale cariës (+ multipele interproximale carieslaesies)
- Wortel cariës (oorzaak: bestraling in hoofd/hals gebied -> defect speekselklieren)
Niet carieuze laesies (1e kolom)
- Abrasie: mechanische slijtage vd tanden
o Oorzaak: hevig poetsen, schurende tandpasta, …
o Gevolg: V-vormige slijtage thv cervix
- Erosie: chemische slijtage vd tanden tgv niet bacteriële zuren
o Oorzaak: maagzuur, zure voeding, …
o Gevolg: gladde, glanzende slijtage
- Abfractie: structurele schade
o Oorzaak: buigkrachten, occlusale overbelasting
o Gevolg: wigvormige defecten thv cervix
- Attritie: fysiologische slijtage door tand-op-tand contact
o Oorzaak: klemmen, kauwen, knarsen (bruxisme)
o Gevolg: afgevlakte occlusale vlakken, incisale randen, …
Problemen die ontstaan bij al geplaatste THKige restauraties
- Cariësrecidief: nieuwe cariës rond of onder bestaande restauratie
o Oorzaak: lekkage, onvoldoende hechting, …
- Defect: nieuwe cariës door beschadiging of slijtage van bestaande restauratie
o Oorzaak: kroon zit los, amalgaam stukje breekt af, …
- Esthetische tekortkoming: verkleuring, vormafwijking, slechte pasvorm, …
Tandtraumata
- Glazuur fractuur
- Glazuur-dentine fractuur
Esthetische tekortkoming tijdens kaakontwikkeling
- Afwijking vd tandvorm
- Afwijking vd tandpositie
o Diasteem: spleet tss tanden
o Crowding: tanden groeien over elkaar door te weinig ruimte
o Verkeerde tand op verkeerde plaats
- Afwijking vd tandkleur:
o Hypocalcificaties
o Tetracyclineverkleuring
,Niet-erfelijke glazuur afwijkingen (foto 1 en 2)
- Oorzaak: fluorose, infecties, medicatie, …
- Bv: kaasmolaren
Erfelijke glazuur afwijkingen (foto 3)
- Oorzaak: ameloblasten werken niet goed
- Bv: Amelogenesis imperfecta
o Glazuur = te dun, afwezig, zacht, brokkelig
Erfelijke dentine afwijkingen (foto 4)
- Oorzaak: odontoblasten werken niet goed
- Bv: Dentinogenesis imperfecta
Behandelingsplan
Afwachten (kleine, beginnende laesies)
- Preventie: je maakt de patiënt bewust van wat er gaande is
- Kijken hoe het evolueert
Restauratief herstel (grote, vergevorderde laesies)
- Direct herstel = restauratie wordt rechtsreeks id mond vd patiënt aangebracht en gevormd
o Wnr: Kleine tot matige grote letsels (klasse 1-5)
▪ Ook voor grote letsels -> maar gaat niet lang mee
o Voordeel: Snel, maar 1 afspraak nodig, goedkoop, terugbetaald
o Nadeel: Enkel voor kleine defecten
o Materialen:
▪ Composiet
▪ Kunsthars gemodificeerd GI
▪ Conventioneel GI
▪ Compomeer
▪ Amalgaam
- Semi indirect herstel = restauratie wordt buiten de mond vd patiënt gemaakt, in de praktijk + direct geplaatst
o Voordeel: Snel, beter resultaat
o Nadeel: 2 stappen techniek, meer apparatuur nodig
o Materialen:
▪ Kunstharsen
▪ Composiet
- Indirect herstel = restauratie wordt buiten de mond vd patiënt gemaakt, in labo + volgende afspraak geplaatst
o Wnr: grote letsels
o Voordeel: gaat lang mee, beter resultaat (digitaal), precies,
o Nadeel: duur, meerdere afspraken nodig, niet terugbetaald
o Materialen: maken + kleven
▪ Glaskeramiek
▪ Hybride keramiek
▪ Composiet
▪ Zirkonium
▪ Goud
o Soorten restauraties
▪ Inlays (partieel): geen cuspides
▪ Onlays (partieel): wel cuspides
▪ Kroon (volledig): volledige kroon vd tand
▪ Brug (volledig): kroon voor meerdere tanden
▪ Veneer/facings (partieel): vestibulair vlak
Fronttanden Molaar + Premolaar
Partieel - Veneer - Inlay of onlay/overlay
Volledig - Kroon - Kroon
Keuze van herstel hangt af van:
o Soort tandletsel: Hoe ernstig? Hoeveel tandweefsel verloren?
o Functionele en esthetische aspecten
o Pulpaire status vh betrokken element
o De volledige gebitssituatie vd patiënt: mondhygiëne, cariësgevoeligheid, gewoontes
o Motivatie + samenwerking vd patiënt
o Financiële mogelijkheden vd patiënt
,Vulmaterialen voor DIRECTE restauraties
Evolutie vd restauratieve THK
VAN extensie voor preventie → NAAR adhesie voor retentie
- Extensie voor preventie = niet adhesieve THK
o Amalgaam gebruikt -> grote caviteit boren -> mechanische hechting
o Maximaal invasief
- Adhesie voor retentie = adhesieve THK
o Composiet gebruikt -> kleine caviteit boren -> chemische hechting
o Minimaal invasief
Amalgaam
- Niet zelfklevend: mechanische hechting via vorm vd caviteit
- Samenstellingen
o Legering: metaalpoeder (Ag) + kwik (Hg)
o Gemengd tot plastische materiaal
- Voordelen
o Vullingstechniek is makkelijker:
▪ duurt minder lang dan bij composietvulling
▪ geen rubberdam noodzakelijk
o Sterk + duurzaam materiaal: gaat lang mee
o Slijtage gelijkaardig aan die van de tand
o Minder kans op microlekkage dmv corrosieproducten
o Goedkoper
- Nadelen
o Niet adhesief aan G of D -> caviteitspreparatie is moeilijker -> voldoet aan strikte eisen
o Niet tandkleurig, niet esthetisch
o Geen minimaal invasief herstel
o Negatieve effecten op milieu en gezondheid
- Gebruik
o Niet meer gebruikt!
Cementen
- Niet zelfklevend: mechanische hechting via vorm vd caviteit
- Nadelen: niet adhesief aan G of D
- Gebruik: tijdelijk vulmateriaal
Composiet
- Niet zelfklevend: chemische hechting via adhesief systeem
- Samenstellingen
o Polymeer/kunsthars matrix
o Vulstof partikels (glas)
o Silaan koppelingsfactor
o Initiator: hardt uit mbv licht & chemisch
- Voordelen
o Adhesie aan G en D is mogelijk -> mbv adhesieve systemen
o Tandkleurig, esthetisch
o Minimaal invasief
o Caviteitspreparatie is makkelijker -> kleine caviteit
o Versterkt overblijvend tandweefsel tegen fractuur
o Eenvoudig herstel
o Geen thermische geleiding
- Nadelen
o Vullingstechniek is moeilijker:
▪ Duurt langer
▪ Isolatie vh werkveld moet perfect zijn
o Polymerisatiekrimp: randspleten, gevoeligheid, barsten
o Duur
- Gebruik
o Herstel van carieuze + niet-carieuze laesies
, - Werkingsmechanisme van huidige adhesieven
a) ZELF ETS = twee stappen zelf etsend adhesief systeem
o Primer: zelf etsend
o Bond (adhesief)
o Bv: clearfill SE
b) ETS & SPOEL = drie stappen adhesief systeem
o Etsen: conditioner (fosforzuur)
o Primer
o Bond (adhesief)
o Bv: optibond FL
Caviteitspreparatie + bevelen
Etsen met conditioner
o 35% fosforzuur
o Eerst glazuur etsen (min 15 sec)
o Daarna dentine etsen (max 15 sec)
o Spoelen (min 10-20 sec)
o Zacht drogen van glazuur (max 5 sec)
→ Glazuur wordt krijtwit
o Retentieve etsputten: perifere HAP is opgelost
o Maakt de tand ruw
o Betere hechting vh composiet
→ Dentine wordt mat
o Smeerlaag is verwijderd
o Perifere HAP tss collageen is opgelost
Primer (belangrijkste stap -> doe het lang genoeg!)
o Glazuur en dentine (min 15-30 sec)
o Soms nieuwe/verse primer gebruiken
o Zacht drogen -> glanzend oppervlak
→ Hydrofiele primer dringt binnen in hydrofiele gedemineraliseerd dentine
Bond/adhesief kunsthars
o Glazuur en dentine (uniforme laag aanbrengen)
o Zacht drogen
o Uitharden (10-20 sec)
→ Hydrofoob adhesief dringt binnen in hydrofiele gedemineraliseerd dentine
o Tss collageenvezels + in dentine tubuli
Composiet
o Micro mechanische hechting
o Chemische ion binding
Compomeer
- Niet zelfklevend: chemische hechting via adhesief systeem
- Samenstellingen: mengsel van composiet + GI
- Voordelen: goede hechting
- Nadelen: minder sterk (hogere waterabsorptie, meer slijtage)
- Gebruik: kinder-THK -> herstel van melktanden
Glasionomeer
- Zelfklevend: chemische hechting via tweevoudige hechting
- Voordelen
o Adhesie aan G en D is mogelijk -> mbv adhesieve systemen
o Sterk en esthetisch
o Minder techniekgevoelig dan composiet
- Gebruik
o Kindertandheelkunde
o Wortel cariës
o Hoge caries gevoeligheid
o Als bodemlaag voor diepe boxen (samen met composiet): sandwich techniek
o Kleine restauraties (klasse 1, 2 en 5)
o Tijdelijke restauratie
, Tandpreparatie: caviteitspreparatie/boren
Definitie:
- Mechanische bewerking vh defecte, aangetaste of ziekte tandweefsel
- Doel: daarna terug herstellen met een restauratiemateriaal -> terug gezonde tand
- Rekening houden met de esthetiek, herstel van vorm, herstel van functie
Doel:
- Verwijderen vh aangetaste weefsel (caries)
- Correcte vorm vd caviteit -> tandrestauratie mag niet breken/schuiven door te kauwen
- Esthetisch en functioneel
Nomenclatuur van de verschillende caviteiten
- Ifv locatie
Klasse 1 - Thv putten, spleten, groeven (occlusaal, vestibulair) -> van molaren en premolaren
- Thv putten (palataal) -> van snijtanden
Klasse 2 - Proximale vlakken (mesiaal en distaal) -> van molaren en premolaren
Klasse 3 - Proximale vlakken (mesiaal en distaal) -> van snijtanden en hoektanden
o ZONDER de incisale hoek
Klasse 4 - Proximale vlakken (mesiaal en distaal) -> van snijtanden en hoektanden
o MET de incisale hoek
Klasse 5 - Cervicaal derde (vestibulair en palataal) -> van alle tanden
Klasse 6 - Incisale randen -> van de fronttanden
- Cuspide tip -> van e posterieure tanden
- ifv vlak waarin ze gelegen zijn
O - occlusaal
MO - mesio-occlusaal
DO - disto-occlusaal
MOD - mesio-occluso-distale caviteit
MODP - mesio-occluso-disto-palatale caviteit
MODV - mesio-occluso-disto-vestibulaire caviteit
- ifv aantal vlakken
o 1-vlaks caviteit
o 2-vlaks caviteit
o 3-vlaks caviteit
o Opbouw van 1 knobbel
o Opbouw van de incisale rand
o Kroonopbouw
▪ Posterieure tanden: Meer dan 2 knobbels blijven over
▪ Fronttanden: Minder dan 1/3 vd kroon blijft over
- ifv de aard vh gebruikte vullingsmateriaal
o Retentieve caviteiten A
▪ Convergerende wanden naar occlusaal
▪ Plastisch vullingsmateriaal
▪ Directe restauraties
o Depouille caviteiten B
▪ Divergerende wanden naar occlusaal
▪ Vast vullingsmateriaal
▪ Indirecte restauraties
Nomenclatuur vd samengestelde delen van een caviteit
- Caviteitswanden: kroonvlak dat het dichtst bij deze wand verloopt & evenwijdig is
o Mesiale wand: evenwijdig aan M vlak
o Distale wand:
o Vestibulaire wand
o Pulpaire wand: boven & evenwijdig aan pulpakamer
o Axiale wand: naast & evenwijdig aan pulpakamer (verticale tandas)
o Gingivale wand: aan gingiva rand
o Glazuurmuur: het deel vd caviteitwand dat gelegen is ih glazuur
o Dentine muur: het deel vd caviteitwand dat gelegen is ih dentine
, - Hoeklijnen: snijlijn die gevormd wordt door het samenkomen van twee vlakken
o Vestibulo-gingivale hoeklijn
o Axio-pulpaire hoeklijn
o Linguo-axiale hoeklijn
- Hoekpunten: rand die gevormd wordt door het samensmelten van drie vlakken
o Vestibulo-axio-gingivaal hoekpunt (rood stipje op tekening)
→ Bestaat niet bij adhesieve caviteiten -> altijd uitgerond
- Caviteitsranden: rand die gevormd wordt door het samenkomen van caviteitswand met kroonvlak -> worden
genoemd naar de naam vd aangrenzende caviteitswand
o Incisale rand
o Mesiale rand
o Distale rand
o Gingivale rand
→ OEFENINGEN OP POWERPOINT
Basisprincipes van de tandpreparatie: DIRECTE ADHESIEF vs DIRECTE NIET ADHESIEF vullingsmateriaal
De twee types directe vullingsmaterialen
- Adhesief vullingsmateriaal: het vullingsmateriaal kleeft aan de tand DUS caviteitspreparatie is minimaal invasief
o Composiet (adhesief systeem nodig)
o Compomeer (adhesief systeem nodig)
o Glasionomeer (= zelfklevend, geen adhesief systeem nodig)
- Niet adhesief vullingsmateriaal:
o Amalgaam:
▪ Vullingsmateriaal kleeft NIET aan de tand
▪ Vullingsmateriaal is niet sterk genoeg in dunne laag
▪ Caviteitspreparatie moet voldoen aan strikte regels om te garanderen dat
• de vulling niet breekt
• de vulling stabiel in de tand blijft zitten
• de tand niet breekt
▪ Voor januari 2022 het meeste gebruikte vullingsmateriaal
Werkschema van de tandpreparatie: grote verschillen tss adhesieve vs niet adhesieve vullingsmaterialen
- Voorbereiding
- Omtrek vorm
- Weerstand vorm
- Retentie vorm
- Afwerken van de caviteit
- Reinigen van de caviteit
- Behandeling van de cariës profunda
- Bescherming van de dentine (mbv bodemlaag/liner)
- De vulling plaatsen (hoort niet bij de tandpreparatie!)
Voorbereiding van de tandpreparatie
Alle voorbereidingen die worden gedaan om de tandpreparatie/vulling correct te kunnen uitvoeren
- Profylax en decontaminatie
o Reinigen van de gebitselementen (plaque verwijderen, …)
o Doel? Anders kan je niet kleven aan de tand & kan je de echte kleur vd tanden niet bepalen
- Kleurbepaling
o Enkel voor composietherstel
o Bepalen welke kleur je composiet moet hebben om te matchen met de tanden
- Vitaliteitstest
o Leven de tanden nog? Apicale reactie? (hoe reageert het weefsel rondom de apex op een prikkel)
- RX-controle
o Evaluatie diepte van de caviteit? Vullingen vervangen? Aanwezigheid cariës? Kanaalvullingen/
ontzenuwde tanden? Apicale reactie
o Behandelplan opstellen: wat moet er allemaal gedaan worden?
- Occlusie controle:
o Biomechanische analyse voor composietherstel thv PM/M: moet er een knobbel weg?
o Doel? Composietvulling moet sterk, goed passend en duurzaam zijn (owv kauwkrachten)
