Samenvatting principes van infectiepreventie en beheersing

Samenvatting infectiepreventie en beheersing. Dit is een onderdeel
van het vak inleiding in de microbiologie en principes van
infectiebeheersing en beheersing.
Infectiepreventie en beheersing

1 Ziekenhuishygiëne: definitie, organisatie en
wetgeving
1.1 Wat is ziekenhuishygiëne

Verouderde term maar we zitten eraan gebonden (in elk wetboek en dergelijke gebruikt men dit)

 Infection prevention and control = infectiepreventie en –beheersing – deze term dekt
eigenlijk beter de lading.
 Preventie van nosocomiale infecties (ziekenhuisinfectie), zorginfectie dit is een correctere
term. Ze kunnen ook in bv een RVT een infectie doen, healthcare-associated infections (HAI)
 Preventie van overdracht van micro-organismen om zo kolonisatie en infectie te voorkomen.
 Verhogen van zorgkwaliteit en patiëntveiligheid
 Niet: gezondheid van personeel (arbeidsgeneeskunde), geurhinder ongediertebestrijding

1.2 Organisatie ziekenhuishygiëne in België

 Vooral federale materie. Zij bepalen de normen (erkenningsnormen) hier staan ook de KB
waaraan ziekenhuishygiëne moet voldoen. Hoge gezondheidsraad is een onderdeel van het
FOD-volksgezondheid. Dit is een instantie die bestaat uit afgevaardigden uit experten en die
richtlijnen en adviezen gaat formuleren. 1 sub domein is infectiebestrijding.
 Sciensano NSIH houdt zich vooral bezig met HAI.
 Bapcoc de instantie in ons land met experten en afgevaardigden uit de FOD die bekijkt welk
beleid we nodig hebben om minder antibiotica te gebruiken.
 Je hebt het federaal platform ZHH daar zitten vertegenwoordigers van de regionale
platforms.

,1.2.1 Federaal platform voor ziekenhuishygiëne

 Hospital Infection Control (HIC) Platform
 Opgericht binnen 2002 binnen BAPCOC
 Verantwoordelijk voor het structureren, ondersteunen en coördineren van de 9 regionale
platforms
 Leden:
o Vertegenwoordigers van BAPCOC en FOD
o 2 vertegenwoordigers van elk regionaal platform meestal 1 arts en 1 vpk.
 Doelstellingen:
o Communicatiekanaal en interface tussen de verschillende actoren betrokken in de
ZHH (regionale platforms)
o Adviserende rol naar andere overheidsorganen
o Aanbevelingen, projecten, standaardisatie
o Nationale initiatieven ter bevordering van de ZHH bv. Nationale campagne
handhygiëne.

1.2.2 BAPCOC




Vaak per provincie bv in Oost-Vlaanderen

 Minstens 4 vergaderingen/jaar
 Per ziekenhuis minstens 2 vertegenwoordigers (arts + VPK)
 Vertegenwoordigers van het platform voor psychiatrische ziekenhuizen
 Doelstellingen:
o Overleg en uitwisseling van ervaringen
o Opstellen van consensusteksten



1.3 Erkenningsnormen ziekenhuishygiëne
Datums moet je niet kennen.

K.B 26/04/1987

 Herdefiniëren van werking en taken van team en comité ZHH.
 Reduceren van aantal taken, enkel ‘core business’

K.B 19/06/2007

 Financiering van ziekenhuishygiëne

K.B 08/01/2015

 Toezicht op nosocomiale infecties

,1.3.1 K.B 26/04/1987
1.3.1.1 Team voor ziekenhuishygiëne: samenstelling
Algemeen: Bevorderen van de hygiëne is een opdracht van

 Hoofdgeneesheer
 Hoofd van het verpleegkundig departement
 Team voor ZHH
 Comité voor ZHH

Team ZHH bestaat uit arts-ZHH* en VPK-ZHH

 Evenwaardig en nauw samenwerkend – arts en vpk staan op gelijke lijn op het organigram.
 Coördinatie door de arts
 Operationele verantwoordelijkheid
 In overleg met, na rapportering aan en met eindverantwoordelijkheid van hoofdgeneesheer
en hoofd verpleegkundig departement
 Gepaste universitaire opleiding van min. 250 uren (VPK) of 300 uren (arts)

1.3.1.2 Opleidingsvoorwaarden team ZHH

Verpleegkundige ziekenhuishygiënist

 Bachelor verpleeg- of vroedkunde (3 jaar) + master (2 jaar)
o Master in de Verpleegkunde en Vroedkunde
o Master in Gezondheidsvoorlichting en –bevordering
o Master in Management en Beleid van Gezondheidszorg
 Bijkomende opleiding (bv. Via KULeuven, NVKVV) omtrent specifieke
 opleidingsonderdelen over ziekenhuisinfecties (min. 250u)
 Uitzondering: VPK die op 17/06/2007 reeds de functie vervulden

Geneesheer ziekenhuishygiënist

 Arts (basisarts of specialist) of apotheker-klinisch bioloog
 Bijkomende opleiding, bv. Interuniversitaire Master na masteropleiding Ziekenhuishygiëne
(coördinatie KU Leuven) (min. 300 uren)
 Overgangsperiode van 5 jaar (2007 – 2012)

1.3.1.3 Taken van het team ziekenhuishygiëne

 Ontwikkeling, implementatie en opvolging van een beleid doorheen het ziekenhuis i.v.m.
o Standaardvoorzorgsmaatregelen ter preventie van overdracht van besmettelijke
micro-organismen.
o Isolatie van besmette patiënten ter indijking van overdracht van besmettelijke
ziekten.
o Surveillance van ziekenhuisinfecties aan de hand van indicatoren die toelaten hun
incidentie in de instelling te volgen en bij te sturen. Meten is weten.
 Opzetten van een epidemiebeleid
 Opvolgen van de hygiëneaspecten bij ziekenhuisactiviteiten zoals
o Bouwen en verbouwen: bouwmaterialen, organisch materiaal bevat veel
schimmelsporen wat voor kwetsbare patiënten schadelijk kan zijn.
o Activiteiten in het operatie- en verloskwartier wat is de propere zone- vuile zone,…

, o Aankoop van materialen ook herbruikbaar materiaal bv die nieuwe laproscoop
kunnen we dit steriliseren?
 Implementatie van richtlijnen en aanbevelingen opgesteld door officiële instanties door de
Hoge Gezondheidsraad. Ook die van de WGO of andere instanties.
 Uitwisselen van informatie en ervaring met andere instellingen binnen het kader van een
samenwerkingsplatform op het gebied van ziekenhuishygiëne.

Opstellen van een algemeen strategisch plan, jaarlijks beleidsplan, activiteitenverslag en jaarlijks
verslag over de werking van het team.

1.3.1.4 Aanbevolen taken van het team IFP

Aanbevelingen die als waardevol worden beschouwd maar niet vertaald werden in
erkenningsnormen. Het is niet verplicht.

 Uitbreiding van het team met administratieve en technische krachten tot een structuur van
ziekenhuisdienst (bv. secretariële ondersteuning, data manager, epidemioloog)
 Uitbouw van een netwerk van referentiepersonen (VPK, artsen, technisch personeel, etc.)
Taak: doorgeven van informatie, evaluatie van de noden en motivatie van de collega’s. Liefst
geen hoofdvpk.
Voorwaarden: opleiding en ondersteuning door de directie, hoofdverpleegkundigen en team
ZHH.
UZ Leuven: netwerk van in totaal ongeveer 150 ‘sentinels’: artsen, vpk, poetsdienst,…

1.3.1.5 Comité voor ziekenhuishygiëne: samenstelling

 De directeur van het ziekenhuis
 Het team voor ziekenhuishygiëne;
 Een ziekenhuisapotheker;
 Een microbioloog;
 De hoofdgeneesheer;
 Het hoofd van het verpleegkundig departement;
 Drie geneesheren werkzaam in de instelling, aangewezen door de
 Medische raad;
 Drie verpleegkundigen werkzaam in de instelling, aangewezen door het hoofd van het
verpleegkundig departement.

1.3.1.6 Comité voor ziekenhuishygiëne: taken

Enkele voorbeelden kennen is voldoende

 Bespreken en goedkeuren van het algemeen strategisch plan en het jaarlijkse
beleidsplan opgesteld door het team
 Bespreken en goedkeuren van het jaarlijkse activiteitenverslag opgesteld door het team
 Bespreken en goedkeuren van het jaarlijks verslag van de werking van het team
 Bespreken en goedkeuren van de budgetten en kostenramingen
 Het coördineren van het toewijzen van opdrachten op het vlak van
o De controle op technieken van sterilisatie
o Antibioticumbeleid
o Het uitwerken van richtlijnen voor en het houden van toezicht op
De methoden van wassen en de verdeling van linnen