Begrippenlijst pedagogie
Hoofdstuk 1: begripsomschrijving
Afgrenzingsprocessen De regels die in het gezin gelden met betrekking tot wie wel
binnen het gezin of niet aan een bepaalde interactie mag deelnemen en op
welke wijze
Alliantie Hiermee geven we aan welke gezinsleden een interesse
delen, en wie erbuiten valt
Circulair Ouders en kinderen werken op elkaar in: de ouders
beïnvloeden de ontwikkeling en het gedrag van het kind, de
ontwikkeling en het gedrag van het kind beïnvloeden het
opvoedingsklimaat en de wijze van situatiehantering
Coalitie Een gezinsconstellatie waarbij door een aantal gezinsleden
gezamenlijk actie gevoerd wordt tegen een derde partij
Complementair Opvoeder en kind dragen bij aan de opvoeding en
veronderstellen elkaar daarin
Detouring Een coalitie van beide ouders ten aanzien van het kind
Draaglast en draagkracht De draagkracht van ouders, de mate waarin zij de opvoeding
aankunnen en de manier waarop ze de opvoeding beleden,
zorgen ervoor dat het proces van opvoeding positief
verloopt. De mate waarin zij een ‘last te dragen hebben’
maakt dat proces meer of minder zwaar. Het evenwicht
tussen draagkracht en draaglast bepaalt of ouders de
opvoeding ‘aankunnen’
Functionele opvoeding De dagelijkse omgang tussen ouders en kinderen, het is de
manier waarop ouders en kinderen samenleven en op elkaar
reageren. Onbewust oefenen de ouders tijdens de dagelijkse
omgang een grote invloed uit op hun kinderen, ze zijn model
voor het kind
Gezinscultuur Is het kader van opvattingen, expressieve symbolen en
waarden op basis waarvan de gezinsleden hun situatie,
zichzelf en hun onderlinge betrekkingen definiëren, hun
gevoelens uitdrukken en hun meningen geven
Gezinsdynamiek Het gezin is geen statisch systeem. Zowel de organisatie als
de cultuur zijn aan veranderingen onderhevig
Gezinsorganisatie Hieronder verstaan we de interactieprocessen in het gezin en
de gezinscultuur
Handelingsterrein De mate waarin men als gezinslid zelfstandig kan optreden
Impliciete opvoeding De dagelijkse omgang tussen ouders en kinderen, de
intuïtieve en vanzelfsprekende manier waarop ouders en
kinderen samenleven en op elkaar reageren. Impliciete
opvoeding wordt ook wel niet-bedoelde of onbewuste
opvoeding genoemd
Intentionele opvoeding Meer nadrukkelijke vorm van sturen, het opvoeden is er dan
bewust op gericht het gedrag of de ontwikkeling van het
kind in een bepaalde richting te sturen. De intentionele
opvoeding levert een grote bijdrage aan de ontwikkeling en
zelfontplooiing van het kind maar de invloed van impliciete
1
Hoofdstuk 1: begripsomschrijving
Afgrenzingsprocessen De regels die in het gezin gelden met betrekking tot wie wel
binnen het gezin of niet aan een bepaalde interactie mag deelnemen en op
welke wijze
Alliantie Hiermee geven we aan welke gezinsleden een interesse
delen, en wie erbuiten valt
Circulair Ouders en kinderen werken op elkaar in: de ouders
beïnvloeden de ontwikkeling en het gedrag van het kind, de
ontwikkeling en het gedrag van het kind beïnvloeden het
opvoedingsklimaat en de wijze van situatiehantering
Coalitie Een gezinsconstellatie waarbij door een aantal gezinsleden
gezamenlijk actie gevoerd wordt tegen een derde partij
Complementair Opvoeder en kind dragen bij aan de opvoeding en
veronderstellen elkaar daarin
Detouring Een coalitie van beide ouders ten aanzien van het kind
Draaglast en draagkracht De draagkracht van ouders, de mate waarin zij de opvoeding
aankunnen en de manier waarop ze de opvoeding beleden,
zorgen ervoor dat het proces van opvoeding positief
verloopt. De mate waarin zij een ‘last te dragen hebben’
maakt dat proces meer of minder zwaar. Het evenwicht
tussen draagkracht en draaglast bepaalt of ouders de
opvoeding ‘aankunnen’
Functionele opvoeding De dagelijkse omgang tussen ouders en kinderen, het is de
manier waarop ouders en kinderen samenleven en op elkaar
reageren. Onbewust oefenen de ouders tijdens de dagelijkse
omgang een grote invloed uit op hun kinderen, ze zijn model
voor het kind
Gezinscultuur Is het kader van opvattingen, expressieve symbolen en
waarden op basis waarvan de gezinsleden hun situatie,
zichzelf en hun onderlinge betrekkingen definiëren, hun
gevoelens uitdrukken en hun meningen geven
Gezinsdynamiek Het gezin is geen statisch systeem. Zowel de organisatie als
de cultuur zijn aan veranderingen onderhevig
Gezinsorganisatie Hieronder verstaan we de interactieprocessen in het gezin en
de gezinscultuur
Handelingsterrein De mate waarin men als gezinslid zelfstandig kan optreden
Impliciete opvoeding De dagelijkse omgang tussen ouders en kinderen, de
intuïtieve en vanzelfsprekende manier waarop ouders en
kinderen samenleven en op elkaar reageren. Impliciete
opvoeding wordt ook wel niet-bedoelde of onbewuste
opvoeding genoemd
Intentionele opvoeding Meer nadrukkelijke vorm van sturen, het opvoeden is er dan
bewust op gericht het gedrag of de ontwikkeling van het
kind in een bepaalde richting te sturen. De intentionele
opvoeding levert een grote bijdrage aan de ontwikkeling en
zelfontplooiing van het kind maar de invloed van impliciete
1
